Diinineni moilonga yeteyo!
“Ava hava kunu nomahodi, ohava teya va nyakukwa.”—EPSALME 126:5.
KONIMA yolweendo laJesus Kristus olutitatu lokuudifa muGalilea, okwa lombwela ovahongwa vaye ta ti: “Oilya oi li po ihapu, ndele ovateyi ovo ovanini.” (Mateus 9:37) Onghalo oya li ya faafana muJudea. (Lukas 10:2) Molwaashi eshi osha li shoshili omido 2 000 da pita, mbela onghalo oi li ngahelipi kunena? Heeno, momudo woilonga wa pita, Eendombwedi daJehova di dule 6 000 000 oda diinina moilonga yeteyo yopafaneko mokati kovanhu 6 000 000 000, vahapu vomuvo ova “hepekwa, ndee va loloka va fa eedi di he na omufita.” Onghee hano ekumaido laJesus ‘lokwiilikana Omwene weteyo, a tume ovateyi keteyo laye,’ ola pumbiwa natango ngaashi sha li momafelemudo a pita.—Mateus 9:36, 38.
2. Oshike tashi ningifa tu pewe elitulemo kovanhu?
2 Jehova Kalunga, Omwene weteyo, okwa nyamukula eilikano lokutuma ovalongi vahapu. Ka li fi tuu ehafo okukala nombinga moilonga ei yeteyo ya wilikwa kuKalunga! Nonande otu vanini ngeenge hatu yelekanifwa noiwana, ouladi wetu wokukala nombinga mokuudifa Ouhamba nokuninga ovanhu ovahongwa otau ningifa ounyuni u yandje elitulemo kufye. Moilongo ihapu, luhapu ohatu popiwa moikundaneki. Okangedjo kopomuvelo moshinyandwa shotelevisi otashi dulika ka diladilife omunhu kutya Eendombwedi daJehova odi li pomuvelo. Heeno, oilonga yetu yopaKriste tu li ovalongi veteyo pafaneko oya shiivika nawa mefelemudo eti-21.
3. (a) Otu shi shii ngahelipi kutya okudidilikwa okwa li kwa ningwa mefelemudo lotete moilonga yokuudifa Ouhamba? (b) Omolwashike hatu dulu okutya ovaengeli otava yambidida oilonga yetu?
3 Ounyuni owa didilika yo oilonga yokuudifa Ouhamba yomefelemudo lotete nosho yo okuhepekwa kwovaudifi vonghundana iwa. Kungaha, omuyapostoli Paulus okwa shanga ta ti: “Ondi shii fye ovayapostoli twa tulwa kuKalunga konima yaaishe, ngaashi ava va yandjwa kokufya; [fye ovayapostoli] twa ninga nokuli oshiyolwa shounyuni aushe, shovaengeli noshovanhu.” (1 Ovakorinto 4:9) Sha faafana, oudiinini wetu tu li ovaudifi vOuhamba nonande pe na omahepeko otau ningifa ounyuni u tu didilike nosha fimana yo kovaengeli. Ehololo 14:6 otali ti: “[Ame omuyapostoli Johannes] nda mona omwengeli umwe a tuka pokati keulu ou e kwete evangeli laalushe li nokuudifilwa kombada yedu novapaani aveshe nomapata aeshe nomalaka aeshe noiwana aishe.” Heeno, otu na ekwafo lovaengeli moukalele wetu—oilonga yetu yeteyo!—Ovaheberi 1:13, 14.
‘Tamu ka tondwa’
4, 5. (a) Jesus okwa yandja elondwelo lilipi kovahongwa vaye? (b) Omolwashike ovapiya vonena vaKalunga va ‘tondwa’?
