Jehova Nĩwe ‘Gĩkeno Gitũ Kĩnene’

1-2. (a) Ũtũũro wa andũ aingĩ ũhaana atĩa ũmũthĩ? (b) Tũkwarĩrĩria maũndũ marĩkũ gĩcunjĩ-inĩ gĩkĩ?

ANDŨ aingĩ ũmũthĩ nĩ merutanagĩria ũrĩa wothe mangĩhota nĩguo makorũo na gĩkeno. No o na thutha wa kwĩrutanĩria ũguo, matigĩaga na gĩkeno. Andũ aingĩ maikaraga methikĩire marĩ na ihooru rĩa ngoro. O na ndungata imwe cia Jehova nĩ ciguaga ũguo. Tondũ tũratũũra “matukũ-inĩ ma kũrigĩrĩria,” nĩ tũhiũranagia na mahinda maritũ marĩa mangĩtũma tũgĩe na kĩeha kana tũtangĩke mũno.—2 Tim. 3:1.

² Gĩcunjĩ-inĩ gĩkĩ, nĩ tũkuona maũndũ marĩa mangĩtũma tũũrũo nĩ gĩkeno na ũrĩa tũngĩka nĩguo tũgĩe na gĩkeno rĩngĩ. No reke twambe tuone kũrĩa gĩkeno kĩa ma kiumaga.

GĨKENO KĨA MA KIUMAGA KŨ?

3. Twĩrutaga ũndũ ũrĩkũ wĩgiĩ Jehova kuumana na ũũmbi? (Ningĩ rora mbica.)

³ Hingo ciothe Jehova akoragwo na gĩkeno. Na nĩ endaga o na ithuĩ tũkorũo na gĩkeno. Nĩkĩo oombire indo nyingĩ iria itũrehagĩra gĩkeno. Kwa ngerekano, nĩ tũkenaga kuona marangi maingĩ marĩa marĩ thĩinĩ wa thĩ ĩno thaka, kuona nyamũ igĩthaaka, na kũrĩa irio njega irĩ na mĩcamo ngũrani. Hatarĩ nganja Ngai nĩ atwendete na nĩ endaga tũkenere ũtũũro.

Baby elephant: Image © Romi Gamit/Shutterstock; penguin chicks: Vladimir Seliverstov/500px via Getty Images; baby goats: Rita Kochmarjova/stock.adobe.com; two dolphins: georgeclerk/E+ via Getty Images

4. (a) Nĩ kĩĩ gĩtũmaga Jehova akorũo na gĩkeno o na akĩonaga mathĩna marĩa marĩ kuo thĩinĩ wa thĩ? (b) Jehova atũteithagia atĩa? (Thaburi 16:11)

⁴ O na gũtuĩka Jehova nĩ ‘Ngai mũkeni,’ nĩ amenyaga wega mathĩna marĩa makoragwo thĩinĩ wa thĩ. (1 Tim. 1:11) No ndarekaga ũndũ ũcio ũtũme orũo nĩ gĩkeno. Nĩ oĩ atĩ mathĩna maya mothe no ma ihinda inini, tondũ nĩ abangĩte mũthenya ũrĩa akaameheria. Arĩ na wetereri nĩ akirĩrĩirie nginya rĩrĩa mũthenya ũcio ũgaakinya, rĩrĩa akaaniina kĩeha na mathĩna mothe kaimana. Ihinda-inĩ rĩrĩ, nĩ ataũkagĩrũo nĩ maũndũ marĩa tũragerera, na akoragwo ehaarĩirie gũtũteithia. Hihi atũteithagia atĩa? Ũndũ ũmwe nĩ atĩ nĩ atũteithagia kũgĩa na gĩkeno. (Thoma Thaburi 16:11.) Reke tuone ũrĩa Jesu o nake aagĩire na gĩkeno.

5-6. Nĩ kĩĩ gĩtũmaga Jesu akorũo na gĩkeno?

⁵ Harĩ ũũmbi wothe wa Jehova, Jesu nĩwe ũkoragwo na gĩkeno makĩria. Nĩkĩ? Ta wĩcirie itũmi ici igĩrĩ. (1) “Nĩwe mũhianĩre wa Ngai ũrĩa ũtonekaga” na egerekanagia na Ithe na njĩra nginyanĩru maũndũ-inĩ mothe. (Kol. 1:15; 1 Tim. 6:15) (2) Jesu nĩwe ũtũũranĩtie na Ithe ihinda iraihu biũ gũkĩra kĩũmbe kĩngĩ o gĩothe.

