Ririkanaga Ũndũ Ũrĩa Mũnene

1, 2. (a) Nĩ ũndũ ũrĩkũ mũnene ũrahutia andũ othe? (b) Twagĩrĩirũo kuona ũndũ ũcio ũrĩ wa bata nĩkĩ?

ŨNDŨ ũrĩa mũnene harĩ andũ aingĩ ũmũthĩ nĩ mbeca. Marongoreirie meciria mao harĩ gũcokanĩrĩria ũtonga kana kũnyitĩrĩra indo iria marĩ nacio. Angĩ monaga kĩrĩa kĩa bata mũno arĩ famĩlĩ ciao, ũgima mwega wa mwĩrĩ, kana kũgaacĩra maũndũ-inĩ ma mũndũ kĩũmbe.

² O na kũrĩ ũguo, ũndũ ũrĩa mũnene mũno na ũratũhutia ithuothe nĩ gũtũũgĩrio kwa ũnene wa Jehova. Nĩ twagĩrĩirũo kwĩmenyerera tũtikariganĩrũo nĩ ũndũ ũcio wa bata. Tũngĩriganĩrũo atĩa? No twĩkore tũrikĩire mũno mabataro-inĩ maitũ ma ũtũũro ma o mũthenya nginya tũriganĩrũo nĩ ũrĩa gũtũũgĩrio kwa ũnene wa Ngai kũrĩ kwa bata. Kana twĩtĩkĩrie gũtangĩka nĩ ũndũ wa magerio maitũ kũhumbĩre ũndũ ũcio wa bata. No o ũrĩa tũkuona gũtũũgĩrio kwa ũnene wa Jehova kũrĩ kwa bata noguo tũgũkorũo twĩhaarĩirie wega makĩria kũhiũrania na moritũ marĩa tũracemania namo ũtũũro-inĩ witũ wa o mũthenya. Na ũndũ ũcio no ũtũme tũkuhĩrĩrie Jehova makĩria.

NĨ ŨNDŨ WA BATA NĨKĨ?

3. Nĩ maũndũ marĩkũ Shaitani oigĩte megiĩ wathani wa Ngai?

³ Ciĩko cia Shaitani ũrĩa Mũcukani nĩ ciĩkĩrĩire nganja kĩhooto kĩa Jehova gĩa gwathana. Endaga kuonania atĩ wathani wa Ngai ti wa kĩhooto na atĩ Jehova nĩ agiragĩrĩria ciũmbe ciake maũndũ marĩa mega. Kũringana na Mũcukani, andũ mangĩrĩ na gĩkeno makĩria korũo nĩo mareyatha. (Kĩam. 3:1-5) Ningĩ Shaitani oigire atĩ gũtirĩ mũndũ ũngĩtũũra arĩ mwĩhokeku harĩ Ngai kuuma ngoro, na atĩ mũndũ angĩcemania na moritũ manene no aregane na wathani wa Jehova. (Ayub. 2:4, 5) Nĩ ũndũ wa thitango ĩyo ya Mũcukani, Jehova nĩ etĩkĩrĩtie ihinda rĩhĩtũke nĩ getha andũ meyonere ũũma wĩgiĩ ũtũũro ũtaratongorio nĩ wathani wa Ngai wa ũthingu.

