Mabuku na Maandĩko Marĩa Magwetetwo Thĩinĩ wa Kabuku ka Mũcemanio wa Ũtũũro na Ũtungata
ĨPURO 1-7
MŨTHITHŨ KUUMA KIUGO-INĨ KĨA NGAI | 1 AKORINTHO 7–9
“Gũkorũo Mũndũ Atarĩ Kĩhiko-inĩ nĩ Kĩheo”
(1 Akorintho 7:32) Ngwenda mũkorũo mũtarĩ na mĩtangĩko. Mũndũ ũrĩa ũtahikanĩtie atangĩkagĩra maũndũ ma Mwathani, ũrĩa angĩĩtĩkĩrĩka harĩ Mwathani.
Hũthĩra Wega Ihinda Rĩrĩa Ũtarĩ Thĩinĩ wa Kĩhiko
3 Kaingĩ mũndũ ũtarĩ thĩinĩ wa kĩhiko nĩ akoragwo na mahinda maingĩ na wĩyathi gũkĩra ũrĩa wĩ thĩinĩ wa kĩhiko. (1 Kor. 7:32-35) Macio nĩ maũndũ ma mwanya marĩa mangĩteithia mũndũ kwandandũra ũtungata wake, kũgĩa na arata aingĩ, na gũkuhĩrĩria Jehova makĩria. Nĩ ũndũ ũcio-rĩ, Akristiano amwe nĩ mamenyete bata wa gũikara matarĩ thĩinĩ wa kĩhiko na ‘magetĩkĩra’ gũikara ũguo kwa ihinda. Angĩ no makorũo matiabangĩte gũikara matarĩ thĩinĩ wa kĩhiko, no rĩrĩa maũndũ mao maagarũrũkire nĩ meeciririe ũndũ ũcio na ũritũ, na makĩona atĩ marĩ na ũteithio kuuma kwĩ Jehova, no mahote kũhoorera ngoro. Kwoguo, magĩĩtĩkĩra ũgarũrũku ũcio na magĩtua itua rĩa gũikara matarĩ thĩinĩ wa kĩhiko.—1 Kor. 7:37, 38.
(1 Akorintho 7:33, 34) No mũndũ ũhikanĩtie atangĩkagĩra maũndũ ma thĩ ĩno, ũrĩa angĩĩtĩkĩrĩka harĩ mũtumia wake, 34 na nĩ agayũkanĩte. Ningĩ-rĩ, mũtumia ũtarĩ mũhiku, o na mũirĩtu gathirange, atangĩkagĩra maũndũ ma Mwathani, nĩguo akoragwo arĩ mũtheru mwĩrĩ na roho. No rĩrĩ, mũtumia mũhiku atangĩkagĩra maũndũ ma thĩ ĩno, ũrĩa angĩĩtĩkĩrĩka harĩ mũthuriwe.
w08 7/15 27 kĩb. 1
Matemo Kuuma Marũa-inĩ ma Akorintho
7:33, 34—“Maũndũ ma thĩ ĩno” marĩa mũndũ ũhikanĩtie kana ũhikĩte atangĩkagĩra nĩ marĩkũ? Paulo aaragia igũrũ rĩgiĩ maũndũ ma ũtũũro wa o mũthenya marĩa Akristiano arĩa marĩ thĩinĩ wa kĩhiko matangĩkagĩra. Maũndũ macio nĩ hamwe na irio, nguo cia kwĩhumba, na gwa gũikara, no ti nginya maũndũ moru ma thĩ ĩno marĩa Akristiano magĩrĩirũo gwĩthema.—1 Johana 2:15-17.
(1 Akorintho 7:37, 38) No mũndũ o wothe ũiganĩire ngoro-inĩ yake na akorũo ndarĩ na bata ũcio, no arĩ na ũhoti wa gwatha wendi wake mwene na agatua itua ngoro-inĩ yake atĩ egũtũũra atarĩ thĩinĩ wa kĩhiko, nĩ egwĩka wega. 38 Ningĩ-rĩ, mũndũ o wothe ũkũingĩra thĩinĩ wa kĩhiko nĩ egwĩka wega, no mũndũ o wothe ũtekũingĩra thĩinĩ wa kĩhiko nĩ egwĩka wega makĩria.
w96 10/15 12-13 kĩb. 14
Gũkorũo Mũndũ Atarĩ Kĩhiko-inĩ nĩ Kũmũheaga Mĩeke ya Gũtungata Atarĩ na Ũndũ Ũramũhĩngĩca
14 Mũkristiano ũtarĩ thĩinĩ wa kĩhiko ũrahũthĩra ihinda rĩu gũthingata mĩoroto yake mwene ndakoragwo agĩka “wega makĩria” gũkĩra Akristiano arĩa marĩ kĩhiko-inĩ. Akoragwo agĩte kũingĩra kĩhiko-inĩ nĩ ũndũ wa itũmi ciake mwene, no ti “ũndũ wa Ũthamaki.” (Mathayo 19:12) Mũndũ ũtahikanĩtie kana ũrĩa ũtahikĩte aagĩrĩirũo gũkorũo ‘agĩtangĩkĩra maũndũ ma Mwathani,’ agatangĩkĩra “ũrĩa angĩĩtĩkĩrĩka harĩ Mwathani,” na akerutagĩra “harĩ Mwathani hingo ciothe hatarĩ na ũndũ ũramũhĩngĩca.” Ũguo nĩ kuuga agĩrĩirũo gũtungatĩra Jehova na Kristo Jesu gũtarĩ kĩndũ kĩramũhĩngĩca. Hĩndĩ ĩyo norĩo Mũkristiano ũtahikanĩtie kana ũrĩa ũtahikĩte angĩkorũo agĩka “wega makĩria” gũkĩra Akristiano arĩa marĩ kĩhiko-inĩ.
Kũmaatha Maũndũ ma Bata Maandĩko-inĩ
(1 Akorintho 7:11) No angĩmweherera, nĩ aikare atahikĩte kana hihi agĩcoke kũiguana na mũthuriwe; o na mũthuri ndagĩrĩirũo gũtiga mũtumia wake.
Ũhoro Mũico-inĩ wa Ibuku
Rĩmwe na rĩmwe, Akristiano amwe nĩ matuaga itua rĩa kweheranĩra na mũndũ ũrĩa mahikanĩtie nake o na angĩkorũo ndeingĩrĩtie thĩinĩ wa ngomanio itagĩrĩire. (1 Akorintho 7:11) Maũndũ maya marũmĩrĩire no matũme Mũkristiano ecirie kweheranĩra na ũrĩa mahikanĩtie nake.
• Kũrega kũhingia mabataro: Mũthuri kũrega kũhingĩria famĩlĩ yake mabataro ma kĩĩmwĩrĩ, nginya famĩlĩ ĩgatigwo ĩtarĩ na mbeca kana irio.—1 Timotheo 5:8.
• Kũhũthĩra ũhinya: Kũhũthĩra ũhinya nginya mũndũ akona atĩ ũgima wake wa mwĩrĩ kana muoyo wake ũrĩ ũgwati-inĩ.—Agalatia 5:19-21.
• Kũiga ũrata wa mũndũ na Jehova ũgwati-inĩ: Mũthuri kana mũtumia gũtũma ũrĩa ũngĩ aremwo gũtungatĩra Jehova.—Atũmwo 5:29.
(1 Akorintho 7:36) No mũndũ o wothe angĩona atĩ arathiĩ na mĩthiĩre ĩrĩa ĩtagĩrĩire tondũ wa gũikara atarĩ thĩinĩ wa kĩhiko, na akorũo nĩ ahĩtũkĩte ihinda rĩa wĩthĩ, ũndũ ũrĩa wagĩrĩire nĩ ũyũ: Nĩ eke ũrĩa ekwenda; ndekwĩhia. Nĩ ahike kana ahikanie.
w00 7/15 31 kĩb. 2
No Ũtũũrie Mĩtugo Mĩega Thĩinĩ wa Thĩ Ĩiyũire Waganu
Kwoguo andũ ethĩ matiagĩrĩirũo gũtengʼerera kũingĩra thĩinĩ wa kĩhiko rĩrĩa merirĩria mao ma ngomanio mambĩrĩria kwarahũka. Kĩhiko nĩ mũbango wa gũtũũra, na nĩgetha mũndũ atũũrie itua rĩu nĩ arabatara gũkorũo agimarĩte. (Kĩambĩrĩria 2:24) Nĩ wega mũndũ eterere nginya ambe ‘ahĩtũke ihinda rĩa wĩthĩ,’ tondũ ihinda-inĩ rĩu merirĩria ma ngomanio nĩ makoragwo na hinya mũno na no matũme mũndũ atue itua rĩrĩa rĩtagĩrĩire. (1 Akorintho 7:36) Ningĩ no ũkorũo ũtarĩ ũndũ wa ũũgĩ mũndũ wĩriragĩria kũingĩra thĩinĩ wa kĩhiko angĩka mehia ma ngomanio no ũndũ tu wa gũkorũo atonete mũndũ maganĩrĩirũo wa kũhikia kana kũhikĩra.
