Oto ka pwilikina ngoo komalondwelo aJehova a yela nawa?

“Apa ondjila, ei mu nokweenda nayo!” — JES. 30:21.

1, 2. Satana okwa tokola toko okuninga shike, nongahelipi Ombibeli tai dulu oku tu kwafela?

OTO dulu okukana noupu ngeenge u li molweendo, ndele mboli edidiliko lonhumba lomeendjila otali ulike koima kwa puka. Otashi dulu yo okukala sha nyika oshiponga ngeenge owa landula edidiliko la tya ngaho. Ndele mbela ongahelipi ngeenge kaume koye umwe okwe ku londwela kutya ope na omukolokoshi wonhumba oo ha lundulula efano mondjila oyo opo a pukife ovanhu? Osha yela kutya oto ka pwilikina nelitulemo kelondwelo laye.

² Satana naye okwa hala oku tu pukifa ngaashi omulumenhu oo omukolokoshi. (Eh. 12:9) Oha longifa oinima aishe oyo twa kundafana moshitukulwa sha tetekela opo e tu ningife tu kale ihatu dulika kuJehova notu kanduke mo mondjila oyo tai twala komwenyo waalushe. (Mat. 7:13, 14) Ndele otwe lihonga yo kutya kaume ketu, Jehova Kalunga, ohe tu londwele tu kale twa lungamena oineya yaSatana. Paife ohatu ka kundafana kombinga yoinima vali itatu oyo Satana ha longifa opo e tu pukife nosho yo nghee Ombibeli tai dulu oku tu kwafela tuha pukifwe kuye. Ngeenge hatu lesha Ombibeli, natu kale twa fa tu udite ondaka yaJehova tai tu dilile konima, tai ti: “Apa ondjila, ei mu nokweenda nayo!” (Jes. 30:21) Onghee hano, natu kaleni hatu lesha Ombibeli ngeenge otwa hala okukala hatu dulika komayele a yela oo Jehova he tu pe.

Inamu shikula “ovalongi ovanaipupulu”

3, 4. (a) Omolwashike ovahongi ovanaipupulu tava dulu okufaafanifwa neendungu dihe na omeva? (b) Ovahongi ovanaipupulu vahapu ohava di naanaa peni, nova hala okuninga shike?

³ Natu tye nee ngeno ou li molweendo lonhumba to tavakana mombuwa nowa fya enota. Eshi wa tala komesho, owa mona kutya oku na ondungu. Onghee hano, owa tokola okuya ko to diladila kutya oto ka hanga mo omeva. Ndele eshi wa fika pondungu oyo, owa ka mona kutya mboli kamu na sha omeva, naasho osha li she ku udifa nai neenghono. Oshili ohatu dulu oku i faafanifa nomeva, ofimbo ondungu tai dulu okufaafanifwa novahongi ovanaipupulu. Ovanhu ovo hava ka konga omeva oshili kovahongi ovanaipupulu, otave ke lipa ashike oushima konahiya. Jehova okwe tu londwela okupitila momuyapostoli Paulus nosho yo Petrus tu henuke ovahongi ovanaipupulu. (Lesha Oilonga 20:29, 30; 2 Petrus 2:1-3.) Mbela ovahongi ovanaipupulu ovo oolyelye? Eendjovo domuyapostoli Paulus naPetrus oda popya kutya ovahongi ovanaipupulu ova dja peni nonokutya ohava pukifa ovanhu ngahelipi.

