GĨCUNJĨ KĨA WĨRUTI KĨA 42
RWĨMBO NA. 44 Ihoya rĩa Mũndũ Ũtarĩ na Hinya
Ũrĩa Ũngĩagagĩria Mahoya Maku
“Ndĩragũkaĩra na ngoro yakwa yothe. Njĩtĩka wee Jehova.”—THAB. 119:145.
ŨNDŨ ŨRĨA WARĨRĨIRIO
Gwĩcũrania mahoya marĩa maandĩkithirio Bibilia-inĩ no gũtũteithie kwagagĩria mahoya maitũ.
1-2. (a) Nĩ kĩĩ kĩngĩtũma twage kũhingũrĩra Jehova ngoro citũ? (b) Tũmenyaga atĩa atĩ Jehova nĩ athikagĩrĩria mahoya maitũ?
HIHI rĩmwe nĩ wonaga ta ũcokagĩra maũndũ o marĩa marĩa mahoya-inĩ maku, kana ũkaga kwĩra Jehova kĩrĩa kĩrĩ ngoro-inĩ? Angĩkorũo nĩguo kũrĩ, menya ndũrĩ wiki. Nĩ ũndũ wa gũkorũo na mĩhangʼo mĩingĩ ya ũtũũro, twahota kũhoyaga mahoya maitũ ihenya ihenya. Ningĩ no tũritũhĩrũo kũhingũrĩra Jehova ngoro citũ nĩ ũndũ wa kuona ta tũtaragĩrĩra harĩ we.
2 Bibilia yonanagia atĩ ũndũ ũrĩa Jehova onaga ũrĩ wa bata nĩ kũmũhoya kuuma ngoro twĩnyihĩtie, no ti ũrĩa tũkũbanga ciugo citũ. Nĩ athikagĩrĩria “ihoya rĩa andũ arĩa ahooreri.” (Thab. 10:17) Ũndũ o wothe tũngĩmwĩra nĩ athikagĩrĩria tondũ nĩ atwendete mũno.—Thab. 139:1-3.
3. Nĩ ciũria irĩkũ tũkwarĩrĩria gĩcunjĩ-inĩ gĩkĩ?
3 Hakĩrĩ ũguo no twĩyũrie: Nĩkĩ tũtiagĩrĩirũo gwĩtigĩra kũhoya Jehova ũndũ o wothe? Tũngĩagagĩria mahoya maitũ atĩa? Gwĩcũrania mahoya marĩa maandĩkithirio Bibilia-inĩ kũngĩtũteithia atĩa kwagagĩria mahoya maitũ? Na tũngĩka atĩa angĩkorũo tũrĩ na mĩtangĩko mĩingĩ ũũ atĩ nĩ tũraritũhĩrũo kwĩra Jehova ũrĩa tũraigua ngoro-inĩ? Nĩ tũkuona macokio ma ciũria icio.
NDŨGETIGĨRE KŨHOYA JEHOVA
4. Nĩ kĩĩ kĩngĩtũteithia kũhoya Jehova tũtegwĩtigĩra? (Thaburi 119:145)
4 Tũngĩtaũkĩrũo atĩ Jehova akoragwo arĩ mũrata mwĩhokeku ũtwendagĩra maũndũ mega, nĩ tũrĩiguaga tũrĩ na wĩyathi wa kũmwĩra ũndũ o wothe mahoya-inĩ. Mwandĩki wa Thaburi ya 119 nĩ oonaga Jehova arĩ mũrata wa mũthemba ũcio. Ma nĩ atĩ, nĩ aacemanagia na moritũ ũtũũro-inĩ. Kwa ngerekano, andũ amwe nĩ maamũcambirie. (Thab. 119:23, 69, 78) Ningĩ kwaga gũkinyanĩra gwake nĩ gwatũmaga akue ngoro. (Thab. 119:5) O na kũrĩ ũguo, ndeetigagĩra kũhingũrĩra Jehova ngoro yake.—Thoma Thaburi 119:145.
