Ovamwatate, kuneni momhepo nokulalakanena oinakuwanifwa meongalo
‘Ou ta kunu momhepo, oye ta ka teya omwenyo waalushe.’ — GAL. 6:8.
1, 2. Mateus 9:37-38 ota wanifwa ngahelipi kunena, naasho osha etifa po omhumbwe yashike momaongalo?
OININGWANIMA oyo tu wete tai ningwa kunena itai ka dimbuwa mondjokonona. Oilonga oyo ya xunganekwa kuJesus Kristus otai longwa kunena notai tamunuka mo neenghono. Jesus okwa ti: “Oilya oi li po ihapu, ndele ovateyi ovo ovanini. Ilikaneni hano Omwene weteyo, a tume ovateyi keteyo laye.” (Mat. 9:37, 38) Jehova Kalunga ota nyamukula omailikano a tya ngaho monghedi ya tongomana. Momudo woilonga 2009, omuvalu womaongalo Eendombwedi daJehova mounyuni aushe owa hapupala no 2 031 ndele taa ningi 105 298. Opa li pa ninginifwa oupokati wovanhu 757 efiku keshe.
2 Omolwekulo la tya ngaho, ope na omhumbwe yovamwatate va pyokoka opo va kwatele komesho mokuhonga nova pashukile momaongalo. (Ef. 4:11) Oule womido omilongo, Jehova okwa kala ta nangeke po ovalumenhu va pyokoka va file oshisho eemhumbwe deedi daye, notu na oushili kutya ota ka twikila okuninga ngaho. Exunganeko olo li li muMika 5:4 otali tu shilipaleke kutya momafiku axuuninwa, oshiwana shaJehova otashi ka kala shi na ‘ovafita va-7 novakulunhu va-8,’ osho tashi ulike kutya otapa ka kala ovalumenhu vahapu ovo va wana okukwatela komesho momaongalo.
3. Yelifa kutya otashi ti shike ‘okukuna momhepo’?
3 Ngeenge ou li omulumenhu e li Ondombwedi yaJehova ya ninginifwa, mbela oshike tashi ke ku kwafela u lalakanene oinakuwanifwa meongalo? Onghedi imwe ya fimana omo to dulu oku shi ninga oyo ‘okukuna momhepo.’ (Gal. 6:8) Osho osha kwatela mo okukala nonghedi yokukalamwenyo oyo tai pitike omhepo iyapuki yaKalunga i longe mwoove ya manguluka. Kala wa tokola toko uha ‘kune mombelela.’ Ino efa oinima ngaashi okukala nonghalamwenyo youdjeko nosho yo omalihafifo i ku ningife uha kale u na ouladi wokutamununa mo oilonga yoye yokulongela Kalunga. Ovakriste aveshe ove na ‘okukuna momhepo,’ nomokweendela ko kwefimbo, ovalumenhu ovo hava ningi ngaho otava dulu okukala va wana okupewa oinakuwanifwa meongalo. Oshitukulwa eshi osha nuninwa unene ovalumenhu Ovakriste, molwaashi ope na omhumbwe inene yovakulunhuongalo nosho yo ovayakuliongalo kunena. Onghee hano, ovamwatate ohatu mu ladipike mu konakone oshitukulwa eshi pamwe neilikano.
Lalakanena oilonga iwa
4, 5. (a) Ovamwatate ovo va ninginifwa otava ladipikwa va lalakanene oinakuwanifwa ilipi meongalo? (b) Omunhu oha lalakanene ngahelipi oinakuwanifwa meongalo?
4 Omukriste iha ningi ashike omupashukili meongalo ngahenya, ndele okwa pumbwa okulonga noudiinini opo a kale a wana okulineekelelwa “oshilonga shiwa.” (1 Tim. 3:1) Osho osha kwatela mo okuyakula ovaitaveli vakwao, sha hala okutya, okufila oshisho shili eemhumbwe davo. (Lesha Jesaja 32:1, 2.) Omulumenhu oo ha lalakanene omaufembanghenda nomalinyengotomheno mawa ke liholele komesho, ndele ponhele yaasho, oha kala a hala okulongela vamwe ouwa nehalo liwa.