Ũthomi wa Bibilia
(1 Akorintho 8:1-13) Rĩu ũhoro-inĩ wĩgiĩ irio iria irutagĩrũo mĩhianano: Nĩ tũĩ atĩ ithuothe tũrĩ na ũmenyo. Ũmenyo nĩ ũtũmaga mũndũ etũũgĩrie, ĩndĩ wendo nĩ gwaka wakaga. 2 Mũndũ o wothe angĩĩciria atĩ nĩ harĩ ũndũ oĩ, ndarĩ araũmenya ũrĩa agĩrĩirũo nĩ kũũmenya. 3 No mũndũ o wothe angĩkorũo nĩ endete Ngai, ũcio nĩ oĩkaine nĩwe. 4 Rĩu ũhoro-inĩ wĩgiĩ kũrĩa irio iria irutagĩrũo mĩhianano, nĩ tũĩ atĩ mũhianano nĩ kĩndũ gĩa tũhũ thĩinĩ wa thĩ na atĩ Ngai no ũmwe na gũtirĩ ũngĩ. 5 Tondũ o na gũtuĩka nĩ kũrĩ iria ciĩtagwo ngai, kana irĩ igũrũ kana gũkũ thĩ, o ta ũrĩa gũkoragwo na “ngai” nyingĩ na “athani” aingĩ-rĩ, 6 harĩ ithuĩ Ngai no ũmwe, nĩwe Ithe witũ, ũrĩa wombire indo ciothe na ithuĩ tũtũũraga nĩ ũndũ wake; nake Mwathani no ũmwe, Jesu Kristo, ũrĩa indo ciothe ciombirũo kũgerera harĩ we na ithuĩ kũgerera harĩ we. 7 No rĩrĩ, ti andũ othe makoragwo na ũmenyo ũcio. Ĩndĩ amwe, tondũ wa ũrĩa mbere ĩyo maanyitanagĩra na mĩhianano, hĩndĩ ĩrĩa mekũrĩa irio macionaga ta arĩ kĩndũ kĩrutĩtwo igongona kũrĩ mũhianano, na thamiri ciao ikagĩa thahu nĩ ũndũ wa gũkorũo itarĩ na hinya. 8 No irio itingĩtũma tũkuhĩrĩrie Ngai makĩria; gũtirĩ kĩndũ tũkũũrũo nĩkĩo twaga kũrĩa, o na gũtirĩ kĩndũ tũkũgĩa nakĩo twarĩa. 9 No ikaragai mwĩmenyereire nĩguo kĩhooto kĩanyu gĩa gũthuura gĩtigatuĩke mũhĩnga harĩ arĩa matarĩ hinya. 10 Tondũ mũndũ o na ũrĩkũ angĩkuona wee ũrĩ na ũmenyo ũkĩrĩĩra irio thĩinĩ wa hekarũ ya mĩhianano-rĩ, na githĩ thamiri ya ũcio ũtarĩ hinya ndĩkũgĩa na ũmĩrĩru nginya arĩe irio iria irutagĩrũo mĩhianano? 11 Kwoguo nĩ ũndũ wa ũmenyo waku, mũndũ ũrĩa ũtarĩ hinya agathũkio, mũrũ wa Ithe wanyu, o ũcio Kristo aakuire nĩ ũndũ wake. 12 Rĩrĩa mwehĩria ariũ a Ithe wanyu na njĩra ĩyo na mũkaguraria thamiri icio ciao itarĩ hinya, nĩ Kristo mũrehĩria. 13 Nĩ ũndũ ũcio, angĩkorũo irio nĩ iratũma mũrũ wa Ithe witũ ahĩngĩke, ndikaarĩa nyama rĩngĩ o rĩ o rĩ, nĩgetha ndigatũme mũrũ wa Ithe witũ ahĩngĩke.
ĨPURO 8-14
MŨTHITHŨ KUUMA KIUGO-INĨ KĨA NGAI | 1 AKORINTHO 10–13
“Jehova Nĩ Mwĩhokeku”
(1 Akorintho 10:13) Gũtirĩ igerio rĩmũkorete tiga o marĩa makoraga andũ. No Ngai nĩ mwĩhokeku, na ndangĩreka mũgerio gũkĩra ũrĩa mũngĩhota gwĩtiiria, no hĩndĩ ya igerio nĩ arĩmũheaga njĩra ya kuumĩrĩra nĩguo mũkahota kũrĩkirĩrĩria.
Ciũria Kuuma Kũrĩ Athomi
Mũtũmwo Paulo aandĩkire atĩ Jehova “ndangĩreka mũgerio makĩria ma ũrĩa mũngĩhota gwĩtiria.” (1 Kor. 10:13) Hihi ũguo nĩ kuuga atĩ Jehova ambaga kũrora maũndũ marĩa tũngĩhota gwĩtiria agacoka agathuura marĩa megũtũkora?
▪ Muonere ta ũcio ũngĩkorũo na moimĩrĩro marĩkũ? Mũrũ wa Ithe witũ ũmwe, ũrĩa mũriũ wake eyũragire, oririe ũũ: ‘Hihi Jehova aambire kũrora kana tũrĩ na mũtumia wakwa nĩ tũngĩahotire gũkirĩrĩria mũriũ witũ eyũraga? Hihi gwathire ũguo tondũ Ngai nĩ aatuĩte atĩ no tũhote gũkirĩrĩria ũndũ ũcio?’ Hihi nĩ kũrĩ ũira wa gũtũma twĩtĩkie atĩ Jehova nĩ abangaga maũndũ megiĩ ũtũũro witũ na njĩra ta icio?
Gũthuthuria makĩria ciugo cia Paulo iria ciandĩkĩtwo thĩinĩ wa 1 Akorintho 10:13 gũtũteithagia kuona ũndũ ũyũ: Gũtirĩ ũira uumanĩte na Maandĩko ũngĩtũma twĩtĩkie atĩ Jehova ambaga kũrora nĩ magerio marĩkũ tũngĩĩtiria, na thutha wa kuona marĩa tũngĩhota gwĩtiria agathuura marĩa megũtũkora. Reke tũrore itũmi inya iria cingĩtũma tuuge ũguo.
Ũndũ wa mbere, Jehova nĩ aaheire andũ wĩyathi wa gwĩthuurĩra. Endaga twĩthuurĩre njĩra ĩrĩa tũkwenda kũrũmĩrĩra ũtũũro-inĩ witũ. (Gũcok. 30:19, 20; Josh. 24:15) Tũngĩthuura kũrũmĩrĩra njĩra ĩrĩa yagĩrĩire, no twĩrĩgĩrĩre Jehova atongorie makinya maitũ. (Thim. 16:9) No tũngĩthuura njĩra njũru, no tũrĩgetha moimĩrĩro. (Gal. 6:7) Jehova angĩtuĩka nĩwe ũrĩthuuraga magerio marĩa tũgũcemania namo-rĩ, na githĩ to akorũo agĩtũnyihĩria wĩyathi witũ wa gwĩthuurĩra?
Ũndũ wa kerĩ, Jehova ndatũgitagĩra kuumana na “ihinda na maũndũ materĩgĩrĩirũo.” (Koh. 9:11, NW) No tũcemanie na maũndũ moru, marĩa mangĩtũrehera moimĩrĩro moru, nĩ ũndũ wa gũkorũo handũ harĩa hatagĩrĩire ihinda rĩrĩa rĩtagĩrĩire. Jesu nĩ aaririe ũhoro wa nyũmba ndaya ĩrĩa yagwĩrĩire andũ 18 na magĩkua othe, no akĩonania atĩ andũ acio matiakuire nĩ ũndũ wa wendi wa Ngai. (Luk. 13:1-5) Na githĩ ti ũndũ ũtarĩ wa ũũgĩ gwĩciria atĩ Ngai no abange kabere nũ ũgũkua na nũ ũgũtũũra rĩrĩa ũndũ ũterĩgĩrĩirũo woimĩra?
