Onhumwafo ya dja koKongo (Kinshasa)

Momukulambo womhunda yomundilo

NGEENGE etango tali piti moshilando Goma, oilemo ohai kala tai monika iheva noishunga. Efiku keshe ohatu kala tu wete omutalelo muwa wOmhunda Nyiragongo imwe yomwaado hadi kungu omundilo neenghono mounyuni. Embulukwena olo li li momhunda oyo ohali kala tali di omwifi luhapu. Konguloshi, omwifi ohau kala u tilyana, tau limonikila oluvala lembobo lomute oo u li membulukwena.

MOshiswahili, omhunda oyo ohai ifanwa Mulima ya Moto, Omhunda yOmundilo. Nyiragongo oye lixula okukunga omundilo munene mo 2002. Vahapu vomovashiinda nookaume ketu muGoma ova li va kanifa keshe shimwe. Opo tu ye pomaumbo amwe opoushiinda opo twa li hatu udifile nomushamane wange, otwa li tu na okweenda komamanya embobo olo la kunguluka momhunda, naasho osha li hashi ningifa nge ndi faneke momadiladilo ange kutya okweenda kohani otashi dulika haku kala kwa tya ngahelipi. Ovanhu ova yooloka ko komamanya oo makukutu. Ove na ohamu nomitima dipu node lilongekida okutambula ko onghundana iwa oyo hatu udifa. Nomolwaasho okulonga momukulambo wOmhunda yOmundilo okwa li oshimoniwa shihafifa.

MOlomakaya limwe ongula, onda li nda penduka ndi na ondjungu. Fye nomushamane wange, ookaume ketu ovo va li tave tu talele po nosho yo ovatumwa vakwetu, otwa li hatu ka udifa efiku alishe mokamba yeenhauki muMugunga, kouninginino woshilando. Ovanhu vahapu ovo ve li mokamba oyo ova ya onhapo omaponokelo elongifo leenghono keedolopa davo.

Otwa li twa longela motuwa Eembibeli noishangomwa yOshifransa, yOshikiswahili nosho yo yOshikinyarwanda, ndele hatu i molweendo. Eshi twa li hatu ende mondjila yoingolongonyo yedina Route Sake, oshilando osha li she lipyakidila. Ovalumenhu ovanyasha ova li tava undula outemba vavo va humbata oinima idjuu, hava ifanwa chukudus (va hongwa moiti). Ovakainhu va djala eefulukweva doitengi yomaluvala a twa ova li tava ende oshilikadi komukunghulo wondjila va humbata eendongelwa dihapu komitwe. Eetekisa oda li de lipyakidila okutwala ovanhu koilonga nokeenhele domalandifilo. Momudingonoko omwa li mu yadi omaumbo a tungwa noiti e na oluvala leimbi nolilaula nokwa enda omingenge dopainda itwima eulu.

Otwa li twa ya kOlupale lOuhamba laNdosho, oko twa li twa shakena nEendombwedi daJehova dikwetu dimwe odo da li tadi ka udifa pamwe nafye mokamba. Onda li nda kumwa komutima okumona ovanyasha, ovafiyekadi, eefiye nosho yo ovo ve na omangabeko opalutu. Vahapu vomuvo ova li va mona oixuna neenghono, ndele ova li va xwepopaleka onghalamwenyo yavo eshi va hoolola okudulika komafinamhango Ombibeli. Ove na eteelelo la twa le likolelela kOmbibeli nova halelela okuudifila vamwe kombinga yeteelelo olo. Konima yokwoongala ku li pauxupi opo twa li twa pewa omaetepo eevelishe donhumba dOmbibeli odo tadi ka twa ovanhu omukumo ovo twa li hatu ka shakeneka, atushe tu li 130 otwa li twa londa moubesa vatano nosho yo mokaloli oko haka nane komesho nokonima.