5 Omumwatate oo a hala okuninga omuyakuliongalo ile omukulunhuongalo oha kendabala okuwanifa po oiteelelwa oyo i li mOmishangwa. (1 Tim. 3:1-10, 12, 13; Tit. 1:5-9) Ngeenge ou li omulumenhu a ninginifwa, lipula kutya: ‘Ohandi kufa ngoo ombinga pauyadi moukalele nokukwafela vamwe va ninge ngaho? Ohandi tu ngoo omukumo ovaitaveli vakwetu moku va ulikila kutya ondi na ko nasha nonghalo nawa yavo shili? Mbela onda shiivika ngoo ndi li omukonakoni muwa wEendjovo daKalunga? Ohandi kendabala ngoo okuxwepopaleka omatyekosha ange pokwoongala? Mbela ohandi wanifa po ngoo noudiinini oinakuwanifwa oyo nda pewa kovakulunhuongalo?’ (2 Tim. 4:5) Omapulo a tya ngaho okwa pumbwa okudilongwa moule.
6. Oshike wa pumbwa okuninga po opo u kale wa wana okupewa oinakuwanifwa meongalo?
6 Onghedi imwe vali omo omunhu ta dulu okulalakanena oinakuwanifwa meongalo ‘omokupameka omunhu womeni komhepo yaKalunga.’ (Ef. 3:16) Omunhu iha hoololwa opo a ninge omuyakuliongalo ile omukulunhuongalo meongalo lopaKriste. Ndele omunhu oha pewa ashike oufembanghenda wa tya ngaho she likolelela kexumokomesho laye lopamhepo. Ohashi ende ngahelipi opo omunhu a ninge exumokomesho lopamhepo? Onghedi imwe omo omunhu ta dulu oku shi ninga ‘omokweenda momhepo’ noku imika oiimati yayo. (Gal. 5:16, 22) Ngeenge owa ulike omaukwatya opamhepo oo a pumbiwa opo u kale wa wana okupewa oinakuwanifwa meongalo nokutula moilonga omayele oo tae ku kwafele u xwepopale, ‘okweehena kwoye komesho otaku ka monika kuaveshe.’ — 1 Tim. 4:15.
Owa pumbwa okukala u na omhepo yeliyambo
7. Okuyakula vamwe okwa kwatela mo shike?
7 Okuyakula vamwe okwa kwatela mo okulonga noudiinini nohashi pula omunhu a kale e na omhepo yeliyambo. Molwaashi ovapashukili Ovakriste ove li ovafita vopamhepo, ohava kala tave lipula neenghono shi na sha nomaupyakadi oufita. Didilika nghee omuyapostoli Paulus a li a kumwa koshinakuwanifwa shokulifa oufita eshi a li a lombwela ovaitaveli vakwao muKorinto a ti: “Omoudjuu unene nomouyahame womomutima onde mu shangela nomahodi mahapu, haku mu nyikifa oluhodi, ndelenee onda hala mu shiive ohole ei inene ndi i na yoku mu hola.” (2 Kor. 2:4) Osho otashi ulike kutya Paulus okwa li ha longo nomutima aushe.
8, 9. Yandja oihopaenenwa yomOmbibeli oyo tai ulike nghee ovalumenhu va li hava file oshisho oshiwana shaKalunga.
8 Omhepo yeliyambo oi li alushe oukwatya wovalumenhu ovo hava yakula oshiwana shaJehova. Pashihopaenenwa, Noa ke na efiku a lombwelele oukwaneumbo waye ta ti: ‘Omu lombwela nge ngeenge mwa mane okutunga onguluwato naame ndi uye tu yeni mo.’ Moses ka li a lombwela Ovaisrael muEgipti ta ti: ‘Ohatu ka shakeneni kEfuta Litilyana, ningeni ngaashi tamu dulu mu fike ko.’ Josua ka li a tya: ‘Lombweleni nge ngeenge omakuma aJeriko a teka po.’ Jesaja ka li a tumbula omunhu umwe e lili ndele ta ti: ‘Oye ou, mu tuma.’ — Jes. 6:8.