4 Eshi ovayapostoli vaJesus va li va tumwa ve li ovalongi veteyo, ova pwilikina elombwelo laye lokukala ‘va lungama ngaashi omayoka nongaashi eenghuti ve he na oshipo.’ Jesus okwa weda ko ta ti: “Lungameni ovanhu, osheshi otave mu yandje koiongalele yovatokoli ndee tave mu dengele meeshinagoga davo; ndele tamu twalwa komalenga nokeehamba omolwange, shi va ningile ondombwedi, moipafi yavo noyovapaani. . . . Ndele edina lange otamu ke li tondelwa kuaveshe; ndele ou te lididimikile fiyo kexulilo, oye ta xupifwa.”—Mateus 10:16-22.
5 Ofye otwa ‘tondwa’ kunena omolwaashi ‘ounyuni aushe ou li mepangelo lomunawii,’ Satana Ondiaboli, oo e li ohamba yokutonda Kalunga nosho yo oshiwana shaYe. (1 Johannes 5:19) Ovatondi vetu ove wete ehepuluko letu lopamhepo ndele ohava anye okudimina kutya otali di kuJehova. Ovapataneki ove wete oipala yetu tai limemesha noi na elao eshi hatu kufa ombinga nehafo moilonga yeteyo. Ova kuminwa oukumwe wetu! Doshili, otashi dulika tave shi dimine nonghone ngeenge tava i koshilongo shimwe nokumona kutya Eendombwedi daJehova naako otadi longo oilonga ya faafana ngaashi oyo i shiivike moshilongo shavo. Doshili, otu shi shii kutya mefimbo laJehova la wapala, omukwafi wetu nokuli odjo yetu youkumwe, ota ka shiivika nokuli nokovatondi vetu.—Hesekiel 38:10-12, 23.
6. Otu na eshilipaleko lashike eshi hatu kufa ombinga moilonga yeteyo, ndelenee epulo lilipi tali holoka?
6 Omwene weteyo okwa pa Omona waye, Jesus Kristus, “eenghono adishe meulu nokombada yedu.” (Mateus 28:18) Kungaha Jehova ota longifa Jesus a wilike oilonga yeteyo okupitila movaengeli vomeulu nosho yo movavaekwa “omupiya omudiinini nomunaendunge” kombada yedu. (Mateus 24:45-47; Ehololo 14:6, 7) Ndelenee ongahelipi hatu dulu okulididimikila epataneko lovatondi nokukaleka po ehafo letu natango eshi hatu diinine moilonga yeteyo?
7. Oikala ilipi tu na okukala twa diinina ngeenge hatu patanekwa ile hatu hepekwa?
7 Ngeenge hatu shakeneke omapataneko ile nokuli omahepeko olelalela, natu konge ekwafo laKalunga opo tu dule okudiinina oikala ngaashi oyo yaPaulus. Okwa shanga ta ti: “Ohatu popiwa nai, ndele ohatu nangeke noupuna; hatu tewaatewa, ndele fye ohatu lididimike; hatu lundilwa, fye ohatu popi nombili.” (1 Ovakorinto 4:12, 13) Oikala ei pamwe noukalele wetu weyavelelo womoipafi, omafimbo amwe ohai lundulula oikala yovapataneki vetu.
8. Eshilipaleko lashike wa mona meendjovo daJesus da shangwa muMateus 10:28?
8 Nokuli nande okutilifwa kwefyo itaku kufa po ouladi wetu tu li ovateyi. Ohatu udifa etumwalaka lOuhamba noku he na oumbada twa manguluka ngaashi tashi dulika. Nohatu mono etwomukumo meshilipaleko leendjovo daJesus tadi ti: “Inamu tila ava tava dipaa olutu, vo itava dulu okudipaa omwenyo; ndele tileni shili ou ta dulu okunyonaunina [muGehenna, NW] omwenyo nolutu.” (Mateus 10:28) Otu shi shii kutya Tate yetu womeulu oye Omuyandji womwenyo. Oha pe ondjabi ovo tava kaleke po oudiinini muye notava twikile noudiinini moilonga yeteyo.
