“Onye ookaume kange”
“Onye ookaume kange, ngenge tamu ningi eshi handi shi mu lombwele.” — JOH. 15:14.
1, 2. (a) Ookaume kaJesus ove na onakudiwa ya yoolokafana ilipi? (b) Omolwashike sha fimanenena okupanga oukaume naJesus?
OVALUMENHU ovo va li omutumba pamwe naJesus monduda yopombada oshikando shimwe ove na onakudiwa ya yoolokafana. Petrus nomumwaina Andreas ova li ovayuli veeshi. Mateus okwa li omufendelifi, oilonga oyo ya li i tondike kOvajuda. Vamwe, ngaashi Jakob naJohannes, otashi dulika va li ve shii Jesus okudja kounona waye. Vamwe vali, ngaashi Natanael, otashi dulika va li va shiiva Jesus oule ashike womido dinini. (Joh. 1:43-50) Ndele nande ongaho, ovahongwa aveshe ovo va li va ongala pamwe naye muJerusalem onguloshi oyo yOpaasa ya fimana, ova li va tomwa va itavele kutya Jesus oye Messias omuudanekwa, Omona waKalunga omunamwenyo. (Joh. 6:68, 69) Ovahongwa kava li tuu va hafa eshi va li va uda Jesus te va lombwele ta ti: “Onde mu ifana ookaume, osheshi ashishe eshi nde shi uda muTate, onde shi mu shiivifila”! — Joh. 15:15.
2 Efinamhango olo li li meendjovo odo Jesus a li a lombwela ovayapostoli vaye ovadiinini otali longo yo kOvakriste aveshe ovavaekwa kunena nosho yo oovakwao ‘veedi dimwe.’ (Joh. 10:16, OB-1986) Ohatu dulu okukala tu na oufembanghenda wokukala ookaume kaJesus, kashi na nee mbudi kutya otu na onakudiwa ya tya ngahelipi. Osha fimanenena okukala ookaume kaJesus molwaashi otashi tu kwafele yo tu pange oukaume naJehova. Kape na oo ta dulu okweehena popepi naJehova ngeenge ina ehena tete popepi naKristus. (Lesha Johannes 14:6, 21.) Ndele mbela otu na okuninga po shike opo tu pange oukaume naJesus nokudiinina oukaume wa tya ngaho? Fimbo inatu ka kundafana oshikundafanwa osho sha fimana, natu konakone tete oshihopaenenwa shaJesus shokukala kaume muwa nokutala kutya oshike hatu dulu okulihonga monghedi omo ovahongwa vaye va li ve linyenga koukaume waye.
Oshihopaenenwa shaJesus shokukala kaume muwa
3. Jesus okwa li a shiivikila shike?
3 Ohamba inaendunge Salomo oya ti: “Ookaume voshipuna ovahapu.” (Omayel. 14:20) Eendjovo odo otadi ulike oikala yovanhu inava wanenena, oyo kutya ohava pange oukaume novanhu ovo tava dulu oku va pa sha ndele hanovanhu ovo va pumbwa okupewa sha. Ndele Jesus ka li e na oikala ya tya ngaho. Ka li ha pange oukaume novanhu molwaashi ve li oipuna ile molwaashi ve na eendodo donhumba moulikumwe wovanhu. Oshoshili kutya Jesus okwa li e hole omupangeli umwe omunyasha oshipuna nokwa li e mu pula a ninge omushikuli waye. Ashike Jesus okwa li a lombwela omulumenhu oo a ye a ka landife po oinima yaye oyo e na noku i yandje keehepele. (Mark. 10:17-22; Luk. 18:18, 23) Jesus ka li a shiivika e li kaume koipuna ile kovanenenhu, ndele okwa li a shiivika e li kaume kovanhu vongaho nosho yo ovo va dinika. — Mat. 11:19.