9 Jesus Kristus oku li oshihopaenenwa sha denga mbada shaumwe oo a li a efa omhepo yaKalunga i mu wilike. Okwa li a tambula ko nehalo liwa oshinakuwanifwa shokuninga Omukulili wovanhu. (Joh. 3:16) Mbela ohole yaJesus yokuheliholamwene itai tu linyengifa nafye tu kale tu na omhepo yeliyambo? Omumwatate umwe oo a kala omukulunhuongalo oule wefimbo okwa popya shi na sha nomaliudo aye e na sha noufita a ti: “Eendjovo daJesus odo a li a lombwela Petrus kutya lifa eedi dange, ohadi kumu nge neenghono. Momukokomoko womido, onde lihonga kutya okupopya ashike eendjovo donhumba dopahole ile okulongela omunhu oshilonga shonghenda shi li paunafangwa otashi dulu oku mu twa omukumo. Ohandi hafele oilonga youfita neenghono.” — Joh. 21:16.
10. Oshike tashi dulu okulinyengifa ovalumenhu Ovakriste va hopaenene Jesus mokuyakula vamwe?
10 Ngeenge tashi uya pokulifa oufita waKalunga, ovalumenhu ovo ve liyapulila Kalunga meongalo ove na okukala va hala okuhopaenena oikala yaJesus, oo a ti: “Ame ohandi mu pe etulumuko.” (Mat. 11:28) Eitavelo muKalunga nohole yokuhola eongalo ohai linyengifa ovalumenhu Ovakriste va lalakanene oilonga iwa, nopehe na okudiladila kutya otashi ke va pula va ninge omaliyambo mahapu neenghono ile kutya oshinakuwanifwa osho otashi pula unene shihapu. Mbela ongahelipi ngeenge omumwatate ke na ehalo lela lokulalakanena oinakuwanifwa meongalo? Mbela ita dulu okukulika ehalo lokukala a hala okuyakula vamwe meongalo?
Kulika ehalo lokuyakula vamwe
11. Omunhu ota dulu ngahelipi okukulika ehalo lokuyakula vamwe?
11 Ngeenge ou wete ino wana okupewa oinakuwanifwa meongalo, ilikana u pewe omhepo iyapuki. (Luk. 11:13) Omhepo yaJehova otai ke ku kwafela u ungaunge nomalipulo keshe oo u na moshinima osho. Ehalo lokukala wa hala okuyakula vamwe ohali di kuKalunga, molwaashi omhepo yaKalunga oyo hai linyengifa omumwatate wonhumba a lalakanene oinakuwanifwa nohai mu pameke opo a longe oilonga iyapuki. (Fil. 2:13; 4:13) Onghee hano, oshi li pandunge okupula Jehova e ku kwafele u kulike ehalo lokutambula ko omaufembanghenda oilonga. — Lesha Epsalme 25:4, 5.
12. Ongahelipi omunhu ta dulu okumona ounongo wa wana opo a wanife po oinakuwanifwa oyo e lineekelelwa?
12 Omukriste otashi dulika a tokole kutya ita lalakanene oinakuwanifwa molwaashi ta diladila kutya eemhumbwe doshiunda oda kitakana notadi mu pula unene shihapu. Ile otashi dulika a kale e udite kutya ke na ounongo wa wana wokuungaunga noinakuwanifwa. Ngeenge osho shi li ngaho, otashi dulika a mone ounongo wa wedwa po mokukonakona nouladi Eendjovo daKalunga nosho yo oishangomwa ye likolelela kOmbibeli. Ota dulu okulipula kutya: ‘Onde litulila po ngoo efimbo lokukonakona Eendjovo daKalunga, noku mu indila a pe nge ounongo?’ Omuhongwa Jakob okwa ti: “Ngenge umwe womunye okwa hepa ounongo, ne u indile kuKalunga ou e hole okuyandjela aveshe noku he nokungongota, opo nee ote u pewa.” (Jak. 1:5) Mbela owa itavela ngoo eendjovo odo da nwefwa mo? Kalunga okwa li a nyamukula eilikano laSalomo moku mu pa “omutima u nomayele neendunge,” oyo ya li ye mu kwafela a yoolole pokati kouwa nowii ngeenge ta tokola. (1 Eeh. 3:7-14) Odoshili kutya onghalo yaSalomo oya li ye likalekelwa. Ndele nande ongaho, ohatu dulu okukala nelineekelo kutya Kalunga ota ka pa ounongo ovalumenhu ovo ve lineekelelwa oinakuwanifwa meongalo opo va dule okufila oshisho nawa eedi daye. — Omayel. 2:6.