4. Nĩkĩ no mũhaka thitango ĩgiĩ ũnene wa Jehova ĩcokio?

⁴ Ũhoro wa ma nĩ atĩ Jehova nĩ oĩ atĩ maũndũ macio Shaitani oigĩte nĩ ma maheeni. Nĩ kĩĩ gĩgĩtũmĩte Ngai etĩkĩrie ũndũ ũcio ũthiĩ na mbere na akahe Shaitani kahinda ga kũgeria kuonania atĩ thitango yake nĩ ya ma? Macokio ma kĩũria kĩu mahutĩtie ciũmbe ciothe iria irĩ na ũhoti wa gwĩciria. (Thoma Thaburi 83:18.) Aciari aitũ a mbere nĩ maaregire wathani wa Jehova, na noguo andũ aingĩ makoretwo magĩka kuuma hĩndĩ ĩyo. Ũndũ ũcio no ũtũme andũ amwe meyũrie kana hihi thitango ya Shaitani yarĩ ya ma. Kwaga kũiguithania gatagatĩ-inĩ ka mabũrũri, ndũrĩrĩ, kabira, famĩlĩ, na andũ ngũrani nĩ gũgũthiĩ na mbere hĩndĩ ĩrĩa yothe thitango ĩyo ya Shaitani ĩgũtũũra meciria-inĩ ma andũ na araika. No thutha wa ũnene wa Jehova gũtũũgĩrio, andũ othe o hamwe na araika makenyihĩria wathani wa Jehova wa ũthingu tene na tene. Thayũ nĩ ũgaacokio kũrĩa igũrũ na gũkũ thĩ.—Ef. 1:9, 10.

5. Itemi ritũ harĩ kũnyita mbaru ũnene wa Jehova nĩ rĩrĩkũ?

⁵ Ũnene wa Ngai nĩ ũgatũũgĩrio, na wathani wa Shaitani na andũ ndũkagaacĩra o rĩ o rĩ na nĩ ũkeherio. Wathani wa Ngai kũgerera Ũthamaki wa Kĩĩmesia nĩ ũkaagacĩra, na andũ arĩa matũũragia wĩkindĩru nĩ magaakorũo monanĩtie atĩ andũ no mahote kũrũgama mwena wa wathani wa Ngai. (Isa. 45:23, 24) Hihi no wende gũkorũo ũrĩ gatagatĩ ka arĩa makoretwo makĩnyita mbaru wathani wa Jehova marĩ na wĩkindĩru? Hatarĩ nganja no wende. Nĩguo tũtũũrie wĩkindĩru, twagĩrĩirũo kwaga kweheria meciria maitũ harĩ ũndũ ũrĩa wa bata makĩria na twĩcũranie bata wa ũndũ ũcio.

ŨNDŨ WA BATA GŨKĨRA KŨHONOKIO GWITŨ

6. Gũtũũgĩrio kwa ũnene wa Jehova nĩ kwa bata na gĩkĩro kĩrĩkũ?

⁶ O ta ũrĩa tuona, gũteterũo kwa ũnene wa Jehova nĩ ũndũ wa bata ũhutĩtie andũ. Nĩ kwa bata gũkĩra nginya gĩkeno kĩa mũndũ o wothe. Hihi ũndũ ũcio wonanagia atĩ kũhonoka gwitũ ti kwa bata kana ũkonania atĩ Jehova ndatũrũmbũyagia? Aca o na hanini. Nĩkĩ?

7, 8. Nĩ kĩĩ kĩngĩtũma tuuge atĩ gũteterũo kwa ũnene wa Jehova nĩ kũhutanĩtie na kũhingio gwa ciĩranĩro ciake?

⁷ Jehova nĩ endete andũ mũno na nĩ onaga marĩ a bata. Nĩ eerutĩire kũhũthĩra thakame ya Mũriũ wake nĩguo tũhonokio tene na tene. (Joh. 3:16; 1 Joh. 4:9) Jehova angĩaga kũhingia ciĩranĩro ciake, Mũcukani no agĩe na gĩtũmi kĩega gĩa kũmwĩta mũheenania ũimaga andũ maũndũ mega na wathanaga na njĩra ĩtarĩ ya kĩhooto. Ningĩ ũndũ ũcio no ũtũũgĩrie akararia arĩa moragia ũũ na kĩnyũrũri: “Gũkorũo kuo gwake kũu kweranĩirũo gũkĩrĩ ha? Tondũ kuuma o rĩrĩa maithe maitũ ma tene maakomire gĩkuũ-inĩ-rĩ, maũndũ mothe matũire o ta ũrĩa maatariĩ kuuma kĩambĩrĩria kĩa ũũmbi.” (2 Pet. 3:3, 4) Kwoguo Jehova nĩ agaatigĩrĩra atĩ ũnene wake ũgĩtũũgĩrio o na andũ arĩa athĩki nĩ makahonokio. (Thoma Isaia 55:10, 11.) Makĩria ma ũguo, ũnene wa Jehova ũtongoragio nĩ wendo. Kwoguo no tũkorũo na ma atĩ egũtũũra endete ndungata ciake njĩhokeku, akenagio nĩcio, na onaga irĩ cia bata.—Tham. 34:6.

