ANDŨ ETHĨ MORAGIA
Gũtuma Ndũgũ ya Kĩĩwendo—Gĩcunjĩ gĩa 3: Hihi nĩ Twagĩrĩirũo Gũtigana?
Nĩ mũkoretwo na ndũgũ ya kĩĩwendo kwa ihinda, no rĩu nĩ wambĩrĩirie kũgĩa na nganja. Hihi ũbatiĩ gũthiĩ na mbere na ndũgũ ĩyo kana kũmĩniina? Gĩcunjĩ gĩkĩ nĩ gĩgũgũteithia gũtua itua.
Maũndũ marĩa marĩ gĩcunjĩ-inĩ gĩkĩ
Ũrĩa ũngĩka akorũo wĩna nganja
Thutha wa gũkorũo na ndũgũ kwa ihinda, mwanake na mũirĩtu no mone atĩ o ũmwe wao nĩ ngũrani mũno na ũcio ũngĩ gũkĩra ũrĩa mareciragia. Kwa ngerekano:
Ũmwe endete gũthiĩ gĩcũa-inĩ, no ũcio ũngĩ endete kwambata irĩma.
Ũmwe nĩ mwaria, no ũcio ũngĩ endete gwĩkirĩra.
Ũmwe nĩ aheenanagia kaingĩ, no ũcio ũngĩ aragia ma hingo ciothe.
Maũndũ macio mothe nĩ ngũrani. Ũndũ wa mbere ũkoniĩ andũ gũkorũo marĩ ngũrani harĩ maũndũ marĩa mendete; wa kerĩ ũkoniĩ gũkorũo na ũmũndũ ngũrani; na wa gatatũ ũkoniĩ gũkorũo na mĩthiĩre ngũrani.
Ũndũ wa gwĩciria: Harĩ maũndũ macio matatũ-rĩ, nĩ ũndũ ũrĩkũ ũngĩkũritũhĩra mũno inyuerĩ mũngĩhikania? Hihi nĩ harĩ ũmwe inyuerĩ mũngĩgarũrĩra?
Mũthuri na mũtumia wake no makorũo marĩ ngũrani harĩ maũndũ marĩa mendete kana makorũo na ũmũndũ ngũrani, na kĩhiko kĩao gĩkorũo na gĩkeno. Gĩtũmi nĩ tondũ gũkorũo andũ maganĩrĩire ti kuuga makorũo mahaanaine. Mũthuri na mũtumia o na no merute gũkenio nĩ maũndũ marĩa ũcio ũngĩ akenagio nĩmo kana kũrora ũrĩa mangĩgunĩka kuumana na ũmũndũ wa o ũmwe wao.a
O na kũrĩ ũguo, nĩ harĩ bata wee na ũrĩa mũkũhikania nake mũkorũo na mĩthiĩre ĩhaanaine maũndũ-inĩ megiĩ wĩtĩkio, mĩtugo, na maũndũ marĩa mũndũ onaga marĩ mega kana moru. Angĩkorũo mũtihaanaine maũndũ-inĩ macio, ũndũ ũcio ũronania no mũbatare kũniina ndũgũ yanyu.
Kwa ngerekano, ta wĩcirie ũhoro wĩgiĩ gũkorũo na wĩtĩkio ngũrani. Ibuku rĩmwe rĩgiĩ kĩhiko riugĩte ũũ: “Ũthuthuria wĩkĩtwo maita maingĩ nĩ wonanĩtie atĩ nĩ harĩ ũhotekeku wa kũgĩa na ndigano harĩ andũ mahikanĩtie arĩa makoragwo na wĩtĩkio ngũrani.”
Ũtaaro wa Bibilia: “Tigaai gũtuĩka a thiritũ ya arĩa mateetĩkĩĩtie, tondũ gũtingĩhoteka.”—2 Akorintho 6:14, The Holy Bible in Gĩkũyũ Language.
Gũtua itua
Bibilia yugaga atĩ andũ arĩa mekũingĩra kĩhiko-inĩ “nĩ marĩonaga thĩna mwĩrĩ-inĩ wao.” (1 Akorintho 7:28) Kwoguo ndũkone ta arĩ ũndũ wa kũgegania mũngĩkorũo na mathĩna ihinda-inĩ rĩa gũtuma ndũgũ.
