Ũrĩa Ũngĩĩgirĩrĩria Rĩrĩa Warakara

THĨNA NĨ ŨRĨKŨ?

“Ndaagũthũkĩire mwarĩ wa maitũ ngĩcoka ngĩgũthithia mũrango na hinya nginya gĩcũhĩ kĩa na thĩinĩ gĩgĩtũra irima rũthingo-inĩ. Irima rĩu rĩatũire rĩndirikanagia ũndũ ũcio wa ũrimũ ndekire.”—Diane.a

“Ndaagũthithirie mũrango na ngĩgũthũkĩra baba ngĩmwĩra, ‘Baba wĩ mũndũ mũũru mũno!’ no o na mũrango ũtanahingĩka, ngĩrora baba ngĩona nĩ atuurũo mũno, ngĩĩrira kaba itangĩamwĩra ũguo.”—Lauren.

Hihi nĩ wĩkoraga ũgĩĩka ta Lauren na Diane? Angĩkorũo nĩguo, gĩcunjĩ gĩkĩ no gĩgũteithie.

ŨRĨA ŨBATIĨ KŨMENYA

Gũitũrũra marakara no gũgũthũkĩrie rĩĩtwa. Briana ũrĩa ũrĩ na mĩaka 21 oigire ũũ: “Ndeciragia atĩ arĩa angĩ nĩ mabatiĩ gwĩtĩkĩra atĩ ũguo nĩguo haana. No ngĩcoka ngĩona atĩ andũ monekaga marĩ akĩgu rĩrĩa maaga kwĩgirĩrĩria marakara, ngĩmenya atĩ ũguo nĩguo niĩ ndonagwo nĩ arĩa angĩ!”

Bibilia yugaga ũũ: “Mũrakari narua nĩekaga maũndũ ma ũkĩgu.”—Thimo 14:17.

Marakara no matũme andũ magwĩtheme. Daniel, ũrĩa wĩ na mĩaka 18 oigaga ũũ: “Rĩrĩa waitũrũra marakara, wĩimaga gĩtĩo nginya harĩ andũ arĩa mwĩ nao.” Elaine, ũrĩa ũrĩ na mĩaka 18, oigire ũũ agĩtĩkania na ũndũ ũcio: “Gũitũrũra marakara ti kwega, gũtũmaga andũ magwĩtigĩre.”

Bibilia yugaga ũũ: “Ndũkanatume ndũgũ na mũndũ ũhiũhaga kũrakara; mũndũ wa marũrũ-rĩ, tiga gũkanathiĩ thiritũ nake.”—Thimo 22:24.

Ndũgakue ngoro. Sara, ũrĩa ũrĩ na mĩaka 15 oigaga ũũ: “Ti hingo ciothe ũngĩhota kũgirĩrĩria ũrĩa ũraigua, ĩndĩ no ũhote gũtua ũkuonania atĩa ũrĩa ũraigua. To mũhaka ũrĩrĩmbũke.”

Bibilia yugaga ũũ: “Ũrĩa ũtahiũhaga kũrakara nĩ mwega kũrĩ njamba; ũcio ũhotaga gwatha ngoro yake akĩrĩte ũrĩa wa kwĩgwatĩra itũũra.”—Thimo 16:32.

ŨRĨA ŨNGĨKA

Wĩigĩre muoroto. Handũ ha kuuga “Ũguo nĩguo niĩ haana,” wĩrutanĩrie kũrutĩra ũndũ ũcio wĩra kwa ihinda rĩna, ta mĩeri ĩtandatũ ũguo. Ihinda-inĩ rĩu, andĩkaga handũ ũrĩa ũrathiĩ na mbere. Rĩrĩa wahiũkĩrũo, andĩka (1) ũrĩa gũthiire, (2) ũrĩa wĩkire, na (3) ũrĩa ũngĩkire wegega gũkĩra ũguo wĩkire, na nĩkĩ. Ũcoke ũige muoroto wa gũgeka ũguo hĩndĩ ĩngĩ wahiũkĩrũo. Geria gwĩka ũũ: Andĩka o na igũrũ rĩgiĩ maũndũ mega marĩa ũhotete kũhingia! Andĩka ũrĩa ũiguaga wega thutha wa kuonania ngumo ya kwĩgirĩrĩria.—Ũtaaro wa Bibilia: Akolosai 3:8.

Ndũkahiũhe kuoya ikinya. Rĩrĩa warakario nĩ mũndũ kana kĩndũ, ndũkahiũhe kuuga ũndũ ũrĩa ũkwamba gũũka meciria-inĩ maku. Handũ ha ũguo, amba ũtithie. Kũngĩhoteka wambe ũhũmũke. Erik, ũrĩa ũrĩ na mĩaka 15 oigaga ũũ: “Rĩrĩa ndahũmũka, nĩ ngĩaga na kahinda ga gwĩciria mbere ya njugĩte kana ngeka ũndũ ngaacoka kwĩrira.”—Ũtaaro wa Bibilia: Thimo 21:23.

Andandũra muonere waku. Rĩmwe no ũrakare tondũ handũ ha kũrora maũndũ mothe, ũrarora o mwena ũrĩa ũrakũhutia. Geria kũrora nginya ũrĩa mũndũ ũcio ũngĩ araigua. Mũirĩtu ũmwe wĩtagwo Jessica oigire ũũ: “O na rĩrĩa andũ meka kana maaria ũndũ mũru makĩmenyaga, hatiagaga kaũndũ kangĩndeithia kuonania ũtaũku.”—Ũtaaro wa Bibilia: Thimo 19:11.

Kũngĩhoteka, wĩthiĩre. Bibilia yugaga ũũ: “Gĩtiganagei na itetania gũtanakĩgĩa mburugano.” (Thimo 17:14) O ta ũrĩa rĩandĩko rĩu rĩonanĩtie, rĩmwe na rĩmwe nĩ wega gwĩthiĩra weherere ũndũ ũngĩtũma ũhiũkĩrũo. Handũ ha gũthiĩ na mbere gwĩciria ũndũ ũcio, na kũreka marakara mongerereke, etha ũndũ ũngĩka. Mũirĩtu ũmwe wĩtagwo Danielle oigire ũũ: “Gwĩka maũndũ ma kũnogora mwĩrĩ nĩ gũtũmaga njokwo nĩ thayũ na gũkandeithia kwaga kũhiũkĩrũo.”

Wĩrute kwaga gũtindanĩra. Bibilia yugaga ũũ: “Mũngĩrakara mũtikehie . . . thuthuuragiai ngoro cianyu mwĩkirĩire.” (Thaburi 4:4, Holy Bible in Gĩkũyũ) Menya atĩ ti ũũru mũndũ kũigua arakarĩte. Kĩũria nĩ rĩrĩ, Warakara ũgwĩka atĩa? Mwanake ũmwe wĩtagwo Richard oigire ũũ: “Wetĩkĩria andũ arĩa angĩ makũrakarie, marĩiguaga marĩ na wĩyathi wa gũgũthirĩkia makĩria. Na githĩ ti wega ũgerie kuonania ũgima na wage gũtindanĩra na ũndũ ũcio?” Weka ũguo, nĩ ũrĩhotaga gũtooria marakara handũ ha kũreka magũtoorie.