⁴ Paulus okwa li a lombwela ovakulunhuongalo vomeongalo lokuEfeso, a ti: “Munye tamu di yo ovalumenhu tava popi oinima inai yuka.” Petrus naye okwa popya monhumwafo oyo a li a shangela omaongalo mahapu, a ti: “Mokati keni yo tamu ka holoka ovalongi ovanaipupulu.” Eendjovo odo otadi ulike kutya ovahongi ovanaipupulu otava dulu okudja meongalo. Ovahongi ovanaipupulu ovo ovo ovashunimonima.a Mbela elalakano lovanhu ovo olashike? Paulus okwa ti kutya ohava kala va hala ‘okulishilila ovalongwa’ ngeenge tava fiye po ehangano laJehova. Ovahongwa ovo Paulus a li ta popi kombinga yavo pomhito oyo otava ulike kovahongwa vaJesus Kristus. Ovahongi ovanaipupulu ihava ka ninga ovanhu ovahongwa pondje yeongalo, ndele ponhele yaasho, ohava kendabala okukufa mo ile okuvaka mo ovahongwa meongalo. Jesus okwa li a faafanifa ovashunimonima nomambungu oo haa li po eedi. Onghee hano, elalakano lavo olo okuteya po eitavelo loilyo yeongalo nova hala i fiye po oshili. — Mat. 7:15; 2 Tim. 2:18.

5. Ovahongi ovanaipupulu ohava heke ovanhu ngahelipi?

⁵ Mbela ovahongi ovanaipupulu ohava heke ovanhu ngahelipi? Osho ohave shi ningi nekoto. Ovashunimonima ohava kendabala okweeta omahongo avo meongalo “monangumika,” ngaashi ashike ovalongi vominyonena hava vakele oinima moshilongo, tave shi ningi meholeko. Ovashunimonima ohava longifa ‘eendjovo domaheka,’ noitya imwe, ohava popi oinima oyo tai monika ya fa yoshili, ngaashi ashike ovalongi vominyonena hava dulu okunyanyangida omikanda tadi monika da fa odo doshili. Ohava ningi eenghendabala opo va pukife ovanhu vahapu ngaashi tashi dulika moku va itavelifa omahongo ‘omakoto.’ Petrus okwa ti yo kutya ohava ‘pilike Omishangwa.’ Ohava fatulula Omishangwa monghedi ya puka opo va ningife vamwe va itavele omahongo avo. (2 Pet. 2:1, 3, 13; 3:16) Ovashunimonima kave na ko nasha nafye shili. Onghee hano, ohatu ka yapuka mo mondjila oyo tai twala komwenyo waalushe ngeenge otwe va shikula.

6. Elondwelo la yela lilipi Ombibeli ye tu pa li na sha novahongi ovanaipupulu?

⁶ Ongahelipi hatu dulu okuliamena tuha nwefwe mo kovahongi ovanaipupulu? Ombibeli oya popya kondadalunde osho tu na okuninga. (Lesha Ovaroma 16:17; 2 Johannes 9-11.) Oya popya sha yela ya ti kutya otu “noku va yepa,” sha hala kutya, otu na okukala kokule navo. Elondwelo olo lOmbibeli otali dulu okufaafanifwa nelondwelo olo hali yandjwa kundokotola li na sha nokuhenuka omunhu oo e na omukifi wolutapo. Ndokotola oku shii kutya omukifi oo otau dulu oku ku dipaa ngeenge owe ku kwatwa. Elondwelo laye ohali kala la yela, nou na ashike okudulika kulo. Ombibeli oya ti kutya ovashunimonima otava “vele pamadiladilo” nonokutya ohava longifa omahongo avo opo va nwefe mo vamwe nomadiladilo avo. (1 Tim. 6:3, 4, NW) Jehova naye oku na ko nasha nafye ngaashi ndokotola oo muwa, nomolwaasho e tu lombwela sha yela kutya natu kale kokule novahongi ovanaipupulu. Onghee hano, natu kale twa tokola toko alushe okukala hatu dulika komalondwelo aye.

7, 8. (a) Oshike tu na okuninga opo tu henuke ovahongi ovanaipupulu? (b) Omolwashike wa tokola toko okuhenuka ovahongi ovanaipupulu?