Kwaga kũiguithania hanini ti kuuga atĩ ndũgũ yanyu ndĩngĩkorũo na maumĩrĩro mega. Kĩũria kĩrĩa mũbatiĩ kwĩyũria nĩ kana no mũhote kwarĩrĩria maũndũ ta macio na njĩra ya thayũ. Gĩtũmi nĩ tondũ nĩ mũkaabataraga gwĩka ũguo mwaingĩra kĩhiko-inĩ.
Ũtaaro wa Bibilia: “Mũtuĩke atugi kwerekera mũndũ na ũrĩa ũngĩ, na mũgacayanagĩra mũrĩ na wororo, mũkĩohanagĩra mwĩyendeire.”—Aefeso 4:32.
No mũngĩona atĩ nĩ mwagaga kũiguithania maita maingĩ na maũndũ-inĩ manene, ũndũ ũcio no wonanie atĩ inyuerĩ mũtiaganĩrĩirũo. Kwoguo nĩ harĩ bata kũrora ũndũ ũcio ihinda-inĩ rĩrĩ handũ ha thutha-inĩ mwaingĩra kĩhiko-inĩ.
Gũkararania maita maingĩ kana kwaga kũiguithania maũndũ-inĩ manene no kuonanie atĩ inyuerĩ mũtiaganĩrĩirũo
Ririkana: Angĩkorũo wĩna nganja nyingĩ kwerekera mũndũ ũrĩa mũrĩ na ndũgũ nake, kana ũkona ta ũtehaarĩirie kũingĩra kĩhiko-inĩ, ndũkahũthie nganja icio.
Ũtaaro wa Bibilia: “Mũndũ mũũgĩ onaga ũgwati akehitha, no arĩa matarĩ na ũmenyeru mathiaga o na mbere magacemania na maũndũ moru.”—Thimo 22:3.
Ũngĩtua itua rĩa kũniina ndũgũ
Kũniina ndũgũ no kũrehere mũndũ ruo rwa ngoro. No angĩkorũo ũmwe wanyu kana inyuerĩ nĩ mũkoretwo mũkĩigua mwĩna nganja na ndũgũ yanyu kwa ihinda iraihu, no ũkorũo ũrĩ ũndũ mwega kũmĩniina.
Hihi mũngĩmĩniina atĩa? Tiga akorirũo harĩ na gĩtũmi kĩega, ti wega kũniina ndũgũ yanyu kũgerera ndũmĩrĩri ya thimũ kana email. Handũ ha ũguo, thuurai ihinda rĩrĩa rĩngĩmwagĩrĩra na handũ harĩa hega na inyuĩ nĩguo mwarĩrĩrie ũndũ ũcio hamwe tondũ nĩ ũndũ ũbatiĩ kuoywo na ũritũ.
Ũtaaro wa Bibilia: “Aragiai ũhoro wa ma mũndũ na ũrĩa ũngĩ.”—Zekaria 8:16.
Hihi gũkorũo atĩ ndũgũ nĩ yathira nĩ kuuga atĩ ndũrĩ ũndũ ũngĩhota? Aca o na hanini. Ririkana atĩ gĩtũmi kĩa ihinda rĩu rĩa kũmenyana nĩ gũgũteithia gũtua kana nĩ mũkũhikania na mũndũ ũcio kana mũtikũhikania. O na ndũgũ yanyu ĩngĩthira, nĩ harĩ maũndũ ma bata ũngĩĩruta kuumana na ihinda rĩu.
Wĩyũrie: ‘Nĩ maũndũ marĩkũ ndĩrutĩte manjĩgiĩ kuumana na ndũgũ ĩno? Hihi nĩ harĩ maũndũ ndona ingĩbatara kũrutĩra wĩra itanaingĩra kĩhiko-inĩ? Nĩ maũndũ marĩkũ ingĩbatara gwĩka na njĩra ngũrani ingĩthuura kwambĩrĩria ndũgũ ĩngĩ?ʼ
a Nĩguo ũtaũkĩrũo wega nĩ ũrĩa mathĩna ta macio mangĩhutia mũthuri na mũtumia arĩa mahikanĩtie, rora icunjĩ irĩ na kĩongo, “Msaada kwa Ajili ya Familia—Mapendezi Yanapotofautiana” na “Msaada kwa Ajili ya Familia—Maoni Yanayofaa Kuhusu Sifa Zinazokukasirisha.”