Ũroneka Atĩa?

ŨRĨA andũ marakuona nĩ kũguũragia maũndũ maingĩ makwĩgiĩ. O na gũtuĩka Jehova abaraga ngoro, andũ matuagĩra mũndũ kũringana na “ũrĩa . . . atariĩ akĩonwo na maitho.” (1 Sam. 16:7) Ũngĩkorũo ũrĩ mũtheru na wĩna kĩhaarĩro, no kũhoteke andũ matue atĩ nĩ wĩheete gĩtĩo, nĩ ũndũ ũcio no magucĩrĩrio makĩria gũgũthikĩrĩria. Ningĩ gũkorũo wĩhumbĩte wega kũrĩtũmaga ithondeka rĩa Jehova rĩheo gĩtĩo na athikĩrĩria magĩe na mawoni mega kwerekera Ngai ũrĩa ũthathayagia.

Motaaro Ũngĩhũthĩra. Bibilia ndĩheanĩte mawatho maingĩ megiĩ ũrĩa mũndũ agĩrĩirũo kuoneka atariĩ. No nĩ ĩheanĩte motaaro marĩ na ũigananĩru marĩa mangĩtũteithia gũtua matua mega. Ũrĩa wa bata mũno harĩ mothe nĩ ‘gwĩkaga maũndũ mothe nĩguo tũgoocithie Ngai.’ (1 Kor. 10:31) Nĩ motaaro marĩkũ mahutĩtie ũrĩa twagĩrĩrũo kuoneka tũtariĩ?

Wa mbere, Bibilia ĩtwĩkĩraga ngoro tũkoragwo tũrĩ atheru, mwĩrĩ na nguo. Watho-inĩ ũrĩa Jehova aaheete Aisiraeli a tene, nĩ aamaheete mawatho megiĩ ũtheru. Kwa ngerekano, athĩnjĩri Ngai marĩ ũtungata-inĩ wao, maabatiĩ gwĩthamba na gũthambia nguo ciao mahinda-inĩ marĩa maathĩtwo. (Alaw. 16:4, 24, 26, 28) Akristiano matirĩ rungu rwa Watho wa Musa, ĩndĩ no magunĩke nĩ motaaro macio o na ũmũthĩ. (Joh. 13:10; Kũg. 19:8) Makĩria rĩrĩa tũrathiĩ gũthathaiya kana ũtungata-inĩ, mĩĩrĩ itũ, mĩheehũ itũ, na nguo citũ ciagĩrĩirũo gũkorũo irĩ theru nĩguo tũtikaiguithie andũ ũũru. Arĩa marutaga mĩario kana cionereria mbere ya kĩũngano magĩrĩirũo kũiga kĩonereria kĩega ũndũ-inĩ ũcio. Kũrora ũtheru witũ kuonanagia gĩtĩo harĩ Jehova na harĩ ithondeka rĩake.

Wa kerĩ, Bibilia ĩtũhatagĩrĩria gũkoragwo na ũũgĩ wa ngoro na kwaga gũkĩragia njano. Mũtũmwo Paulo eerire atumia Akristiano “megemagie . . . mategũkĩria njano na marĩ na ũũgĩ wa ngoro, no ti na njĩra itiganĩte cia kũrama njuĩrĩ, na thahabu kana ruru kana nguo cia goro mũno, no nĩ na njĩra ĩrĩa yagĩrĩire atumia arĩa moigaga atĩ nĩ matĩĩte Ngai, ũguo nĩ kuuga, gwĩkaga ciĩko njega.” (1 Tim. 2:9, 10, NW) Gũkorũo na ũũgĩ wa ngoro na kwaga gũkĩria njano ningĩ nĩ kwa bata harĩ mĩĩhumbĩre ya arũme.