Etumwalaka tali xupifa omwenyo
9. Ongahelipi vamwe ve linyenga keendjovo daHesekiel, nongahelipi oshinima sha faafana tashi ningwa kunena?
9 Eshi omuprofeti Hesekiel a udifa etumwalaka laJehova nouladi “koiwana oinaibofa”—omauhamba aIsrael naJuda—ovanhu vamwe ova li va hafifwa kokupwilikina osho kwa li ta ti. (Hesekiel 2:3, NW) Jehova okwa ti: “Tala, ove u li kuvo ngaashi eimbilo lohole, la imbuwa nawa nola shikwa nawa nokahumbafeta.” (Hesekiel 33:32) Nonande ova li ve hole eendjovo daHesekiel, ova dopa okulonga metwokumwe nado. Oshike tashi ningwa kunena? Eshi oixupe yovavaekwa novalongi vakwao tava udifa etumwalaka laJehova nouladi, vamwe ove hole okupwilikina kombinga yomanangeko noupuna Ouhamba, ndelenee ihave linyenge nawa, mokuninga ovahongwa nokukufa ombinga meteyo.
10, 11. Metata lotete lefelemudo eti-20, oshike sha ningwa opo ku shiivifwe etumwalaka letu lokuxupifa eemwenyo, noidjemo oya li shike?
10 Mepingafano naasho, vahapu ove linyenga nawa koilonga yeteyo nova kufa ombinga mokuudifa omatumwalaka aKalunga. Pashihopaenenwa, pefimbo loyoongalele ya kula yopaKriste ya shikulafana okudja mo 1922 fiyo 1928, omatumwalaka etokolo longhalelo yoinima yaSatana youkolokoshi okwa li a udifwa. Eeshitaasi doradio oda shiivifa omatokolo aa oo a popiwa poyoongalale oyo. Konima yaasho oshiwana shaKalunga osha tandavelifa eekopi dao omamiliyona.
11 Momudo 1936 lwaapo, oludi limwe loilonga yokuyandja oundombwedi ola tameka—okumaatshinga kwokuyandja ouyelele. Tete, oshiwana shaJehova osha li hashi djala omapulakata oo taa shivi oipopiwa yomoipafi. Konima, ova li va humbata omapulakata e na eendjovo ngaashi “Elongelokalunga olo omwiyo nekonda” nosho yo “Longeleni Kalunga naKristus Ohamba.” Eshi va endaenda momapandavanda, ova shila elitulemo laavo tava piti po. ‘Eshi osha longa shihapu mokweeta Eendombwedi daJehova mouyelele noshe va pameka,’ osho omumwatate oo a kufa ombinga alushe moilonga ei momapandavanda e lipyakidila aLondon muEngland a ti.
12. Kakele ketumwalaka laKalunga letokolo, oshike hatu ulike moukalele wetu, noolyelye paife va hangana mokuudifa onghundana iwa?
12 Eshi hatu udifa etumwalaka laKalunga letokolo, ohatu ulike yo omaukwatya mawa etumwalaka lOuhamba. Okuyandja oundombwedi kwetu nouladi mounyuni otashi tu kwafele tu konge mo ovo va wana. (Mateus 10:11) Ihapu yomoilyo yaxuuninwa yomongudu yovavaekwa oye linyenga keifano la yela okuninga ovateyi momido 1920 nasha nosho yo 1930 nasha. Opo nee, poshoongalele mo 1935, opa li onghundana ikumwifi yomonakwiiwa ya nangekwa noupuna ‘omolwongudu inene’ ‘yeedi dimwe’ moparadisa kombada yedu. (Ehololo 7:9; Johannes 10:16, OB-1986) Oya pwilikina etumwalaka letokolo laKalunga noya hangana novavaekwa mokuudifa onghundana yokuxupifa omwenyo.
13, 14. (a) Ehekeleko lashike tali dulu okumonika okudja mEpsalme 126:5, 6? (b) Ngeenge ohatu twikile okukuna nokutekela, oshike tashi ka ningwa po?
