1-3. Nĩ ciũria irĩkũ andũ meyũragia ciĩgiĩ gĩkuũ, na ndini imwe icokagia atĩa?

BIBILIA nĩ ĩtwĩraga atĩ ihinda rĩroka “gĩkuũ gĩtigaacoka gũkorũo kuo rĩngĩ.” (Kũguũrĩrio 21:4) Thĩinĩ wa Gĩcunjĩ gĩa 5, nĩ twerutire atĩ no tũhote kũgĩa na muoyo wa tene na tene nĩ ũndũ wa igongona rĩa ũkũũri. O na kũrĩ ũguo, andũ no makuaga. (Kohelethu 9:5) Nĩ ũndũ ũcio kĩũria kĩmwe twĩyũragia nĩ, Mũndũ akua athiaga kũ?

² Macokio ma kĩũria kĩu nĩ ma bata, makĩria rĩrĩa twakuĩrũo nĩ mũndũ twendete. Twahota kwĩyũria ciũria ta ici: ‘Arathiire kũ? Hihi nĩ aratuona? No atũteithie? Hihi nĩ tũkaamuona rĩngĩ?’

³ Ndini icokagia ciũria icio na njĩra itiganĩte. Imwe irutanaga atĩ mũndũ mwega akua athiaga igũrũ, nake ũrĩa mũũru agathiĩ mwaki-inĩ wa icua. Ingĩ nacio irutanaga atĩ mũndũ akua atuĩkaga kĩũmbe kĩa roho, agathiĩ gũikarania na andũ ao arĩa maakuire. Nacio ingĩ irutanaga atĩ thutha wa mũndũ gũkua na agaciirithio, nĩ aciaragwo rĩngĩ, kana agacoka muoyo arĩ na mwĩrĩ ũngĩ, hihi arĩ mũndũ ũngĩ o na kana nyamũ.

4. Ndini nyingĩ irutanaga ũndũ ũrĩkũ wĩgiĩ gĩkuũ?

⁴ Ndini no cioneke ta irutanaga maũndũ matiganĩte megiĩ gĩkuũ. No hakuhĩ ciothe ikoragwo ikĩrutana o ũndũ ũmwe. Irutanaga atĩ mũndũ akua nĩ harĩ kĩndũ kiumaga thĩinĩ wake gĩgathiĩ na mbere gũtũũra. No hihi ũcio nĩ ũhoro wa ma?

MŨNDŨ AKUA ATHIAGA KŨ?

5, 6. Mũndũ akua athiaga kũ?

⁵ Jehova nĩ oĩ ũrĩa gũthiaga rĩrĩa mũndũ akua, na nĩ atwĩrĩte atĩ mũndũ akua, muoyo wake no gũthira ũthiraga. Gĩkuũ nĩ mũgarũ wa muoyo. Kwoguo rĩrĩa mũndũ akua, meciria make matithiaga na mbere gũtũũra kũndũ kũngĩ.a Ndacokaga kũigua, kuona, kana gwĩciria rĩngĩ.

⁶ Mũthamaki Suleimani aandĩkire ũũ: “Arĩa makuĩte gũtirĩ ũndũ moĩ.” Mũndũ akua ndangĩhota kwenda kana gũthũũra, na “gũtirĩ wĩra kana mĩbango kana ũmenyo o na kana ũũgĩ thĩinĩ wa Mbĩrĩra.” (Thoma Kohelethu 9:5, 6, 10.) Ningĩ rĩandĩko rĩa Thaburi 146:4, riugaga atĩ rĩrĩa mũndũ akua “meciria make” nĩ gũthira mathiraga biũ.

ŨRĨA JESU OOIGIRE IGŨRŨ RĨGIĨ GĨKUŨ

7. Jesu ooigire atĩa igũrũ rĩgiĩ gĩkuũ?

⁷ Rĩrĩa Lazaro aakuire, Jesu eerire arutwo ake ũũ: “Mũrata witũ Lazaro nĩ akomete.” No Jesu ndooigaga atĩ Lazaro aarĩ toro ahurũkĩte. Aacokire akiuga ũũ: “Lazaro nĩ akuĩte.” (Johana 11:11-14) Kwoguo, Jesu aaringithanirie gĩkuũ na toro. Ndooigire atĩ Lazaro aathiĩte igũrũ kana atĩ aarĩ hamwe na andũ a famĩlĩ yao arĩa maakuĩte mbere ĩyo. O na ndooigire atĩ aarĩ mwaki-inĩ wa icua kana atĩ nĩ aaciarĩtwo rĩngĩ arĩ mũndũ ũngĩ kana nyamũ. Handũ ha ũguo, eendaga kuuga atĩ Lazaro nĩ ta aakomete toro mũnene. O na maandĩko mangĩ nĩ maringithanagia gĩkuũ na toro. Bibilia yugaga atĩ rĩrĩa Stefano ooragirũo, ‘aakomire gĩkuũ-inĩ.’ (Atũmwo 7:60) Mũtũmwo Paulo aandĩkire atĩ Akristiano amwe a mahinda make nĩ ‘maakomete gĩkuũ-inĩ.’—1 Akorintho 15:6.

