Ombibeli Ohai Lundulula Onghalamwenyo Yovanhu

OMOLWASHIKE omulumenhu oo a putukila moukwaneumbo oo wa li udiinini kelongelokalunga laKatolika nokwa li e na eifano liwa moshikondo shokukaleka po omhango a ninga umwe womEendombwedi daJehova? Mbela oshike sha li she linyengifa omulumenhu umwe oo a li oshikulo a efe po elongifo leenghono ndele ta ningi omukalele welongelokalunga? Natu ka tale osho va ti.

“Onda shiiva nawa eyooloko pokati kaasho shi li mondjila naasho sha puka.”— SEBASTIÃO ALVES JUNQUEIRA

ODULA OMO A DALWA: 1946

OSHILONGO OMO A DALELWA: BRASILIA

ONAKUDIWA: OMUPANGULI

ONGHALAMWENYO YANGE YONALE: Oukwaneumbo wetu owa li eekilometa 6 lwaapo okudja kodoolopa yaPiquete. Ovadali vange ova li ve na ofaalama inini, nomo twa li hatu mono oipumbiwa yetu ya fimana. Kofikola oko nda li handi i oya li muPiquete, onghee onda li nda landa ombashikela ikulu opo ndi dule okukala handi i koshilando noupu. Ovanhu vomoshitukulwa shetu ova li va hepa, ndele odoolopa oya li ya koshoka nokamwa li ekaulonyanga lihapu. Ovalumenhu vahapu moshilando ova li hava longo mofabrika imwe mwa li hamu longwa oilwifo yovakwaita.

Onda li ndi hole okulesha nokulihonga nda mana mo, nonda li nda dula okuya kOfikola yOukwaita yOkunduluka Eedila oyo ya li popepi, oko nda li nda pita mo 1966 ndi li shisande. Opo nee onda ka ya kofikola yeemhango, ndele handi mono odigili meemhango. Konima yefimbo, onda li nda ninga eindilo ndi ka ninge omukulunhu wopolifi. Mo 1976, onda li nda pita okakonakono kepangelo nonda li nda tambulwa moilonga oyo. Omafimbo amwe, oilonga yange oya li hai kala ya kwatela mo okukala omukulunhu wodolongo. Pomafimbo oo, Eendombwedi daJehova oda kala luhapu hadi uya nokupula epitikilo di udifile ovanadolongo. Oda li yo hadi udifile nge alushe etumwalaka lOmbibeli, nonda kala nda fimaneka Kalunga neenghono. Onda li nda kumwa okuuda kutya edina laKalunga oJehova nonokutya ohatu dulu okupanga oukaume naye.

Mokweendela ko kwefimbo, onda li nda xumifa komesho eifano lange. Mo 1981, onda li vali nda pita okakonakono kepangelo, nonda li nda ninga omupanguli wepangelo. Opo nee mo 2005, onda li nda nangekwa po ndi kale handi ungaunga nomaindilotalululo momhangu yaSão Paulo.

NGHEE OMBIBELI YA LUNDULULA ONGHALAMWENYO YANGE: Diva konima eshi nda pita ofikola yeemhango, onda li nda hovela okulesha Ombibeli, oshinima osho sha li sha lundulula neenghono okudiladila kwange. Onda li Omukatolika omudiinini. Ovapambele vange vamwe ova li ovapristeri, naumwe okwa li omubishofi, nonda li handi kwafele omupristeri ngeenge taku ningwa Emisa. Fimbo ina ninga elongelokalunga, onda li handi lesha oshitukulwa sheilikano membo lomailikano. Omaukwaneumbo Ovakatolika kaali haa lesha Ombibeli. Meme okwa li a handuka neenghono eshi a mona kutya ohandi lesha Ombibeli. Okwa li a kendabala okushololifa nge, ta ti kutya ohandi nyonauka momutwe. Ndele nande ongaho, onda kala ashike handi lesha molwaashi onda li ndi wete kutya inashi nyika oshiponga.

Onda li nda didilika kutya okatalekonawa kange oko ka li ke linyengifa nge ndi kale handi lesha Ombibeli. Onda li nda hala okushiiva shihapu kombinga yovapristeri nosho yo onghandangala oyo ve na okudana mongeleka. Onda li yo nda hovela okulesha kombinga yongudu yongeleka yaKatolika yokukandeka omafininiko oludi keshe, ndele okutomhafana oko kwa li kwa longifwa koilyo yayo okwa puka neenghono noka ku na eityo lasha kwaame.