⁶ Ningĩ Jesu nĩ agĩaga na gĩkeno tondũ hingo ciothe ekaga wendi wa Ithe. (Thim. 8:​30, 31; Joh. 8:29) Nĩ ũndũ wa gũkorũo arĩ mwĩhokeku, nĩ akoragwo etĩkĩrĩkĩte harĩ Jehova.—Mat. 3:17.

7. Tũngĩka atĩa nĩguo tũgĩe na gĩkeno kĩa ma?

⁷ O na ithuĩ no tũkorũo na gĩkeno kĩa ma tũngĩkuhĩrĩria Jehova, o we Kĩhumo gĩa gĩkeno. O ũrĩa tũkũhũthĩra mahinda maingĩ kwĩruta ũhoro wĩgiĩ Jehova na twĩgerekanie nake, noguo tũgũkorũo na gĩkeno makĩria. Ningĩ nĩ tũgĩaga na gĩkeno nĩ ũndũ wa gwĩka wendi wa Ngai na kũmenya atĩ nĩ tũretĩkĩrĩka harĩ we.a (Thab. 33:12) Ma nĩ atĩ rĩmwe no tũigue tũtarĩ na gĩkeno thikũ cigana ũna kana o na kwa ihinda iraihu. Hihi ũguo nĩ kuuga atĩ tũtiretĩkĩrĩka nĩ Jehova? Aca! Jehova nĩ ataũkagĩrũo atĩ tũtirĩ akinyanĩru, na kwoguo rĩmwe nĩ tũrĩkoragwo na ruo rwa ngoro, kĩeha, na mĩtangĩko. (Thab. 103:14) Reke twarĩrĩrie maũndũ marĩa mangĩtũma tũũrũo nĩ gĩkeno na ũrĩa tũngĩka nĩguo tũgĩe na gĩkeno rĩngĩ.

NDŨKAREKE ŨNDŨ O NA ŨMWE ŨGŨTUNYE GĨKENO

8. Mathĩna ma ũtũũro mangĩtũhutia atĩa?

⁸ Ũndũ wa 1: Mathĩna ma ũtũũro. Hihi nĩ ũranyarirũo nĩ ũndũ wa gũtungatĩra Jehova, kana ũgathĩnĩka nĩ ũndũ wa gĩcanjama kĩa ndũire, ũthĩni, mũrimũ, kana ũkũrũ? Mathĩna ta macio no matũme tũũrũo nĩ gĩkeno, makĩria angĩkorũo hatirĩ ũndũ tũngĩka twagĩrie maũndũ. Bibilia yugaga atĩ “ruo rwa ngoro nĩ rũhehenjaga roho.” (Thim. 15:13) Mũthuri ũmwe wa kĩũngano wĩtagwo Babis, ũrĩa wakuĩrĩirũo nĩ mũrũ wa nyina hamwe na aciari ake ihinda-inĩ rĩa mĩaka ĩna aaugire: “Ndaiguaga ndĩ na ihooru na ndiganĩirio. Ningĩ rĩmwe nĩ ndaiguaga ũũru ngoro-inĩ tondũ ndakoragwo na maũndũ maingĩ ũũ atĩ ndionaga mahinda maingĩ ma gũkorũo hamwe na aciari akwa na mũrũ wa maitũ matanakua.” Hatarĩ nganja mathĩna ma ũtũũro no matũme tũthirũo nĩ hinya na tũigue tũkuĩte ngoro.