8. Tũmenyaga atĩa atĩ Ngai ndombire andũ makuage?

⁸ Hihi Ngai akĩũmba Adamu na Hawa eendaga magaacoka makue? Aca. Aamombĩte makenere ũtũũro tene na tene marĩ na ũgima mũkinyanĩru wa mwĩrĩ. Rĩrĩa Jehova oombire andũ, aamombire marĩ na wendi wa gũtũũra tene na tene. (Kohelethu 3:11) Gũtirĩ mũciari wendaga kuona mwana wake akĩrwara kana agakua, na noguo Jehova atariĩ. No angĩkorũo Jehova aatũmbire tũtũũre tene na tene-rĩ, andũ makuaga nĩkĩ?

ANDŨ MAKUAGA NĨKĨ?

9. Watho ũrĩa Jehova aaheete Adamu na Hawa warĩ mũhũthũ na mwagĩrĩru nĩkĩ?

⁹ Rĩrĩa Adamu aarĩ mũgũnda-inĩ wa Edeni, Jehova aamwĩrire ũũ: “Matunda ma mũtĩ o wothe wa mũgũnda ũyũ no ũrĩage ũkaigania. No mũtĩ wa kũmenyithania wega na ũũru, ndũkanarĩe matunda maguo, nĩ gũkorũo mũthenya ũrĩa ũkaamarĩa, hatarĩ nganja no gũkua ũgaakua.” (Kĩambĩrĩria 2:9, 16, 17) Watho ũcio ndwarĩ mũritũ gwathĩkĩra, na ningĩ Jehova nĩ aarĩ na kĩhooto gĩa kwĩra Adamu na Hawa nĩ ũndũ ũrĩkũ mwega na nĩ ũrĩkũ mũũru. Mangĩathĩkĩire Jehova, nĩ mangĩonanirie atĩ nĩ maatĩĩte ũnene wake. Ningĩ nĩ mangĩonanirie atĩ maarĩ na ngatho nĩ ũndũ wa indo iria ciothe aamaheete.

10, 11. (a) Shaitani aahĩtithirie Adamu na Hawa atĩa? (b) Nĩ kĩĩ kĩngĩtũma tuuge atĩ Adamu na Hawa matiarĩ na kĩĩgwatio?

¹⁰ Ũndũ wa kĩeha nĩ atĩ Adamu na Hawa maathuurire kwaga gwathĩkĩra Jehova. Shaitani ooririe Hawa ũũ: “Atĩ Ngai ooigire mũtikanarĩe matunda ma mũtĩ o wothe wa mũgũnda ũyũ?” Nake Hawa akĩmũcokeria akĩmwĩra: “No tũrĩe matunda ma mĩtĩ ya mũgũnda ũyũ. No Ngai oigĩte ũũ ũhoro-inĩ wĩgiĩ matunda ma mũtĩ ũrĩa wĩ gatagatĩ ka mũgũnda ũyũ: ‘Mũtikanarĩe matunda maguo, na mũtikanaũhutie; nĩ gũkorũo mũngĩka ũguo no gũkua mũngĩkua.’”—Kĩambĩrĩria 3:1-3.

¹¹ Shaitani aacokire akĩmwĩra ũũ: “Aca mũtingĩkua. Nĩ gũkorũo Ngai nĩ oĩ atĩ mũthenya ũrĩa mũkaarĩa matunda ma mũtĩ ũcio, maitho manyu nĩ makaahingũka na mũtuĩke o ta Ngai, mũmenyage wega na ũũru.” (Kĩambĩrĩria 3:4-6) Shaitani eendaga Hawa ecirie atĩ nĩ angĩetuĩrĩire ũndũ ũrĩa mwega na ũrĩa mũũru. Ningĩ nĩ aamũheenirie ũhoro wa moimĩrĩro marĩa angĩagĩire namo aremera Ngai. Eerire Hawa atĩ ndangĩakuire, na kwoguo Hawa akĩrĩa itunda rĩa mũtĩ ũrĩa maakaanĩtio na agĩcoka akĩhe Adamu. Adamu na Hawa nĩ maamenyaga atĩ Jehova aameerĩte matikanarĩe matunda ma mũtĩ ũcio. Kwoguo rĩrĩa maarĩire itunda rĩa mũtĩ ũcio, maathuurire kwaga gwathĩkĩra watho mũhũthũ ũrĩa Jehova aamaheete. Nĩ ũndũ ũcio makĩonania atĩ matiatĩĩte Ithe wao wa igũrũ ũrĩa wamendete. Matiarĩ na kĩĩgwatio o na kĩmwe!