Mũndũ ũtakĩragia njano nĩ aroraga ndakaiguithie arĩa angĩ ũũru na ndakeyonanie. Ũũgĩ wa ngoro nĩ ũtũmaga mũndũ agĩe na ũtaũku. Mũndũ wonanagia ngumo icio akoragwo na ũigananĩru nĩ ũndũ wa gũtĩa ithimi cia Ngai. Kuonania ngumo icio gũtiragiria twĩhumbe nguo thaka, no gũtũteithagia kwĩhumba ũrĩa kwagĩrĩire na gwĩthema mĩĩhumbĩre na mĩĩgemerie ĩkĩrĩtie njano. (1 Joh. 2:16) Tũbatiĩ kũrũmĩrĩra motaaro macio tũrĩ kũrĩa tũthathayagĩria, ũtungata-inĩ, kana maũndũ-inĩ mangĩ. O na rĩrĩa tũrĩ mĩhangʼo-inĩ ĩngĩ mwĩhumbĩre witũ wagĩrĩirũo kuonania ũũgĩ wa ngoro na ndwagĩrĩirũo gũkĩria njano. Rĩrĩa tũrĩ cukuru kana wĩra-inĩ, nĩ kũriumĩraga mĩeke ya kũhunjia. O na gũtuĩka no tũkorũo tũtehumbĩte ũrĩa twĩhumbaga tũgĩthiĩ mĩcemanio-inĩ, irũrũngano-inĩ, na igomano-inĩ-rĩ, nguo citũ ciagĩrĩirũo gũkorũo irĩ na kĩhaarĩro, theru, na itakĩrĩtie njano.

Ma nĩ atĩ, ithuothe tũtiĩhumbaga ũndũ ũmwe. Tũtiĩrĩgagĩrĩrũo twĩke ũguo. Andũ makenagio nĩ mĩĩhumbĩre ĩtiganĩte, na ũguo ti ũũru. Ĩndĩ motaaro ma Bibilia nĩ magĩrĩirũo kũrũmĩrĩrũo hĩndĩ ciothe.

Mũtũmwo Petero onanirie atĩ kĩndũ kĩrĩa kĩa bata gũkĩra kũrama njuĩrĩ na nguo nĩ mwĩhumbĩre ũrĩa ũkonainie na “mũndũ ũrĩa wa hitho wa ngoro thĩinĩ.” (1 Pet. 3:3, 4) Ngoro citũ cingĩiyũrũo nĩ wendo, gĩkeno, thayũ, ũtugi, na wĩtĩkio mũrũmu, maũndũ macio marĩkoragwo matariĩ ta nguo cia kĩĩroho cia gũtĩithia Ngai kũna.

Wa gatatũ, Bibilia ĩtũhatagĩrĩria twĩrore ũrĩa tuonekaga tũtariĩ. Rĩandĩko rĩa 1 Timotheo 2:9 (NW), nĩ rĩgwetete ũhoro wa “nguo irĩ na kĩhaarĩro kĩega.” O na gũtuĩka mũtũmwo Paulo aaragia ũhoro wa nguo cia atumia-rĩ, ũtaaro ũcio nĩ ũhũthĩkaga harĩ arũme. Kĩndũ kĩrĩ na kĩhaarĩro kĩega gĩkoragwo kĩrĩ kĩbangĩku na kĩrĩ gĩtheru. O na tũngĩkorũo tũrĩ na mbeca nyingĩ kana tũtarĩ, no tũhote kwĩhumba na kĩhaarĩro.

Kĩndũ kĩmwe kĩrĩa andũ mambaga kuona matũrora nĩ njuĩrĩ. Yagĩrĩirũo gũkorũo ĩrĩ theru, kana ĩrĩ na kĩhaarĩro. Andũ mathondekaga njuĩrĩ ciao kũringana na mĩũmbĩre yao na mĩtugo ya kwao. Mũtũmwo Paulo thĩinĩ wa 1 Akorintho 11:14, 15, nĩ aheanĩte ũtaaro wĩgiĩ njuĩrĩ, na no mũhaka akorũo nĩ aarũmbũyĩtie maũndũ macio. O na kũrĩ ũguo, rĩrĩa mũthondekere wa njuĩrĩ ya mũndũ wonania atĩ arageria kwĩhanania na mũtumia kana na mũndũrũme, ũndũ ũcio nĩ mũgarũ na motaaro ma Bibilia.—Gũcok. 22:5.

