“Kaleni oupafi”!

“Osho handi shi mu lombwele, ohandi shi lombwele aveshe: kaleni oupafi.”—MARKUS 13:37.

1, 2. (a) Omulumenhu umwe okwe lihonga shike shi na sha nokwaamena eliko laye? (b) Oshike hatu lihongo meyele laJesus lomulunga shi na sha nokukala oupafi?

JUAN okwa li a tuvikila omaliko aye meumbo. Okwa li e a tuvikila koshi yombete yaye—ta diladila kutya oyo onhele ya amenekeka meumbo. Ndelenee oufiku umwe, fimbo ye nomukainhu waye va li va kofa, omulunga okwe uya monduda yokunangala. Osha yela kutya omulunga okwa li naanaa e shii ashike apa e na okutala. Nope he na okuwelela, okwa kufa ko oinima aishe yondilo koshi yombete nosho yo oimaliwa oyo Juan a fiya mokalaye ka shiya kombete. Ongula ya landula ko, Juan okwa didilika kutya omwa li omulunga. Ota ka dimbuluka alushe oshilihongomwa shidjuu osho e lihonga kutya: Omunhu a kofa ita dulu okwaamena oiniwe yaye.

² Oshi li yo shoshili meityo lopamhepo. Itatu dulu okwaamena eteelelo neitavelo letu ngeenge otwa kofa. Onghee hano, Paulus ote tu kumaida ta ti: “Inatu kofeni hano ngaashi venya vamwe, ndele tu pashukeni tu kale [oupafi, NW].” (1 Ovatessaloniki 5:6) Okuulika nghee sha fimanenena okukala oupafi, Jesus okwa longifa efaneko li na sha nomulunga. Okwa hokolola oiningwanima oyo tai twala fiyo okokuuya kwaye e li Omutokoli, opo nee okwa londwela ta ti: “Hano kaleni oupafi, osheshi kamu shi shii efiku lilipi po Omwene weni te uya. Ndelenee kaleni hano mu shi shii, omwene weumbo ngeno e nowino, efimbo lilipi omulunga te uya, ngeno ta pashukile eumbo laye li ha fewe. Onghee hano nanye yo kaleni mwe lilongekida, osheshi Omona wOmunhu te uya efimbo olo inamu mu teelela.” (Mateus 24:42-44) Omulunga iha shiivifa komesho yefimbo kutya ote uya naini. Oha teelele okuuya fimbo pe he na oo e mu teelela. Sha faafana, ngaashi Jesus a popya, exulilo longhalelo ei otali ke uya ‘pefimbo olo inatu li teelela.’

“Kaleni oupafi, mwa pama meitavelo”

3. Ongahelipi Jesus a ulika efimano lokukala oupafi mokulongifa efaneko lovapiya ovo va li va teelela omwene wavo a aluke kehombolo?

³ Meendjovo odo da shangwa mEvangeli laLukas, Jesus okwa faafanifa Ovakriste novapiya ovo va li va teelela omwene wavo a aluke kehombolo. Ova pumbwa okukala va lungudja opo eshi ta fiki va hangike ve li oupafi, ve lilongekida oku mu hambelela. Monghedi ya faafana, Jesus okwa ti: “Omona wOmunhu ote uya motundi ei inamu i teelela.” (Lukas 12:40) Vamwe ovo va longela Jehova omido dihapu da pita otashi dulika va kanife eliudo lavo kutya efimbo olo tu li mulo ola endelela. Otashi dulika nokuli ve uye pexulifodiladilo kutya exulilo oli li kokule natango. Ndelenee okudiladila kwa tya ngaho otaku dulu oku tu ningifa tu ha kale vali nelitulemo moinima yopamhepo ndele hatu liyandje kokulalakanena omaliko, oo e li omapiyaaneko oo taa dulu oku tu kofeka pamhepo.—Lukas 8:14; 21:34, 35.

4. Eitavelo lilipi tali ke tu linyengifa tu kale oupafi, nongahelipi Jesus e shi ulika?

⁴ Ohatu dulu okulihonga mo oshilihongomwa vali shimwe mefaneko laJesus. Nonande ovapiya kava li ve shii otundi oyo omwene wavo ta fiki, osha yela kutya ova li ve shii oufiku oo ta fiki. Osha li tashi ka kala shidjuu okukala oupafi oufiku aushe oo ngeenge ova diladila kutya omwene wavo otashi dulika e uye oufiku umwe u lili. Ndelenee hasho sha li ngaho, ova li ve shi shii kutya oufiku ulipi te uya, naasho oshe va twa omukumo munene opo va kale oupafi. Monghedi hanga ya faafana, omaxunganeko Ombibeli otaa ulike sha yela kutya otu li mefimbo laxuuninwa, ndelenee itae tu lombwele efiku ile otundi yexulilo. (Mateus 24:36) Eitavelo letu kutya exulilo otali uya otali tu kwafele tu kale oupafi, ndelenee ngeenge otwa itavela shili kutya efiku laJehova oli li popepi, ohatu ka kala lela tu na elinyengotomheno la kola okukala oupafi.—Sefanja 1:14.