5. Nĩkĩ tũtibatiĩ kũreka ũndũ o na ũrĩkũ ũtũme tũigue thoni kũhoya? Heana ngerekano.
5 Jehova endaga nginya arĩa mekĩte mehia maritũ maigue marĩ na wĩyathi wa kũmũhoya. (Isa. 55:6, 7) Kwoguo tũtibatiĩ kũreka ũndũ o na ũrĩkũ ũtũme tũigue thoni kũhoya. Kwa ngerekano, ta hũũra mbica ũthiĩte gũceera kũndũ kũgeni, na wĩ kũu ũkarigwo nĩ njĩra ya gũthiĩ kũrĩa ũrenda. Hihi no wĩtigĩre kũhoya mũikari wa kũu ũteithio atĩ tondũ nĩ ũraigua thoni nĩ ũndũ wa kũũra njĩra? Hatarĩ nganja ndũngĩtigĩra. Na njĩra o ta ĩyo, tũtiagĩrĩirũo gwĩtigĩra kũhoya Jehova, o na rĩrĩa tũraigua tũrĩ atukanĩre, kana rĩrĩa twĩhĩtie.—Thab. 119:25, 176.
ŨRĨA TŨNGĨAGAGĨRIA MAHOYA MAITŨ
6-7. Gwĩcũrania ngumo cia Jehova kũngĩtũteithia atĩa kwagagĩria mahoya maitũ? Heana ngerekano. (Ningĩ rora kohoro ka magũrũ-inĩ.)
6 Nĩ tũkuhagĩrĩria Jehova makĩria rĩrĩa twamũitũrũrĩra kĩrĩa gĩothe kĩrĩ ngoro-inĩ citũ. Hihi nĩ kĩĩ kĩngĩtũteithia kũhoya na njĩra ĩyo, na nĩ ũndũ ũcio twagagĩrie mahoya maitũ?
7 Wĩcũranagie ngumo cia Jehova.a O ũrĩa tũgwĩcũrania ngumo ciake, noguo ũgũkorũo ũrĩ ũndũ mũhũthũ kũmwĩra kĩrĩa kĩrĩ ngoro-inĩ. (Thab. 145:8, 9, 18) Ta wĩcirie ũhoro wa mwarĩ wa Ithe witũ Kristine, ũrĩa baba wao aarĩ mũũru. Aaugire: “Nĩ ndaritũhagĩrũo kwaria na Jehova, na kũmuona arĩ Mũciari ũnyendete. Ndonaga ta angĩandiganĩirie nĩ ũndũ wa mahĩtia makwa.” Nĩ ngumo ĩrĩkũ ya Jehova ĩmũteithĩtie? Aaugire: “Gwĩcũrania wendo mwĩhokeku wa Jehova nĩ kũndeithagia gũkorũo na ma atĩ Jehova nĩ anyendete. Nĩ njũĩ atĩ ndangĩndiganĩria. O na ingĩhĩtia, nĩ arĩndeithagia arĩ na wendo. Kũmenya ũguo nĩ gũtũmaga ũkorũo ũrĩ ũndũ mũhũthũ harĩ niĩ kũmwĩra maũndũ marĩa mangenagia na marĩa matũmaga ndangĩke.”
8-9. Ũngĩgunĩka atĩa ũngĩambaga gwĩcũrania maũndũ marĩa ũkũgweta ũkĩhoya? Heana ngerekano.
8 Wĩcũranie maũndũ marĩa ũngĩgweta. Ũtanahoya, no wĩyũrie ciũria cigana ũna. Kwa ngerekano no wĩyũrie: ‘Nĩ moritũ marĩkũ ndĩrahiũrania namo ihinda-inĩ rĩrĩ? Hihi harĩ mũndũ ndĩrabatara kuohera? Hihi nĩ harĩ ũgarũrũku ngĩte naguo ũtũũro-inĩ ingĩbatara ũteithio wa Jehova?’ (2 Ath. 19:15-19) Ningĩ tũkĩrũmĩrĩra kĩonereria kĩrĩa Jesu aatũigĩire, no twĩcirie maũndũ marĩa tũngĩra Jehova igũrũ rĩgiĩ rĩĩtwa rĩake, Ũthamaki wake, na wendi wake.—Mat. 6:9, 10.