Harĩ arũme, gũkorũo mũndũ arĩ mũtheru no gũkorũo arĩ hamwe na kwenjwo. Kũndũ kũrĩa atarĩ ũũru kũrera nderu cia mũromo wa igũrũ, mũndũ ũcirerete agĩrĩirũo gũcirengagĩrĩra wega.

Wa kana, tũtiagĩrĩirũo kuonania wendo harĩ thĩ na harĩ njĩra ciayo. Mũtũmwo Johana aaheanire mũkaana ũyũ: “Mũtikende ũhoro wa thĩ, o na kana maũndũ marĩa me kuo gũkũ thĩ.” (1 Joh. 2:15-17) Thĩ ĩno ĩiyũrĩtwo nĩ merirĩria maingĩ ma mehia. Akĩaria ũhoro wamo Johana nĩ aagwetire merirĩria ma mwĩrĩ wa mehia na mwĩyonanio wa indo iria mũndũ arĩ nacio. Ningĩ Maandĩko nĩ maragia ũhoro wa roho wa ũremi, kana kwaga gwathĩkĩra arĩa matongoragia. (Thim. 17:11; Ef. 2:2) Merirĩria na mĩerekera ĩyo kaingĩ yonekaga kũringana na ũrĩa andũ mehumbaga. Nĩ ũndũ ũcio, mwĩhumbĩre wao ũgakorũo ũkĩrĩtie njano, wa thoni, wa mwĩyonanio, kana ũtarĩ na kĩhaarĩro. Ithuĩ ndungata cia Jehova, nĩ twĩthemaga mĩĩhumbĩre ĩronania ngumo ta icio itarĩ cia Gĩkristiano.

Handũ ha kwĩgerekania na thĩ-rĩ, na githĩ ti wega makĩria wĩgerekanagie na kĩonereria kĩega kĩa aarĩ na ariũ a Ithe witũ arĩa agimaru kĩĩroho kĩũngano-inĩ gĩa Gĩkristiano harĩ mwĩhumbĩre waku! Ariũ a Ithe witũ ethĩ arĩa merĩgagĩrĩra atĩ hĩndĩ ĩmwe nĩ makaarutaga mĩario ya andũ othe no marore mĩĩhumbĩre ya arĩa marutaga mĩario ĩyo. Ithuothe no twĩrute na kĩonereria kĩa arĩa matũũrĩte marĩ ehokeku mĩaka mĩingĩ ũtungata-inĩ.—1 Tim. 4:12; 1 Pet. 5:2, 3.

Wa gatano, tũgĩthuura kĩrĩa kĩagĩrĩire, twagĩrĩirũo kũririkana atĩ “Kristo o nake ndaacaragia ũrĩa angĩĩkenia we mwene.” (Rom. 15:3) Jesu aahangʼagĩra mũno gwĩka wendi wa Ngai. Ningĩ aarũmbũyagia maũndũ ma kũguna arĩa angĩ handũ ha make. Angĩkorũo mĩĩhumbĩre na mĩĩgemerie itũ nĩ ĩkũhĩnga andũ a kũrĩa tũratungatĩra-rĩ, twagĩrĩirũo gwĩka atĩa? Kwĩgerekania na roho wa wĩnyihia ũrĩa woonanirio nĩ Kristo no gũtũteithie gũtua itua rĩa ũũgĩ. Mũtũmwo Paulo aarutire ũtaaro ũyũ: “Tũtitũmaga hagĩe ũndũ o na ũrĩkũ ũngĩhĩnga mũndũ.” (2 Kor. 6:3) Nĩ ũndũ ũcio no tũtigane na mĩthondekere ĩmwe ya njuĩrĩ kana mĩĩhumbĩre ĩrĩa ĩngĩtũma arĩa tũhunjagĩria marege gũtũthikĩrĩria.