4. Omolwashike taku dulu okutiwa kutya ookaume kaJesus ova li ve na omaunghundi?
4 Osha yela kutya ookaume kaJesus ova li ve na omaunghundi. Pomhito imwe, Petrus okwa li a dopa okutala ko oinima ngaashi Kalunga he i tale ko. (Mat. 16:21-23) Jakob naJohannes ova li va hala okukala va fimana eshi va li va pula Jesus e va pe eendodo da tumbala mOuhamba. Eenghatu davo oda li da handukifa ovayapostoli vakwao, nova kala hava tu eemhata lwoikando di na sha nokutya olyelye a fimana. Ndele nande ongaho, Jesus okwa li a kendabala nelidiiniko okuvyula okudiladila kwookaume kaye noka li he va handukile noupu. — Mat. 20:20-28.
5, 6. (a) Omolwashike Jesus a li ina efa po oukaume novayapostoli vaye vahapu? (b) Omolwashike Jesus a li a xulifa po oukaume naJudas?
5 Jesus ka li a twikila okukala kaume kovalumenhu ovo inava wanenena molwaashi ngeno a li e va efela neenghono ile ehe wete omaunghundi avo. Ndele ponhele yaasho, okwa li ha yandje elitulemo komalinyengotomheno avo a yuka nokomaukwatya avo mawa. Pashihopaenenwa, Petrus, Jakob naJohannes ova li va kofa ponhele yokukwafela Jesus pefimbo leyeleko laye linene. Oshi shii okuudiwa ko eshi Jesus a li e va nyematela, ndele nande ongaho, okwa li a didilika kutya ove na omalinyengotomheno a yuka, eshi a ti: “Omhepo oya hala, ndele ombelela i noungone.” — Mat. 26:41.
6 Mepingafano naasho, Jesus okwa li a xulifa po oukaume naJudas Iskariot. Nonande Judas okwa li te liningifa a fa e li kaume kaJesus, Jesus okwa li a didilika kutya Judas oo a li nale kaume kaye kopofingo okwa efa omutima waye u nyonauke. Judas okwa li a ninga omutondi waKalunga molwaashi okwa ninga kaume kounyuni. (Jak. 4:4) Onghee hano, Jesus okwa hangwa nale a lekela Judas konima eshi a ka lombwela ovayapostoli vaye ovadiinini 11 ovo va li va fyaala po kutya ove li ookaume kaye. — Joh. 13:21-35.
7, 8. Jesus okwa li a ulika ngahelipi kutya oku hole ookaume kaye?
7 Jesus ka li ha yandje elitulemo komaunghundi ookaume kaye ovadiinini, ndele ponhele yaasho, okwa li he va ningile ouwa. Pashihopaenenwa, okwa li a ilikana kuXe opo a amene ovahongwa vaye eshi va li tava ka yelekwa. (Lesha Johannes 17:11.) Jesus okwa li ha yavelele ovahongwa vaye omolwomangabeko avo opalutu. (Mark. 6:30-32) Natango, Jesus ka li ashike ha kala a hokwa okulombwela ovahongwa vaye osho ta diladila, ndele okwa li yo ha kala a hokwa okupwilikina nokuuda ko kutya otava diladila ngahelipi nonokutya ohava kala ve udite ngahelipi. — Mat. 16:13-16; 17:24-26.
8 Jesus okwa longifa onghalamwenyo yaye omolwouwa wookaume kaye nokwe va fila yo. Okwa li e shii kutya oku na okuyamba po omwenyo waye u li onga oshiteelelwa shopaveta opo a wanife po omufikamhango waXe wouyuki. (Mat. 26:27, 28; Heb. 9:22, 28) Ashike Jesus okwa yandja omwenyo waye omolwohole yaye. Okwa ti: “Kape na ou e nohole i dule yaau ta yandjele ookaume kaye omwenyo waye.” — Joh. 15:13.
Ovahongwa ova li ve linyenga ngahelipi koukaume waJesus?
9, 10. Ovanhu ova li ve linyenga ngahelipi koikala yaJesus yokuyandja?
9 Jesus okwa li ha longifa efimbo laye nosho yo oiniwe yaye nehalo liwa, nokwa li e hole ovanhu. Oshidjemo, ovanhu ova li va nanenwa kuye nova li yo have mu yakula nehafo. (Luk. 8:1-3) Jesus okwa li a popya she likolelela koshimoniwa shaye a ti: “Yandjeni, nanye yo otamu ka pewa, oshiyelekifo shiwa sha fendwa, sha hekeshelwa, sha hekeshelekeka, tave shi mu pe mekolo leni, osheshi oshiyelekifo eshi tamu shi yelekifa, nanye yo tamu ke shi yelekifilwa.” — Luk. 6:38.