9 Mwarĩ wa Ithe witũ wĩtagwo Aliska nĩ aaritũhagĩrũo kũhoya, thutha wa kũmenya atĩ mũthuri wake ndangĩatũũrire ihinda iraihu tondũ aarĩ na kansa ya tombo. Aaugire: “Ndaarĩ na mĩtangĩko mĩingĩ mũno ũũ atĩ ngĩhoya ndiamenyaga ũrĩa nguuga.” Nĩ kĩĩ kĩmũteithĩtie? Aaugire: “Nĩ hũthagĩra ndagĩka cigana ũna itanahoya gwĩcũrania maũndũ marĩa ngũgweta, na ũndũ ũcio nĩ ũndeithagia gũtigĩrĩra atĩ ndirahoya o igũrũ rĩgiĩ mathĩna marĩa ndĩ namo. Gwĩka ũguo nĩ kũndeithagia kũigua hooreire, na ngahota kũhoya igũrũ rĩgiĩ maũndũ matiganĩte.”
10. Twagĩrĩirũo kũhoyaga tũtarĩ na ihenya nĩkĩ? (Ningĩ rora mbica.)
10 Hoyaga ũtarĩ na ihenya. O na gũtuĩka mahoya makuhĩ no matũteithie gũkuhĩrĩria Jehova, kũhoya tũtarĩ na ihenya no gũtũteithie o na makĩria gũitũrũrĩra Jehova kĩrĩa kĩrĩ ngoro-inĩ.b Elijah, mũthuri wa Aliska aaugire: “Nĩ ndĩrutanagĩria kũhoya maita maingĩ o mũthenya, no nĩ njiguaga nguhĩrĩirie Jehova o na makĩria rĩrĩa ndahoya itarĩ na ihenya. Jehova ndakoragwo na ihenya agĩthikĩrĩria mahoya makwa, na kwoguo ndihĩkĩkaga ngĩmwarĩria.” Geria gwĩka ũũ: Caria ihinda na handũ ũngĩhoera ũtekũhĩngĩcwo, nĩguo ũhote kũhoya ũtarĩ na ihenya o na hihi na mũgambo, na wĩrutanĩrie kũhoyaga na njĩra ĩyo kaingĩ.
Caria ihinda na handũ ũngĩhota kũhoya ũtarĩ na ihenya (Rora kĩbungo gĩa 10)
WĨCŨRANIE MAHOYA MARĨA MAANDĨKITHIRIO BIBILIA-INĨ
11. Ũngĩgunĩka atĩa ũngĩĩcũranagia mahoya marĩa maandĩkithirio Bibilia-inĩ? (Ningĩ rora gathandũkũ, “Hihi nĩ Ũrataũkĩrũo nĩ Ũrĩa Maaiguaga?”)
11 No ũgunĩke ũngĩĩcũranagia mahoya na nyĩmbo, kana thaburi, iria ciaandĩkithirio Bibilia-inĩ. Ũngĩthuthuria ũrĩa ndungata cia Ngai ciaitũrũraga ũrĩa ciaiguaga ngoro-inĩ, ũndũ ũcio no ũgũteithie kũhingũrĩra Jehova ngoro yaku. Ningĩ mahoya mao no magũteithie kũmenya ciugo ingĩ ũngĩhũthĩra ũkĩhoya. O na no wone mahoya mararingana na ũndũ ũrĩa ũragerera.
12. Nĩ ciũria ta irĩkũ tũngĩĩyũria tũgĩĩcũrania ihoya rĩrĩ Bibilia-inĩ?
12 Rĩrĩa ũrecũrania ciugo cia ihoya rĩna rĩrĩ Bibilia-inĩ, no wĩyũrie: ‘Nũũ wahoire ihoya rĩrĩ, na nĩ maũndũ marĩkũ aageragĩra? Hihi ndanahĩtũkĩra maũndũ marĩa magwetetwo ihoya-inĩ rĩu? Nĩ maũndũ marĩkũ ingĩĩruta kuumana narĩo?’ No ũbatare gwĩka ũthuthuria makĩria nĩguo wone macokio ma ciũria icio, no nĩ ũkũgunĩka weka ũguo. Reke tũthuthurie mahoya mamwe.