⁷ Oshike tu na okuninga po opo tu henuke ovahongi ovanaipupulu? Otu na okuhenuka okukala hatu popi navo ile oku va shiva momaumbo etu. Otu na yo okuhenuka okulesha omambo avo, okutala eeprograma davo ko-TV nokulesha omauyelele oo va tula ko-Internet ile okuninga omatyekosha kombinga yoinima oyo va shanga ko. Mbela omolwashike tu na okukala twa tokola toko okuhenuka ovashunimonima? Etomheno la fimanenena ololo kutya otu hole ‘Kalunga omunashili.’ Onghee hano, inatu hala nandenande okupwilikina komahongo oipupulu oo taa tu omhinge noshili yEendjovo daKalunga. (Eps. 31:5, NW; Joh. 17:17) Otu hole yo ehangano olo Jehova ta longifa opo e tu honge eeshili dihokwifa. Ehangano olo laJehova ole tu honga oshili kombinga yedina laye nosho yo eityo lalo, elalakano laye li na sha nedu, osho hashi tu ningilwa ngeenge otwa fi nosho yo eteelelo li na sha nenyumuko. Mbela ito dimbuluka ehafo olo wa li u na eshi we lihonga oshikando shotete eeshili odo nosho yo dikwao vali dimwe? Hano inatu efa nande tu nwefwe mo komahongo oipupulu oo tae ke tu amuna ko kehangano olo le tu honga eeshili da tya ngaho. — Joh. 6:66-69.

⁸ Inatu hala nande okushikula ovahongi ovanaipupulu, kashi na nee mbudi kutya nave tu lombwele shike! Inatu pumbwa okupwilikina kovahongi ovanaipupulu ovo va fa eendungu dihe na omeva. Ovo hava pwilikine komahongo avo otave ke lipa oushima konahiya. Onghee hano, otu na okukala twa tokola toko okukala ovadiinini kuJehova nosho yo kehangano laye. Ehangano laJehova kape na efiku la li le tu nyemateka nohali tu pe alushe omeva mahapu a koshoka oshili yEendjovo daKalunga. — Jes. 55:1-3; Mat. 24:45-47.

Ino pwilikina ‘keengano’ ile komahokololo oipupulu

9, 10. Elondwelo lilipi Paulus a li a pa Timoteus li na sha nomahokololo oipupulu, nokwa li e na shike momadiladilo? (Tala yo eshangelo lopedu.)

⁹ Ohatu dulu okukana ngeenge otwa hange umwe a tanauna edidiliko lonhumba lomeendjila. Fimbo limwe otashi dulika shi kale shipu okudidilika kutya edidiliko lonhumba ola tanaunwa, ashike otashi dulu yo okukala shidjuu oku shi didilika mo omafimbo amwe. Ohashi kala yo shidjuu efimbo limwe okudidilika mo oipupulu yaSatana. Ohatu dulu okupukifwa noupu komahongo aye amwe oipupulu ngeenge inatu lungama. Onghee hano, omuyapostoli Paulus okwe tu londwela kombinga yoipupulu ya tya ngaho nokwa ti kutya oipupulu oyo oi li “eengano.” (Lesha 1 Timoteus 1:3, 4.) Eengano ile tu tye omahokololo oipupulu oo oelipi, noshike tashi dulu oku tu kwafela tu henuke okupwilikina kuo? Otwa pumbwa okukonga enyamukulo lepulo olo opo tu dule okutwikila okweenda mondjila oyo tai twala komwenyo waalushe.