⁸ Tũgĩtĩkĩra atĩ ũnene wa Jehova nĩ wa bata, tũtirahũthia ũhonokio witũ kana tũkona ta tũtarĩ a bata maitho-inĩ make. Nĩ kũiga tũraiga ũnene wa Jehova harĩa wagĩrĩire na ũhonokio witũ harĩa wagĩrĩire. Muonere ũcio mwega nĩ wa bata nĩ getha tũige meciria maitũ harĩ ũndũ ũcio wa bata makĩria na tũrũgame mwena wa wathani wa Jehova wa ũthingu.

ŨNDŨ WA KWĨRUTA

9. Shaitani oigire atĩa ũhoro-inĩ wĩgiĩ Ayubu? (Rora mbica kĩambĩrĩria-inĩ gĩa gĩcunjĩ gĩkĩ.)

⁹ Bata wa gũkorũo na mwerekera mwega nĩ wonanĩtio wega ibuku-inĩ rĩmwe rĩa mabuku marĩa maandĩkirũo tene ma Bibilia. Nĩ ibuku rĩa Ayubu. Ibuku-inĩ rĩu nĩ tũthomaga ũrĩa Shaitani aageragia kuonania atĩ Ayubu angĩacemanirie na mĩnyamaro mĩnene nĩ angĩakararirie Ngai. Shaitani eerĩte Ngai anyamarie Ayubu. Jehova ndeekire ũguo no nĩ eetĩkĩririe Shaitani agerie Ayubu rĩrĩa eerire Shaitani ũũ: “Indo ciake ciothe nĩndaiga moko-inĩ maku.” (Thoma Ayubu 1:7-12.) Ayubu orirũo nĩ ndungata ciake, wĩra wake, na ciana ciake ikũmi iria eendete. Shaitani eekire maũndũ macio na njĩra yatũmaga kuoneke ta Ngai we mwene arĩ we warehagĩra Ayubu mathĩna macio. (Ayub. 1:13-19) Shaitani aacokire akĩrehera Ayubu mũrimũ mũũru warĩ na ruo rũingĩ. (Ayub. 2:7) Oragirũo ngoro makĩria nĩ ciugo cia mũtumia wake na cia athiritũ atatũ arĩa meetuaga ta marĩ arata a ma.—Ayub. 2:9; 3:11; 16:2.

10. (a) Nĩ ũndũ ũrĩkũ Ayubu eekire wonanirie wĩkindĩru wake harĩ Ngai? (b) Nĩ na njĩra ĩrĩkũ Ayubu aatete mwerekera?

¹⁰ Moimĩrĩro maarĩ marĩkũ? Shaitani nĩ onekire atĩ aarĩtie maheeni. Ayubu nĩ aaregire gũkaana Ngai. (Ayub. 27:5) O na kũrĩ ũguo, Ayubu nĩ aatete mwerekera hanini. Eeciragia mũno ũhoro wĩgiĩ kwĩyonania ũrĩa arĩ mũthingu nginya akoria kĩrĩa gĩatũmaga anyamarĩke. (Ayub. 7:20; 13:24) No tuone ta aarĩ na gĩtũmi kĩega gĩa kũũria ũguo tũngĩĩciria ũhoro wa mathĩna marĩa aagereire. O na kũrĩ ũguo, Jehova nĩ onire harĩ bata kũrũnga mwĩcirĩrie wa Ayubu. Jehova eerire Ayubu atĩa?