12. Nĩkĩ nĩ ũndũ wa kĩeha mũno kuona atĩ Adamu na Hawa nĩ maaremeire Jehova?

¹² Nĩ ũndũ wa kĩeha mũno kuona ũrĩa Adamu na Hawa maagĩire Mũũmbi wao gĩtĩo. Ũngĩigua atĩa ũngĩĩrutanĩria biũ kũrera ciana, no icoke ikũremere na njĩra ya gwĩka ũrĩa ũcikaanĩtie? Na githĩ ũndũ ũcio to ũkũũrage ngoro mũno?

13. Jehova eendaga kuuga atĩa rĩrĩa eerire Adamu “ũgaacoka o rũkũngũ-inĩ”?

¹³ Rĩrĩa Adamu na Hawa maagire gwathĩka, nĩ maateire mweke wa gũtũũra tene na tene. Jehova eerire Adamu ũũ: “Nĩ gũkorũo wee ũrĩ rũkũngũ na ũgaacoka o rũkũngũ-inĩ.” (Thoma Kĩambĩrĩria 3:19.) Ũguo nĩ kuuga atĩ Adamu angĩatuĩkire rũkũngũ, age gũkorũo kuo o ta ũrĩa ataarĩ kuo mbere ĩyo. (Kĩambĩrĩria 2:7) Na ũguo noguo gwathiire thutha wa Adamu kwĩhia.

14. Andũ makuaga nĩkĩ?

¹⁴ Korũo Adamu na Hawa nĩ maathĩkĩire Ngai, mangĩrĩ muoyo nginya ũmũthĩ. No tondũ nĩ meehirie, maacokire magĩkua. Mehia mahaana ta arĩ mũrimũ mũũru twagaire kuuma kũrĩ aciari aitũ a mbere. Ithuothe tũciaragwo tũrĩ na mehia, na nĩkĩo tũkuaga. (Aroma 5:12) No ũcio tiguo muoroto wa Ngai harĩ andũ. Ngai ndeendaga andũ makuage, na Bibilia ĩtaga gĩkuũ “thũ.”—1 Akorintho 15:26.

ŨHORO WA MA NĨ ŨTŨKŨŨRAGA ŨKOMBO-INĨ

15. Kũmenya ũhoro wa ma wĩgiĩ gĩkuũ gũtũkũũraga na njĩra ĩrĩkũ?

¹⁵ Twamenya ũhoro wa ma wĩgiĩ gĩkuũ, nĩ tũkũũragwo kuumana na maũndũ maingĩ ma maheeni. Bibilia ĩrutanaga atĩ akuũ matiiguaga ruo na matikoragwo na kĩeha. Tũtingĩmaarĩria, na matingĩtwarĩria. Tũtingĩmateithia, nao matingĩtũteithia. Ningĩ matingĩtwĩka ũũru na kwoguo tũtiagĩrĩirũo kũmetigĩra. O na kũrĩ ũguo, ndini nyingĩ irutanaga atĩ akuũ makoragwo muoyo kũndũ kũngĩ, na atĩ no tũmateithie tũngĩrĩha ahunjia kana atongoria angĩ a ndini. No thutha wa kũmenya ũhoro wa ma wĩgiĩ gĩkuũ, tũtingĩheeneka nĩ maũndũ ta macio.

16. Nĩ maheeni marĩkũ ndini nyingĩ irutanaga megiĩ andũ arĩa makuĩte?

¹⁶ Shaitani ahũthagĩra ndini cia maheeni kũheenia andũ atĩ arĩa makuĩte makoragwo muoyo. Kwa ngerekano, ndini imwe irutanaga atĩ mũndũ akua, nĩ harĩ kĩndũ kiumaga thĩinĩ wake gĩgathiĩ gũtũũra kũndũ kũngĩ. Hihi ũguo nĩguo ndini yanyu ĩrutanaga, kana ĩrutanaga ũrĩa Bibilia yugaga igũrũ rĩgiĩ andũ arĩa makuĩte? Shaitani ahũthagĩra maheeni gũtũma andũ maraihĩrĩrie Jehova.

17. Nĩkĩ ũrutani wa atĩ andũ magaatũũra mahĩaga mwaki-inĩ wa icua nĩ wa kũnyararithia Jehova?

¹⁷ Maũndũ marĩa ndini nyingĩ irutanaga nĩ ma kũmakania. Kwa ngerekano, imwe irutanaga atĩ andũ oru magaatũũra mahĩaga tene na tene mwaki-inĩ wa icua. No maheeni macio nĩ ma kũnyararithia Jehova. Gũtirĩ hĩndĩ angĩtĩkĩra andũ manyarirĩke na njĩra ĩyo! (Thoma 1 Johana 4:8.) Ũngĩigua atĩa mũndũ angĩherithia mwana wake na njĩra ya kũmũcina moko? Githĩ to wĩcirie ndarĩ tha? O na ndũngĩenda kũgĩa ũrata na mũndũ ta ũcio. Ũguo nĩguo Shaitani endaga tuone Jehova atariĩ.