Pefimbo opo tuu opo, ndokotola wange womayoo, oo a li Omubudda, okwa li a pa nge embo limwe olo a li a pewa. Embo olo oli na oshipalanyole Did Man Get Here by Evolution or by Creation?a Onda li nde li tambula, handi diladila kutya otashi ka kala shihokwifa oku li lesha pamwe no-The Origin of Species, la nyanyangidwa kuCharles Darwin. Okutomhafana kwembo Did Man Get Here by Evolution or by Creation? okwa li ku na eityo notaku tomho omunhu a itavele. Onda li nda yelelwa filufilu kutya ehongo loevolusi kali na ekanghameno lasha.

Eshi nda lesha kombinga yeshito membo olo, osha ningifa nge ndi kale nda hala okuuda shihapu. Onda li nda hala okukala ndi na omambo mahapu a nyanyangidwa kEendombwedi daJehova. Onda li nda lombwelwa kutya umwe oo ha longo noikwamashina pofikola yokunduluka eedila Ondombwedi yaJehova. Onda li nda popya naye nokwa pa nge omambo amwe vali okulesha. Pefimbo opo, kanda li nda hala okukonakona Ombibeli naumwe womEendombwedi molwaashi onda li handi diladila kutya ohandi dulu okukonakona kwaame mwene.

Eshi nda hovela okulesha Ombibeli, onda li nda tokola kutya molwaashi onda hombola, oshiwa oku i lesha pamwe noukwaneumbo wange. Otwa li hatu konakona oshivike keshe nokulesha Ombibeli pamwe tu li oukwaneumbo. Molwaashi otwa li Ovakatolika, oukwaneumbo wange owa li wa lenga neenghono ovapristeri novabishofi. Onda li nda kumwa kwaasho nda lesha muJohannes 14:6, oo ta ti: “Jesus okwe mu nyamukula [omuhongwa Tomas]: Aame ondjila noshili nomwenyo; kape na ou te uya kuTate, ngenge hamuame ta pitile.” Konima eshi nda konakona nawa oshinima osho, onda li nda tomhwa ndi itavele kutya ohatu ka xupifwa kuJehova okupitila muJesus. Otwa li twa itavelifwa kutya ovapristeri ovo tave tu xupifa.

Ope na vali omishangwa mbali dOmbibeli odo da lundulula etaleko lange li na sha nOngeleka yaKatolika nosho yo omahongo ayo. Umwe oyoo u li mOmayeletumbulo 1:7 oo taa ti: “Okutila Omwene okwo efina leshiivo. Omalai taa dini ounongo noutekuduliko.” Umwe ou li muJakob 1:5, tau ti: “Ngenge umwe womunye okwa hepa ounongo, ne u indile kuKalunga ou e hole okuyandjela aveshe noku he nokungongota, opo nee ote u pewa.” Onda li nda fya enota neenghono leshiivo nolounongo, olo la li inali kufwa po kokuya kongeleka. Nomolwaasho onda li nda efa po okuya ko.

Mo 1980, omukulukadi wange okwa li a hovela okukonakona Ombibeli nEendombwedi. Ngeenge nda li nda hangwa mo meumbo, onda li yo handi kala pekonakono laye. Konima yefimbo, naame onda ka tambula ko ekonakonombibeli. Ndele osha li sha pula efimbo lile fimbo inatu tokola okuninginifwa tu li Eendombwedi daJehova. Omukulukadi wange okwa ninginifwa mo 1994, ofimbo ame nda ninginifwa mo 1998.

OUWA OO NDA MONA: Ounona vange vane ova mona ouwa molwaashi ova hongwa omifikamhango daJehova. (Ovaefeso 6:4) Ondi na ovanamati vavali, ovo hava longo noudiinini opo va file oshisho eemhumbwe dopamhepo dEendombwedi meongalo omo ve li. Ovanakadona vange vavali ohava longo nouladi mokuudifila vamwe. Omukulukadi wange oha longifa eevili dihapu omwedi keshe, ta kwafele ovanhu ve lihonge kombinga yOmbibeli, ofimbo ame ndi li omukulunhuongalo meongalo letu.

Eshi nda ninga Ondombwedi yaJehova, onda shiiva nawa eyooloko pokati kaasho shi li mondjila naasho sha puka. Ndi li omupanguli, ohandi kendabala okuhopaenena Jehova ngeenge handi ungaunga noinima yopaveta, handi tale keenghalo adishe, handi kala nondjele nokuulika olukeno ngeenge eenghalo inadi kwata moiti.