Ũndũ wa gatatũ, o ũmwe witũ nĩ arahutio nĩ thitango ĩgiĩ wĩkindĩru. Ririkana atĩ Shaitani nĩ eekĩrĩire nganja wĩkindĩru wa arĩa othe matungatagĩra Jehova, na akiuga atĩ tũtingĩtũũria wĩhokeku witũ harĩ Jehova tũngĩcemania na magerio. (Ayub. 1:9-11; 2:4; Kũg. 12:10) Jehova angĩgirĩrĩria magerio mamwe matigatũkore tondũ nĩ ona atĩ tũtingĩhota kũmetiria-rĩ, na githĩ to akorũo agĩtĩkania na thitango ya Shaitani atĩ tũtungatagĩra Ngai nĩ tondũ wa mwĩyendo?
Ũndũ wa kana, Jehova ndarabatara kũmenya kabere maũndũ mothe marĩa megũtũkora. Rĩciria rĩa atĩ Ngai nĩ athuuraga kabere magerio marĩa tũgũcemania namo rĩonanagia atĩ Ngai no mũhaka akorũo nĩ oĩ maũndũ mothe maitũ megiĩ ihinda rĩũkĩte. No mawoni ta macio matiumanĩte na Maandĩko. Hatirĩ nganja atĩ Ngai no amenye kabere ũhoro wa ihinda rĩũkĩte. (Isa. 46:10) No Bibilia yonanagia atĩ ti maũndũ mothe megiĩ ihinda rĩũkĩte athuuraga kũmenya kabere. (Kĩam. 18:20, 21; 22:12) Kwoguo nĩ akoragwo na ũigananĩru harĩ ũrĩa ekũhũthĩra ũhoti wake wa kũmenya maũndũ kabere, na gũtĩa wĩyathi witũ wa gwĩthuurĩra. Na githĩ ũguo tiguo tũngĩĩrĩgĩrĩra Ngai ahaane, o we ũtĩaga wĩyathi witũ hĩndĩ ciothe na akahũthĩra ngumo ciake na njĩra ĩrĩ na ũigananĩru?—Gũcok. 32:4; 2 Kor. 3:17.
Hakĩrĩ ũguo-rĩ, tũbatiĩ gũtaũkĩrũo atĩa nĩ ciugo ici cia Paulo: “Ngai . . . ndangĩreka mũgerio makĩria ma ũrĩa mũngĩhota gwĩtiria”? Paulo aataaragĩria ũrĩa Jehova ekaga hĩndĩ ya magerio no ti mbere ya magerio. Ciugo icio cia Paulo iratũhe ũũma wa atĩ gũtekũmakania igerio rĩrĩa rĩngiumĩra ũtũũro-inĩ witũ, Jehova nĩ arĩtũteithagia gwĩtiria twamwĩhoka. (Thab. 55:22) Ciugo icio cia gwĩkĩra ngoro cia mũtũmwo Paulo ciĩhocetie harĩ ma igĩrĩ cia bata.
Ũndũ wa mbere, magerio marĩa tũcemanagia namo no “marĩa makoraga andũ.” Kwoguo, magerio marĩa tũcemanagia namo nĩ maũndũ andũ angĩ o nao macemanagia namo. Magerio ta macio no tũmetirie angĩkorũo nĩ tũkwĩhoka Ngai. (1 Pet. 5:8, 9) Ũhoro-inĩ ũrĩa ũthiũrũrũkĩirie 1 Akorintho 10:13, mũtũmwo Paulo agwetaga magerio marĩa Aisiraeli maacemanirie namo marĩ werũ-inĩ. (1 Kor. 10:6-11) Andũ nĩ maacemanagia na magerio ta macio na Aisiraeli ehokeku nĩ mangĩahotire kũmetiria. Maita mana Paulo aracokera atĩ “amwe ao” nĩ maagire gwathĩka. Ũndũ wa kĩeha nĩ atĩ Aisiraeli amwe nĩ maatooririo nĩ merirĩria mao moru nĩ ũndũ wa kwaga kwĩhoka Ngai.
Ũndũ wa kerĩ, “Ngai nĩ mwĩhokeku.” Maũndũ marĩa maandĩkĩtwo tene ma ũrĩa Ngai aahiũranagia na andũ ake monanagia atĩ nĩ onanagia wendo mwĩhokeku harĩ “arĩa mamwendaga na makamenyerera maathani make.” (Gũcok. 7:9) Ningĩ maũndũ macio monanagia atĩ hĩndĩ ciothe Ngai nĩ ahingagia ciĩranĩro ciake. (Josh. 23:14) Maũndũ macio ma wĩhokeku wake monanagia atĩ arĩa mamwendete na mamwathĩkagĩra no magĩe na ma atĩ nĩ arĩhingagia kĩĩranĩro gĩake kĩrĩa kĩrĩ na icunjĩ igĩrĩ kĩgiĩ magerio marĩa tũracemania namo: (1) Ndangĩtĩkĩria igerio o rĩothe rĩthiĩ na mbere nginya rĩkĩrie ũrĩa tũngĩhota gwĩtiria, na (2) ‘nĩ arĩtũheaga njĩra’ ya kũhonokera.
Jehova athondekaga atĩa njĩra ya kũhonokera rĩrĩa arĩa mamwĩhokete maacemania na magerio? Nĩ ma, no ahote kweheria igerio angĩkorũo nĩ wendi wake. No ta ririkana ciugo cia Paulo: “[Jehova] nĩ arĩmũheaga njĩra nĩguo mũkahota gũkirĩrĩria.” Kwoguo maita maingĩ ‘atũheaga njĩra’ ya kũhonokera, rĩrĩa atũhe kĩrĩa tũrabatara nĩguo tũhote gwĩtiria magerio. Ta wĩcirie njĩra ici imwe iria Jehova angĩhũthĩra nĩguo atũhe njĩra ya kũhonokera.
▪ Nĩ ‘atũũmagĩrĩria magerio-inĩ maitũ mothe.’ (2 Kor. 1:3, 4) Jehova no atũhoorerie, ahoorerie meciria maitũ, na ngoro citũ kũgerera Kiugo gĩake, roho mũtheru, na irio cia kĩĩroho iria twamũkagĩra kuuma kũrĩ ngombo ĩrĩa njĩhokeku.—Mat. 24:45; Joh. 14:16; Rom. 15:4.
▪ No atũtongorie kũgerera roho mũtheru. (Joh. 14:26) Rĩrĩa magerio moimĩra, roho mũtheru no ũtũteithie kũririkana motaaro na ngerekano cia Bibilia na kwoguo tũtue itua rĩa ũũgĩ.
▪ No ahũthĩre araika gũtũteithia.—Ahib. 1:14.
▪ No atũteithie akĩhũthĩra aarĩ na ariũ a Ithe witũ arĩa ‘mangĩtũũmĩrĩria mũno’ kũgerera ciugo na ciĩko ciao.—Kol. 4:11.
Hakĩrĩ ũguo-rĩ, tũngĩkinyĩra gũtua itua rĩrĩkũ rĩkoniĩ ciugo icio cia Paulo irĩ thĩinĩ wa 1 Akorintho 10:13? Jehova ndathuuraga magerio marĩa tũgũcemania namo. No rĩrĩa magerio moka ũtũũro-inĩ witũ, no tũgĩe na ũũma ũyũ: Tũngĩhoka Jehova biũ, ndarĩ hingo agetĩkĩria magerio maitũ makĩre ũndũ tũngĩhota gwĩtiria; hĩndĩ ciothe nĩ arĩthondekaga njĩra ya kũhonokera nĩguo tũhote kũũmĩrĩria magerio macio. Na githĩ ũcio ti ũndũ wa gũtũũmĩrĩria!
(1 Akorintho 10:13) Gũtirĩ igerio rĩmũkorete tiga o marĩa makoraga andũ. No Ngai nĩ mwĩhokeku, na ndangĩreka mũgerio gũkĩra ũrĩa mũngĩhota gwĩtiiria, no hĩndĩ ya igerio nĩ arĩmũheaga njĩra ya kuumĩrĩra nĩguo mũkahota kũrĩkirĩrĩria.
(1 Akorintho 10:13) Gũtirĩ igerio rĩmũkorete tiga o marĩa makoraga andũ. No Ngai nĩ mwĩhokeku, na ndangĩreka mũgerio gũkĩra ũrĩa mũngĩhota gwĩtiiria, no hĩndĩ ya igerio nĩ arĩmũheaga njĩra ya kuumĩrĩra nĩguo mũkahota kũrĩkirĩrĩria.