18. Nĩkĩ tũtiagĩrĩirũo gwĩtigĩra andũ arĩa makuĩte?

¹⁸ Ndini imwe irutanaga atĩ andũ makua matuĩkaga maroho. Ndini icio irutanaga atĩ nĩ twagĩrĩirũo gũtĩa maroho macio na kũmetigĩra tondũ no matuĩke arata kana thũ njũru. Andũ aingĩ nĩ metĩkĩtie maheeni macio. Nĩ metigĩrĩte andũ arĩa makuĩte, na kwoguo makamathathaiya handũ ha gũthathaiya Jehova. Ririkana atĩ arĩa makuĩte matirĩ ũndũ maiguaga kana makamenya, kwoguo tũtiagĩrĩirũo kũmetigĩra. Jehova nĩwe Mũũmbi witũ. Nĩwe Ngai ũrĩa wa ma, na nowe tu twagĩrĩirũo gũthathaiya.—Kũguũrĩrio 4:11.

19. Tũgunĩkaga atĩa nĩ ũndũ wa kũmenya ũhoro wa ma wĩgiĩ gĩkuũ?

¹⁹ Rĩrĩa twamenya ũhoro wa ma wĩgiĩ gĩkuũ, nĩ tũkũũragwo kuuma harĩ maheeni ma ndini. Ũhoro ũcio wa ma nĩ ũtũteithagia gũtaũkĩrũo nĩ ciĩranĩro cia magegania iria Jehova eranĩire ciĩgiĩ muoyo witũ na ihinda rĩũkĩte.

20. Nĩ ũhoro ũrĩkũ warĩrĩirio gĩcunjĩ-inĩ kĩrĩa kĩrũmĩrĩire?

²⁰ Mĩaka mĩingĩ mĩhĩtũku, ndungata ya Ngai yetagwo Ayubu yoririe ũũ: “Mũndũ angĩkua-rĩ, hihi no atũũre muoyo rĩngĩ?” (Ayubu 14:14) Hihi no kũhoteke mũndũ ũkuĩte atũũre muoyo rĩngĩ? Ngai nĩ aheanĩte macokio mega mũno thĩinĩ wa Bibilia. Ũhoro ũcio nĩguo warĩrĩirio gĩcunjĩ-inĩ kĩrĩa kĩrũmĩrĩire.

1-3. Nĩ kĩĩ gĩtuohete ithuothe, na Jehova agaatũrekereria atĩa?

TA HŨŨRA mbica wohetwo njera ũtũũro waku wothe nĩ ũndũ wa mehia ũtekĩte. Na hatirĩ ũndũ kũngĩthiĩ ũrekererio. Ndũrĩ na mwĩhoko wa ũtũũro na gũtirĩ ũndũ ũngĩka nĩguo maũndũ macenjie. No o hingo ĩyo ũkuĩte ngoro biũ, ũkamenya atĩ harĩ na mũndũ ũrĩ na ũhoti wa gũkũrekereria na nĩ oigĩte atĩ nĩ egũgũteithia. Ũngĩigua atĩa?

² Gĩkuũ gĩkoragwo gĩtariĩ ta njera, na ithuothe tũkoragwo tuohetwo kuo. O na tũngĩgeria gwĩka atĩa, tũtingĩhota kwĩruta kuo. No Jehova arĩ na hinya wa gũtũrekereria kuuma harĩ gĩkuũ. Na nĩ eranĩire atĩ “thũ ya mũico ĩrĩa ĩkaaniinwo nĩ gĩkuũ.”—1 Akorintho 15:26.

³ Ta hũũra mbica gĩkeno kĩrĩa ũgaakorũo nakĩo rĩrĩa gĩkuũ gĩkaaniinwo! No to gĩkuũ tu Jehova akeeheria. Nĩ akaariũkia arĩa makuĩte. Ta hũũra mbica ũrĩa gũgaakorũo kũhaana. Jehova eranĩire atĩ arĩa “magithĩtio hinya nĩ gĩkuũ” nĩ magaacoka muoyo. (Isaia 26:19) Gũcokio muoyo kwa arĩa makuĩte nĩkuo Bibilia ĩtaga kũriũkio.

RĨRĨA MŨNDŨ WENDETE AKUA

4. (a) Nĩ kĩĩ kĩngĩtũũmĩrĩria rĩrĩa mũrata kana mũndũ wa famĩlĩ akua? (b) Nĩa amwe maarĩ arata a Jesu a hakuhĩ?