10 Ovanhu vamwe ova li ashike tava lalakanene okukala ookaume kaJesus omolwomauwa oo va li tava dulu okumona. Ovanhu ovo va li tave liti ookaume kaJesus ova li va efa po okweenda pamwe naye eshi va li inava uda ko oshinima shimwe osho a li a popya. Ponhele yokwiitavela Jesus, ova li va fika diva pexulifodiladilo la puka ndele tava efa po oku mu shikula. Mepingafano novanhu ovo, ovayapostoli ova li ovadiinini. Oukaume wavo naKristus owa li hau yelekwa luhapu, ndele nande ongaho, ova li va ninga ngaashi tava dulu opo ve mu kwafele momafimbo mawa nosho yo momafimbo madjuu. (Lesha Johannes 6:26, 56, 60, 66-68.) Moufiku waye waxuuninwa kombada yedu, Jesus okwa li a pandula ookaume kaye a ti: “Onye tuu ava mwa kala puame momayeleko ange.” — Luk. 22:28.
11, 12. Jesus okwa li a shilipaleka ovahongwa vaye kombinga yashike, novahongwa ova li ve linyenga ngahelipi kwaasho?
11 Diva konima eshi Jesus a li a pandula ovahongwa vaye omolwoudiinini wavo, ova li ve mu fiya po. Osho ova li ve shi ninga molwaashi ova li va efa oumbada wokutila ovanhu u va efife po ohole yavo yokuhola Kristus. Ashike Jesus okwa li e va dimina po natango pomhito oyo. Konima yefyo nenyumuko laye, okwa li e va holokela ndele te va shilipaleke kutya oku li kaume kavo natango. Kakele kaasho, okwa li e ve lineekelela oshilonga shiyapuki, shokuninga “ovanhu aveshe” ovahongwa nokukala eendombwedi daye ‘fiyo okominghulo dounyuni.’ (Mat. 28:19; Oil. 1:8) Mbela ovahongwa ova li ve linyenga ngahelipi kwaasho?
12 Ovahongwa ova li va longa noudiinini opo va tandavelife etumwalaka lOuhamba. Kekwafo lomhepo iyapuki yaJehova, ova li va yadifa Jerusalem nehongo lavo. (Oil. 5:27-29) Nokuli naashi va li va ningilwa omatilifo kutya otava dipawa, kava li va efa po okudulika koshipango shaJesus shokuninga ovanhu ovahongwa. Moule ashike womido omilongo dinini okudja eshi va li va pewa oshilonga kuJesus, omuyapostoli Paulus okwa li a shanga a ti kutya onghundana iwa oya udifilwa “ovashitwa aveshe vokoshi yeulu.” (Kol. 1:23) Ovahongwa ovo ova li shili va lenga oukaume wavo naJesus.
13. Ovahongwa vaJesus ova li va efa omahongo aye e va nwefe mo meenghedi dilipi?
13 Ovanhu ovo va li va ninga ovahongwa ova li yo va efa omahongo aJesus a nwefe mo onghalamwenyo yavo paumwene. Ovanhu vahapu ova li ve na okuninga omalunduluko manene melihumbato lavo nosho yo momaukwatya avo. Ovahongwa vape vamwe ova li nale omashenge, ovateyi vohombo, eengholwe ile eembudi. (1 Kor. 6:9-11) Vamwe ova li ve na okulundulula etaleko lavo li na sha novanhu vomihoko dimwe. (Oil. 10:25-28) Ndele nande ongaho, ova li va dulika kuJesus. Ova li ve lidula ounhu mukulu ndele tava djala ounhu mupe. (Ef. 4:20-24) Ova li va shiiva nawa ‘omadiladilo aKristus,’ nokuhopaenena onghedi yaye yokudiladila noyokuninga oinima. — 1 Kor. 2:16.