Mũikarĩre. Ningĩ ũrĩa tũroneka tũtariĩ nĩ ũhutĩtie gũikara ũrĩa kwagĩrĩire. Ma nĩ atĩ, ithuothe tũtiikaraga thĩ kana kũrũgama na njĩra ĩmwe, na tũtingĩenda gwĩkĩra watho mũna wa kũrũmĩrĩrũo. No ningĩ, kũringana na Bibilia, kũrũgama mũndũ ehandĩte kuonanagia nĩ ehete gĩtĩo na arĩ na ũmĩrĩru. (Alaw. 26:13; Luk. 21:28) O na kũrĩ ũguo, nĩ ũndũ wa kũruta wĩra mĩaka mĩingĩ mũndũ ainamĩrĩire kana nĩ ũndũ wa ũkũrũ kana mawathe ma mwĩrĩ, mũrũ kana mwarĩ wa Ithe witũ no aremwo kwĩhanda kana abatare gwĩtiira na kĩndũ. No angĩkorũo mwaria nĩ ekũhota kũrũgama wega, harĩ bata ehande nĩguo athikĩrĩria matigecirie atĩ ndarĩ na ũhoro nao kana ndarĩ na ũũma na ũrĩa aroiga. Ningĩ, o na gũtuĩka ti ũũru rĩmwe na rĩmwe mwaria kwĩnyitĩrĩra harĩa ararĩria-rĩ, athikĩrĩria no makorũo na mawoni mega makĩria angĩaga gũikara enyitĩrĩire.

Indo Bangĩku Wega. Hamwe na gũkorũo tũrĩ atheru na tũrĩ na kĩhaarĩro, indo iria tũhũthagĩra ũtungata-inĩ ciagĩrĩirũo gũkorũo irĩ theru na irĩ bangĩku wega.

Wĩcirie ũhoro wa Bibilia yaku. Ti ithuothe tũngĩhota kũgĩa na Bibilia njerũ ĩrĩa tũrĩ nayo yakũra. O na kũrĩ ũguo, o na mũndũ angĩkorũo ahũthĩrĩte Bibilia yake ihinda rĩigana atĩa, yagĩrĩirũo kuoneka atĩ nĩ ĩmenyereirũo.

Ma nĩ atĩ, njĩra cia kũbanga mondo ya kũhunjia nĩ nyingĩ, no yagĩrĩirũo gũkorũo na kĩhaarĩro. Hihi wanona maratathi makĩgũa kuuma Bibilia-inĩ ya mũhunjia akĩmĩhumbũria athomere mũndũ rĩandĩko, kana hihi ya mũrũ wa Ithe witũ akĩruta mĩario kĩũngano-inĩ? No mũhaka akorũo waambire kũrora maratathi macio. Angĩkorũo maratathi marĩa ũigĩte Bibilia-inĩ nĩ mekũhurunjũka ũkĩmĩhumbũria-rĩ, kũmaiga handũ hangĩ no gũgũteithie gũkorũo na indo irĩ na mũbango. Ningĩ ririkana atĩ, kũiga Bibilia thĩ kana mabuku mangĩ ma ndini thĩinĩ wa kũndũ kũmwe kuonagwo arĩ wagi mũnene wa gĩtĩo.

Kũrũmbũiya ũrĩa tuonekaga tũtariĩ kwagĩrĩirũo gũkorũo kũrĩ ũndũ wa bata harĩ ithuĩ. Ningĩ nĩ kũhutagia ũrĩa arĩa angĩ matuonaga. No makĩria ma macio mothe, tũthingataga ũndũ ũcio mũno tondũ nĩ twĩriragĩria ‘gũtĩithia ũrutani ũrĩa wa Ngai Mũhonokia witũ maũndũ-inĩ mothe.’—Tit. 2:10.