9. Nĩ kĩĩ kĩngĩtũteithia gũkorũo na gĩkeno rĩngĩ? (Jeremia 29:​4-7, 10)

⁹ Nĩ kĩĩ kĩngĩtũteithia gũkorũo na gĩkeno rĩngĩ? Gwĩtĩkĩra ũrĩa maũndũ mahaana na gũkorũo na ngatho no gũtũteithie gũcokereria gĩkeno gitũ. Andũ aingĩ meciragia atĩ nĩguo makorũo na gĩkeno, no nginya ũtũũro wao ũikare ũrĩa marenda. No ũguo tiguo kũrĩ. Kwa ngerekano, Jehova eerire Ayahudi arĩa maatwarĩtwo ithamĩrio Babuloni metĩkĩre ũrĩa maũndũ mao maatariĩ, na merutanĩrie gũkenera ũtũũro o na marĩ mĩgwate. (Thoma Jeremia 29:​4-7, 10.) Tũreruta atĩa? Nĩ wega gwĩtĩkĩra ũrĩa maũndũ maku mahaana, na gũkoragwo na ngatho nĩ ũndũ wa maũndũ mega marĩa ũrakenera ũtũũro-inĩ. Ririkana atĩ Jehova nĩ arĩgũteithagia. (Thab. 63:7; 146:5) Mwarĩ wa Ithe witũ ũmwe wĩtagwo Effie, ũrĩa wagĩire aksidenti yatũmire aremwo nĩ gwĩtwara aaugire: “Nĩ ndamũkĩrire ũteithio kuuma kũrĩ Jehova, andũ aitũ a famĩlĩ, na kĩũngano. Kwoguo nĩ ndonaga atĩ ingĩakuire ngoro, ndingĩakorirũo ngĩonania ngatho. Nĩ nyendaga kuonania ngatho ciakwa harĩ Jehova na harĩ aarĩ na ariũ a Ithe witũ nĩ ũndũ wa ũteithio wao.”

10. Nĩkĩ no tũkorũo na gĩkeno o na tũgĩcemanagia na mathĩna?

¹⁰ No tũkorũo na gĩkeno o na tũngĩcemania na mathĩna, kana maũndũ moru matũkore kana makore andũ aitũ a famĩlĩ.b (Thab. 126:5) Gĩtũmi nĩ tondũ gĩkeno gitũ gĩtiumanaga na ũrĩa maũndũ maitũ matariĩ. Painia ũmwe wĩtagwo Maria aaugire: “Gũkorũo na gĩkeno rĩrĩa ũracemania na mathĩna, ti kuuga atĩ nĩ kũhitha ũrahitha ũrĩa ũraigua. Handũ ha ũguo, ũronania atĩ ndũriganĩirũo nĩ ciĩranĩro cia Jehova. Ithe witũ no atũteithie gũtũũria gĩkeno o na tũrĩ na mathĩna.” O na angĩkorũo ũragerera maũndũ maritũ atĩa, ririkana atĩ mathĩna maitũ no ma ihinda inini na atĩ ica ikuhĩ nĩ megũka kweherio biũ.

11. Kĩonereria kĩa mũtũmwo Paulo kĩrakũruta atĩa?

¹¹ Ĩ tũngĩambĩrĩria kuona ta mathĩna maitũ maronania atĩ nĩ tũtigĩte gwĩtĩkĩrĩka harĩ Jehova? No tũgunĩke tũngĩciria ũhoro wĩgiĩ ndungata imwe cia Jehova iria ciacemanirie na moritũ manene. Ta wĩcirie ngerekano ya mũtũmwo Paulo. Jesu we mwene nĩwe wamũthuurire ahunjie ũhoro ũrĩa mwega “kũrĩ ndũrĩrĩ, na kũrĩ athamaki, o na kũrĩ ariũ a Isiraeli.” (Atũm. 9:15) Ũcio warĩ mweke wa mwanya mũno! Ĩndĩ Paulo no aacemanirie na mathĩna maingĩ. (2 Kor. 11:​23-27) Hihi mathĩna macio Paulo aacemanagia namo moonanagia atĩ nĩ aatigĩte gwĩtĩkĩrĩka harĩ Jehova? Aca. Handũ ha ũguo, ũkirĩrĩria wake woonanagia atĩ Jehova nĩ aamũteithagia. (Rom. 5:​3-5) Rĩu ta wĩcirie ũhoro waku mwene. Gũkorũo atĩ nĩ ũrakirĩrĩria moritũ mothe marĩa ũracemania namo ũrĩ mwĩhokeku, nĩ kuuga atĩ nĩ ũretĩkĩrĩka nĩ Jehova.