¹⁰ Paulus okwa li a londwela omukulunhuongalo Timoteus monhumwafo yotete oyo a li e mu shangela shi na sha nomahokololo oipupulu. Okwa li a lombwela Timoteus kutya oku na okukaleka eongalo la koshoka nokukwafela ovamwaxe va kale ovadiinini kuJehova. (1 Tim. 1:18, 19) Oshitya shOshigreka osho sha tolokwa “eengano,” osho Paulus a li a longifa, otashi ti “oipupulu” ile “omitoto.” Embo limwe ledina The International Standard Bible Encyclopaedia ola ti kutya omahokololo oipupulu otaa ulike komahokololo omalongelokalunga oo ehe fi oshili. Eshi Paulus a longifa oshitya osho, otashi dulika a li ta diladila kombinga yomahokololo oipupulu omalongelokalunga, oo a dja komahokololo onale oo a totwa kovanhu nohaa limbililike vamwe.b Paulus okwa ti yo kutya eengano ile omahokololo a tya ngaho okwa nyika oshiponga, molwaashi ohaa “eta ashike eemhata.” Osho otashi ulike kutya ovanhu ovo hava pwilikine komahokololo a tya ngaho ohava hovele ashike okutwa eemhata kombinga yoinima oyo ihe fi yoshili nohava longifa efimbo lihapu tava kendabala okukonga omanyamukulo. Satana oha longifa omahokololo oo a totwa kovanhu nosho yo omahokololo oipupulu omalongelokalunga opo a ningife ovanhu vaha yandje elitulemo koinima oyo ya fimanenena. Ndele elondwelo laPaulus la yela ololo kutya: Ino pwilikina keengano ile komahokololo oipupulu!

11. Ongahelipi Satana ha longifa omalongelokalunga oipupulu opo a pukife ovanhu, notu na okudulika kelondwelo lilipi?

¹¹ Omahokololo amwe oipupulu elipi taa dulu oku tu pukifa ngeenge inatu lungama? Paulelalela, omahokololo oipupulu okwa kwatela mo ehongo keshe lomalongelokalunga olo tali tu ningifa tu ‘pilike omatwi etu koshili,’ sha hala okutya, tu pilamene oshili. (2 Tim. 4:3, 4) Satana oku na oineya noha longifa omalongelokalunga oipupulu opo a pukife ovanhu. Onghee hano, Ombibeli oya ti kutya Satana ohe lifefa “omwengeli wouyelele.” (2 Kor. 11:14) Pashihopaenenwa, eengeleka dOukwakriste ohadi ti kutya otadi shikula Kristus, ndelenee ohadi hongo ovanhu omahongo oipupulu ngaashi ehongo lOukwatatu nosho yo oheli. Ohadi hongo yo ovanhu kutya ope na oshinima shimwe osho hashi xupu po ngeenge omunhu okwa fi. Ovanhu vahapu ohava diladila kutya Kalunga okwa hokwa oivilo ngaashi Okrismesa nosho yo Opaasa. Ndele oinima oyo ovanhu hava ningi poivilo ya tya ngaho oya dja komalongelokalunga oipupulu. Ashike fyeni kape na efiku tu ka pukifwe komahokololo oipupulu ngeenge otwa dulika kelondwelo laKalunga li na sha nokukala tuhe na ekwatafano nomalongelokalunga oipupulu nohatu henuka ‘okukuma eshi sha nyata.’ — 2 Kor. 6:14-17.

12, 13. (a) Omahongo oipupulu aSatana atatu elipi, noshili ilipi kombinga yomahongo oo? (b) Oshike tu na okuninga po ngeenge inatu hala okupukifwa kuSatana okupitila momahokololo oipupulu?