Kũmaatha Maũndũ ma Bata Maandĩko-inĩ
(1 Akorintho 10:8) O na tũtikeingĩrie thĩinĩ wa ngomanio itagĩrĩire ta ũrĩa amwe ao meeingĩririe ngomanio-inĩ itagĩrĩire, na nĩ ũndũ ũcio andũ 23,000 gatagatĩ-inĩ kao magĩkua mũthenya ũmwe.
w04 4/1 29
Ciũria Kuuma Kũrĩ Athomi
Nĩ kĩĩ gĩtũmaga rĩandĩko rĩa 1 Akorintho 10:8 riuge atĩ nĩ Aisiraeli 23,000 maakuire mũthenya ũmwe nĩ ũndũ wa kwĩingĩria ngomanio-inĩ itagĩrĩire, na ibuku rĩa Ndari 25:9 riugaga atĩ nĩ andũ 24,000 maakuire?
Harĩ itũmi cigana ũna cia gũtaarĩria kĩrĩa hihi gĩtũmaga mũigana ũrĩa ũheanĩtwo nĩ mĩhari ĩyo ĩĩrĩ ũkorũo ũrĩ ngũrani. Njĩra ĩrĩa hũthũ biũ ya gũtaarĩria nĩ atĩ mũigana wa andũ arĩa hihi maakuire warĩ gatagatĩ ka 23,000 na 24,000, kwoguo mũndũ no aheane mũigana wa 23,000 kana 24,000.
Reke tuone gĩtũmi kĩngĩ. Mũtũmwo Paulo aaheanire ngerekano ya Aisiraeli marĩ Shitimu akĩheana mũkaana kũrĩ Akristiano a Korintho, itũũra rĩoĩkaine na ũtũũro wa waganu. Aandĩkire ũũ: “O na tũtikeingĩrie thĩinĩ wa ngomanio itagĩrĩire ta ũrĩa amwe ao meeingĩririe ngomanio-inĩ itagĩrĩire, na nĩ ũndũ ũcio andũ 23,000 gatagatĩ-inĩ kao magĩkua mũthenya ũmwe.” Kwoguo Paulo aaheanire mũigana wa andũ 23,000 arĩa mooragirũo nĩ Jehova nĩ ũndũ wa kwĩingĩria ngomanio-inĩ itagĩrĩire.—1 Akorintho 10:8.
No Ndari 25 yugaga atĩ, ‘Isiraeli nĩ eeingĩririe ũthathayia-inĩ wa Baali ya Peori kana akĩĩnyitithania na Baali ya Peori, nake Jehova akĩrakara mũno nĩ ũndũ wa Isiraeli.’ Jehova agĩcoka agĩatha Musa orage “atongoria othe a andũ.” Nake Musa akĩra atuanĩri ciira morage atongoria acio. Mũthia-inĩ, rĩrĩa Finehasi ooire ikinya na ihenya rĩa kũraga Mũisiraeli ũrĩa warehire Mũmidiani kambĩ-inĩ, “ihũũra rĩu rĩgĩthira.” Rũgano rũu rũrĩkagĩrĩria na ciugo ici: “Arĩa maakuire kuumana na ihũũra rĩu maarĩ 24,000.”—Ndari 25:1-9.
No kũhoteke ibuku rĩa Ndari rĩheanĩte mũigana wothe wa ‘atongoria a andũ’ arĩa mooragirũo nĩ atuanĩri ciira hamwe na arĩa mooragirũo nĩ Jehova we mwene. No gũkorũo atongoria acio mooragirũo nĩ atuanĩri ciira maarĩ ngiri ĩmwe, na kwoguo mũigana wothe ũgĩkorũo ũrĩ 24,000. Angĩkorũo atongoria acio nĩ meeingĩrĩtie ngomanio-inĩ itaagĩrĩire, kana makanyitanĩra ikũngũĩro-inĩ, o na kana magetĩkĩria arĩa meekire maũndũ macio, maarĩ na mahĩtia ma ‘kwĩnyitithania na Baali ya Peori’.
Ibuku rĩmwe rĩa gũtaarĩria maũndũ ma Bibilia rĩonanagia atĩ kiugo ‘kwĩnyitithania’ kiugĩte “mũndũ kwĩyohithania na mũndũ ũngĩ.” Aisiraeli maarĩ andũ meyamũrĩire Jehova, no rĩrĩa ‘meenyitithanirie na Baali ya Peori,’ nĩ maathũkirie ũrata wao wa mwanya hamwe na Ngai. Kĩndũ mĩaka 700 thutha ũcio, Jehova ooigire ũũ igũrũ rĩgiĩ Aisiraeli kũgerera mũnabii Hosea: “Nĩ maathiire kũrĩ Baali ya Peori; makĩĩyamũrĩra kĩndũ kĩrĩa gĩa gĩconoko, na magĩtuĩka kĩndũ kĩrĩ magigi o ta kĩndũ kĩu mendete.” (Hosea 9:10) Arĩa othe meekire ũguo nĩ maagĩrĩirũo kwamũkĩra ituĩro iritũ kuuma kũrĩ Ngai. Kwoguo nĩkĩo Musa aaririkanirie Aisiraeli ciugo ici: “Nĩ mweyoneire na maitho manyu ũrĩa Jehova eekire ũhoro-inĩ wĩgiĩ Baali ya Peori; Jehova Ngai wanyu aaniinire mũndũ wothe gatagatĩ-inĩ kanyu ũrĩa warũmĩrĩire Baali ya Peori.”—Gũcokerithia Maathani 4:3.
(1 Akorintho 11:5, 6) no mũtumia o wothe ũhoyaga kana akaratha mohoro atehumbĩrĩte mũtwe, nĩ mũtwe wake aconorithagia, nĩ gũkorũo angĩhaana ta mũtumia mwenje njuĩrĩ. 6 Nĩ ũndũ angĩkorũo mũtumia ndekwĩhumbĩra mũtwe, agĩrĩirũo kũrenga njuĩrĩ yake; no angĩkorũo kũrenga kana kwenja njuĩrĩ nĩ gũgũconorithia mũtumia-rĩ, agĩrĩirũo kwĩhumbĩra mũtwe.
(1 Akorintho 11:10) Nĩkĩo mũtumia agĩrĩirũo gũkorũo na rũũri rwa wathani igũrũ rĩa mũtwe wake, nĩ ũndũ wa araika.
Ciũria Kuuma Kũrĩ Athomi
Hihi mwarĩ wa Ithe witũ nĩ arabatara kũhumbĩra mũtwe rĩrĩa araruta mũndũ Bibilia harĩ na mũrũ wa Ithe witũ?
▪ Thĩinĩ wa gĩcunjĩ gĩa “Ciũria Kuuma Kũrĩ Athomi” kĩrĩa kĩarĩ ngathĩti-inĩ ya Mũrangĩri ya Julaĩ 15, 2002, nĩ haagwetetwo atĩ mwarĩ wa Ithe witũ nĩ agĩrĩirũo kũhumbĩra mũtwe wake rĩrĩa araruta mũndũ Bibilia harĩ na mũrũ wa Ithe witũ mũbatithie kana ũtarĩ mũbatithie. Thutha wa gũthuthuria ũndũ ũcio makĩria nĩ kuonekete atĩ ũtongoria ũcio nĩ ũkũbatara kũrũngwo.
Angĩkorũo mwarĩ wa Ithe witũ athiĩ kũruta mũndũ Bibilia harĩ na mũrũ wa Ithe witũ mũbatithie, mwarĩ wa Ithe witũ ũcio nĩ agĩrĩirũo nĩ kũhumbĩra mũtwe. Gwĩka ũguo nĩ kuonania atĩ nĩ aheete gĩtĩo mũbango wa Jehova wa ũnene thĩinĩ wa kĩũngano gĩa Gĩkristiano tondũ ũndũ ũcio areka wagĩrĩirũo gwĩkwo nĩ mũrũ wa Ithe witũ. (1 Kor. 11:5, 6, 10) Angĩkorũo ti ũguo, no ere mũrũ wa Ithe witũ ũcio marĩ nake atongorie wĩruti ũcio wa Bibilia angĩkorũo nĩ agĩrĩire na arĩ na ũhoti wa gwĩka ũguo.
Ngũũrani na ũguo, angĩkorũo mwarĩ wa Ithe witũ athiĩ kũruta mũndũ Bibilia marĩ na mũrũ wa Ithe witũ ũtarĩ mũbatithie na ti mũthuri wake, kũringana na Maandĩko to mũhaka ahumbĩre mũtwe. O na kũrĩ ũguo, aarĩ a Ithe witũ amwe no matindĩkwo nĩ thamiri ciao kũhumbĩra mĩtwe yao o na hĩndĩ ta ĩyo.