13. Nĩ ũndũ ũrĩkũ wĩgiĩ mahoya tũngĩĩruta kuumana na Hana? (1 Samueli 1:10, 11) (Ningĩ rora mbica.)
13 Thoma 1 Samueli 1:10, 11. Rĩrĩa Hana aahoire ihoya rĩu, nĩ aahiũranagia na moritũ merĩ manene. Ndaarĩ na ũhoti wa kũgĩa ciana, na ningĩ mũiruwe nĩ aamũritũhagĩria ũtũũro. (1 Sam. 1:4-7) Angĩkorũo nĩ ũkoretwo na thĩna ũrahiũrania naguo-rĩ, ũngĩĩruta atĩa kuumana na ihoya rĩa Hana? Thutha wa kũhoya atarĩ na ihenya na kũhingũrĩra Jehova ngoro yake, nĩ aaiguire ahoorera. (1 Sam. 1:12, 18) O na ithuĩ no tũigue twahoorera ‘tũngĩikĩria Jehova mũrigo witũ’ na njĩra ya kũmwĩra moritũ marĩa tũragerera na ũrĩa maratũma tũigue.—Thab. 55:22.
Hana nĩ aaikĩirie Jehova mũrigo wake, ũrĩa waumanaga na gũkorũo atarĩ na ũhoti wa kũgĩa ciana na gũikara akĩnyũrũragio nĩ mũiruwe (Rora kĩbungo gĩa 13)
14. (a) Nĩ ũndũ ũrĩkũ ũngĩ tũreruta kuumana na kĩonereria kĩa Hana? (b) Gwĩcũrania kĩrĩa twathoma Bibilia-inĩ kũngĩtũteithia atĩa kwagagĩria mahoya maitũ? (Rora kohoro ka magũrũ-inĩ.)
14 Mĩaka ĩigana ũna thutha wa Hana kũgĩa mũrũwe Samueli, nĩ aamũtwarire kũrĩ Eli Mũthĩnjĩri-Ngai Ũrĩa Mũnene. (1 Sam. 1:24-28) Nĩ oonanirie kũgerera ihoya rĩake rĩa kuuma ngoro atĩ aarĩ na ma Jehova nĩ agitagĩra ndungata ciake njĩhokeku na agacirũmbũiya.c (1 Sam. 2:1, 8, 9) O na gũtuĩka Hana aarĩ o na moritũ ũtũũro-inĩ, aaigire meciria make harĩ irathimo iria Jehova aamũheete. Tũreruta atĩa? No tũhote gũkirĩrĩria moritũ marĩa tũragerera, tũngĩigaga meciria maitũ harĩ ũrĩa Jehova akoretwo agĩtũteithia.
15. Tũngĩĩruta atĩa kuumana na ihoya rĩa mũnabii Jeremia rĩrĩa tũrahiũrania na wagi wa kĩhooto? (Jeremia 12:1)
15 Thoma Jeremia 12:1. Kũrĩ hĩndĩ mũnabii Jeremia aatangĩkaga nĩ ũndũ wa kuona andũ arĩa aganu makĩgaacĩra. Ningĩ nĩ aaiguaga ũũru nĩ ũndũ wa ũrĩa Aisiraeli arĩa angĩ maamũnyũrũragia. (Jer. 20:7, 8) No tũtaũkagĩrũo nĩ ũrĩa aaiguaga tondũ o na ithuĩ nĩ tuonaga andũ matarĩ ehokeku makĩgaacĩra na tũkanyũrũrio. O na gũtuĩka Jeremia nĩ eerire Jehova ũrĩa maũndũ macio maamũtuurithagia, gũtirĩ hĩndĩ eekĩrĩire nganja kana Jehova nĩ arĩ kĩhooto. Na rĩrĩa oonire Jehova akĩrũithia andũ ake aremi, no nginya akorũo nĩ aagĩire na ma biũ atĩ Jehova nĩ arĩ kĩhooto. (Jer. 32:19) O na ithuĩ no tũhingũrĩre Jehova ngoro tũmũmenyithie maũndũ marĩa maratũtuurithia, tũrĩ na ma atĩ ihinda-inĩ rĩake nĩ arĩniina wagi o wothe wa kĩhooto tũgeragĩra.