¹² Ope na yo omahongo vali amwe oipupulu oo Satana ha longifa opo e tu pukife ngeenge inatu lungama. Natu ka kundafaneni atatu omomahongo oo oipupulu, lotete: Omunhu oto dulu okuninga ashike keshe osho wa hala; to dulu okutokola kwoove mwene pokati kaasho sha puka naasho shi li mondjila. Luhapu ohatu udu ovanhu tava popi eendjovo da tya ngaho, ngaashi kee-TV, meemuvi, moifo, moifokundaneki nosho yo ko-Internet. Nafye ohatu dulu okunwefwa mo noupu tu kale hatu diladila monghedi ya tya ngaho nokuninga osho ovakwaunyuni tava popi, molwaashi ohatu udu oipupulu ya tya ngaho tai popiwa efimbo keshe. Ndele oshili oyo ei kutya ovanhu ova pumbwa okulombwelwa kuKalunga kutya oshike shi li mondjila naasho sha puka. (Jer. 10:23) Ehongo loipupulu etivali olo eli kutya: Kalunga ke na efiku a ete po omalunduluko kombada yedu. Ediladilo la tya ngaho ola ningifa vahapu va kale ashike hava diladila kwaasho tashi ningwa pefimbo opo, ndele ihave lipula kombinga yonakwiiwa ile kombinga yaasho tashi hafifa Kalunga. Nafye oshi na oupu tu nwefwe mo komadiladilo a tya ngaho ndele hatu ningi ‘ovandedenhu ile tuhe na oiimati’ moilonga yetu yokulongela Kalunga. (2 Pet. 1:8) Oshili oyo ei kutya Jehova mafiku ota ka eta omalunduluko kombada yedu, nonghedi yetu yokukalamwenyo oi na okuulika kutya otwa itavela shili oshinima osho. (Mat. 24:44) Ehongo loipupulu etitatu olo eli kutya: Kalunga ke na ko nasha nafye shili. Satana oye a hala oku tu ningifa tu itavele kutya inatu wana okukala twa hokiwa ile tu holike kuKalunga. Ngeenge otwa itavele oipupulu yaSatana ya tya ngaho, otashi dulika tu efe po okulongela Jehova. Ndele oshili oyo ei kutya Jehova oku hole ovapiya vaye aveshe, nakeshe umwe okwe mu lenga neenghono. — Mat. 10:29-31.

¹³ Otu na okukala twa lungama efimbo keshe opo tuha kale hatu diladila ngaashi ovanhu vomounyuni waSatana. Oinima oyo hava popi ile hava diladila otashi dulika i kale tai monika ya fa yoshili omafimbo amwe. Ndele natu dimbulukeni kutya Satana okwa hala oku tu enda medu, nokape na vali umwe a funda mokupukifa ovanhu e mu dule. Onghee hano, otu na okukala hatu pwilikine nelitulemo komalondwelo oo twa pewa mOmbibeli ngeenge inatu hala okupukifwa keengano daSatana. — 2 Pet. 1:16.

Ino “shikula Satana”

14. Elondwelo lilipi Paulus a li a pa ovafiyekadi vamwe ovanyasha, nomolwashike atusheni twa pumbwa okuyandja elitulemo kulo?

¹⁴ Natu tye nee ngeno mondjila yonhumba omu na edidiliko la shangwa taku ti: “Ngeenge owa hala okushikula Satana, ondjila oyo ei.” Nopehe na omalimbililo, kape na Omukriste ta ka kala a hala okuya nondjila ya tya ngaho. Ndele nande ongaho, Ovakriste vashili navo otashi dulika va ‘shikule Satana.’ Omuyapostoli Paulus okwe tu lombwela kutya ongahelipi osho tashi dulu okuningwa. (Lesha 1 Timoteus 5:11-15.) Nonande pomhito oyo Paulus okwa li ta popi kombinga yovafiyekadi vamwe ovanyasha vopefimbo laye vomeongalo lopaKriste, nafye ohatu dulu okulihonga mo sha meendjovo odo. Ovafiyekadi ovo kava li va didilika kutya otava longele Satana, ndele oinima oyo va li hava ningi nosho yo oyo va li hava popi otai ulike kutya oye va li tava longele shili. Oshike tashi dulu oku tu kwafela tuha kale hatu longele Satana noinatu shi nongela? Paife natu ka kundafaneni kombinga yelondwelo olo Paulus a li a yandja li na sha nolwaambo.

15. Satana okwa hala tu kale hatu ningi shike, na Paulus okwa popya kutya oinima ilipi Satana ha longifa opo e tu ningife tu longe ehalo laye?