12. Kũngĩthiĩ atĩa rĩrĩa ũndũ twĩrĩgĩrĩire waga kũhinga?

¹² Ũndũ wa 2: Rĩrĩa ũndũ twĩrĩgĩrĩire waga kũhinga. (Thim. 13:12) Wendo witũ harĩ Jehova na ngatho citũ harĩ we nĩ itũtindĩkaga kwĩigĩra mĩoroto ũtungata-inĩ wake. No tũngĩĩigĩra mĩoroto tũtangĩhota gũkinyĩra nĩ ũndũ wa ũrĩa maũndũ maitũ matariĩ, ũndũ ũcio no ũtũme tũkue ngoro. (Thim. 17:22) Painia ũmwe wĩtagwo Holly aaugire: “Nĩ ndendaga gũthiĩ Cukuru ya Ahunjia a Ũthamaki, gũtungata bũrũri-inĩ ũngĩ, kana gũteithĩrĩria mwako-inĩ wa Betheli ya Ramapo. No maũndũ makwa nĩ maacenjirie, na ndingĩahotire gũkinyĩra mĩoroto ĩyo. Ũndũ ũcio nĩ wanjũragire ngoro mũno. Mũndũ nĩ aiguaga ũũru mũno angĩremwo kũhingia maũndũ marĩa eriragĩria.” Ndungata nyingĩ cia Jehova nĩ ciguaga ũguo rĩrĩa ciagerera ũndũ ta ũcio.

13. Nĩ mĩoroto ta ĩrĩkũ tũngĩĩigĩra gũtekũmakania ũrĩa maũndũ maitũ mahaana?

¹³ Nĩ kĩĩ kĩngĩtũteithia gũkorũo na gĩkeno rĩngĩ? Ririkana atĩ Jehova ndangĩtwĩra twĩke ũndũ ũkĩrĩte ũhoti witũ, ningĩ ndatuonaga tũrĩ a bata gũkĩringana na maũndũ marĩa tũrahota kũhingia ũtungata-inĩ wake. Endaga tũkorũo na wĩnyihia na wĩhokeku. (Mik. 6:8; 1 Kor. 4:2) Ũndũ ũrĩa onaga ũrĩ wa bata makĩria nĩ ũrĩa tũtariĩ ngoro-inĩ no ti maũndũ marĩa tũhingĩtie ũtungata-inĩ wake. Gũkĩrĩ ũguo-rĩ, tũtiagĩrĩirũo kwĩrĩgĩrĩra kũhingia maũndũ makĩrĩte ũhoti witũ.c Kwoguo angĩkorũo maũndũ maku matingĩgwĩtĩkĩria kũhingia maũndũ maingĩ ũtungata-inĩ wa Jehova, wĩcirie ũhoro wa maũndũ marĩa ũngĩhota kũhingia. Kwa ngerekano, no ũteithĩrĩrie andũ ethĩ kũgĩa na ũmenyeru, kana wĩkĩre ngoro arĩa akũrũ kĩũngano-inĩ. No wĩigĩre muoroto wa gũceerera mũndũ, kũmũhũũrĩra thimũ, kana kũmwandĩkĩra ndũmĩrĩri nguhĩ, nĩguo ũmwĩkĩre ngoro. Jehova nĩ arĩgũteithagia kũgĩa na gĩkeno ũkĩĩrutanĩria kũhingia mĩoroto ta ĩyo ũngĩhota gũkinyĩra. Ningĩ ririkana atĩ ihinda rĩũkĩte thĩinĩ wa thĩ njerũ, nĩ tũkaahota gũtungatĩra Jehova na njĩra nyingĩ o na gũkĩra ũrĩa tũngĩĩcirĩria. Holly, ũrĩa ũkũgwetetwo aarĩkĩrĩirie na ciugo ici: “Ndĩririkanagia atĩ ndaheo muoyo wa tene na tene, Jehova nĩ akaandeithia kũhingia mĩoroto ĩmwe yakwa thĩinĩ wa thĩ njerũ.”

14. Nĩ ũndũ ũrĩkũ ũngĩ ũngĩtũma tũũrũo nĩ gĩkeno?

¹⁴ Ũndũ wa 3: Gwĩkĩrĩra mũno maũndũ marĩa magũkenagia. Andũ amwe mahũthagĩra nenda cia ũkinyanĩria kuonania atĩ no tũgĩe na gĩkeno kĩa ma tũngĩka maũndũ marĩa matũkenagia. Twahota kwambĩrĩria gwĩciria atĩ tũngĩkaga maũndũ marĩa matũkenagia, tũgũre indo iria twendaga, kana tũceere kũndũ kũrĩa twĩriragĩria, no tũgĩe na gĩkeno kĩa ma. Ti ũũru gwĩka maũndũ ta macio, tondũ Jehova endaga tũkenere indo njega iria atũmbĩire. No andũ aingĩ nĩ monete atĩ maũndũ marĩa meeciragia atĩ no mamarehere gĩkeno, nĩ kũmaniinĩra mamaniinĩire gĩkeno kĩao. Painia ũmwe wĩtagwo Eva aaugire, “Mũndũ angĩthingataga o maũndũ ma gwĩkenia we mwene, ndarĩ hĩndĩ akaaigania.” Gwĩkĩrĩra mũno maũndũ marĩa matũkenagia, kũrĩtũmaga tũigue o tũrĩ na kĩeha na tũtarĩ na gĩkeno.