13, 14. (a) Paulus okwa li a nwefwa mo ngahelipi ‘kohole yaKristus’? (b) “Ohole yaKristus” oi na oku tu nwefa mo ngahelipi?
13 Oshinima shimwe vali osho tashi dulu oku tu kwafela tu kulike ehalo lokuyakula vamwe osho okudiladila twa mana mo kwaasho Jehova nosho yo Omona ve tu ningila. Pashihopaenenwa, tala 2 Ovakorinto 5:14, 15. (Lesha.) Mbela ‘ohole yaKristus otai tu fininike’ ngahelipi? Eshi eudeko letu nosho yo olupandu letu li na sha nohole inenenene oyo Kristus a ulika eshi e tu yandjela omwenyo waye metwokumwe nehalo laKalunga tai ende tai kulu, otashi ke linyengifa omitima detu neenghono. Ohole yaKristus oya li ya nwefa mo Paulus. Ohole oyo oya li ye mu kwafela aha kale e lihole mwene noku yandje elitulemo kokulongela Kalunga nokuyakula ovanhu vakwao meongalo nosho yo ovo vehe fi oilyo yeongalo.
14 Okudilonga kombinga yohole oyo Kristus e hole nayo ovanhu otashi tu linyengifa tu kale tu na olupandu. Onghee hano, osho otashi tu kwafele tu mone kutya inashi yuka nandenande okutwikila ‘okukuna mombelela’ mokulalakanena omahalo okulihola mwene noku a wanifa po. Ponhele yaasho, ohatu ningi omalunduluko monghalamwenyo yetu opo tu yandje elitulemo koilonga oyo Kalunga e tu pa. Ohatu linyengifwa tu ‘yakule’ ovamwatate omolwohole. (Lesha Ovagalati 5:13.) Ngeenge otwa kala hatu yakula nelininipiko ovapiya vaJehova ve mu liyapulila, ohatu ke va fimaneka. Itatu ka hopaenena nandenande oikala yokukembaula nokutokola vamwe oyo hai xumifwa komesho kuSatana. — Eh. 12:10.
Onghandangala oyo oukwaneumbo hau dana
15, 16. Oilyo youkwaneumbo oha i dana onghandangala ilipi opo omushamane a kale a wana okuninga omuyakuliongalo ile omukulunhuongalo?
15 Opo omumwatate oo a hombola noku na ounona a dule okupewa oshinakuwanifwa shokukala omuyakuliongalo ile omukulunhuongalo, ohaku talwa konghalo youkwaneumbo waye. Oupamhepo nosho yo elihumbato loukwaneumbo waye oyo hai ufa ngeenge okwa wana ngoo okupewa oufembanghenda oo ile hasho. Osho otashi ulike nghee onghandangala oyo oukwaneumbo tau dana mokuyambidida omushamane naxe ya fimana eshi ta lalakanene okuyakula eongalo e li omukulunhuongalo ile omuyakuliongalo. — Lesha 1 Timoteus 3:4, 5, 12.
16 Jehova oha kala a hafa ngeenge oilyo yomaukwaneumbo opaKriste tai longele kumwe. (Ef. 3:14, 15) Omutwe woukwaneumbo owa pumbwa okukala u na ondjele opo u wanife po oinakuwanifwa yeongalo nosho yo okupashukila “nawa” oukwaneumbo wao. Onghee hano, osha fimanenena komukulunhuongalo ile komuyakuliongalo a kale ha konakona Ombibeli pamwe nomukulukadi waye nosho yo ounona vaye opo aveshe va mone ouwa mEkonakono lOukwaneumbo oshivike keshe. Omushamane oku na okukala ha kufa ombinga pandjikilile moukalele pamwe noukwaneumbo waye. Onghee hano, osha fimana opo oilyo youkwaneumbo i kale tai yambidida eenghendabala odo omutwe woukwaneumbo tau ningi.
Ino hala okulalakanena oshinakuwanifwa osho wa li u na nale?
17, 18. (a) Ngeenge omumwatate ina wana vali okukala omuyakuliongalo ile omukulunhuongalo, oshike tashi dulika a pumbwa okuninga po? (b) Omumwatate oo a li nale omukulunhuongalo ile omuyakuliongalo ota dulu okukala netaleko lilipi?