¹⁵ Satana ina hala tu lombwele vamwe kombinga yaasho twa itavela nokwa hala yo tu efe po okuudifa onghundana iwa. (Eh. 12:17) Okwa hala tu kale hatu longifa efimbo letu lihapu mokuninga oinima oyo ihe li pandunge ile oyo tai etifa etukauko mokati koshiwana shaJehova. Omuyapostoli Paulus okwa tumbula eenghedi dimwe odo Satana ha longifa opo e tu ningife tu wanife po ehalo laye. Pashihopaenenwa, okwa ti kutya ovafiyekadi vopefimbo laye ova li va ninga ‘ovananyalo omolwokweendaenda’ kwavo. Ovafiyekadi ovo ova li hava longifa efimbo lavo lihapu mokutalela po ookaume kavo nokupopya oinima oyo inai fimana. Onghee hano, otu na okuhenuka oikala ya tya ngaho. Pashihopaenenwa, otashi dulika tu kale hatu longifa efimbo letu lihapu mokulesha omatumwalaka ile mokutumina vamwe omatumwalaka omo hamu kala mwa popiwa oinima inai fimana, nomafimbo amwe otashi dulika nokuli ihe fi yoshili. Paulus okwa ti yo kutya ovafiyekadi ovo vopefimbo laye ova li ‘ovapopyaani,’ ile tu tye, ve hole olwaambo. Ovanhu ovo ve hole olwaambo omafimbo amwe ohava popile vamwe mowii. Osho osha nyika oshiponga molwaashi ovanhu ovo ve hole olwaambo ohava dulu okuninga ovalundili ile ovanaipupulu. Luhapu oipupulu ya tya ngaho ohai etifa eemhata ile eenhamanana pokati kovanhu. (Omayel. 26:20) Ovalundili ova faafana ashike naSatana Ondiaboli, nokuli nonande inave shi nongela.c Paulus okwa li yo a popya kutya ovafiyekadi vopefimbo laye ova li have “litula moinima yovanhu.” Ova li hava kendabala okulombwela vamwe kutya ove na okukala nonghalamwenyo ya tya ngahelipi, ashike kape na nande omunhu e na oufemba wokuninga ngaho. Oinima aishe oyo otai dulu oku tu imba tuha kale hatu lipula kombinga yoilonga ya fimana oyo Jehova e tu pa. Otu na okukala hatu longifa efimbo letu moilonga yokuudifa Ouhamba waKalunga. Ngeenge otwa efa po oilonga yokuudifa, kungaho otwa hovela okushikula Satana, nongeenge otwa ama kombinga yaSatana, otashi ulike kutya otwa twa ondubo naJehova. Atusheni otu na okuhoolola kutya otwa ama kombinga yalyelye. — Mat. 12:30.

16. Oshike tu na okuninga po ngeenge inatu hala okushikula Satana?

¹⁶ Itatu ka shikula Satana nandenande, ngeenge otwa kala hatu dulika komayele Ombibeli. Paulus okwa tumbula oinima imwe oyo tai dulu oku tu kwafela tuha shikule Satana. Okwa ti kutya otu na okukala “ovaladi moilonga yOmwene.” (1 Kor. 15:58) Ngeenge otwa kala twe lipyakidila moilonga yaJehova, itatu ka kala tu na efimbo lokuninga oinima oyo inai fimana nosho yo oyo tai dulu oku tu etela oshiponga. (Mat. 6:33) Paulus okwa ti yo kutya otu na okukala hatu popi eendjovo ‘edi diwa dokutungafana.’ (Ef. 4:29) Onghee hano, katu na okukala hatu ambe vamwe ile hatu pwilikine komalwaambo.d Ngeenge otwa kala twe lineekela ovamwatate novamwameme notwe va fimaneka, ohatu ka kala hatu va popile alushe mouwa. Paulus okwe tu kumaida yo a ti: ‘Inamu lidopa moinima yavamwe.’ (1 Tes. 4:11, NW) Natu kale hatu ulikile vamwe kutya otu na ko nasha navo shili, ndele natu shi ninge monghedi yefimaneko. Ashike otu na okudimbuluka kutya ovanhu ohava kala ve na oiholekwa yavo notashi dulika va kale inava hala okupopya kombinga yayo ile i shiivike kuvamwe. Kakele kaasho, otu na okudimbuluka kutya katu na okuningila vamwe omatokolo moinima oyo va pumbwa okuninga omatokolo kuvo vene. — Gal. 6:5.