15. Tũreruta atĩa kuumana na Mũthamaki Suleimani?

¹⁵ Kĩonereria kĩa Mũthamaki Suleimani nĩ kĩonanagia maumĩrĩro moru ma gwĩkĩrĩra mũno maũndũ marĩa matũkenagia. Nĩ eerutanĩirie gũcaria gĩkeno na njĩra ya kũhingia merirĩria marĩa aarĩ namo, ta kũrĩa irio njega, gũthikĩrĩria nyĩmbo cia gũcanjamũra, na kũgũra kĩrĩa gĩothe angĩerirĩirie. No maũndũ macio matiamũreheire gĩkeno. Aaugire: “Riitho rĩtiiganagia kuona; o na gũtũ gũtiiganagia kũigua.” (Koh. 1:8; 2:​1-11) Maũndũ marĩa andũ aingĩ meciragia no mamarehere gĩkeno no maringithanio na mbeca cia maheeni. No cioneke ta irĩ mbeca cia ma, no gũtirĩ kĩndũ ingĩgũra.

16. Kũheana kũngĩtũteithia atĩa gũcokererũo nĩ gĩkeno? (Ningĩ rora mbica.)

¹⁶ Nĩ kĩĩ kĩngĩtũteithia gũkorũo na gĩkeno rĩngĩ? Jesu aarutanire atĩ “kũheana nĩ kũrĩ gĩkeno kĩnene gũkĩra kwamũkĩra.” (Atũm. 20:35) Mũthuri ũmwe wa kĩũngano wĩtagwo Alekos aaugire: “Ndĩrutanagĩria gũteithia arĩa angĩ o na akorũo nĩ tũmaũndũ-inĩ tũnini. Gwĩka ũguo nĩ kũndeithagia ndige kwĩĩciria mũno, na gũgatũma ngĩe na gĩkeno.” Hihi nĩ maũndũ ta marĩkũ ũngĩkĩra andũ arĩa angĩ? Ũngĩona mũndũ ũrĩ na kĩeha, no ũmũmĩrĩrie. O na gũtuĩka no ũremwo kũmũniinĩra mathĩna make, no ũmũmĩrĩrie na njĩra ya kũmũthikĩrĩria ũrĩ na tha, kũmuonia ũcayanĩri, na kũmũririkania aikĩrie Jehova mũrigo wake. (Thab. 55:22; 68:19) Ningĩ no ũmũteithie gũkorũo na ma atĩ Jehova ndamũtiganĩirie. (Thab. 37:28; Isa. 59:1) O na no woe ikinya rĩa kũmũhe ũteithio ũrĩa angĩbatara, ta kũmũrugĩra irio kana kũmũteithia wĩra gwake mũciĩ. Ningĩ no ũmũnyite ũgeni mũthiĩ kũhunjia hamwe nake, na ũndũ ũcio no ũmũrehere gĩkeno. Heaga Jehova mweke wa gũkũhũthĩra gũteithia arĩa angĩ. Tũngĩigaga meciria harĩ gũteithia arĩa angĩ handũ ha kwĩĩciria ithuĩ ene, nĩ tũrĩgĩaga na gĩkeno kĩa ma.—Thim. 11:25.

17. Twagĩrĩirũo gwĩka atĩa nĩguo tũgĩe na gĩkeno kĩa ma? (Thaburi 43:4)

¹⁷ No tũkorũo na gĩkeno kĩa ma tũngĩthiĩ na mbere gũkuhĩrĩria Ithe witũ wa igũrũ. Bibilia ĩtwĩraga atĩ Jehova nĩwe ‘gĩkeno gitũ kĩnene.’ (Thoma Thaburi 43:4.) Kwoguo o na tũngĩcemania na moritũ mahaana atĩa, tũtirabatara gwĩtigĩra. Rekei tũgĩthiĩ na mbere kũgĩa na ũrata wa hakuhĩ hamwe na Jehova, o we ũngĩtũteithia gũtũũra tũkenete!—Thab. 144:15.