17 Otashi dulika wa li nale omuyakuliongalo ile omukulunhuongalo, ndele ku na vali oshinakuwanifwa osho paife. Ou hole Jehova nou na oushili kutya ohe ku file oshisho natango. (1 Pet. 5:6, 7) Mbela owa li wa lombwelwa kutya ou na okuninga po omalunduluko onhumba? Dimina epuko loye nehalo liwa nokuninga eenghendabala u ninge omalunduluko kekwafo laKalunga. Ino handuka, ndele kala omunaendunge nou na oikala iwa. Omumwatate umwe oo a kala omukulunhuongalo oule womido ndele ta kanifa oshinakuwanifwa shaye osho okwa ti: “Onda li nda tokola kutya ohandi kala handi i kokwoongala nosho yo moilonga yomomapya ngaashi shito, handi lesha Ombibeli ngaashi ashike nda li handi shi ningi eshi nda li omukulunhuongalo nonda li nda hanga elalakano olo. Onda li nde lihonga okukala nelidiiniko molwaashi onda li nda diladila kutya ohandi ka alulilwa oshinakuwanifwa shange konima yomudo umwe ile mbali, ndele opa li pa pita omido heyali lwaapo opo ndi alulilwe vali oshinakuwanifwa shange. Momukokomoko womido odo, onda li nda kwafelwa neenghono ketwomukumo olo kutya inatu sholola ndele natu twikile okulalakanena oinakuwanifwa meongalo.”
18 Ngeenge ou li monghalo ya faafana naayo ya kundafanwa mokatendo ka tetekela, ino teka omukumo. Dilonga kunghee Jehova ta nangeke noupuna oukalele woye nosho yo oukwaneumbo woye. Tunga oukwaneumbo woye pamhepo, kala ho talele po ovanaudu nokuladipika ovanghundi. Kakele kaasho, kala wa lenga oufembanghenda wokutanga Kalunga nokuudifa onghundana iwa yOuhamba u li umwe womEendombwedi daJehova.a — Eps. 145:1, 2; Jes. 43:10-12.
Likonakona nawa
19, 20. (a) Ovamwatate aveshe ovo va ninginifwa otava ladipikwa va ninge shike? (b) Oshike tashi ka kundafanwa moshitukulwa tashi landula?
19 Ope na omhumbwe inene kunena yovapashukili novayakuliongalo shi dulife nale. Onghee hano, ohatu ladipike ovamwatate aveshe ovo va ninginifwa ve likonakone nawa nosho yo eenghalo davo nokulipula kutya: ‘Ngeenge kandi fi omuyakuliongalo ile omukulunhuongalo, mbela oshike tashi imbi nge ndi ninge omuyakuliongalo ile omukulunhuongalo?’ Omhepo yaKalunga nai ku kwafele u kale netaleko liwa li na sha noshinima osho sha fimanenena.
20 Oilyo aishe yeongalo otai ka mona ouwa meenghendabala dovaitaveli vakwao ovo ve na omhepo yeliyambo yopakalunga. Ngeenge hatu longele vamwe oilonga iwa noyokuhelihola mwene, ohatu ka mona ehafo olo hali di mokuyakula vamwe nokukuna momhepo. Ndele ngaashi hatu ka konakona moshitukulwa tashi landula, katu na okunyikifa oluhodi omhepo iyapuki yaKalunga. Ongahelipi hatu dulu okuhenuka okunyikifa oluhodi omhepo iyapuki yaKalunga?
[Eshangelo lopedu]
a Tala Oshungonangelo yOshiingilisha yo 15 August 2009, epandja 30-32.
Oto nyamukula ngahelipi?
• Exunganeko olo li li muMika 5:4 otali tu shilipaleke shi na sha nashike?
• Omhepo yeliyambo oya kwatela mo shike?
• Ongahelipi omunhu ta dulu okukulika ehalo lokuyakula vamwe?
• Elongelokumwe moukwaneumbo ola fimana shi fike peni opo omushamane a dule okuninga omuyakuliongalo ile omukulunhuongalo?
[Omafano pepandja 25]
Oshike to dulu okuninga po opo u kale wa wana okuninga omuyakuliongalo ile omukulunhuongalo?