11, 12. Nĩ ũndũ ũrĩkũ Jehova aateithirie Ayubu one ũrĩ wa bata, na Ayubu aiyũkirie ũndũ ũcio atĩa?

¹¹ Ciugo iria Ngai eerire Ayubu ciyũrĩtie mĩrango ĩna ya ibuku rĩa Ayubu, kuuma mũrango wa 38 nginya 41. Gũtirĩ handũ tuonaga Ngai akĩhe Ayubu gĩtũmi kĩrĩa gĩatũmaga anyamarĩke. Ũndũ ũrĩa mũnene ciugo-inĩ cia Jehova ndwarĩ gũtaarĩria Ayubu kĩrĩa gĩatũmaga anyamarĩke, ta Ngai aabataraga gwĩtetera. Handũ ha ũguo, Jehova eendaga gũteithia Ayubu eyone ũrĩa arĩ mũnini aringithanĩtio na ũnene wa Jehova. Ningĩ nĩ aateithirie Ayubu one atĩ nĩ kwarĩ na maũndũ mangĩ ma bata aagĩrĩirũo nĩ gwĩciria ũhoro wamo. (Thoma Ayubu 38:18-21.) Ũndũ ũcio nĩ wateithirie Ayubu gũcokereria mwerekera ũrĩa wagĩrĩire.

¹² Hihi Jehova nĩ aakĩragia njano nĩ kũhe Ayubu ũtaaro ũcio wa ĩmwe kwa ĩmwe thutha wa kũgerera magerio maritũ ũguo? Aca, na o na Ayubu ndeciririe ũguo. O na agereire moritũ macio mothe, thutha-inĩ Ayubu nĩ aambĩrĩirie kwaria na njĩra ĩrĩa yagĩrĩire, nginya akiuga ũũ: “Nĩndethũũra, na nĩnderira ngehurĩria rũkũngũ o na mũhu.” Ũtaaro ũcio wa Jehova wa kũhooreria ngoro na wa ĩmwe kwa ĩmwe nĩ wahutirie Ayubu mũno. (Ayub. 42:1-6) Mbere ĩyo Ayubu nĩ aahetwo ũtaaro ũngĩ wa kũmũrũnga nĩ mwanake wetagwo Elihu. (Ayub. 32:5-10) Thutha wa Ayubu gwĩtĩkĩra kũrũngwo na gũcenjia muonere wake, Jehova nĩ onirie arĩa angĩ atĩ nĩ aakenetio nĩ wĩhokeku wa Ayubu o na arĩ rungu rwa magerio.—Ayub. 42:7, 8. 

13. Ũtaaro wa Jehova ũngĩateithirie Ayubu atĩa ihinda iraya thutha wa magerio marĩa aagereire?

¹³ Ũtaaro wa Jehova nĩ ũngĩathire na mbere gũteithia Ayubu o na thutha wa magerio make gũthira. Na njĩra ĩrĩkũ? O na gũtuĩka “Jehova [nĩ aarathimĩire] Ayubu ihinda rĩake rĩa mũrigĩrĩrio gũkĩra rĩa kĩambĩrĩria,” no mũhaka gũkorũo Ayubu nĩ aabatarire ihinda rĩa gũcokereria indo ciake na gũcokereria ũgima wake wa mwĩrĩ. Thutha-inĩ nĩ aagĩire “na ariũ mũgwanja na airĩtu atatũ.” (Ayub. 42:12-14) No nginya Ayubu akorũo nĩ aaiguaga aagĩte ciana ciake mũno iria cioragĩtwo nĩ Shaitani mbere ĩyo. Kwahoteka kwa ihinda nĩ aaririkanaga mathĩna marĩa aagereire. O na gũtuĩka thutha-inĩ no gũkorũo nĩ aataũkĩirũo wega nĩ kĩrĩa gĩatũmĩte anyamarĩke, rĩmwe no akorũo nĩ eeyũragia kĩrĩa gĩatũmire abatare kũnyamarĩka na gĩkĩro kĩu. O ũrĩa angĩkorũo eeciragia, nĩ aangĩecũranirie ũtaaro wa Ngai. Gwĩka ũguo nĩ kũngĩamũteithirie gũtũũria muonere ũrĩa wagĩrĩire na nĩ ũndũ ũcio aigue omĩrĩirio.—Thab. 94:19.