Onda ungaunga noikoya ihapu i na sha nelongifo leenghono, ekaulonyanga, okuhepekwa kwounona nosho yo ikwao imwe ya kwata moiti. Ndele nande ongaho, osho inashi ningifa nge ndi kale ndihe na onge. Ngeenge handi tale eenghundana, ohandi kala nda nyanyala omolwokuheneenghedi oko kwa hapupala nosho yo enyonauko olo li li mounyuni ou. Ohandi pandula Jehova eshi nda shiiva kutya omolwashike ekaulonyanga la hapupala nosho yo eshi ndi na eteelelo li na sha neenghalo diwa odo tadi ke uya monakwiiwa.

“Odolongo inai eta nge kondjila.”— KEITH WOODS

ODULA OMO A DALWA: 1961

OSHILONGO OMO A DALELWA: NORTHERN IRELAND

ONAKUDIWA: OSHIKULO

ONGHALAMWENYO YANGE YONALE: Onda dalwa mo 1961 moshilando she lipyakidila shedina Portadown, moNorthern Ireland. Onda li Omuprotestande nonda kulila moshitukulwa shi yadi omaumbo Ovakatolika nOvaprotestande. Omaukwaneumbo mahapu okwa li a hepa neenghono. Nonande onghalo osho ya li ngaho, ovanhu ova li hava udafana nove na ombili pomudingonoko.

Onghalamwenyo yange yonale oya li ii unene. Mo 1974, onda li nda kufa ombinga moikolokosha oyo ya li moNorthern Ireland. Pefimbo opo onghalo oya li ya naipala momudingonoko wetu. Pashihopaenenwa, konguloshi imwe, tate oo a li omukulunhu wofeema yedina Ulster Carpet Factory, okwa li koilonga ta deula ovamati vavali Ovakatolika ovo va li ovashiinda shetu. Lwopokati opo, omunhu wonhumba okwa li a ekela oboma meumbo lovamati ovo okupitila mekende loseti, ndele ta i dipaa xe, ina nosho yo omumwainamati wovamati ovo.

Omaupyakadi okwa li a hapupala nopa li pa holoka oita. Ovaprotestande ova li va shilikwa mo moshitukulwa shOvakatolika, nOvakatolika ova li hava ungaungwa navo nai momudingonoko wOvaprotestande. Oshitukulwa shetu osha ka ninga unene shOvaprotestande. Lwopokati opo onda li nda kwatwa ndele handi tokolelwa eedula nhatu modolongo omolwokukufa ombinga kwange mokuboma.

Fimbo nda li modolongo, onda li nda panga oukaume nomunadolongo umwe oo a li a shiivika nawa womongudu yopolotika imwe yomomudingonoko. Otwa li twa fa ovamwainafana, nolwanima eshi a ka hombola onda li nda ninga oshinghumbi shaye sha kula. Odolongo kaya li ye tu eta kondjila atushe vavali. Eshi twa mangululwa mo, otwa li twa shuna komalipyakidilo etu opapolotika, ndele pomhito oyo, otwa li hatu longo ominyonena dihapu shi dulife nale. Oshidjemo, kaume kange oo okwa ka tulwa vali modolongo nomo a dipaelwa.

Ovanhu ova li yo va hala okudipaa nge, nopomhito imwe ohauto yange oya li ya bomwa po. Ashike oiningwanima ya tya ngaho oya li ashike ya ningifa nge ndi kale nda itavela neenghono mopolotika.

Pefimbo opo, onda li nda kufa ombinga mofilima i na sha nomaupyakadi oo a li moshitukulwa, oyo ya li ya ulikwa ko-TV yaBritania. Ofilima oyo oya li ya etela nge vali omaupyakadi. Pashihopaenenwa, konguloshi imwe onda li nda ya keumbo ndele onda hanga omukulukadi wange a hengana. Diva konima yaasho, onda li nda kufwa omonamati wange omolwoprograma oyo ya li ya ulikwa ko-TV. Ohandi dimbuluka nda li handi tale meshipili ndele handi ti: “Ngeenge Kalunga oko u li, kwafele nge.”

MOlomakaya la landula ko, onda li nda shakeneka omushiivikile wange umwe wedina Paul, oo a li a ninga umwe womEendombwedi daJehova. Okwa li a hovela okulombwela nge kombinga yOmbibeli. Konima yomafiku avali, Paul okwa li a tumina nge oshifo shOshungonangelo. Moshifo osho omwa li oshitukulwa shimwe sha tofa mo Eendjovo daJesus odo di li muJohannes 18:36. Jesus okwa ti: “Ouhamba wange kau fi womounyuni ou; ouhamba wange ngeno womounyuni ou, ovapiya vange ngeno va lwa, ndi ha yandjwe kOvajuda. Ndelenee pamha ouhamba wange kau fi wamu.” Eendjovo odo oda li da kuma nge neenghono, nefiku olo onghalamwenyo yange oya li ya hovela okulunduluka.