Ũthomi wa Bibilia
(1 Akorintho 10:1-17) Na rĩu ariũ a Ithe witũ, ngwenda mũmenye atĩ maithe maitũ ma tene othe maarĩ rungu rwa itu na othe nĩ maatuĩkanĩirie iria-inĩ 2 na othe nĩ maabatithirio magĩtuĩka arũmĩrĩri a Musa kũgerera itu rĩu na iria, 3 na othe maarĩaga irio o imwe cia kĩĩroho 4 na othe maanyuaga maĩ o mamwe ma kĩĩroho. Nĩ gũkorũo maanyuaga kuuma rwaro-inĩ rwa ihiga rwa kĩĩroho rũrĩa rwamarũmagĩrĩra, na rwaro rũu rwa ihiga rwarĩ Kristo. 5 O na kũrĩ ũguo, Ngai ndaakenirio nĩ aingĩ ao, nĩ gũkorũo nĩ maaniinĩirũo werũ-inĩ. 6 Rĩu-rĩ, maũndũ macio maatuĩkire cionereria harĩ ithuĩ, nĩguo tũtikerirĩrie maũndũ moru, ta ũrĩa acio maamerirĩirie. 7 O na tũtikanatuĩke ahoi mĩhianano ta ũrĩa amwe ao meekire; o ta ũrĩa kwandĩkĩtwo atĩrĩ: “Andũ acio magĩikara thĩ kũrĩa na kũnyua. Magĩcoka magĩũkĩra nĩguo mekenie.” 8 O na tũtikeingĩrie thĩinĩ wa ngomanio itagĩrĩire ta ũrĩa amwe ao meeingĩririe ngomanio-inĩ itagĩrĩire, na nĩ ũndũ ũcio andũ 23,000 gatagatĩ-inĩ kao magĩkua mũthenya ũmwe. 9 O na tũtikanagerie Jehova ta ũrĩa amwe ao maamũgeririe, na nĩ ũndũ ũcio makĩniinwo nĩ nyoka. 10 O na tũtigatuĩke andũ a kũnuguna ta ũrĩa amwe ao maanugunire, na nĩ ũndũ ũcio makĩniinwo nĩ mũniinani. 11 Maũndũ macio meekĩkire harĩ o marĩ cionereria, na makĩandĩkwo marĩ mũkaana harĩ ithuĩ arĩa tũkinyĩrĩirũo nĩ mĩico ya mĩtabarĩre ya maũndũ. 12 Nĩ ũndũ ũcio-rĩ, mũndũ ũrĩa wĩciragia atĩ nĩ arũgamĩte nĩ emenyagĩrĩre ndakae kũgwa. 13 Gũtirĩ igerio rĩmũkorete tiga o marĩa makoraga andũ. No Ngai nĩ mwĩhokeku, na ndangĩreka mũgerio gũkĩra ũrĩa mũngĩhota gwĩtiiria, no hĩndĩ ya igerio nĩ arĩmũheaga njĩra ya kuumĩrĩra nĩguo mũkahota kũrĩkirĩrĩria. 14 Nĩ ũndũ ũcio endwa akwa, ũragĩrai ũhoi mĩhianano. 15 Ndĩraria na andũ marĩ na ũtaũku; tuai arĩ inyuĩ ũrĩa ndĩroiga. 16 Gĩkombe gĩa kĩrathimo kĩrĩa tũrathimaga-rĩ, na githĩ ti kũnyitanĩra harĩ thakame ya Kristo? Naguo mũgate ũrĩa twenyũrangaga-rĩ, na githĩ ti kũnyitanĩra harĩ mwĩrĩ wa Kristo? 17 Na tondũ mũgate nĩ ũmwe-rĩ, ithuĩ o na gũtuĩka tũrĩ aingĩ, tũrĩ mwĩrĩ ũmwe, nĩ ũndũ ithuothe tũrĩaga mũgate o ũcio ũmwe.
ĨPURO 22-28
MŨTHITHŨ KUUMA KIUGO-INĨ KĨA NGAI | 1 AKORINTHO 14–16
“Ngai Agaakorũo Arĩ ‘Maũndũ Mothe Harĩ Andũ Othe’”
(1 Akorintho 15:24, 25) Thutha ũcio, mũico ũkinye, rĩrĩa akaaneana Ũthamaki kũrĩ Ngai wake, o we Ithe, arĩkĩtie kũniina thirikari yothe na wathani o na hinya wothe. 25 Nĩ gũkorũo no mũhaka agaathana arĩ mũthamaki nginya rĩrĩa Ngai akaaiga thũ ciothe rungu rwa makinya make.
w98 7/1 21 kĩb. 10
‘Gĩkuũ nĩ Gĩkaaniinwo’
10 “Mũico” nĩ rĩrĩa Wathani wa Mĩaka Ngiri wa Kristo ũgaathira, na Jesu arĩ na wĩnyihia na wĩhokeku aneane Ũthamaki kũrĩ Ngai wake, o we Ithe. (Kũguũrĩrio 20:4) Muoroto wa Ngai wa ‘gũcokanĩrĩria indo ciothe thĩinĩ wa Kristo’ nĩ ũgaakorũo ũhingĩte. (Aefeso 1:9, 10) No mbere ĩyo Kristo nĩ agaakorũo anangĩte “thirikari yothe na wathani o na hinya wothe” ũrĩa ũreganaga na wendi wa Ngai. Ũndũ ũcio ũgaakorũo ũrĩ makĩria ma kwanangwo kũrĩa gũgeekĩka hĩndĩ ya Hari–Magedoni. (Kũguũrĩrio 16:16; 19:11-21) Paulo ooigire ũũ: “[Kristo] agaathana arĩ mũthamaki nginya rĩrĩa Ngai akaaiga thũ ciothe rungu rwa makinya make. Na thũ ya mũico ĩrĩa ĩkaaniinwo nĩ gĩkuũ.” (1 Akorintho 15:25, 26) Kwoguo mehia na gĩkuũ, iria cioimanire na Adamu nĩ ikaaniinwo. Nĩ ũndũ ũcio Ngai nĩ akaaruta arĩa othe marĩ thĩinĩ wa “mbĩrĩra” na njĩra ya kũmacokia muoyo.—Johana 5:28.
(1 Akorintho 15:26) Na thũ ya mũico ĩrĩa ĩkaaniinwo nĩ gĩkuũ.
Ũthamaki nĩ Ũrahingia Wendi wa Ngai Gũkũ Thĩ
21 Ĩ ũhoro-inĩ wĩgiĩ gĩkuũ, kĩrĩa rĩngĩ kiumanaga na mĩrimũ ĩrĩa tũtangĩĩthema nĩ ũndũ wa gũkorũo tũrĩ ehia? Ĩyo harĩ ithuĩ nĩyo “thũ ya mũthia,” ĩrĩa ĩtooragia andũ othe matarĩ akinyanĩru. (1 Kor. 15:26, Holy Bible in Gĩkũyũ) No hihi gĩkuũ nĩ thũ nene ũndũ ĩngĩrema Jehova? Ta rora ũrĩa Isaia aarathire: “Gĩkuũ nĩ kũngʼaria akĩngʼarĩtie agakĩnina biũ tene na tene; ningĩ Mwathani Jehova nĩakagiria maithori mothiũ mothe.” (Isa. 25:8) Hihi nĩ ũrahũũra mbica ĩyo meciria-inĩ maku? Gũtigaakorũo mathiko rĩngĩ, mbĩrĩra, o na maithori ma kĩeha! Mũgarũ na ũguo, gũgaakorũo na maithori ma gĩkeno rĩrĩa Jehova akaahingia kĩĩranĩro gĩake kĩa magegania gĩa kũriũkia arĩa akuũ! (Thoma Isaia 26:19.) Mũthia-inĩ biũ, ruo rũingĩ rũrĩa rwanarehwo nĩ gĩkuũ nĩ rũgaathira.
(1 Akorintho 15:27, 28) Nĩ gũkorũo Ngai nĩ “aaigire indo ciothe rungu rwa makinya make.” No hĩndĩ ĩrĩa ekuuga atĩ ‘indo ciothe nĩ ciigĩtwo,’ hatarĩ nganja icio ti hamwe na Ũrĩa waigire indo ciothe rungu rwake. 28 No rĩrĩa indo ciothe igaakorũo ciigĩtwo rungu rwake, hĩndĩ ĩyo Mũriũ we mwene o nake nĩ akeeiga rungu rwa Ũrĩa waigire indo ciothe rungu rwake, nĩguo Ngai akorũo arĩ maũndũ mothe harĩ andũ othe.
