ANDŨ ETHĨ MORAGIA
Ingĩka Atĩa Arata Akwa Mangĩnduurithia?
Maũndũ marĩa wagĩrĩirũo kũmenya
Gũtirĩ ũrata ũtakoragwo na moritũ. Nĩ ũndũ wa kwaga gũkinyanĩra, mũrata waku, nginya ũrĩa wonaga arĩ wa hakuhĩ no eke kana auge ũndũ wa gũgũtuurithia. Ma nĩ atĩ, o nawe ndũrĩ mũkinyanĩru. Na githĩ to ũririkane hĩndĩ wanatuurithia mũndũ ũngĩ?—Jakubu 3:2.
Intaneti no ĩtũme ũkorũo ũrĩ ũndũ mũhũthũ gũtuurithio. Kwa ngerekano, David ũrĩa wĩna mĩaka 15 aaugire ũũ: “Ũngĩkorũo ũingĩrĩte intaneti-inĩ, na ũcoke wone mbica cia arata aku macemanĩtie hamwe, no wambĩrĩrie kwĩyũria kĩrĩa kĩratũmire maage gũkũnyita ũgeni. Ũndũ ũcio no ũtũme ũigue ũkunyanĩirũo na wĩna kĩeha.”
No wĩrute ũrĩa ũngĩhiũrania na ũndũ ũcio.
Ũrĩa ũngĩka
Wĩthuthurie. Bibilia yugaga ũũ: “Ndũkahiũhage kũrakara, tondũ marakara nĩmo rũũri rwa kĩrimũ.”—Kohelethu 7:9, kohoro ka magũrũ-inĩ.
“Rĩmwe ũcokaga kũmenya atĩ ũndũ ũrĩa ũgũkũrakarĩtie ona ti ũndũ mũnene.”—Alyssa, ũrĩa ũrĩ na mĩaka 24.
Ũndũ wa gwĩciria: Hihi nĩ ũrakaraga na ihenya? Hihi no wĩrute gũkiragĩrĩria mawathe ma andũ arĩa angĩ?—Kohelethu 7:21, 22.
Wĩcũranie ũhoro wa maumĩrĩro mega ma kuohanĩra. Bibilia yugaga ũũ: “Nĩ ũthaka . . . kwaga gũtindanĩra na mahĩtia.”—Thimo 19:11.
“O na angĩkorũo wĩ na gĩtũmi gĩa gũteta, nĩ ũndũ mwega kuohanagĩra wĩyendeire, na ũguo nĩ kuuga kwaga gũcokagĩra ũndũ ũrĩa mũndũ ũcio aagwĩkire ũũ atĩ abatarage gũkũhoya mũhera hĩndĩ ciothe rĩrĩa wamũririkania ũndũ eekire. Rĩrĩa wohanĩra, riganĩrũo biũ nĩ ũndũ ũcio.”—Mallory, ũrĩa wĩna mĩaka 23.
Ũndũ wa gwĩciria: Hihi ũrĩa ũraigua nĩguo ũndũ ũrĩa wa bata? Hihi no ũthuure kuohanĩra nĩguo mũtũũrie thayũ?—Akolosai 3:13.
Kwaragĩrĩria maita maingĩ thĩna o wothe waumĩra, nĩ ta gũikara tũkĩhingũraga mũrango wa nyũmba ĩrĩ na ũrugarĩ tũgetĩkĩria heho ĩingĩre.
Wĩcirie mũndũ ũcio ũngĩ. Bibilia yugaga ũũ: “Mũtekũrũmbũiya o maũndũ manyu moiki, no mũkarũmbũyagia nginya maũndũ ma arĩa angĩ.”—Afilipi 2:4.
“Rĩrĩa ũrata ũratongorio nĩ wendo na gĩtĩo, nĩ mwĩrutanagĩria kũniina mathĩna na ihenya, tondũ nĩ mwĩkĩrĩte kĩyo kĩnene nĩguo mũkũrie ũrata ũcio, na mũtingĩenda kũũrũo nĩguo.”—Nicole, ũrĩa ũrĩ na mĩaka 20.
Ũndũ wa gwĩciria: Hihi no ũgerie kũrora ũndũ mwega harĩ mawoni ma mũndũ ũcio ũngĩ?—Afilipi 2:3.
Ririkana: Kũmenya ũrĩa ũngĩhiũrania na ruo rwa kũhĩtĩrio, nĩ ũndũ ũgagũteithia nginya rĩrĩa ũgaatuĩka mũndũ mũgima. Na githĩ to wĩmenyerie ihinda rĩrĩ?