14. Tũngĩĩruta atĩa kuumana na ũhoro wa Ayubu?

¹⁴ O na ithuĩ no tũkorũo na mawoni marĩa magĩrĩire na tũũmĩrĩrio nĩ ũhoro wa Ayubu. Nĩkĩo Jehova aandĩkithirie maũndũ macio “marĩ ma gũtũruta, nĩ getha kũgerera ũkirĩrĩria witũ na kũgerera kũmĩrĩrio nĩ Maandĩko tũgĩe na kĩĩrĩgĩrĩro.” (Rom. 15:4) Nĩ ũndũ ũrĩkũ tũreruta? Ũndũ ũrĩa mũnene tũreruta nĩ ũyũ: Rekei tũtikanekĩrĩre mũno maũndũ maitũ ma ũtũũro nginya tũriganĩrũo nĩ ũndũ ũyũ wa bata makĩria, gũtũũgĩrio kwa ũnene wa Jehova. Na rekei tũririkanage atĩ itemi ritũ harĩ ũndũ ũcio wa bata nĩ gũikara tũrĩ ehokeku o ta Ayubu nginya rĩrĩa tũragerera maũndũ maritũ.

15. Wĩhokeku witũ tũrĩ rungu rwa magerio ũhingagia muoroto ũrĩkũ?

¹⁵ Gwĩcũrania ũhoro wa bata wa wĩhokeku witũ kũngĩtũmĩrĩria nĩkĩ? Tondũ kuonanagia atĩ magerio marĩa tũgeragĩra nĩ mahingagia muoroto mũna. Handũ ha gũtuonia atĩ Jehova ndakenagio nĩ ithuĩ, matũheaga mweke wa kuonania atĩ nĩ tũranyita mbaru ũnene wa Jehova. (Thim. 27:11) Gũkirĩrĩria gwitũ gũtũmaga “twĩtĩkĩrĩke nĩ Ngai” na gũgekĩra kĩĩrĩgĩrĩro gitũ hinya makĩria. (Thoma Aroma 5:3-5.) Rũgano rwa Ayubu nĩ ruonanagia atĩ “Jehova arĩ wendo mũnene na tha.” (Jak. 5:11) Kwoguo no tũkorũo na ma atĩ nĩ agatũrathima o hamwe na arĩa othe manyitaga mbaru ũnene wake. Kũmenya ũguo nĩ gũtũteithagia ‘tũmĩrĩrie maũndũ-inĩ mothe na tũkirĩrĩrie tũrĩ na gĩkeno.’—Kol. 1:11.

GŨTŨŨRIA MECIRIA MAITŨ HARĨA HAGĨRĨIRE

16. Twagĩrĩirũo kwĩririkanagia bata wa gũtũũgĩrio kwa ũnene wa Jehova nĩkĩ?

¹⁶ Nĩ ma, kũiga meciria maitũ harĩ gũtũũgĩrio kwa ũnene wa Jehova no gũkorũo na moritũ. Mathĩna maitũ no moneke ta maratũhinyĩrĩria mũno rĩmwe. O na mathĩna manini no matuĩke ma bata mũno meciria-inĩ maitũ tũngĩtindaga tũgĩciria ũhoro wamo. Nĩ ũndũ ũcio, nĩ wega twĩririkanagie kaingĩ bata wa kũnyita mbaru ũnene wa Jehova rĩrĩa twacemania na moritũ.

