Hihi Aira a Jehova nĩ Matindĩkagĩrĩria Andũ Macenjie Ndini Ciao?
Aca. Ngathĩti ĩmwe tũcabaga mũno ya Mũrangĩri yaugĩte ũũ: “Ti wega gũtindĩkĩrĩria andũ macenjie ndini ciao.”a Nĩ twĩthemaga gũtindĩkĩrĩria andũ macenjie ndini ciao nĩ ũndũ wa itũmi ici irũmĩrĩire:
Jesu ndaatindĩkagĩrĩria andũ metĩkĩre morutani make. Nĩ aamenyaga atĩ no andũ anini mangĩetĩkĩrire ũhoro ũrĩa aahunjagia. (Mathayo 7:13, 14) Hĩndĩ ĩrĩa arutwo amwe ake maahĩngĩkire nĩ ũndũ ũrĩa aaugaga, nĩ aarekire mathiĩ handũ ha kũmatindĩkĩrĩria mathiĩ na mbere kũmũrũmĩrĩra.—Johana 6:60-62, 66-68.
Jesu nĩ aarutire arũmĩrĩri ake matigatindĩkagĩrĩrie andũ arĩa angĩ macenjie wĩtĩkio wao. Handũ ha gũtindĩkĩrĩria andũ metĩkĩre ũhoro ũrĩa mwega wa Ũthamaki matekwenda, arutwo a Jesu maagĩrĩirũo gũcaria andũ mangĩathikĩrĩirie ũhoro mwega.—Mathayo 10:7, 11-14.
Gũcenjia ndini nĩ ũndũ wa gũtindĩkĩrĩrio gũtingĩkorũo na ũguni tondũ Ngai etĩkagĩra ũthathaiya ũrauma ngoro-inĩ.—Gũcokerithia Maathani 6:4, 5; Mathayo 22:37, 38.
Hihi tũhunjagĩria andũ nĩguo macenjie ndini ciao?
Ũrĩa kũrĩ nĩ atĩ, tũhunjagia ndũmĩrĩri ya Bibilia “nginya ituri ciothe cia thĩ” na twĩkaga ũguo na njĩra ya kũhunjia “mũingĩ-inĩ na nyũmba kwa nyũmba” o ta ũrĩa Bibilia ĩtwathĩte twĩke. (Atũmwo 1:8; 10:42; 20:20) O ta Akristiano a tene, rĩmwe nĩ twĩragwo atĩ nĩ tũratindĩkĩrĩria andũ macenjie ndini ciao mũgarũ na watho. (Atũmwo 18:12, 13) No ũcio ti ũhoro wa ma. Tũtitindĩkagĩrĩria andũ metĩkĩre maũndũ marĩa twĩtĩkĩtie. Handũ ha ũguo twĩtĩkĩtie atĩ andũ nĩ mabatiĩ kũgĩa na ũmenyo ũrĩa ũngĩmateithia gũtua matua mega.
Tũtitindĩkagĩrĩria andũ macenjie ndini ciao, kana kwĩingĩrania na maũndũ ma gĩũteti tũkĩĩhithania na ndini, o na kana kũheana indo atĩ nĩguo kũgĩe na andũ erũ megũka ndini-inĩ itũ. Tũkoragwo tũrĩ ngũrani na andũ amwe meĩtaga Akristiano, arĩa magaga gũtĩithia Kristo na njĩra ya gwĩka maũndũ ta macio.b
Hihi mũndũ arĩ na wĩyathi wa gũcenjia ndini ĩrĩa athiaga?
Iburahimu nĩ aatigire kũrũmĩrĩra ndini ya famĩlĩ yao
Ĩĩ, Bibilia yonanagia atĩ mũndũ arĩ na wĩyathi wa gũcenjia ndini ĩrĩa athiaga. Nĩ yarĩtie ũhoro wa andũ aingĩ maagire kũrũmĩrĩra ndini iria andũ ao a famĩlĩ maathiaga, na magĩtua itua rĩa gũthathaiya Ngai ũrĩa wa ma meyendeire. Amwe ao nĩ Iburahimu, Ruthu, andũ a Athene, na mũtũmwo Paulo. (Joshua 24:2; Ruthu 1:14-16; Atũmwo 17:22, 30-34; Agalatia 1:14, 23) Makĩria ma ũguo, Bibilia nĩ yonanagia atĩ mũndũ arĩ na wĩyathi nginya wa gũtua itua rĩa gũtiganĩria ũthathaiya ũrĩa wĩtĩkĩrĩkaga nĩ Ngai.—1 Johana 2:19.