⁴ Rĩrĩa mũndũ wa famĩlĩ kana mũrata akua, nĩ tũkoragwo na kĩeha na ruo rũingĩ. Mũndũ aiguaga akinyĩte mũico. Gũtirĩ ũndũ tũngĩka nĩguo mũndũ ũcio ũkuĩte acoke muoyo. No Bibilia nĩ ĩtũũmagĩrĩria. (Thoma 2 Akorintho 1:3, 4.) Reke tũthuthurie ngerekano ĩmwe ĩrĩa ĩronania ũrĩa Jehova na Jesu meriragĩria kũriũkia andũ twendete arĩa makuĩte. Rĩrĩa Jesu aarĩ gũkũ thĩ, nĩ aaceeragĩra Lazaro hamwe na aarĩ a nyina, Maritha na Mariamu. Othe atatũ maarĩ arata ake a hakuhĩ. Bibilia yugaga ũũ: “Jesu nĩ eendete Maritha na mwarĩ wa nyina, na Lazaro.” No mũthenya ũmwe Lazaro nĩ aakuire.—Johana 11:3-5.

5, 6. (a) Jesu eekire atĩa rĩrĩa oonire andũ a famĩlĩ ya Lazaro na arata magĩcakaya? (b) Nĩkĩ kũmenya ũrĩa Jesu aaiguaga ũhoro-inĩ wĩgiĩ gĩkuũ nĩ gũtũũmagĩrĩria?

⁵ Jesu nĩ aathiire kũũmĩrĩria Maritha na Mariamu. Rĩrĩa Maritha aaiguire atĩ Jesu arĩ njĩra agĩũka, nĩ aathiire nja ya itũũra kũmũtũnga. Nĩ aakenire rĩrĩa oonire Jesu, no agĩcoka akĩmwĩra ũũ: “Korũo ũrarĩ gũkũ, mũrũ wa maitũ ndangĩrakuire.” Maritha oonaga ta Jesu aarĩ mũcerere nĩ gũka. Thutha ũcio, Jesu akĩona Mariamu akĩrĩra. Rĩrĩa oonire ũrĩa maarĩ na kĩeha, nĩ aatangĩkire mũno nginya o nake akĩrĩra. (Johana 11:21, 33, 35) Nĩ aaiguire ruo rũnene mũno rũrĩa tũiguaga rĩrĩa twakuĩrũo nĩ mũndũ twendete.

⁶ Kũmenya atĩ Jesu nĩ aiguaga o ta ũrĩa tũiguaga ũhoro-inĩ wĩgiĩ gĩkuũ nĩ gũtũũmagĩrĩria. Ningĩ Jesu ahaana o ta Ithe biũ. (Johana 14:9) Jehova arĩ na ũhoti wa kũniina gĩkuũ tene na tene, na hatarĩ nganja ũguo nĩguo egwĩka ica ikuhĩ.

“LAZARO, UMA!”

7, 8. Nĩ kĩĩ gĩatũmaga Maritha arege ihiga rĩeherio mbĩrĩra-inĩ ya Lazaro, no Jesu eekire atĩa?

⁷ Rĩrĩa Jesu aakinyire mbĩrĩra-inĩ ĩrĩa mwĩrĩ wa Lazaro waigĩtwo, aakorire ĩhingĩtwo na ihiga inene. Jesu ooigire ũũ: “Eheriai ihiga.” No Maritha ndeendaga ihiga rĩu rĩeherio. Mwĩrĩ wa Lazaro waikarĩte thikũ inya mbĩrĩra-inĩ. (Johana 11:39) Ndaamenyaga atĩ harĩ ũndũ Jesu eendaga gwĩka nĩguo ateithie mũrũ wa nyina.

⁸ Jesu eerire Lazaro ũũ: “Uma!” Ũndũ ũrĩa Maritha na Mariamu meeyoneire thutha ũcio warĩ wa kũgegania. “Mũndũ ũcio warĩ mũkuũ akiuma ohetwo na mataama magũrũ na moko.” (Johana 11:43, 44) Lazaro nĩ aariũkĩtio! Rĩu aarĩ hamwe na arata na andũ a famĩlĩ. Nĩ mangĩamũhutirie na maranĩrie nake. Kĩu kĩarĩ kĩama kĩa magegania! Jesu nĩ aariũkĩtie Lazaro.

“KAIRĨTU, NDAKWĨRA ATĨRĨ, ‘ŨKĨRA!’”

9, 10. (a) Nũũ waheaga Jesu hinya wa kũriũkia andũ? (b) Gũthoma ũhoro wa andũ arĩa maariũkirio nĩ kwa bata harĩ ithuĩ nĩkĩ?