5. Ongahelipi hatu dulu okulinyenga kekumaido laPaulus kutya natu ‘kale oupafi’?

⁵ Paulus okwa shangela Ovakorinto, te va ladipike ta ti: “Kaleni oupafi, mwa pama meitavelo.” (1 Ovakorinto 16:13) Heeno, okukala oupafi okwa kwatakanifwa kumwe nokukala kwetu twa fikama twa pama meitavelo lopaKriste. Ongahelipi hatu dulu okukala oupafi? Omokumona eshiivo lomoule lokushiiva Eendjovo daKalunga. (2 Timoteus 3:14, 15) Eenghedindjikilile diwa dokukonakona paumwene nosho yo okukala pokwoongala nope he na okufaula otai kwafa mokupameka eitavelo letu, noshi li oshitukulwa sha fimana sheitavelo letu okukaleka alushe efiku laJehova momadiladilo etu. Onghee hano, okukonakona kwetu efimbo nefimbo euliko lopamishangwa kutya otu li popepi nexulilo longhalelo ei otashi ke tu kwafela tu ha dimbwe eeshili da fimana di na sha nexulilo olo tali uya.a Oshi na yo ouwa okukoneka oiningwanima younyuni i wetike oyo tai wanifa omaxunganeko Ombibeli. Omumwatate umwe muNdowishi okwa shanga ta ti: “Efimbo keshe hai tale eenghundana—tamu ulikwa oita, omakakamo edu, elongifo leenghono nosho yo enyateko lopulaneta yetu—ohashi eta nge pexulifodiladilo olo kutya exulilo oli li popepi.”

6. Omonghedi ilipi Jesus a faneka oikala yokukanifa oupafi wopamhepo mokweendela ko kwefimbo?

⁶ MuMarkus etukulwa 13, ohatu hange mo ehokololo likwao lekumaido laJesus kovashikuli vaye opo va kale oupafi. Patukulwa olo, Jesus okwa faafanifa onghalo yavo naai yomunangeli woposhivelo a teelela omwene waye a aluke molweendo laye koilongo. Omunangeli woposhivelo ka li a shiiva ovili oyo omwene waye ta aluka. Okwa li ashike e na okukala oupafi. Jesus okwa ulika komafimbo ane a yoolokafana opo omwene tashi dulika a fike. Efimbo etine ola li hanga okudja ponhatu yokeengula fiyo etango la pita. Mefimbo olo laxuuninwa, eemhofi otadi dulu okufinda noupu omunangeli woposhivelo. Ohaku tiwa kutya ovakwaita ohava tale ko efimbo olo fimbo eluwa inali tenda li li efimbo liwa okuponokela omutondi manga inashi teelelwa. Sha faafana, motundi ei yaxuuninwa, eshi ounyuni ou we tu dingilila wa pwila mo meemhofi meityo lopamhepo, otashi dulika hatu ka taalelwa kekondjo linene opo tu kale oupafi. (Ovaroma 13:11, 12) Onghee hano, mefaneko laye, Jesus okwa ladipika ta endulula ta ti: “Kaleni mwa lungama, pashukeni . . . Hano osho kaleni mwa pashuka . . . Osho handi shi mu lombwele, ohandi shi lombwele aveshe: kaleni oupafi.”—Markus 13:32-37.

7. Oshiponga shilipi shi li po, nokutala kwaasho, etwomukumo lilipi hatu lesha luhapu mOmbibeli?

⁷ Omafimbo mahapu pefimbo loukalele waye nosho yo konima yokunyumuka kwaye, Jesus okwa ladipika shi na sha nokukala oupafi. Doshili, konyala keshe efimbo eshi Omishangwa tadi ulike kexulilo longhalelo ei yoinima, ohatu hange mo elondwelo tali tu londwele tu kale oupafi.b (Lukas 12:38, 40; Ehololo 3:2; 16:14-16) Osha yela kutya eemhofi dopamhepo odi li shili oshiponga. Atusheni otwa pumbwa omalondwelo oo!—1 Ovakorinto 10:12; 1 Ovatessaloniki 5:2, 6.