13 Eendjovo dEpsalme 126:5, 6 odi li ehekeleko linene kovateyi veteyo vaKalunga, unene tuu kwaavo tava mono oixuna komahepeko: “Ava hava kunu nomahodi, ohava teya va nyakukwa. Heeno, moku ka kuna ombuto, otava ende nokulila; ndele mokwaaluka otava kuwilile, nohava humbata oilya yavo.” Eendjovo domupsalme kombinga yokukuna nokuteya otadi faneke efiloshisho laJehova nomanangeko noupuna koixupe oyo ya aluka okudja moukwatwa muBabilon shonale. Oya li ya hafa pokumangululwa kwayo, ndelenee otashi dulika ya li ya lila eshi ya li tai kunu eembuto medu la hanaunwa olo la kala inali longwa pefimbo lomido davo 70 doukwatwa. Ndelenee, ovo va xuma komesho neteyo lavo nosho yo moilonga yokutunga ova hafela oiimati newaneneno okudja moilonga yavo.
14 Otashi dulika hatu pitifa omahodi ngeenge tu li koshi yomayeleko ile ngeenge fye ile ovaitaveli vakwetu tava mono oixuna omolwouyuki. (1 Petrus 3:14) Moilonga yetu yeteyo, otashi dulika petameko tu na oudjuu molwaashi otashi monika sha fa inatu mona oiimati nande twa kendabala neenghono okulonga moukalele. Ndelenee ngeenge ohatu twikile okukuna nokutekela, Kalunga ota ka kulika oinima, naluhapu shi dule pwaasho twa teelela. (1 Ovakorinto 3:6) Eshi osha fanekwa nawa koidjemo yokutandavelifa kwetu Eembibeli nosho yo oileshomwa yopamishangwa.
15. Yandja oshihopaenenwa shokupondola kwoileshomwa yopaKriste moilonga yeteyo.
15 Konakona oshihopaenenwa shomulumenhu wedina Jim. Eshi ina a fya, moinima oyo a fyuulula okwa hanga mo okopi yembo Life—How Did It Get Here? By Evolution or by Creation? a Okwe li lesha nelitulemo. Meenghundafana nOndombwedi imwe oyo ye mu hanga mepandavanda, Jim okwa dimina okutalelwa po, naashi osha twala kekonakonombibeli. Jim okwa ninga exumokomesho lopamhepo meendelelo, okwe liyandjela Jehova nokwa ninginifwa. Okwa lombwela oilyo imwe youkwaneumbo waye kombinga yaasho e lihonga. Oshidjemo, omumwainakadona nosho yo omumwainamati ova ninga Eendombwedi daJehova, nokonima Jim okwa hafela oufemba wokulonga e li omulongi wehalo liwa wefimbo liyadi koBetel muLondon.
Tava hepekwa ndelenee ova hafa
16. (a) Omolwashike okupondola kwa li kwa monika moilonga yeteyo? (b) Elondwelo lashike Jesus a yandja li na sha noshidjemo shonghundana iwa, ndelenee onoikala ilipi hatu fiki kovanhu?
16 Omolwashike pa li okupondola kwa tya ngaha moilonga yeteyo? Omolwaashi Ovakriste ovavaekwa nosho yo ovalongi vakwao ova pwilikina komalombwelo aJesus eshi ta ti: “Keshe tuu eshi handi shi mu lombwele momilaulu, shi hepaululeni pouyelele. Ndele eshi tamu shi udu okunongofwelwa momatwi, shi hepaululeni kombada yeenduda.” (Mateus 10:27) Ndelenee, ohatu dulu okuteelela omaudjuu, omolwaashi Jesus okwa londwela ta ti: “Omumwaxe ta yandje omumwaxe mokufya, naxe omona waye, nounona otava ka twa ondubo novakulunhu vavo, ndee tave va dipaifa.” Natango Jesus okwa ti: “Inamu tya, Ame nde uya ndi ete ombili kombada yedu, inandi uya okweeta ombili, ndelenee eongamukonda.” (Mateus 10:21, 34) Jesus ina diladila owina okutukaula omaukwaneumbo. Ndelenee onghundana iwa omafimbo amwe oyo i na oshidjemo osho. Osha faafana kunena kovapiya vaKalunga. Ngeenge hatu talele po omaukwaneumbo, kashi fi elalakano letu tu a tukaule. Oshi li ehalo letu opo keshe umwe a tambule ko onghundana iwa. Onghee hano, ohatu kendabala okufika koilyo aishe youkwaneumbo nombili, monghedi yolukeno oyo tai ningi etumwalaka letu liwa kwaavo ‘ve na oikala iwa kombinga yomwenyo waalushe.’—Oilonga 13:48, NW.