⁹ Hihi Jesu aariũkagia andũ na hinya wake? Aca. Mbere ya kũriũkia Lazaro, Jesu nĩ aahoire Jehova, na Jehova akĩmũhe hinya wa kũriũkia Lazaro. (Thoma Johana 11:41, 42.) To Lazaro tu wariũkirio. Bibilia nĩ ĩtaaragĩria ũhoro wa kairĩtu ka mĩaka 12 karĩa kaarĩ karwaru mũno. Jairo, ũrĩa warĩ ithe wa kairĩtu kau nĩ aakuĩte ngoro mũno, na nĩ ũndũ ũcio agĩthaitha Jesu akahonie. Ndaarĩ na mwana ũngĩ tiga kairĩtu kau. Rĩrĩa aaragia na Jesu, nĩ harĩ andũ mookire makĩmwĩra atĩrĩ: “Kairĩtu gaku nĩ gakuire! Ũgũgĩthĩnia Mũrutani rĩngĩ nĩkĩ?” No Jesu akĩra Jairo ũũ: “Ndũgetigĩre, no gĩa na wĩtĩkio, na nĩ gekũhonokio.” Thutha ũcio Jesu magĩthiĩ na Jairo gwake mũciĩ. Rĩrĩa maakuhĩrĩirie mũciĩ, Jesu akĩona na akĩigua andũ makĩrĩra. Akĩmeera atĩrĩ: “Tigai kũrĩra, nĩ gũkorũo gatikuĩte ĩndĩ nĩ gũkoma gakomete.” No kũhoteke Jairo na mũtumia wake matiataũkagĩrũo nĩ ũrĩa Jesu ooigaga. Jesu eerire andũ othe mehere, no we na aciari a kairĩtu kau magĩthiĩ rumu ĩrĩa gaakomete. Agĩkanyita guoko na agĩkeera: “Kairĩtu, ndakwĩra atĩrĩ, ‘Ũkĩra!’” Ta hũũra mbica gĩkeno kĩrĩa aciari a kairĩtu kau maarĩ nakĩo rĩrĩa gookĩrire o rĩmwe na gakĩambĩrĩria gũthiĩ! Jesu nĩ aariũkĩtie kairĩtu kao! (Mariko 5:22-24, 35-42; Luka 8:49-56) Kuuma mũthenya ũcio, rĩrĩa rĩothe mona kairĩtu kao nĩ maaririkanaga ũrĩa Jehova aamekĩire kũgerera harĩ Jesu.a

¹⁰ Andũ arĩa Jesu aariũkirie nĩ maacokire magĩkua. No gũthoma ũhoro wao nĩ kwa bata tondũ nĩ gũtũheaga kĩĩrĩgĩrĩro kĩa ma. Jehova nĩ endaga gũkaariũkia andũ, na nĩ ageeka ũguo.

ŨRĨA TWĨRUTAGA KUUMANA NA ARĨA MAARIŨKIRIO

11. Lazaro aatariĩ atĩa rĩrĩa aarĩ mbĩrĩra-inĩ kũringana na Kohelethu 9:5?

¹¹ Bibilia yugaga atĩ “arĩa makuĩte gũtirĩ ũndũ moĩ.” Ũguo noguo Lazaro aatariĩ. (Kohelethu 9:5) O ta ũrĩa Jesu ooigire, Lazaro nĩ ta aakomete toro. (Johana 11:11) “Gũtirĩ ũndũ” aamenyaga rĩrĩa aarĩ mbĩrĩra-inĩ.

12. Tũmenyaga atĩa atĩ Lazaro nĩ aariũkirio?

¹² Haarĩ na andũ aingĩ hĩndĩ ĩrĩa Jesu aariũkirie Lazaro. O na thũ cia Jesu nĩ ciamenyaga atĩ nĩ aaringĩte kĩama kĩu. Tondũ Lazaro aarĩ muoyo, ũndũ ũcio warĩ ũira wa atĩ nĩ aariũkĩtio. (Johana 11:47) Ningĩ andũ aingĩ nĩ maathiire kuona Lazaro, na nĩ ũndũ ũcio makĩambĩrĩria gwĩtĩkia atĩ Jesu aatũmĩtwo nĩ Ngai. Andũ arĩa maakararagia Jesu matiakenirio nĩ ũndũ ũcio, na kwoguo makĩbanga ũrĩa mekũũraga Jesu na Lazaro.—Johana 11:53; 12:9-11.

13. Tũngĩkorũo na ma nĩkĩ atĩ Jehova nĩ akaariũkia arĩa makuĩte?

¹³ Jesu ooigire atĩ “arĩa othe marĩ thĩinĩ wa mbĩrĩra” nĩ makaariũkio. (Johana 5:28) Ũguo nĩ kuuga arĩa othe marĩ kĩririkano-inĩ kĩa Jehova, nĩ magaacoka muoyo. No nĩguo Jehova ariũkie mũndũ, no mũhaka aririkane maũndũ mothe megiĩ mũndũ ũcio. Hihi no ahote gwĩka ũguo? Ta wĩcirie ũrĩa gũkoragwo na njata nyingĩ mũno igũrũ. Bibilia yugaga atĩ Jehova nĩ aciũĩ ciothe na marĩĩtwa. (Thoma Isaia 40:26.) Angĩkorũo no ahote kũririkana njata icio ciothe na marĩĩtwa-rĩ, githĩ to ahote kũririkana wega maũndũ mothe megiĩ andũ arĩa othe akaariũkia! Makĩria ma ũguo, Jehova nĩwe wombire indo ciothe, kwoguo no tũkorũo na ma atĩ no ahote kũriũkia andũ.