Ibuku rĩmwe rĩa ihooto cia andũ rĩtagwo Universal Declaration of Human Rights nĩ rĩonanagia atĩ mũndũ arĩ na wĩyathi wa gũcenjia ndini, na Ũrũmwe wa Mabũrũri uugaga atĩ ibuku rĩu nĩrĩo rĩrũgamagĩrĩra ihooto cia andũ a mabũrũri mothe. Ibuku rĩu riugaga atĩ o mũndũ arĩ na “wĩyathi wa gũcenjia ndini kana wĩtĩkio wake” na “gũcaria, kwamũkĩra, na kũheana ũhoro,” nginya wĩgiĩ maũndũ ma ndini.c Mũndũ ũrĩ na wĩyathi ũcio o nake nĩ agĩrĩirũo gũtĩa wĩyathi wa andũ arĩa angĩ wa gũikara na maũndũ marĩa metĩkĩtie na wa kũregana na maũndũ marĩa mataretĩkania namo.
Hihi gũcenjia ndini nĩ kuonania ndũtĩĩte mĩtugo kana ũndũire wa kwanyu?
Aca. Bibilia ĩtwĩraga tũtĩe andũ othe, gũtekũmakania nĩ a ndini ĩrĩkũ. (1 Petero 2:17) Makĩria ma ũguo, Aira a Jehova nĩ matĩaga watho wa Bibilia wa gũtĩa aciari ao, o na angĩkorũo wĩtĩkio wao nĩ ngũrani.—Aefeso 6:2, 3.
O na kũrĩ ũguo, ti andũ othe metĩkanagia na ũrĩa Bibilia yugaga. Mũtumia ũmwe warereirũo bũrũri-inĩ wa Zambia aaugire: “Itũũra-inĩ ritũ, mũndũ angĩcenjia ndini . . . onagwo atarĩ mwĩhokeku na arĩ mũkunyanĩri famĩlĩ-inĩ yao na itũũra-inĩ.” Mũtumia ũcio nĩ aagereire ũndũ ta ũcio hĩndĩ ĩrĩa aambĩrĩirie kwĩruta Bibilia na Aira a Jehova arĩ mũnini na kahinda kanini thutha ũcio agĩtua itua rĩa gũcenjia ndini. Aaugire ũũ: “Aciari akwa maaikaraga makĩnjĩraga atĩ nĩ ndĩmarakarĩtie mũno na ngamaconorithia. Ũndũ ũcio nĩ wanditũhagĩra mũno tondũ nĩ ndendaga mũno gũkenia aciari akwa. . . . Gũtua itua rĩa gũkorũo ndĩ mwĩhokeku harĩ Jehova handũ ha ũndũire wa ndini ti kuuga atĩ ndirĩ mwĩhokeku harĩ famĩlĩ itũ.”d
a Rora ngathĩti ya Mũrangĩri ya Janũarĩ 1, 2002, karatathi ga 12, kĩbungo gĩa 15.
b Kwa ngerekano, kĩndũ mwaka wa 785 Thutha wa Kristo (T.K.), Charlemagne nĩ aarutire watho atĩ andũ a Saxony arĩa maaregaga kũbatithio nĩguo matuĩke Akristiano moragwo. Ningĩ, ngirimiti ya Peace of Augsburg ĩrĩa yekĩrirũo kĩrore mwaka-inĩ wa 1555 T.K. nĩ ikundi cia nyamũkano thĩinĩ wa Ũthamaki wa Roma, yoonanagia atĩ atongoria a icigo ciothe thĩinĩ wa Roma no mũhaka mangĩakorirũo marĩ a ndini ya Gatoreki kana ya Lutheran, na andũ othe maabatiĩ kũrũmĩrĩra ndini ĩrĩa mũtongoria wao ararũmĩrĩra. Arĩa maaregaga kũrũmĩrĩra ndini ya mũtongoria wao maabatiĩ gũthama bũrũri ũcio.
c Ihooto ta icio nĩ ikoragwo thĩinĩ wa the African Charter on Human and Peoples’ Rights, the American Declaration of the Rights and Duties of Man, the 2004 Arab Charter on Human Rights, the ASEAN (Association of Southeast Asian Nations) Human Rights Declaration, the European Convention on Human Rights, na the International Covenant on Civil and Political Rights. O na kũrĩ ũguo, nĩ kũrĩ mabũrũri maugaga atĩ raia ao nĩ maheetwo ihooto ta icio ĩndĩ rĩmwe na rĩmwe nĩ magararaga ihooto icio.
d Jehova nĩrĩo rĩĩtwa rĩa Ngai ta ũrĩa rĩguũrĩtio thĩinĩ wa Bibilia.