Thayũ wa Mĩaka Ngiri Ĩmwe na Thutha Ũcio!
17 Gũtirĩ njĩra ĩngĩ njega makĩria ĩngĩtaarĩria ũrĩa ũtũũro ũkaahana thutha wa mĩaka ngiri gũkĩra ciugo ‘nĩ getha Ngai atuĩke maũndũ mothe kũrĩ andũ othe.’ Hihi ũguo nĩ kuuga atĩa? Ta cokia meciria mũgũnda-inĩ wa Edeni rĩrĩa Adamu na Hawa, andũ akinyanĩru, marĩ a famĩlĩ ya Jehova ĩrĩ thayũ na ũrũmwe igũrũ na thĩ. Jehova, Mũnene wa Igũrũ na Thĩ, aathaga ũũmbi wake wothe ĩmwe kwa ĩmwe, araika o hamwe na andũ. Nĩ maahotaga kwaranĩria nake, kũmũthathaiya, na kwamũkĩra irathimo ciake. Aakoragwo arĩ ‘maũndũ mothe kũrĩ andũ othe.’
Kũmaatha Maũndũ ma Bata Maandĩko-inĩ
(1 Akorintho 14:34, 35) atumia nĩ maikarage makirĩte marĩ thĩinĩ wa ciũngano, tondũ matiĩtĩkĩrĩtio kwaria. Ithenya rĩa ũguo-rĩ, nĩ menyihagie o ta ũrĩa Watho o naguo uugaga. 35 Angĩkorũo nĩ harĩ ũndũ marenda kwĩruta-rĩ, nĩ morie athuri ao marĩ kwao mũciĩ, nĩ gũkorũo nĩ ũndũ ũrĩ thoni mũtumia kwaria thĩinĩ wa kĩũngano.
w12 9/1 9, gathandũkũ
Hihi Mũtũmwo Paulo nĩ Aagiririe Atumia Kwaragia?
Mũtũmwo Paulo aandĩkire ũũ: “Atumia nĩ maikarage makirĩte marĩ thĩinĩ wa ciũngano.” (1 Akorintho 14:34) Hihi eendaga kuuga atĩa? Hihi nĩ kũhũthia aahũthagia ũũgĩ wao? Aca. Kaingĩ o na nĩ aagwetaga ũhoro wĩgiĩ ũrutani wao mwega. (2 Timotheo 1:5; Tito 2:3-5) Thĩinĩ wa marũa make kũrĩ Akorintho, Paulo to atumia tu eerire ũguo, no eerire nginya etĩkia arĩa angĩ maarĩ na iheo cia kwaria na thiomi na kũratha, atĩ ‘maikarage makirĩte’ rĩrĩa ũmwe wao araria. (1 Akorintho 14:26-30, 33) No kũhoteke atumia amwe Akristiano nĩ maaiguaga makĩhĩahĩa mũno nĩ ũndũ wa wĩtĩkio ũrĩa maagĩte naguo mwerũ, ũũ atĩ nĩ maatinagia mwaria na mĩario nĩguo morie ciũria, ta ũrĩa kwarĩ mũtugo thĩinĩ wa gĩcigo kĩu. Nĩ ũndũ wa gwĩthema ũndũ ta ũcio wa kwaga mĩbango, Paulo aamekĩrire ngoro “morie athuri ao marĩ kwao mũciĩ.”—1 Akorintho 14:35.
(1 Akorintho 15:53) Tondũ mwĩrĩ ũyũ wa kũbutha no mũhaka wĩhumbe kwaga kũbutha, na mwĩrĩ ũyũ wa gũkua no mũhaka wĩhumbe kwaga gũkua.
it-1 1197-1198
Kwaga Kũbutha
Arĩa magaathana hamwe Jesu mariũkagio na ũriũkio ta wake marĩ ciũmbe cia roho, na to muoyo wa tene na tene tu maheagwo, ĩndĩ nĩ mahumbagwo kwaga gũkua na kwaga kũbutha. Thutha wa gũtũũra, magatungata marĩ ehokeku, na magakua marĩ na mĩĩrĩ ya kũbutha, macokaga makaheo mĩĩrĩ ya kĩĩroho ĩrĩa ĩtangĩbutha o ta ũrĩa Paulo oigĩte thĩinĩ wa 1 Akorintho 15:42-54. Kwoguo kwaga gũkua nĩ kuuga maheagwo muoyo ũtangĩthira na ũtangĩanangĩka, nakuo kwaga kũbutha nĩ kuuga mwĩrĩ ũrĩa Ngai amaheaga ndũngĩbutha, ũniinwo, kana wanangwo. Kwoguo kũroneka atĩ Ngai amaheaga hinya wa gũtũũra matekũbatara ũteithio kuuma handũ hangĩ, ngũrani na ciũmbe iria ingĩ cia kĩĩmwĩrĩ na cia kĩĩroho. Ũndũ ũcio ũronania ũrĩa Ngai akoragwo amehokete. O na kũrĩ ũguo, gũkorũo marĩ na hinya ta ũcio na gũkorũo atĩ matingĩanangĩka, gũtimeheragia rungu rwa ũtongoria wa Ngai, na o ta Jesu Kristo, Mũtwe wao, mathiaga na mbere gwathĩkĩra wendi na ũtongoria wa Ithe wao.—1Ko 15:23-28.
Ũthomi wa Bibilia
(1 Akorintho 14:20-40) Ariũ a Ithe witũ, mũtigatuĩke twana tũnini ũhoro-inĩ wa gũtaũkĩrũo, ĩndĩ tuĩkai twana tũnini ũhoro-inĩ wa maũndũ moru; na mũtuĩke andũ agima ũhoro-inĩ wa gũtaũkĩrũo. 21 Thĩinĩ wa Watho nĩ kwandĩke ũũ: “‘Ngwarĩria andũ aya na thiomi cia ageni na ndĩmarĩrie na mĩromo ya andũ a kũngĩ, na nginya hĩndĩ ĩyo no mekũrega gũũthikĩrĩria,’ ũguo nĩguo Jehova ekuuga.” 22 Nĩ ũndũ ũcio, kwaria na thiomi ti rũũri harĩ andũ arĩa metĩkĩtie ĩndĩ nĩ harĩ arĩa matetĩkĩtie, naguo ũrathi ti wa andũ arĩa matetĩkĩtie ĩndĩ nĩ wa arĩa metĩkĩtie. 23 Nĩ ũndũ ũcio kĩũngano gĩothe kĩngĩcemania handũ hamwe na othe marie na thiomi, no andũ arĩa matarĩ ũmenyo mũingĩ kana arĩa matetĩkĩtie maingĩre-rĩ, githĩ matikuuga atĩ nĩ mũthũkĩte ciongo? 24 No inyuothe mũngĩkorũo mũkĩratha mohoro, na mũndũ ũtetĩkĩtie kana mũndũ ũtarĩ ũmenyo mũingĩ aingĩre, nĩ ekũrũngwo na athuthurio biũ nĩ andũ acio othe. 25 Nacio hitho cia ngoro yake igakĩmenyeka, na nĩ ũndũ ũcio akegũithia agaturumithia ũthiũ wake thĩ na agathathaiya Ngai, akiugaga: “Hatarĩ nganja Ngai arĩ gatagatĩ-inĩ kanyu.” 26 Ariũ a Ithe witũ, gũgũgĩkwo atĩa rĩu? Rĩrĩa mwacemania hamwe-rĩ, ũmwe akoragwo na thaburi, ũngĩ ũrutani, ũngĩ ũguũrio, ũngĩ thiomi, nake ũngĩ ũtaũri. Maũndũ mothe nĩ mekĩke nĩ ũndũ wa gwaka arĩa angĩ. 27 Na angĩkorũo nĩ harĩ mũndũ ũkwaria na thiomi, nĩ makorũo marĩ erĩ, na maingĩha mũno makorũo marĩ atatũ, o mũndũ riita rĩake, na hakorũo na mũtaũri. 28 Ĩndĩ angĩkorũo hatirĩ na mũtaũri, nĩ aikare akirĩte kĩũngano-inĩ, eyarĩrie we mwene na arie na Ngai. 29 Anabii erĩ kana atatũ nĩ marie, nao arĩa angĩ makũũrane maũndũ marĩa mekwario. 30 No mũndũ ũngĩ angĩamũkĩra ũguũrio hĩndĩ ĩyo aikarĩte hau thĩ, mwaria ũcio wa mbere nĩ akire. 31 Tondũ inyuothe no mũrathage mohoro o mũndũ riita rĩake, nĩgetha andũ othe merute na andũ othe mekĩrũo ngoro. 32 Nacio iheo cia roho cia anabii nĩ ciagĩrĩire kũhũthĩrũo wega nĩ anabii. 33 Nĩ gũkorũo Ngai ti Ngai wa ngũĩ ĩndĩ nĩ wa thayũ. O ta ũrĩa gũkoragwo ciũngano-inĩ ciothe cia arĩa aamũre, 34 atumia nĩ maikarage makirĩte marĩ thĩinĩ wa ciũngano, tondũ matiĩtĩkĩrĩtio kwaria. Ithenya rĩa ũguo-rĩ, nĩ menyihagie o ta ũrĩa Watho o naguo uugaga. 35 Angĩkorũo nĩ harĩ ũndũ marenda kwĩruta-rĩ, nĩ morie athuri ao marĩ kwao mũciĩ, nĩ gũkorũo nĩ ũndũ ũrĩ thoni mũtumia kwaria thĩinĩ wa kĩũngano. 36 Hihi kiugo kĩa Ngai kĩoimanire na inyuĩ, kana hihi no inyuĩ gĩakinyĩire? 37 Mũndũ o wothe angĩĩciria atĩ nĩ mũnabii kana arĩ na kĩheo kĩa roho, no mũhaka etĩkĩre atĩ maũndũ marĩa ndĩramwandĩkĩra inyuĩ nĩ rĩathani kuuma kũrĩ Mwathani. 38 No mũndũ o wothe angĩaga gũtindanĩra na maũndũ macio, ndagaatindanĩrũo nake. 39 Nĩ ũndũ ũcio ariũ a Ithe witũ-rĩ, mwĩrutanagĩriei kũratha mohoro, no mũtikagirie kwaria na thiomi. 40 No maũndũ mothe nĩ mekĩkage na mũtaratara o na mũbango mwega.