17. Ongahelipi ovo tava yambidida ounamapangelo waKalunga va yoololwa ko, noshihopaenenwa shimwe shaai oshilipi?
17 Etumwalaka lOuhamba ola yoolola ko ovo tava yambidida ounamapangelo waKalunga. Pashihopaenenwa, konakona nghee ovailikani vakwetu va li va kala va yooloka ko kuvamwe omolwaashi ova ‘pa omukesari osho shomukesari, naashi shaKalunga, ove shi pa Kalunga’ momafiku oNational Socialism mOndowishi. (Lukas 20:25) Mekondjifafano novawiliki vomalongelokalunga nosho yo Ovakriste edina ovo tava endafana neengeleka dOukwakriste, ovapiya vaJehova ova fikama va pama, mokwaanya okunyona omafinamhango Ombibeli. (Jesaja 2:4; Mateus 4:10; Johannes 17:16) Omuprofesa Christine King, omushangi wembo The Nazi State and the New Religions, okwa ti: “Okukondjifa Eendombwedi oko ashike inaku pondolwa kepangelo [laNazi], osheshi nonande va dipaa omayovi omudo, oilonga oya twikila nomuMai 1945, ongudu yEendombwedi daJehova oya li natango nomwenyo, omanga oNational Socialism ya ha li nomwenyo.”
18. Oshiwana shaJehova ohashi kala noikala ilipi nonande tashi hepekwa?
18 Osho sha fimana shili osho oikala oyo ya ulikwa koshiwana shaJehova ngeenge sha taalelwa komahepeko. Nonande ovapangeli vounyuni tava dulu okukumwifwa keitavelo letu, otava ulike onghumwe omolwokukala kwetu tu he na outondwe. Pashihopaenenwa, Eendombwedi ovaxupipo medipao linene lOvanazi luhapu oda ulika ehafo nosho yo ewaneneno eshi tadi tale konima koimoniwa yado. Odi shi shii kutya Jehova okwe di pa “eenghono di dule odo dopaushitwe.” (2 Ovakorinto 4:7, NW) Ovavaekwa ovo ve li mokati ketu ove na ehekeleko kutya ‘omadina avo okwa shangelwa meulu.’ (Lukas 10:20) Elididimiko lavo ola dala eteelelo olo itali twala kokufifwohoni nosho yo ovateyi ovadiinini ovo ve na etimaumbwile lokombada yedu ove na eitavelo la faafana.—Ovaroma 5:4, 5.