16. Tũngĩĩruta atĩa kuumana na Mũlawii ũrĩa warĩ ithamĩrio? (Thaburi 42:1-4) (Ningĩ rora mbica.)
16 Thoma Thaburi 42:1-4. Rwĩmbo rũu rwandĩkirũo nĩ Mũlawii ũtangĩahotire gũthathaiya na Aisiraeli arĩa angĩ tondũ aarĩ ithamĩrio. Thaburi ĩyo nĩ yonanagia ũrĩa aaiguaga. No tũtaũkĩrũo nĩwe angĩkorũo tũtihotaga kuuma gwitũ mũciĩ hihi nĩ ũndũ wa mũrimũ, kana hihi nĩ tũikĩtio njera nĩ ũndũ wa wĩtĩkio witũ. Rĩmwe no tũkorũo tũkuĩte ngoro na rĩrĩa rĩngĩ tũkaigua tũhooreire, ĩndĩ nĩ wega kũmenyithia Jehova ũrĩa tũraigua. Ũndũ ũcio no ũtũteithie gũtaũkĩrũo wega nĩ ũrĩa tũraigua na kuona maũndũ na njĩra ngũrani. Kwa ngerekano, Mũlawii ũcio nĩ aataũkĩirũo atĩ nĩ angĩagĩire na mĩeke ĩngĩ ya kũgooca Jehova. (Thab. 42:5) Ningĩ nĩ eecũranirie ũrĩa Jehova aamũrũmbũyagia. (Thab. 42:8) Kũhoya Jehova kuuma ngoro no gũtũteithie gũtaũkĩrũo nĩ ũrĩa tũraigua, kũgĩa na thayũ wa ngoro, na gũcokwo nĩ hinya wa gũkirĩrĩria.
Mũlawii ũrĩa waandĩkire Thaburi 42 nĩ aaitũrũrĩire Jehova ngoro yake. Rĩrĩa twamenyithia Jehova ũrĩa tũraigua ngoro-inĩ, ũndũ ũcio no ũtũteithie kuona maũndũ na njĩra ngũrani (Rora kĩbungo gĩa 16)
17. (a) Tũreruta atĩa kuumana na ihoya rĩa mũnabii Jona? (Jona 2:1, 2) (b) Icunjĩ imwe irĩ thĩinĩ wa Thaburi ingĩtũteithia atĩa rĩrĩa tũrĩ na moritũ? (Rora kohoro ka magũrũ-inĩ.)
17 Thoma Jona 2:1, 2. Mũnabii Jona aahoire ihoya rĩu arĩ thĩinĩ wa nda ya thamaki. O na gũtuĩka nĩ aagĩte gwathĩkĩra Jehova, aarĩ na ma atĩ Jehova nĩ angĩamũthikĩrĩirie. Ihoya-inĩ rĩu nĩ aahũthĩrire ciugo nyingĩ irĩ thĩinĩ wa Thaburi.d Kwahoteka nĩ ooĩ wega icunjĩ icio cia Maandĩko. Gwĩcũrania ũhoro wa cio nĩ kwamũheire ũũma atĩ Jehova nĩ angĩamũteithirie. O na ithuĩ tũngĩĩrutanĩria kũiga meciria-inĩ mĩhari ya Bibilia, no tũmĩririkane na ĩtũũmĩrĩrie rĩrĩa tũrahoya Jehova tũrĩ na moritũ.
THIĨ NA MBERE GŨKUHĨRĨRIA JEHOVA KŨGERERA MAHOYA
18-19. Angĩkorũo rĩmwe nĩ tũritũhagĩrũo kwĩra Jehova ũrĩa tũraigua ngoro-inĩ, tũromĩrĩrio atĩa nĩ Aroma 8:26, 27? Heana ngerekano.
18 Thoma Aroma 8:26, 27. Rĩmwe no tũigue tũrĩ na mĩtangĩko mĩingĩ nginya tũkaritũhĩrũo kwĩra Jehova ũrĩa tũraigua ngoro-inĩ. No tũrĩ na ũteithio tondũ ihinda-inĩ ta rĩu, roho mũtheru wa Ngai nĩ “ũtũthaithanagĩrĩra.” Na njĩra ĩrĩkũ? Jehova nĩ aahũthĩrire roho wake kwandĩkithia mahoya maingĩ Kiugo-inĩ gĩake. Rĩrĩa tũtarahota kwĩitũrũra biũ kĩrĩa kĩrĩ ngoro-inĩ, Jehova no one ciugo imwe cia mahoya macio irĩ ihoya ritũ kũrĩ we, na atũcokerie ihoya rĩu.