NGHEE OMBIBELI YA LUNDULULA ONGHALAMWENYO YANGE: Paul okwa li a hovela okukonakona naame Ombibeli. Konima yefimbo, Ondombwedi imwe yedina Bill, oya li ya twikila okukonakona naame. Onda li omuhongwa mudjuu molwaashi onda li handi pula omapulo mahapu neenghono. Onda li yo handi ifana ovafita vahapu vomalongelokalunga keumbo lange opo ve uye va pwilikine kuBill vo ve mu mone epuko. Ndele oshili yEendjovo daKalunga oya li ya yela nawa.

Ohandi dimbuluka pomhito imwe handi lombwele Bill ehe uye keumbo lange tu konakone molwaashi opa li eeboloka moshitukulwa shetu, nokwa li ta dulu okunyekwa otuwa yaye ndele ta i xwikwa po. Ndele Bill okwa li ashike e uya tu konakone ngaashi shito. Okwa li a fiya otuwa yaye keumbo ndele te uya nombashikela, molwaashi kape na oo e na nombashikela. Pomhito imwe, fimbo ame naBill twa li meumbo lange hatu konakona Ombibeli, opolifi novakwaita ova li ve uya okukwata nge po. Eshi va kufa nge po, Bill okwa li a ingida nge ta lombwele nge kutya nandi kale nde lineekela Jehova. Eemhito da tya ngaho oda li da kuma nge neenghono.

Eendombwedi daJehova dimwe otashi dulika da li da haluka eshi nda ya oshikando shotete kokwoongala kOlupale lOuhamba. Onda li ndi na eexwiki dile nokatenda mokutwi, nonda li nda djala ondjafa yoshipa ya shangwa kutya ondi li mongudu yopolotika ilipi. Ndele Eendombwedi oda li da ungaunga naame nawa, nonda li nda kuminwa neenghono olune lado.

Nonande onda li handi konakona Ombibeli, onda li natango handi endafana nookaume kange vakulu. Ndele hauxuuninwa, oshili oyo nde lihonga mOmbibeli oya li ya hovela okuningina momutima wange. Onda li nda mona kutya ngeenge onda hala okulongela Jehova, ondi na okulundulula etaleko lange li na sha nopolotika nosho yo ookaume kange. Ashike kasha li shipu okuninga. Ndele eshi nde lihonga shihapu kombinga yOmbibeli nokupamekwa kuJehova, onda dula okuninga omalunduluko. Onda li nda kulula ko eexwiki dange, handi dula mo okatenda ndele handi lande oshuta. Osho handi lihongo osha li yo sha lundulula etaleko lange li na sha novanhu vakwetu.

OUWA OO NDA MONA: Onda li handi longo ominyonena nosho yo oukulo. Onda li nda shiivika nawa kopolifi momudingonoko wetu. Ndele paife oinima kai li vali ngaashi ya li. Pashihopaenenwa, eshi nda li nda ya koshoongalele shEendombwedi daJehova, osho sha li sha ningilwa modoolopa yedina Navan, opolifi oya li ya findikila nge eshi hatu tavakana muIreland nokuya koNorthern Ireland. Ndele paife ohandi i koyoongalele nopehe na okufindikilwa kopolifi. Paife ohandi udifa yo nda manguluka pamwe nEendombwedi dikwetu, Paul naBill nosho yo eongalo alishe.

Onghalamwenyo yange oya xwepopala nonda ninga oshitukulwa sheongalo. Meongalo onda shakeneka mo Ondombwedi yedina Louise notwa hombola. Kakele kaasho, otwa li twa hangana nomonamati wange.

Ngeenge handi diladila kombinga yonghalamwenyo yange yonale, ohandi kala nda nyemata eshi nda ningila vamwe owii noku va yahameka. Ndele ohandi koleke kutya Ombibeli ohai dulu shili okukwafela ovanhu ngaashi ame va efe po onghalamwenyo ii noilonga ya puka, ndele tava kala ve na elalakano neteelelo monghalamwenyo.

[Eshangelo lopedu]

[Ouyelele u li pepandja 12]

Meme okwa li a handuka neenghono eshi a mona kutya ohandi lesha Ombibeli