ĨPURO 29–MĨĨ 5
MŨTHITHŨ KUUMA KIUGO-INĨ KĨA NGAI | 2 AKORINTHO 1–3
“Jehova nĩ ‘Ngai Mwene Ũhoro Wothe wa Kũũmanĩrĩria’”
(2 Akorintho 1:3) Ngai na Ithe wa Mwathani witũ Jesu Kristo arogoocwo, o we Ithe witũ ũrĩ tha njororo na Ngai mwene ũhoro wothe wa kũũmanĩrĩria,
“Rĩragai Hamwe na Arĩa Mararĩra”
4 Ithe witũ ũrĩ tha nyingĩ nĩ aiguire ruo rwa gũkuĩrũo nĩ andũ eendete ta Iburahimu, Isaaka, Jakubu, Musa, na Mũthamaki Daudi. (Ndar. 12:6-8; Mat. 22:31, 32; Atũm. 13:22) Kiugo kĩa Ngai gĩtũheaga ũũma atĩ Jehova nĩ eriragĩria mũno ihinda rĩrĩa agacokia andũ acio muoyo rĩngĩ. (Ayub. 14:14, 15) Magaakorũo na gĩkeno na marĩ na ũgima mwega wa mwĩrĩ. Ningĩ ririkana atĩ Mũriũ wa Ngai ũrĩa eendete mũno—o ũrĩa “aakenaga” nĩwe—nĩ aakuire gĩkuũ kĩa ruo. (Thim. 8:22, 30) Gũtirĩ ciugo ingĩhota gũtaarĩria ruo rũrĩa Jehova aaiguire.—Joh. 5:20; 10:17.
(2 Akorintho 1:4) ũrĩa ũtũũmagĩrĩria magerio-inĩ maitũ mothe nĩgetha tũhote kũũmĩrĩria arĩa angĩ igerio-inĩ o rĩothe kũgerera kũũmĩrĩrio kũrĩa twamũkagĩra kuuma kũrĩ Ngai.
“Rĩragai Hamwe na Arĩa Mararĩra”
14 Nĩ ũndũ ũcio, ti ũndũ mũhũthũ mũndũ kũmenya ũrĩa angĩra mũndũ ũrĩ na kĩeha kĩingĩ. O na kũrĩ ũguo Bibilia yugaga atĩ, “rũrĩmĩ rũa mũndũ mũũgĩ nĩrũrehage ũgima.” (Thim. 12:18) Aingĩ nĩ monete maũndũ mangĩhũthĩra kũũmĩrĩria arĩa angĩ thĩinĩ wa broshua ya Rĩrĩa Mũndũ Wendete Akua. No kaingĩ, ũndũ ũrĩa wa bata mũno ũngĩka nĩ ‘kũrĩraga hamwe na arĩa mararĩra.’ (Rom. 12:15) Gaby ũrĩa mũthuri wake aakuire, oigaga ũũ: “Maithori matuĩkĩte rũthiomi rwa ngoro yakwa. Nĩkĩo njiguaga ndomĩrĩrio na gĩkĩro kĩna rĩrĩa arata marĩra hamwe na niĩ. Ihinda-inĩ ta rĩu ndiguaga ndĩ nyiki kĩeha-inĩ gĩakwa.”
Kũmaatha Maũndũ ma Bata Maandĩko-inĩ
(2 Akorintho 1:22) Ningĩ nĩ atwĩkĩrĩte mũhũũri wake na agatũhe ũũma wa maũndũ marĩa magooka, ũguo nĩ kuuga roho, thĩinĩ wa ngoro citũ.
Ciũria Kuuma Kũrĩ Athomi
“Mũhũũri” na “ũũma” ũrĩa Mũkristiano o wothe mũitĩrĩrie maguta amũkagĩra kuuma kũrĩ Ngai nĩ kĩĩ?—2 Kor. 1:21, 22.
▪ Ũũma: Kũringana na ibuku rĩmwe, kiugo gĩa Kĩngiriki kĩrĩa gĩtaũrĩtwo “ũũma” thĩinĩ wa 2 Akorintho 1:22 kĩarĩ kiugo kĩahũthagĩrũo maũndũ-inĩ ma kĩĩwatho na kĩĩbiacara. Kiugo kĩu nĩ kuuga gĩcunjĩ kĩa mbere kĩa irĩhi rĩrĩa rĩambaga kũrutwo rĩrĩa mũndũ aragũra kĩndũ na nĩ ũndũ ũcio kũringana na watho rĩkonania atĩ kĩndũ kĩu nĩ kĩigithĩtio kĩgũrũo nĩ mũndũ ũcio. Ũhoro-inĩ wĩgiĩ Akristiano aitĩrĩrie maguta, irĩhi rĩothe kana ngerenwa yao nĩ yarĩrĩirio thĩinĩ wa 2 Akorintho 5:1-5. Irĩhi rĩu rĩhutĩtie kũheo mwĩrĩ ũtangĩbutha kũrĩa igũrũ. Irĩhi rĩu ningĩ nĩ rĩhutĩtie kwamũkĩra kĩheo kĩa muoyo ũtangĩkua.—1 Kor. 15:48-54.
Kĩngiriki kĩa mahinda maya nĩ kĩhũthagĩra kiugo o ta kĩu gĩkĩaria ũhoro wa mbete ĩrĩa andũ mekanagĩra rĩrĩa maretĩkanĩria atĩ nĩ marĩhikania. Kiugo kĩu nĩ kĩagĩrĩire mũno harĩ arĩa magaatuĩka gĩcunjĩ kĩa mũhiki wa mũhaano wa Kristo.—2 Kor. 11:2; Kũg. 21:2, 9.
▪ Mũhũũri: Mahinda-inĩ ma tene mũhũũri wahũthagĩrũo ũrĩ thaĩri ya kuonania atĩ kĩndũ nĩ kĩa mũndũ, nĩ kĩa ma, kana gwĩkĩra mũkonde kĩrĩko. Akristiano aitĩrĩrie maguta nĩ mahũrĩtwo “mũhũũri” nĩ roho mũtheru wa Ngai, ũkonania atĩ o nĩ indo cia Ngai. (Ef. 1:13, 14) O na kũrĩ ũguo Mũkristiano mũitĩrĩrie maguta angĩikara arĩ mwĩhokeku nĩ ahũragwo mũhũũri wa mũico atanakua kana kahinda kanini mbere ya thĩna ũrĩa mũnene kwambĩrĩria.—Ef. 4:30; Kũg. 7:2-4.