17. (a) Omolwashike Jehova e tu pa omalondwelo aeshe oo twa dja nokukundafana? (b) Otu na okukala twa tokola toko okuninga shike?

¹⁷ Ohatu pandula Jehova eshi e tu londwela sha yela kombinga yoinima oyo tuhe na okushikula. Otu na okudimbuluka alushe kutya Jehova okwe tu pa omalondwelo aeshe oo, molwaashi oku tu hole neenghono. Jehova ina hala tu pukifwe ile tu kale hatu hepekwa kuSatana. Oshoshili kutya ondjila oyo Jehova a hala tu ende nayo oya finana, ashike oyo aike tai twala komwenyo waalushe. (Mat. 7:14) Onghee hano, otu na okukala twa tokola toko okukala hatu pwilikine alushe kondaka yaJehova ngeenge te tu lombwele, ta ti: “Apa ondjila, ei mu nokweenda nayo!” — Jes. 30:21.

[Omashangelo opedu]

Oto nyamukula ngahelipi?

Ongahelipi to dulu okuulika kutya oho dulika komalondwelo oo taa hangwa momishangwa edi tadi landula:

• 2 Petrus 2:1-3?

• 1 Timoteus 1:3, 4?

• 1 Timoteus 5:11-15?

[Oshimhungu/Omafano pepandja 19]

Ekela omalwenya momhepo

Natu ka taleni kehokololo limwe lonale lOvajuda olo tali ulike kutya olwaambo oshinima shii neenghono.

Omulumenhu wonhumba okwa li a tandavelifa olwaambo nokulundila omulumenhu umwe omunaendunge womomukunda wavo. Konima yefimbo lonhumba, omulumenhu oo okwa li a ya komulumenhu oo omunaendunge opo e ke mu pe ombili noku mu pula e mu dimine po. Nakupopya oipupulu okwa li a pula omulumenhu oo omunaendunge a ti: “Oshike ndi na okuninga opo ndi ku ulikile kutya onde lipa oushima eshi nda kala handi ku popile mowii?” Omulumenhu oo omunaendunge okwe mu nyamukula a ti: “Onda hala ashike wa ningila nge oshinima shimwe ashike. Inda manga, ndele to kufa oshiwilo shi yadi omalwenya ndele to shi tete nokweekela omalwenya oo e li mo momhepo.” Omulumenhu oo ka li e shii kutya omolwashike omulumenhu omunaendunge a li e mu lombwela a ninge oshinima sha tya ngaho, ndele nande ongaho, okwe ke shi ninga. Lwanima, okwa ka alukila komulumenhu oo omunaendunge.

Okwe mu pula a ti: “Owa dimina nge po nee paife?”

Omulumenhu omunaendunge okwe mu lombwela a ti: “Tete shuna, ndele to ka ongela omalwenya aeshe oo a li moshiwilo.”

Omulumenhu oo okwa ti: “Itandi dulu oku a ongela vali molwaashi okwa ya nale nomhepo.”

Omulumenhu omunaendunge okwa ti: “Ngaashi ashike shidjuu okwoongela omalwenya oo a pepwa po, oipupulu yoye nayo oye lihanena nale keshe pamwe noito dulu okudimbwifa vali ovanhu oinima oyo we va lombwela.”

Oshilihongomwa osheshi kutya itatu dulu vali okuninga po sha ngeenge otwa lundile vamwe ile twa tandavelifa olwaambo. Omafimbo amwe itatu dulu okuninga po sha shi na sha noilanduliko oyo tai dulu okweetifwa keendjovo detu. Onghee hano, fimbo inatu popila omunhu mukwetu mowii, natu dimbuluke kutya eendjovo odo hatu popi ohadi tandavele ngaashi omalwenya hae lihanene momhepo.

[Efano pepandja 16]

Ongahelipi vamwe tashi dulika va shive ovashunimonima momaumbo avo?