Ovayapostoli vatatu ovo inava dula okukala oupafi

8. Moshikunino shaGetsemane, ovayapostoli vatatu vaJesus ove linyenga ngahelipi keindilo laye opo va kale oupafi?

⁸ Okukala oupafi otaku pula shihapu shi he fi ashike elalakano liwa, ngaashi tu wete moshihopaenenwa shaPetrus, Jakob naJohannes. Ovo ova li ovalumenhu vatatu ve na oupamhepo muwa ovo va li va shikula Jesus noudiinini nova li ve mu hole neenghono. Ndele nande ongaho, moufiku wo 14 aNisan 33 O.P., ova dopa okukala oupafi. Eshi va fiya po ondjuwo yopombada omo va danena Opaasa, ovayapostoli ovo vatatu ova ya pamwe naJesus koshikunino shaGetsemane. Oko Jesus okwa popya navo ta ti: “Omwenyo wange owa nyika oluhodi fiyo okufya, kaleni apa mu kale oupafi pamwe naame.” (Mateus 26:38) Jesus okwa ilikana oikando itatu nouladi kuXe womeulu, noikando itatu okwa alukila kookaume kaye, ndele okwa hanga ashike va kofa.—Mateus 26:40, 43, 45.

9. Otashi dulika oshike sha etifa eemhofi dovayapostoli?

⁹ Omolwashike ovalumenhu ovo ovadiinini va nyemateka Jesus oufiku oo? Eloloko lopalutu olo la etifa ngaho. Okwa li kwa toka, tashi dulika sha li keengulasha ‘nomesho avo okwa li a dinda keemhofi.’ (Mateus 26:43) Natango, Jesus okwa ti: “Kaleni oupafi, nye mu indile, mu ha hangike komahongaulo; omhepo oya hala, ndele ombelela i noungone.”—Mateus 26:41.

10, 11. (a) Nonande Jesus okwa li a loloka, oshike she mu kwafela a kale oupafi moshikunino shaGetsemane? (b) Oshike hatu dulu okulihonga mwaasho sha ningilwa ovayapostoli vatatu eshi Jesus e va pula va kale oupafi?

¹⁰ Pe he na omalimbililo, Jesus okwa li yo a loloka moufiku oo wa fimanenena mondjokonona. Ndelenee ponhele yokukofa, okafimbo kaxuuninwa kemanguluko laye oko ka li ka fimanenena okwe ka longifa okwiilikana a mana mo. Omafiku manini komesho yaasho, okwa li a ladipika ovashikuli vaye va ilikane, ta ti: “Pashukeni hano omafiku aeshe nokwiilikana, mu mone eenghono okuya onhapo ei aishe tai ka ningwa, nokukala ofika koshipala shOmona wOmunhu.” (Lukas 21:36; Ovaefeso 6:18) Ngeenge otwa pwilikine komayele aJesus nokushikula oshihopaenenwa shaye shiwa moshinima shi na sha neilikano, omailikano etu taa di komutima okwiilikana kuJehova otae ke tu kwafela tu kale oupafi pamhepo.

¹¹ Doshili, Jesus okwa li e shi shii kutya diva ota ka kwatwa nokutokolelwa efyo, ndele ovahongwa vaye kava li ve shi shiiva pefimbo olo. Omayeleko aye okwa li taa ka hanga oshitwa shaxuuninwa tashi ehameke komuti womahepeko. Jesus okwa londwela ovayapostoli vaye shi na sha noinima oyo, ndelenee inava uda ko osho kwa li ta ti. Onghee hano, ova li va kofa fimbo ye a li oupafi ta ilikana. (Markus 14:27-31; Lukas 22:15-18) Ngaashi sha li shoshili kovayapostoli, ombelela yetu nayo oi na oungone nope na oinima oyo tu he shii natango. Natango, ngeenge katu wete vali kutya efimbo olo tu li mulo ola endelela, ohatu dulu okukofa monghedi yopamhepo. Ndele omokukala ashike twa lungudja hatu dulu okukala oupafi.