Konima yominute 30, otwa li twa fika mokamba. Omwa li eetenda ditoka dinini omafele da dikwa kombada yomamanya makukutu. Mokati kokamba omu na oundjuwo va koshoka ve li momikweyo nosho yo eenhele dokukoshela. Ovanhu ova li ve li keshe pamwe, vamwe otava kosho, vamwe otava teleke, vamwe otava pushula omakunde navamwe otava kombo komesho yeetenda davo.

Otwa li twa shakeneka omulumenhu umwe wedina Jacques, oo a li ha pashukile oshitukulwa shimwe shokamba. Okwa li te lipula shi na sha nokutekula ounona vaye momafimbo aa madjuu. Okwa li a tunhukwa eshi twa li twe mu fiila embo Questions Young People Ask — Answers That Work nokwa ti kutya okwa hala oku li lesha nokwoongela ovanhu moungudu vanini opo e va lombwele osho e lihonga.

Konima yokafimbo, otwa li yo twa shakeneka omukainhu umwe wedina Beatrice. Okwa li e tu pula kutya omolwashike Kalunga a efa okumona oixuna ku kale po. Omukainhu oo okwa li ta diladila kutya shiimba Kalunga okwe mu handukila. Omushamane waye okwa dipaelwa moita, omonakadona waye oku li omudali oo ta tekula okaana kaye oye aeke mokamba nomonamati waye okwa kwatwa po ombabyona eemwedi dihapu da pita. Omukainhu oo ke shii kutya omona waye ota dumwa peni.

Ehokololo linyikifa oluhodi laBeatrice ola ningifa nge ndi diladile nghee Job tashi dulika a li e udite eshi a li a lombwelwa eenghundana dii. Otwa li twe mu lombwela kutya omolwashike pe na okumona oixuna noku mu shilipaleka kutya okumona oixuna kwaye kaku fi ehandukilo la dja kuKalunga. (Job 34:10-12; Jakob 1:14, 15) Otwa li yo twe mu lombwela kutya mafiku Kalunga ota ka eta omalunduluko kombada yedu okupitila mOuhamba waye. Omukainhu oo okwa li a hovela okulimemesha nokwe tu lombwela kutya okwa tokola toko okutwikila okukonakona Ombibeli nokwiilikana Kalunga e mu kwafele.

Keshe umwe womufye okwa li a hafela efiku olo, notwa li tu udite kutya Jehova okwe tu kwafela filufilu tu kwafele ovanhu ovo twa shakeneka va kale ve na eteelelo notu va twe omukumo. Eshi twa li hatu di mokamba, ovanhu vahapu ova li va yelula outraktate, oifo nosho yo omambo tava molola tave tu lekele.

Eshi twa li mondjila yokushuna keumbo otwa li hatu dilonga. Onda li nda hafa neenghono omolwefiku olo le likalekelwa. Onda li nda dimbuluka olupandu olo la li la ulikwa kuJacques, nghee Beatrice a li ta monika ina nyika vali unene oluhodi nosho yo okuminikwa nohamu komukainhu umwe omunamido oo a popya ashike naame okupitila mokulimemesha. Onda li handi diladila kombinga yovanyasha ovo ve li pefimbo lokamukondapweyu, ovo va li va pula omapulo e li pandunge nova nyika onghulunhu nonande eedula davo odinini. Onda kuminwa ouladi oo nda mona movanhu ovo tava dulu okulimemesha nokuyola nonande otava mono oixuna neenghono.

Moshilongo eshi, otwa mona eenghendabala da mana mo davahapu ovo tava kendabala okukwafela ovanhu ovo tava mono oixuna. Osha li oufembanghenda munene okulongifa Ombibeli opo tu ulikile ovanhu kutya olyelye ta ka kandula po omaupyakadi fiyo alushe. Onda hafa neenghono eshi ndi li oshitukulwa shehangano olo tali longo oilonga yokukwafela ovanhu pamhepo oyo ya fimanenena mondjokonona.