19 Ũndũ ũcio nĩ wateithirie mwarĩ wa Ithe witũ ũmwe wa Russia wĩtagwo Yelena. Nĩ aanyitirũo nĩ thigari nĩ ũndũ wa kũhoya na gũthoma Bibilia. Aagĩire na mĩtangĩko mĩingĩ ũũ atĩ nĩ aaritũhagĩrũo kũhoya. Aaugire ũũ: “Nĩ ndaririkanire atĩ rĩrĩa ndĩraigua nditũhĩirũo na itekũmenya ũrĩa ingĩhoya, Jehova nĩ arĩonaga mahoya ma ndungata ciake cia tene . . . matariĩ ta mahoya marĩa ingĩmũhoya. . . . Ũndũ ũcio nĩ wanyũmagĩrĩria mũno ihinda-inĩ rĩu iritũ.”
20. Rĩrĩa tũrĩ na mĩtangĩko-rĩ, tũngĩĩhaarĩria meciria atĩa tũtanahoya?
20 Rĩrĩa tũrĩ na mĩtangĩko, meciria maitũ no matangatange tũkĩhoya. Nĩguo twĩhaarĩrie meciria tũtanambĩrĩria kũhoya, no tũthikĩrĩrie ũthomi wa ibuku rĩa Thaburi. Ningĩ no tũgerie kwandĩka ũrĩa tũraigua ngoro-inĩ, ta ũrĩa Mũthamaki Daudi eekire. (Thab. 18, 34, 142; tũũhoro twa gũtaarĩria.) Ma nĩ atĩ gũtirĩ mawatho megiĩ ũrĩa twagĩrĩirũo gwĩka nĩguo twĩhaarĩrie meciria tũtanahoya. (Thab. 141:2) Kwoguo no ũhũthĩre njĩra ĩrĩa ũrona ĩngĩkwagĩrĩra.
21. Tũbatiĩ kũhoya kuuma ngoro nĩkĩ?
21 Nĩ tũmagĩrĩrio kũmenya atĩ Jehova nĩ ataũkagĩrũo nĩ ũrĩa tũraigua ngoro-inĩ o na tũtamwĩrĩte ũndũ. (Thab. 139:4) No nĩ akenaga kũigua tũkĩmwĩra ũrĩa tũraigua na atĩ nĩ tũmwĩhokete. Kwoguo ndũkanetigĩre kũhoya Ithe witũ wa igũrũ. Wĩrute kuumana na mahoya marĩa maandĩkithirio Kiugo-inĩ gĩake. Hoyaga kuuma ngoro na ũmũmenyithie maũndũ marĩa maragũkenia o hamwe na marĩa maragũtanga. Gũtirĩ hĩndĩ Jehova agaagũtiganĩria, tondũ we nĩ Mũrata wa ma.
RWĨMBO NA. 45 Gwĩcũrania kwa Ngoro Yakwa
a Thuthuria “Ngumo imwe nene cia Jehova” iria igwetetwo ibuku-inĩ rĩa Maandĩko Megiĩ Ũtũũro wa Gĩkristiano rungu rwa kĩongo “Jehova.”
b Rĩrĩa mũndũ arahoithia mbere ya kĩũngano, mahoya macio mabatiĩ gũkorũo marĩ makuhĩ.
c Hana akĩhoya nĩ aagwetire maũndũ mamwe mahaanaine na marĩa Musa aandĩkire. No mũhaka akorũo nĩ eecũranagia Maandĩko. (Gũcok. 4:35; 8:18; 32:4, 39; 1 Sam. 2:2, 6, 7) Mĩaka mĩingĩ thutha ũcio, Mariamu nyina wa Jesu, nĩ aahũthĩrire ciugo cia kũgooca Ngai ihaanaine na iria Hana aahũthĩrĩte.—Luk. 1:46-55.
d Kwa ngerekano, ringithania Jona 2:3-9 na Thaburi 69:1; 16:10; 30:3; 142:2, 3; 143:4, 5; 18:6; na 3:8. Nĩ ũkuona atĩ mahoya ma Jona nĩ maratwarana na ũrĩa mĩhari ĩyo ĩrũmanĩrĩire.