Omaukwatya atatu a fimanenena

12. Omaukwatya atatu elipi Paulus a kwatakanifa kumwe nokukala oupafi?

¹² Ongahelipi hatu dulu okukala tu wete kutya efimbo ola endelela? Otwa mona nale kutya osha fimana okwiilikana nosha pumbiwa okukaleka efiku laJehova momadiladilo. Kakele kaasho, Paulus okwa tumbula omaukwatya atatu a fimanenena oo tu na okukulika. Okwa ti: “Ofye ava vomutenya, tu kaleni [oupafi, NW] ndele twa djala oipakotolwa yoivela yeitavelo noyohole nembale loshivela leteelelo lexupifo.” (1 Ovatessaloniki 5:8) Natu konakoneni pauxupi onghandangala oyo tai danwa keitavelo, keteelelo nosho yo kohole mokukala kwetu oupafi pamhepo.

13. Eitavelo otali dana onghandangala ilipi mokukala kwetu oupafi?

¹³ Otu na okukala neitavelo ihali tengauka kutya Jehova oko e li “naava tave mu kongo, ote va pe ondjabi.” (Ovaheberi 11:6) Ewanifo lotete lomefelemudo lotete lexunganeko laJesus shi na sha nexulilo otali pameke eitavelo letu mewanifo lalo linene mefimbo letu. Neitavelo letu otali tu kaleke neteelelo lokuteelela nodjuulufi efiku laJehova, tu na oushili kutya “[emoniko lopaxunganeko] tali ka fika shili. [Lo itali ka tokelwa, NW].”—Habakuk 2:3.

14. Eteelelo ola fimanenena shi fike peni ngeenge otwa hala okukala oupafi?

¹⁴ Eteelelo letu lashili ola fa “ekanghamifo lomwenyo” olo tali tu dulifa tu lididimikile omaudjuu nokuli nonande otu na okuteelela ewanifo shili lomaudaneko aKalunga. (Ovaheberi 6:18, 19) Margaret, omumwameme omuvaekwa nomhepo oo e na omido di dule 90 nasha, a ninginifwa omido 70 da pita, okwa dimina ta ti: “Eshi omushamane wange kwa li ta vele okankela fiyo a fya mo 1963, onda li ndi udite kutya okwa li tashi ka kala shiwa ngeno exulilo ole uyile diva. Ndelenee paife onda mona kutya onda li handi diladila unene shi na sha nouwa wange mwene. Pefimbo olo katwa li tu shii nande kutya oilonga otai ka tamunuka mo fiyo openi mounyuni aushe. Nokuli nopaife, ope na natango eenhele dihapu oko oilonga opo ashike tai tameke. Onghee hano, onda hafa eshi Jehova a ulika elididimiko.” Omuyapostoli Paulus ote tu shilipaleke ta ti: “[Elididimiko ohali dala] onghalo ya hokiwa; nonghalo ya hokiwa eteelelo, ndele eteelelo itali eta enyeme.”—Ovaroma 5:3-5, NW.

15. Ongahelipi ohole tai ke tu linyengifa nokuli nonande otashi monika twa fa twa teelela efimbo lile?

¹⁵ Ohole yopaKriste oyo oukwatya wa tongomana molwaashi oyo elinyengotomheno linene lakeshe shimwe osho hatu ningi. Ohatu longele Jehova molwaashi otu mu hole, kashi na nee mbudi kutya efimbolandulafano laye oli li ngahelipi. Ohole yokuhola ovanhu vakwetu ohai tu linyengifa tu udife onghundana iwa yOuhamba, kashi na nee mbudi kutya Kalunga okwa hala tu shi ninge oule wefimbo li fike peni nosho yo kutya oikando i fike peni hatu shuna komaumbo oo tuu oo. Ngaashi Paulus a shanga, “otaku kala eitavelo, eteelelo, ohole, oyo itatu; ndelenee ohole inene i dule ikwao.” (1 Ovakorinto 13:13) Ohole otai tu kwafele tu lididimike nokukala oupafi. “[Ohole] ohai teelele aishe, hai lididimikile aishe. Ohole ihai xulu po nande.”—1 Ovakorinto 13:7, 8.

‘Diinina shili osho u na’

16. Ponhele yokutyololoka, otu na okukulika oikala ilipi?

¹⁶ Otu li momafimbo taa ti sha eshi oiningwanima younyuni tai tu dimbulukifa alushe kutya otu li moshitukulwa shaxuuninwa shomafiku axuuninwa. (2 Timoteus 3:1-5) Paife kali fi efimbo lokutyololoka ndelenee ‘olokudiinina shili osho tu na.’ (Ehololo 3:11, OB-1954) Mokukala ‘oupafi, opo tu dule okwiilikana’ nosho yo okukulika eitavelo, eteelelo nohole, ohatu ka kala twe lilongekida pefimbo leyeleko. (1 Petrus 4:7, OB-1986) Otu na shihapu okulonga moilonga yOmwene. Okukala twe lipyakidila moilonga yomeliyandjo lometilokalunga otashi ke tu kwafela tu kale oupafi filufilu.—2 Petrus 3:11.