17. Kũnyitanĩra kaingĩ wĩra-inĩ wa Jehova kũngĩtũteithia atĩa gũtũũria meciria maitũ harĩ ũndũ ũrĩa mũnene?

¹⁷ Gũthiĩ na mbere kũnyitanagĩra kaingĩ wĩra-inĩ wa Jehova no gũtũteithie kũiga meciria maitũ harĩ ũndũ ũrĩa mũnene. Kwa ngerekano, mwarĩ wa Ithe witũ wĩtagwo Renee nĩ aanyitirũo nĩ stroke na nĩ aagiĩkaga mũno nĩ ruo rũingĩ na mũrimũ wa kansa. Arĩ thibitarĩ akĩrigitwo, nĩ aahunjagĩria aruti wĩra a thibitarĩ, arũaru arĩa angĩ, o na ageni. Aahunjirie mathaa 80 thibitarĩ-inĩ ĩmwe ihinda-inĩ rĩa ciumia igĩrĩ na nuthu tu. O na arĩ hakuhĩ gũkua, Renee ndaariganagĩrũo nĩ ũnene wa Jehova. Ũndũ ũcio nĩ wahooreragia mĩtangĩko ĩmwe yake.

18. Kĩonereria kĩa mwarĩ wa Ithe witũ ũmwe kĩonanirie atĩa moimĩrĩro mega ma kũnyita mbaru ũnene wa Jehova?

¹⁸ Tũngĩenda kũigaga meciria maitũ harĩ ũnene wa Jehova o na rĩrĩa tũracemania na hatĩka cia o mũthenya na mathĩna mangĩ. Mwarĩ wa Ithe witũ wĩtagwo Jennifer aatindire thikũ ithatũ kĩhaaro-inĩ kĩa ndege etereire ndege nĩguo ainũke. Thabarĩ cia ndege ciaikaraga igĩkanjagwo. Warĩ ũndũ mũhũthũ ethikĩre nĩ ũndũ wa mĩnoga na kũigua atiganĩirio. No handũ ha ũguo, aahoire nĩguo amenye ũrĩa angĩaheire arĩa angĩ maarĩ na thĩna o ta ũcio ũteithio wa kĩĩroho. Moimĩrĩro maarĩ marĩkũ? Nĩ aahunjĩirie andũ aingĩ na akĩheana mabuku maingĩ. Oigaga ũũ: “O na gũtuĩka rĩarĩ ihinda iritũ, nĩ ndaiguire atĩ Jehova nĩ aandathimire na akĩhe hinya ũrĩa ndabataraga wa gũkuua rĩĩtwa rĩake na njĩra ĩrĩa yagĩrĩire.” Aaigire meciria make harĩ muoroto wa Jehova.

19. Andũ a Jehova makoragwo na muonere ũrĩkũ kwerekera ũnene wa Jehova?

¹⁹ Kuona bata wa gũtũũgĩrio kwa ũnene wa Jehova kuonanagia ngũrani ya ndini ya ma na ya maheeni. Andũ a Ngai nĩ makoretwo makĩnyita mbaru ũnene wake kwa ihinda iraya. Tũkĩnyita mbaru ũthathaiya wa ma twagĩrĩirũo nĩ kwĩrutanĩria gũtũũria muonere o ta ũcio wa Kĩĩmandĩko tũrĩ mũndũ ũmwe ũmwe.

20. Jehova aiguaga atĩa nĩ ũndũ wa kĩyo gĩaku gĩa kũnyita mbaru ũnene wake?

²⁰ Korũo na ma atĩ Jehova nĩ akenagio mũno nĩ kĩyo gĩaku gĩa kũnyita mbaru ũnene wake kũgerera kũmũtungatĩra ũrĩ mwĩhokeku na gũkirĩrĩria magerio. (Thab. 18:25) Gĩcunjĩ kĩrĩa kĩrũmĩrĩire nĩ gĩkaarĩrĩria makĩria nĩkĩ wagĩrĩirũo nĩ kũnyita mbaru ũnene wa Jehova na ngoro yaku yothe na ũrĩa ũngĩka ũguo.