Mũcongo wa Tene wa Misiri Kũnyita Mbaru Rũgano Rũrĩ Bibilia-inĩ

Mũcongo ũyũ ũrĩ na ũraihu wa mita inyanya ũkoragwo hakuhĩ na itonyero rĩa hekarũ ya tene ya Misiri ya ngai ĩtagwo Amun, thĩinĩ wa Karnak. Kũringana na athomi, mũcongo ũcio wonanagia ũrĩa Firauni Shishaka aahootanire mabũrũri-inĩ ma mwena wa rũgongo wa Misiri, na mamwe mamo nĩ Juda na ũthamaki wa rũgongo wa Isiraeli.

Mũcongo ũcio wonanagia Amun akĩneana andũ 150 mohetwo marĩ mĩgwate kũrĩ Shishaka, o we wetagwo Sheshonk.a O mũndũ harĩ acio maanyitĩtwo mĩgwate arũgamĩrĩire taũni ĩmwe ĩrĩa yahootirũo kana gĩkundi kĩa andũ. Marĩĩtwa ma taũni icio macongetwo ithiũrũrĩ-inĩ iria irĩ mĩĩrĩ-inĩ ya mĩgwate ĩyo. Marĩĩtwa mamwe no mathomeke nginya ũmũthĩ, na mamwe nĩ moĩkaine wega nĩ athomi a Bibilia. Mamwe mamo nĩ Bethi-sheani, Gibeoni, Megido, na Shunemu.

Tharĩkĩro ya Misiri kwerekera Juda nĩ ĩgwetetwo thĩinĩ wa Bibilia. (1 Athamaki 14:25, 26) O na Bibilia nĩ ĩgwetaga maũndũ mamwe megiĩ tharĩkĩro ya Shishaka. Yugaga ũũ: “Mwaka-inĩ wa gatano wa Mũthamaki Rehoboamu, Mũthamaki Shishaka wa Misiri akĩambata gũũkĩrĩra Jerusalemu. . . . Aarĩ na ngaari 1,200 cia mbarathi, atwarithia a mbarathi 60,000, na thigari itangĩtarĩka iria ciokire hamwe nake kuuma Misiri . . . Nake agĩtaha matũũra marĩa maarĩ na ũgitĩri ma Juda na thutha-inĩ agĩkinya Jerusalemu.”​—2 Maũndũ ma Matukũ ma Tene 12:2-4.

Gatagatĩ-inĩ ka indo iria ithikũrĩtio, mũcongo wa Karnak toguo tu wonanagia tharĩkĩro ya Shishaka gĩcigo-inĩ kĩa Isiraeli. Gĩcunjĩ kĩa ihiga rĩa gũcongwo kĩrĩa kĩoonekire taũni-inĩ ya Megido ĩrĩa ĩgwetetwo thĩinĩ wa Bibilia o nakĩo nĩ gĩkoragwo na rĩĩtwa “Sheshonk.”

Gũkorũo atĩ rũgano rwĩgiĩ tharĩkĩro ya Shishaka kwerekera Juda nĩ rwandĩkĩtwo thĩinĩ wa Bibilia na njĩra ĩtarĩ na mahĩtia kuonanagia ũrĩa andĩki a Bibilia maarĩ ehokeku. Maandĩkire ũhoro mũrũngĩrĩru wĩgiĩ kũhootana na kũhootwo kwa rũrĩrĩ rwao. Andĩki aingĩ a tene matiakoragwo na wĩhokeku ta ũcio.