(2 Akorintho 2:14-16) No rĩrĩ, tũracokeria Ngai ngatho, o we hingo ciothe ũtũtongoragia thĩinĩ wa ũhootani mũnene tũgwatanĩire na Kristo na kũgerera harĩ ithuĩ agatheremia mũtararĩko wa ũmenyo wake kũndũ guothe! 15 Tondũ harĩ Ngai ithuĩ tũrĩ mũtararĩko mwega wa Kristo gatagatĩ-inĩ ka arĩa marahonokio na gatagatĩ-inĩ ka arĩa maraniinwo; 16 harĩ acio a thutha, nĩ mũnungo wa gĩkuũ ũrĩa ũtongoragia gĩkuũ-inĩ, na harĩ acio a mbere, nĩ mũtararĩko wa muoyo ũrĩa ũtongoragia muoyo-inĩ. Na nũũ mwagĩrĩru biũ wa gwĩka maũndũ macio?
w10 8/1 23
Hihi Ũrĩ Wamenya?
Nĩ ũndũ ũrĩkũ mũtũmwo Paulo aarĩ naguo meciria-inĩ rĩrĩa ooigire atĩ Ngai nĩ ‘atũtongoragia thĩinĩ wa ũhootani mũnene’?
▪ Mũtũmwo Paulo aandĩkire ũũ: ‘Ngai atũtongoragia thĩinĩ wa ũhootani mũnene tũgwatanĩire na Kristo na kũgerera harĩ ithuĩ agatheremia mũtararĩko wa ũmenyo wake kũndũ guothe! Tondũ harĩ Ngai ithuĩ tũrĩ mũtararĩko mwega wa Kristo gatagatĩ-inĩ ka arĩa marahonokio na gatagatĩ-inĩ ka arĩa maraniinwo; harĩ acio a thutha, nĩ mũnungo wa gĩkuũ ũrĩa ũtongoragia gĩkuũ-inĩ, na harĩ acio a mbere, nĩ mũtararĩko wa muoyo ũrĩa ũtongoragia muoyo-inĩ.’—2 Akorintho 2:14-16.
Mũtũmwo Paulo ooigire ciugo icio arĩ na rĩciria rĩgiĩ mũtugo wa Aroma wa gũkorũo na gĩkũngũĩro kĩa ũhootani gĩa kuonania gĩtĩo harĩ mũtongoria wa mbũtũ nĩ ũndũ wa kũhoota thũ ciao. Hĩndĩ ya ikũngũĩro ta icio indo iria ciakoragwo itahĩtwo nĩ ciarehagwo mbere ya andũ o hamwe na andũ arĩa maanyitagwo mĩgwate mbaara-inĩ na ndegwa igatwarũo nĩguo ikarutwo magongona nake mũtongoria ũcio ũhootanĩte o hamwe na mbũtũ yake magakũngũĩrũo nĩ andũ. Gĩkũngũĩro kĩu gĩkĩrĩkĩrĩra, ndegwa icio nĩ ciarutagwo magongona na andũ aingĩ arĩa maanyitĩtwo mĩgwate makoragwo.
Ibuku rĩtagwo The International Standard Bible Encyclopedia riugaga atĩ ciugo “mũtararĩko mwega wa Kristo” iria ihũthĩrĩtwo na njĩra ya ngerekano kuonania muoyo harĩ andũ amwe na gĩkuũ harĩ andũ angĩ “no kũhoteke ciumanĩte na mũtugo wa Aroma wa gũcina ũbumba hĩndĩ ya gĩkũngũĩro kĩu. Mũtararĩko ũcio wa kuonania ũhootani wa mbũtũ icio waririkanagia arĩa maanyitĩtwo mĩgwate ũhoro wa gĩkuũ kĩrĩa kĩarĩ mbere yao.”
Ũthomi wa Bibilia
(2 Akorintho 3:1-18) Kaĩ tũrambĩrĩria kwĩgaathĩrĩria kũrĩ inyuĩ o rĩngĩ? Kana rĩrĩ, kaĩ tũrabatara marũa ma kũgaathĩrĩrio kũrĩ inyuĩ kana kuuma kũrĩ inyuĩ ta ũrĩa andũ angĩ mekaga? 2 Inyuĩ nĩ inyuĩ marũa maitũ, marĩa mandĩkĩtwo ngoro-inĩ citũ, makamenyeka, na nĩ marathomwo nĩ andũ othe. 3 Nĩ gũkorũo nĩ muonanĩtio atĩ mũrĩ marũa ma Kristo mandĩkĩtwo nĩ ithuĩ tũrĩ ndungata, na matiandĩkĩtwo na rangi no mandĩkĩtwo na roho wa Ngai ũrĩa ũtũũraga muoyo, na matiandĩkĩtwo ihengere-inĩ cia mahiga, no mandĩkĩtwo ihengere-inĩ cia nyama, ngoro-inĩ. 4 Tũrĩ na ũũma wa mũthemba ũcio harĩ Ngai kũgerera Kristo. 5 Ti atĩ ithuĩ ene tũrĩ agĩrĩru biũ a gwĩciria atĩ ũndũ o wothe uumaga kũrĩ ithuĩ, no ũhoro witũ wa gũkorũo tũrĩ agĩrĩru biũ uumaga kũrĩ Ngai, 6 o we kũna ũtũtuĩte agĩrĩru biũ nĩguo tũtuĩke ndungata cia kĩrĩkanĩro kĩerũ, ti cia watho mwandĩke, no nĩ cia roho; nĩ gũkorũo watho ũrĩa mwandĩke ũrehaga gĩkuũ, no roho ũrehaga muoyo. 7 Angĩkorũo watho ũrĩa ũrehaga gĩkuũ o ũcio waandĩkĩtwo na ndemwa mahiga-inĩ, wokire na riri mũnene nginya ariũ a Isiraeli makĩremwo nĩ kũrora ũthiũ wa Musa nĩ ũrĩa ũthiũ wake warĩ na riri, o riri ũcio warĩ ũniinwo-rĩ, 8 nĩ kĩĩ kĩngĩgiria ũtungata wa roho ũkorũo na riri mũnene o na makĩria? 9 Tondũ angĩkorũo watho ũrĩa ũrehaga ituĩro warĩ na riri-rĩ, na githĩ ũtungata ũrĩa ũrehaga ũthingu ndũngĩkĩrĩ na riri mũnene o na makĩria! 10 Atĩrĩrĩ, o na kĩrĩa hĩndĩ ĩmwe kĩaheetwo riri nĩ kĩaũrĩtwo riri nĩ ũndũ wa riri ũrĩa ũgĩkĩrĩte. 11 Tondũ rĩrĩ, angĩkorũo kĩrĩa kĩarĩ kĩniinwo kĩarehetwo na riri-rĩ, githĩ kĩrĩa kĩratigara gĩtikĩrĩ na riri mũnene o na makĩria! 12 Tondũ tũrĩ na kĩĩrĩgĩrĩro kĩu, tũrahũthĩra wĩyathi mũnene wa kwaria, 13 na tũtireka ta ũrĩa Musa eekire hĩndĩ ĩrĩa eehumbagĩra ũthiũ na taama nĩguo ariũ a Isiraeli matikarore na kinyi mũthia wa kĩrĩa kĩarĩ kĩniinwo. 14 No meciria mao nĩ maaritĩtio. Nĩ gũkorũo nginya ũmũthĩ ũyũ, taama ũcio ũtũũraga ũtarĩ mũguũrie hĩndĩ ĩrĩa kĩrĩkanĩro kĩrĩa gĩkũrũ kĩrathomwo, tondũ weheragio o kũgerera Kristo. 15 Atĩrĩrĩ, nginya ũmũthĩ ũyũ, hĩndĩ ĩrĩa yothe maandĩko ma Musa megũthomwo, ngoro ciao ikoragwo ihumbĩrĩtwo na taama. 16 No hĩndĩ ĩrĩa mũndũ agarũrũkĩra Jehova, taama ũcio nĩ weheragio. 17 Jehova nĩwe Roho, na harĩa roho wa Jehova ũrĩ, nĩ hakoragwo na wĩyathi. 18 Na rĩrĩa ithuĩ ithuothe tũtarĩ ahumbĩre maitho na taama twenenia riri wa Jehova ta icicio, nĩ tũgarũragwo nĩguo tũhaanane na mũhianĩre wake kuuma gĩkĩro kĩmwe kĩa riri nginya kĩrĩa kĩngĩ, o ta ũrĩa tũgarũragwo nĩ Jehova, o ũcio Roho.