14, 15. Twĩrutaga atĩa kuumana na ũrĩa Ayubu ooigire igũrũ rĩgiĩ kũriũkio kwa arĩa makuĩte?

¹⁴ Ayubu nĩ eetĩkĩtie atĩ andũ nĩ makaariũka. Ooririe ũũ: “Mũndũ angĩkua-rĩ, hihi no atũũre muoyo rĩngĩ?” Agĩcoka akĩra Jehova ũũ: “Nĩ ũgeetana, na niĩ nĩ ngaagwĩtĩka. Nĩ ũkeerirĩria wĩra wa moko maku.” Ayubu nĩ aamenyaga atĩ Jehova nĩ eriragĩria ihinda rĩrĩa akaariũkia andũ rĩkinye.—Ayubu 14:13-15.

¹⁵ Hihi ũiguaga atĩa nĩ ũndũ wa gũkorũo na kĩĩrĩgĩrĩro gĩa kũriũka? No gũkorũo nĩ wĩyũragia atĩrĩ, ‘Hihi arata akwa na andũ a famĩlĩ itũ arĩa makuĩte nĩ makaariũkio?’ Nĩ tũũmagĩrĩrio nĩ kũmenya atĩ Jehova nĩ endaga mũno kũriũkia arĩa makuĩte. Rĩu reke tuone ũrĩa Bibilia yugaga ũhoro-inĩ wĩgiĩ kũrĩa magaatũũra na andũ arĩa makaariũkio.

NĨ “MAKAAIGUA MŨGAMBO WAKE NA MOIME KUO”

16. Andũ arĩa makaariũkio matũũre gũkũ thĩ magaakorũo na ũtũũro ũhaana atĩa?

¹⁶ Andũ arĩa maariũkirio mahinda ma tene nĩ maatũũrire hamwe na arata na andũ a famĩlĩ ciao gũkũ thĩ. Ũguo noguo gũgaathiĩ ihinda rĩũkĩte, no ũndũ ũcio ũgaakorũo ũrĩ mwega makĩria. Nĩkĩ hihi? Tondũ andũ arĩa makaariũkio matũũre gũkũ thĩ nĩ magaakorũo na mweke wa gũtũũra tene na tene mategũkua rĩngĩ. Ningĩ magaatũũra thĩinĩ wa thĩ ĩrĩ na maũndũ ngũrani mũno na marĩa marĩ kuo mahinda-inĩ maya. Gũtigaakorũo na mbaara, wĩki-naĩ, na andũ matikaarwaraga.

17. Nĩa makaariũkio?

¹⁷ Nĩa makaariũkio? Jesu ooigire atĩ “arĩa othe marĩ thĩinĩ wa mbĩrĩra [nĩ] makaaigua mũgambo wake na moime kuo.” (Johana 5:28, 29) Narĩo rĩandĩko rĩa Kũguũrĩrio 20:13 riugaga ũũ: “Narĩo iria rĩkĩruta akuũ arĩa maarĩ thĩinĩ warĩo, na gĩkuũ na Mbĩrĩra ikĩruta akuũ arĩa maarĩ thĩinĩ wacio.” Hatarĩ nganja andũ bilioni nyingĩ nĩ makaariũkio. Ningĩ mũtũmwo Paulo nĩ ooigire atĩ “andũ arĩa athingu na arĩa matarĩ athingu” nĩ makaariũkio. (Thoma Atũmwo 24:15.) Ũguo nĩ kuuga atĩa?

18. “Andũ arĩa athingu” makaariũkio nĩ arĩkũ?

¹⁸ “Andũ arĩa athingu” nĩ hamwe na arĩa maatungatagĩra Jehova marĩ ehokeku Jesu atanoka gũkũ thĩ. Arĩa makaariũkio nĩguo matũũre gũkũ thĩ nĩ ta Nuhu, Iburahimu, Sara, Musa, Ruthu, na Esiteri. No ũthome ũhoro wa amwe ao thĩinĩ wa ibuku rĩa Ahibirania mũrango wa 11. Ĩ nao arĩa makuaga mahinda-inĩ maya marĩ ehokeku harĩ Jehova? O nao nĩ “athingu,” na kwoguo nĩ makaariũkio.

19. Andũ “arĩa matarĩ athingu” nĩ arĩkũ? Nĩ mweke ũrĩkũ Jehova akaamahe?

¹⁹ Andũ “arĩa matarĩ athingu” nĩ hamwe na andũ bilioni nyingĩ arĩa mataagĩire na mweke wa kũmenya Jehova. O na gũtuĩka nĩ maakuire, Jehova ndarĩ ariganĩrũo nĩo. Nĩ akaamariũkia, na nĩ makaagĩa na mweke wa kwĩruta ũhoro wake na wa kũmũtungatĩra.