17. (a) Omolwashike omanyemateko oo haa holoka omafimbo amwe e he na oku tu teya omukumo? (Tala oshimhungu pepandja 31.) (b) Ongahelipi hatu dulu okuhopaenena Jehova, nomanangeko noupuna elipi taa ka monika kwaavo tave shi ningi?

¹⁷ Jeremia okwa shanga ta ti: “Omwene Oye oshitukulwa shange, . . . onghee ame ohandi ka tula muye elineekelo lange. Omwene ota ningile ouwa kuava tava tula muye elineekelo lavo nokomwenyo ou tau mu kongo. [Osha wapala okumwena nokuteelela ekwafo lOmwene, OB-1954].” (Omaimbilokemo 3:24-26) Vamwe vomufye ova kala va teelela ashike oule wefimbo lixupi. Vamwe ova kala va teelela omido dihapu okumona exupifo laJehova. Ndelenee efimbo lokuteelela olo kali xupi tuu ngeenge tali yelekanifwa noukwaalushe oo u li komesho! (2 Ovakorinto 4:16-18) Nofimbo twa teelela efimbo laJehova la wapala, ohatu dulu okukulika omaukwatya opaKriste a fimana nokukwafela vamwe va mone ouwa melididimiko laJehova nokutambula ko oshili. Onghee hano, atusheni natu kaleni oupafi. Natu hopaenene Jehova nokukala nelididimiko, tu na olupandu omolweteelelo olo e tu pa. Naashi hatu kala oupafi noudiinini, natu diinine twa pama meteelelo lomwenyo waalushe. Opo nee, omaudaneko aa opaxunganeko otae ke tu wanifilwa, oo taa ti: “[Jehova] ote ku lenge, [u nangale edu, OB-1986], ndee to hafifwa kekombololo lovahenakalunga.”—Epsalme 37:34.

[Omashangelo opedu]

Oto nyamukula ngahelipi?

• Ongahelipi hatu dulu okupameka eitavelo letu kutya exulilo longhalelo ei yoinima oli li popepi?

• Oshike tashi dulu okulihongwa moshihopaenenwa shaPetrus, Jakob naJohannes?

• Omaukwatya atatu elipi tae ke tu kwafela tu kale oupafi pamhepo?

• Omolwashike eli olo efimbo ‘lokudiinina shili osho tu na’?

[Oshimhungu pepandja 31]

“Omunelao ou te lididimike okuteelela.”—Daniel 12:12

Natu tye nee ngeno omunangeli ota fekele kutya omulunga ota ningi elongekido okuvaka omatungo oo ta amene. Eshi oufiku we uya, omunangeli ota pwilikine nawa keshe okawi oko tashi dulika taka ulike kutya ope na omulunga. Konima yovili novili ota pwilikine nokutala nawa. Oshipu okuuda ko nghee a li ta dulu okupukifwa kelondwelo loshiponga loipupulu—elinyengo lokupepa kwomhepo momiti ile okambishi taka koyola sha.—Lukas 12:39, 40.

Oshinima sha faafana otashi dulu okuningilwa ovo va ‘teelela eholoko lOmwene wetu Jesus Kristus.’ (1 Ovakorinto 1:7) Ovayapostoli okwa li va diladila kutya Jesus ota ka ‘tungululila Israel ouhamba’ diva konima yenyumuko laye. (Oilonga 1:6) Konima yomido, Ovakriste muTessalonika ova li ve na okudimbulukifwa kutya okukala po kwaJesus okwa li monakwiiwa. (2 Ovatessaloniki 2:3, 8) Ndele nande ongaho, omalondwelo oshiponga oipupulu shi na sha nefiku laJehova inaa ningifa ovashikuli votete vaJesus ovo va efe ondjila oyo tai twala komwenyo.—Mateus 7:13.

Momafiku etu, okunyemata molwaashi tu wete okuuya kwexulilo longhalelo ei yoinima kwa fa kwa shelelelwa, kaku na oku tu efifa okukala oupafi. Omunangeli e li oupafi ota dulu okupukifwa kelondwelo loshiponga loipupulu, ndelenee oku na okukala oupafi. Osho osho oshilonga shaye. Osha faafana shi na sha nOvakriste.

[Efano pepandja 29]

Okwoongala, eilikano nosho yo eenghedindjikilile diwa dokukonakona otai tu kwafele tu kale oupafi