Okupanga oukaume naKristus kunena
14. Jesus okwa li a udaneka kutya ota ka ninga shike ‘pexulilo lefimbo lounyuni’?
14 Ovakriste vahapu vomefelemudo lotete ova li ve shii Jesus komudidi ile ve mu mona konima eshi a nyumuka. Fye inatu mona omhito oyo ye likalekelwa yokumona Jesus komudidi. Ndele mbela ongahelipi hatu dulu okupanga oukaume naKristus? Onghedi imwe omo hatu dulu oku shi ninga oyo okudulika kewiliko olo ha yandje okupitila mongudu yomupiya omudiinini nomunaendunge, oyo ya fikama po movamwaxe vaJesus ovavaekwa ovo ve li kombada yedu natango. Jesus okwa li a udaneka kutya ‘pexulilo lefimbo lounyuni’ okwa li ta ka nangeka po omupiya oo a pashukile ‘oinima yaye aishe.’ (Mat. 24:3, 45-47) Kunena, ovanhu vahapu ovo hava pange oukaume naKristus kave fi oilyo yongudu yomupiya oo. Mbela onghedi omo have linyenge kewiliko olo hava pewa kongudu yomupiya omudiinini ohai kumu ngahelipi oukaume wavo naKristus?
15. Oshike hashi ufa kutya omunhu oku li mongudu yeedi ile oyoikombo?
15 Lesha Mateus 25:31-40. Jesus okwa popya kutya ovo va li tava ka kala ongudu yomupiya omudiinini ove li ovamwaxe. Jesus okwa popya sha yela meyele laye li na sha nokuyoolola eedi moikombo a ti kutya onghedi omo hatu ungaunga novamwaxe okwe i tala ko onga oye ta ungaungwa naye. Okwa ti kutya osho tashi ka yoolola eedi moikombo osho onghedi omo omunhu ta ungaunga ‘naumwe womovamwaxe vaye vanini.’ Onghee hano, onghedi ya fimana omo ovo ve na eteelelo loku ka kala kombada yedu tava dulu okuulika kutya ova hala okukala ookaume kaKristus oyo okuyambidida ongudu yomupiya omudiinini.
16, 17. Ongahelipi hatu dulu okuulika kutya otu li ookaume kovamwaxe vaKristus?
16 Ngeenge ou na eteelelo loku ka kala kombada yedu koshi yOuhamba waKalunga, mbela ongahelipi to dulu okuulika kutya ou li kaume kovamwaxe vaKristus? Natu ka kundafaneni eenghedi nhatu omo hatu dulu oku shi ninga. Yotete, oyo okukala hatu kufa ombinga nomutima aushe moilonga yokuudifa. Kristus okwa lombwela ovamwaxe va udife onghundana iwa mounyuni aushe. (Mat. 24:14) Ndele oshixupe shovamwaxe vaKristus ovo ve li kombada yedu kunena itava dulu okuwanifa po noupu oshilonga osho nopehe na ekwafo loovakwao veedi dimwe. Efimbo keshe oilyo yongudu yeedi dimwe tai kufa ombinga moilonga yokuudifa, otai kwafele ovamwaxe vaKristus va wanife po oshilonga shavo shiyapuki. Kristus nosho yo ongudu yomupiya omudiinini nomunaendunge ova pandula neenghono omolwoilonga youkaume ya tya ngaho.
17 Onghedi onhivali omo ongudu yeedi dimwe tai dulu okukwafela ovamwaxe vaKristus oyo okuyambidida pashimaliwa oilonga yokuudifa. Jesus okwa ladipika ovashikuli vaye va pange oukaume okupitila ‘memona loipupulu.’ (Luk. 16:9) Osho inashi hala okutya ohatu dulu okulanda oukaume naJesus ile naJehova. Ponhele yaasho, ngeenge ohatu longifa oiniwe yetu mokuyambidida oinima yOuhamba, ohatu ulike kutya otu na oukaume notu na ohole, okupitila ‘moilonga nomoshili’ ndele hameendjovo ashike. (1 Joh. 3:16-18) Ohatu yandje omayambidido opashimaliwa a tya ngaho ngeenge hatu kufa ombinga moilonga yokuudifa, ngeenge hatu yandje omayambidido opashimaliwa koilonga yokutunga nokukaleka po eenhele dokwoongala nosho yo ngeenge hatu yandje omayambidido opashimaliwa koilonga yokuudifa yomounyuni aushe. Jehova naJesus ohava pandula filufilu omayambidido etu ehalo liwa, kashi na nee mbudi kutya ohatu yandje shinini ile oshihapu. — 2 Kor. 9:7.