Oudiinini moilonga yeteyo
19. Eenghedi di na omupondo dilipi da longifwa moukalele wopaKriste?
19 Oule u fike peni natango Jehova te ke tu pitika tu kufe ombinga moilonga yeteyo yopafaneko oyo tai monika ya xupa ko. Lwopokati opo, otu na okudimbulukwa kutya ovateyi ove na omikalo dokondadalunde dokulonga oilonga yavo. Sha faafana, ohatu dulu okukala noushili kutya oudiinini wetu mokulongifa eenghedi dokuudifa da yelekwa otau ke shi pondola. Paulus okwa lombwela Ovakriste vakwao ta ti: “[Ohandi] mu kumaida; ningeni ovahopaeleli vange.” (1 Ovakorinto 4:16) Eshi Paulus a shakena novakulunhuongalo Ovaefeso muMiletus, okwe va dimbulukifa kutya ina efa oku va honga “moipafi yovanhu aveshe nosho yo eumbo neumbo.” (Oilonga 20:20, 21, NW) Omweendi pamwe naPaulus, Timoteus okwe lihonga osho eenghedi dovayapostoli da li, onghee hano okwa li ta dulu okulombwela Ovakorinto kutya odilipi po. (1 Ovakorinto 4:17) Kalunga okwa nangeka noupuna eenghedi dokuhonga daPaulus, nokuli ngaashi ta ka nangeka noupuna oudiinini wetu mokuudifa onghundana iwa moipafi yovanhu aveshe eumbo neumbo, momalishuneko, momakonakonombibeli opeumbo nosho yo keshe pamwe opo ovanhu tava dulu okuhangika.—Oilonga 17:17.
20. Jesus okwa ulika ngahelipi kutya eteyo la kula lopamhepo ola li popepi, nongahelipi eshi sha li shoshili momido opo da piti?
20 Konima yokuyandja oundombwedi komukainhu Omusamaria popepi naSikar mo 30 O.P., Jesus okwa popya shi na ko nasha neteyo lopamhepo. Okwa lombwela ovahongwa vaye ta ti: “Yeluleni omesho eni nye mu tale omapya nhumbi a pya okuteywa. Paife omuteyi ta mono ondjabi, noiimati te i ongelele omwenyo waalushe, opo omukuni a hafe pamwe nomuteyi.” (Johannes 4:34-36) Otashi dulika Jesus kwa li a mona nale oshidjemo shokushakeneka kwaye omukainhu Omusamaria, omolwaashi vahapu ova li va itavela muye mehokololo loundombwedi womukainhu oo. (Johannes 4:39) Omido opo da di ko, oilongo ya yooloka oya kufa po omangabeko kEendombwedi daJehova ile oye di pa ediminino lopaveta, nokungaha opwa yeululwa oitukulwa ipe omolweteyo. Oshidjemo osho kutya eteyo la kula lopamhepo ole lipyakidilwa nalo. Doshili, mounyuni aushe, omanangeko noupuna manene otaa monika eshi hatu twikile nehafo okukufa ombinga meteyo lopamhepo.
21. Omolwashike tu na etomheno lokudiinina tu li ovalongi veteyo va hafa?
21 Ngeenge oiimati ya pya noya fika okuteywa, ovanailonga ove na okulonga neendelelo. Ove na okulonga nope he na okushelelelwa. Kunena, otwa pumbwa okulonga nouladi noneendelelo omolwaashi otu li ‘pefimbo lexulilo.’ (Daniel 12:4) Heeno, ohatu shakeneke omayeleko, ndelenee ope na eteyo la kula lovailikani vaJehova shi dulife nale. Onghee hano eli olo efiku lehafo. (Jesaja 9:2) Onghee hano tu li ovalongi va hafa, natu diinine oilonga yeteyo!
[Omashangelo opedu]
a La nyanyangidwa nola tandavelifwa kEendombwedi daJehova.
1. Omolwashike tu na ‘okwilikana Omwene weteyo, a tume ovateyi keteyo’ kunena?
[Efano pepandja 15]
Okumaatshinga kwokuyandja ouyelele okwa yukifa elitulemo lavahapu ketumwalaka lOuhamba
[Efano pepandja 15]
Ohatu twike nokutekela, ndelenee Kalunga ota kulike
[Efano pepandja 16]
Oto nyamukula ngahelipi?
• Ongahelipi Omwene weteyo a nyamukula eilikano omolwovateyi vahapu?
• Nonande otwa ‘tondwa,’ oikala ilipi hatu kala tu na?
• Omolwashike twa hafa nonande ohatu hepekwa?
• Omolwashike tu na okudiinina moilonga yeteyo neendelelo?
[Efano pepandja 17]
Ovo tava kufa ombinga meteyo lopamhepo ove na ekwafo lovaengeli