20. Nĩkĩ ti andũ othe makaariũkio?

²⁰ Hihi ũguo nĩ kuuga atĩ andũ othe arĩa makuĩte nĩ makaariũkio? Aca. Jesu ooigire atĩ nĩ kũrĩ andũ amwe matakaariũkio. (Luka 12:5) Nũũ ũgaatua kana mũndũ nĩ akaariũkio kana ndakaariũkio? Jehova nĩwe Mũtuanĩri Ciira ũrĩa mũnene, no nĩ aheete Jesu wĩra wa gũkorũo arĩ “mũtuanĩri ciira wa arĩa marĩ muoyo na arĩa akuũ.” (Atũmwo 10:42) Mũndũ wothe ũtuĩrĩirũo atĩ nĩ mwaganu na nĩ aaregire kũgarũrũka, ndakaariũkio.—Rora Kohoro ga 19 Mũico-inĩ wa Ibuku.

ARĨA MARIŨKAGIO MAGATHIĨ IGŨRŨ

21, 22. (a) Arĩa mariũkagio nĩguo mathiĩ igũrũ mariũkagio na mwĩrĩ ũhaana atĩa? (b) Nũũ warĩ wa mbere kũriũkio nĩguo agatũũre igũrũ?

²¹ Bibilia ningĩ nĩ yugaga atĩ nĩ kũrĩ andũ amwe magaatũũra igũrũ. Rĩrĩa mũndũ ariũkio nĩguo agatũũre igũrũ, ndariũkagio arĩ na mwĩrĩ wa nyama na thakame. Ariũkagio agathiĩ igũrũ arĩ kĩũmbe kĩa roho.

²² Jesu nĩwe warĩ wa mbere kũriũkio na njĩra ĩyo. (Johana 3:13) Jehova aamũriũkirie thutha wa thikũ ithatũ kuuma oragwo. (Thaburi 16:10; Atũmwo 13:34, 35) Jesu ndaariũkirio arĩ na mwĩrĩ wa nyama na thakame. Mũtũmwo Petero ooigire atĩ Jesu “ooragirũo thĩinĩ wa mwĩrĩ no akĩriũkio thĩinĩ wa roho.” (1 Petero 3:18) Jesu aacokirio muoyo arĩ kĩũmbe kĩa roho kĩrĩ na hinya. (1 Akorintho 15:3-6) No Bibilia nĩ yugĩte atĩ to we tu ũngĩariũkirio na njĩra ĩyo.

23, 24. Nĩa Jesu eetire “karũũru kanini,” na magaakorũo marĩ aigana?

²³ Jesu atanakua, eerire arutwo ake ehokeku ũũ: “Ndĩrathiĩ kũhaarĩria handũ nĩ ũndũ wanyu.” (Johana 14:2) Ũguo nĩ kuuga atĩ nĩ harĩ arũmĩrĩri amwe ake makaariũkio nĩguo magatũũre hamwe nake igũrũ. Nĩ aigana hihi? Jesu ooigire atĩ mangĩgaakorũo marĩ “karũũru kanini.” (Luka 12:32) Mũtũmwo Johana nĩ aaheanire mũigana wao rĩrĩa oonire Jesu “arũgamĩte Kĩrĩma-inĩ gĩa Zayuni [kũrĩa igũrũ], arĩ hamwe na andũ 144,000.”—Kũguũrĩrio 14:1.

²⁴ Akristiano acio 144,000 mangĩkariũkio rĩ? Bibilia yugaga atĩ ũndũ ũcio ũngĩgekĩka thutha wa Kristo kwambĩrĩria gwathana igũrũ. (1 Akorintho 15:23) Ihinda rĩu nĩrĩo rĩrĩ tũratũũra, na Akristiano aingĩ harĩ acio 144,000 nĩ mariũkĩtio na magathiĩ igũrũ. Arĩa matigarĩte gũkũ thĩ, makua mariũkagio o rĩo na magathiĩ igũrũ. O na kũrĩ ũguo, andũ arĩa aingĩ makaariũkio ihinda rĩũkĩte nĩguo matũũre thĩinĩ wa Paradiso gũkũ thĩ.

25. Nĩ ũhoro ũrĩkũ tũkwĩruta gĩcunjĩ-inĩ kĩrĩa kĩrũmĩrĩire?

²⁵ Ica ikuhĩ, Jehova nĩ ekwehereria andũ gĩkuũ na akĩniine tene na tene. (Thoma Isaia 25:8.) No hihi arĩa mathiaga igũrũ-rĩ, mageeka atĩa kuo? Bibilia yugaga atĩ magaathamaka hamwe na Jesu thirikari-inĩ ya igũrũ. Nĩ tũkwĩruta makĩria ũhoro wa thirikari ĩyo gĩcunjĩ-inĩ kĩrĩa kĩrũmĩrĩire.