18. Omolwashike tu na okudulika kewiliko le likolelela kOmbibeli olo hatu pewa kovakulunhuongalo?
18 Onghedi onhinhatu omo atusheni hatu dulu okuulika kutya otu li ookaume kaKristus oyo okutambula ko ewiliko olo hali yandjwa kovakulunhuongalo. Ovalumenhu ovo ova nangekwa po komhepo iyapuki mewiliko laKristus. (Ef. 5:23) Omuyapostoli Paulus okwa ti: “Shikuleni ovakwatelikomesho veni, nye mu dulike kuvo.” (Heb. 13:17) Omafimbo amwe, otashi dulika tu mone shidjuu okudulika kewiliko le likolelela kOmbibeli olo hatu pewa kovakulunhuongalo momaongalo etu. Otashi dulika tu kale tu shii omaunghundi avo, naasho oshi na oupu shi tu ningife tu kale tu na etaleko lii li na sha nomayele oo tave tu pe. Ndele nande ongaho, Kristus, oo e li Omutwe weongalo, okwa hafa okulongifa ovanhu ovo inava wanenena. Onghee hano, onghedi omo hatu linyenge keenghonopangelo davo ohai kumu oukaume wetu naKristus. Ohatu ka ulika kutya otu hole Kristus ngeenge otwa kala hatu tambula ko nehafo ewiliko lovakulunhuongalo nokuhenuka okukala hatu konenene omaunghundi avo.
Openi hatu dulu okumona ookaume vawa?
19, 20. Ohatu dulu okupanga oukaume wa tya ngahelipi meongalo, noshike hatu ka kundafana moshitukulwa tashi landula?
19 Jesus ihe tu file ashike oshisho okupitila mepashukilo lovafita ovanahole ndele ohe tu pe yo oomeme, ovamwatate nosho yo ovamwameme vopamhepo meongalo. (Lesha Markus 10:29, 30.) Mbela ovapambele voye ova li ve udite ngahelipi eshi wa hovela tete okweendafana nehangano laJehova? Otashi dulika va li tave ku yambidida eshi to kendabala okweehena popepi naKalunga nosho yo naKristus. Ndele Jesus okwa londwela kutya omafimbo amwe ‘ovaneumbo vomunhu mwene otava ningi ovatondi vaye.’ (Mat. 10:36) Itashi hekeleke tuu okushiiva kutya ohatu dulu okumona ookaume ovadiinini meongalo, shi dulife oukaume oo hatu kala tu na novamwameme vopambelela! — Omayel. 18:24.
20 Paulus okwa li a panga oukaume wopofingo novanhu vahapu ngaashi tashi ulikwa komakundo oo a li a tumina vamwe pexulilo lonhumwafo yaye oyo a li a shangela eongalo lokuRoma. (Rom. 16:8-16) Omuyapostoli Johannes okwa xulifa onhumwafo yaye onhinhatu a ti: “Kundila po ookaume, keshe tuu umwe.” (3 Joh. 14) Osha yela kutya Johannes naye okwa li a panga oukaume tau kalelele novanhu vahapu. Ongahelipi hatu dulu okuhopaenena oshihopaenenwa shaJesus nosho yo shovahongwa vonale mokupanga nokudiinina oukaume muwa novamwatate novamwameme vopamhepo? Ohatu ka kundafana enyamukulo lepulo olo moshitukulwa tashi landula.
Oto nyamukula ngahelipi?
• Jesus okwa tula po oshihopaenenwa shilipi shi na sha nokukala kaume muwa?
• Ovahongwa ova li ve linyenga ngahelipi koukaume waJesus?
• Ongahelipi hatu dulu okuulika kutya otu li ookaume kaKristus?
[Efano pepandja 21]
Jesus okwa li e na ohokwe mwaasho ookaume kaye tava diladila nonokutya ohava kala ve udite ngahelipi
[Omafano pepandja 23]
Ongahelipi hatu dulu okuulika kutya otwa hala okukala ookaume kaKristus?