Olyelye a fimanenena monghalamwenyo yoye?
‘Oove auke u li po Omukombadambada medu alishe.’ — EPS. 83:19.
1, 2. Omolwashike okushiiva edina laJehova hako akuke taku ke tu xupififa?
OTASHI dulika wa li wa mona edina laJehova oshikando shotete eshi we li ulikilwa mEpsalme 83:19 mEembibeli dimwe. Otashi dulika yo wa li wa kumwa eshi wa lesha eendjovo odo tadi ti: ‘Vo va kale, ve shi koneka nokutya ove ou to ifanwa Jehova, oove auke u li po Omukombadambada medu alishe.’ (Eps. 83:19, yelekanifa novelishe 18 mo-NW.) Okudja opo, nopehe na omalimbililo owa kala to longifa omushangwa oo u kwafele vamwe va shiive Kalunga ketu omunahole, Jehova. — Rom. 10:12, 13.
2 Nonande osha fimana okushiiva edina laJehova, owa pumbwa okuninga shihapu shihe fi ashike okukala u li shii. Didilika nghee omupsalme a divilika natango oshili imwe ya fimanenena i na sha nexupifo letu, eshi a ti: ‘Oove auke u li po Omukombadambada medu alishe.’ Jehova oye shili Omunhu a fimanenena meshito alishe. E li Omushiti woinima aishe, oku na oufemba wokulombwela oishitwa yaye aishe i dulike kuye filufilu. (Eh. 4:11) Onghee hano, ohatu dulu okulipula kutya, ‘Olyelye a fimanenena monghalamwenyo yange?’ Osha fimanenena kufye okudiladila noukeka kutya ohatu ka nyamukula ngahelipi epulo olo.
Omhata oyo ya li ya holoka po moshikunino shaEden
3, 4. Satana okwa li a dula okupukifa Eva ngahelipi, naasho osha etifa oidjemo ilipi?
3 Oiningwanima oyo ya li ya ningwa moshikunino shaEden otai ulike filufilu kutya epulo olo la tumbulwa metetekelo ola kwata moiti. Omweengeli omunashibofa oo lwanima a ka shiivika nedina Satana Ondiaboli okwa li a kengelela omukainhu wotete Eva, moku mu ningifa a pitife komesho omahalo aye mwene ponhele yokudulika kelombwelo laJehova lokuhalya oiimati yomuti wonhumba. (Gen. 2:17; 2 Kor. 11:3) Okwa li a efa a pukifwe, nokungaho okwa li a ulika kutya ina fimaneka ounamapangelo waJehova. Eva ka li a tala ko Jehova e li Omunhu a fimanenena monghalamwenyo yaye. Ndele mbela ongahelipi Satana a li a dula okupukifa Eva?
4 Satana okwa li a longifa eenghedi dekonda di lili noku lili eshi a li a popya naEva. (Lesha Genesis 3:1-5.) Yotete, Satana ka li a longifa edina laJehova. Okwa li ashike a longifa edinafimaneko “Kalunga.” Ndele mepingafano naasho, omushangi wembo laGenesis okwa li a longifa edina laJehova movelishe yotete yetukulwa olo. Onhivali, Satana okwa li ashike a pula kombinga yaasho Kalunga a ‘ti,’ ponhele yokupopya shi na sha ‘nelombwelo’ laKalunga. (Gen. 2:16) Eshi Satana a longifa onghedi yekonda ya tya ngaho, otashi dulika a li ta kendabala okuningifa elombwelo laKalunga li kale la fa inali fimana. Onhinhatu, nonande okwa li ashike ta popi naEva, okwa longifa outumbulilo “nye.” Kungaho, Satana otashi dulika a li ta kendabala okuheka Eva, te mu ningifa a kale e udite ounhwa nokwa fimana, a fa ngeno oye omupopikalelipo womushamane waye naye mwene. Mbela osho osha li sha etifa oidjemo ilipi? Otashi dulika Eva a li e linyengifwa kounhwa opo a popye ponhele yavo aveshe eshi a lombwela eyoka a ti: ‘Ohatu li oiimati yomiti domoshikunino.’
5. (a) Satana okwa li a ningifa Eva a kale ta yandje elitulemo kushike? (b) Eva okwa li a ulika shike eshi a lya oshiimati osho sha li sha dilikwa?
5 Satana okwa li yo a pengifa oshili. Okwa li a popya kutya Kalunga okwa longa okuhenouyuki eshi a lombwela Adam naEva kutya ‘inava lya komiti adishe domoshikunino.’ Opo nee, okwa li a ningifa Eva a kale ta yukifa elitulemo kuye mwene nokudiladila nghee vati ta ka xwepopaleka onghalamwenyo yaye opo a kale a fa “Kalunga.” Xuuninwa, Satana okwa li a ningifa Eva a kale ta yandje elitulemo komuti nokoiimati yao, ponhele yokuyandja elitulemo kekwatafano laye naao e mu pa oinima aishe. (Lesha Genesis 3:6.) Shinyikifa oluhodi, eshi Eva a lya oshiimati, okwa ulika kutya ka li a tala ko Jehova e li Omunhu a fimanenena monghalamwenyo yaye.
Omhata oyo ya li ya holoka po pefimbo laJob
6. Ongahelipi Satana a li a tula momalimbililo oudiinini waJob, na Job okwa li a pewa omhito ilipi?
6 Omafelemido konima yaasho sha li sha ningwa moshikunino shaEden, omulumenhu omudiinini Job okwa li a mona omhito opo a ulike kutya olyelye a fimanenena monghalamwenyo yaye. Eshi Jehova a li a lombwela Satana shi na sha noudiinini waJob, Satana okwa li a kembaula a ti: ‘Ou shii Job ota tila Kalunga ongaho?’ (Lesha Job 1:7-10.) Satana ka li a patana shi na sha nokudulika kwaJob kuKalunga. Ndele ponhele yaasho, okwa li a tula momalimbililo omalinyengotomheno aJob. Okwa li a lundila Job monanguwi kutya ota longele Jehova omolwokuliholamwene, ndele hamolwaashi e mu hole shili. Job oye ashike a li ta dulu okukandula po omhata oyo nokwa li a pewa omhito yokuninga ngaho.
7, 8. Job okwa li a hangwa komayeleko elipi, nokwa ulika shike eshi a li e lididimika noudiinini?
7 Jehova okwa li a efa Satana a etele Job omaupyakadi a shikulafana. (Job 1:12-19) Job okwa li e linyenga ngahelipi keenghalo odo da li da lundulukila kowii? Ombibeli oya ti kutya Job “ina nyona sha ndele ina popya sha shokupa Kalunga oushima.” (Job 1:22) Ndele Satana hapo ashike a li a xulila opo. Okwa popya vali a ti: “Oshipa omoshipa! Omunhu keshe osho e shi na, te shi yandjele omwenyo waye.”a (Job 2:4) Satana okwa ti kutya ngeenge Job okwa yahamekwa kolutu, ota ka ulika kutya Jehova ke fi Omunhu a fimanenena monghalamwenyo yaye.
8 Olutu laJob ola li la yahamekwa komukifi unyanyalifi nomukulukadi waye okwa li e mu kondjifa a efe Kalunga opo a fye. Lwanima, ovahekeleki ovanaipupulu vatatu ova li ve mu lundila kutya okwa ninga sha sha puka. (Job 2:11-13; 8:2-6; 22:2, 3) Nonande Job okwa li a hangwa komaupyakadi aeshe oo, ka li a efa po oudiinini waye. (Lesha Job 2:9, 10.) Okwa li a ulika kutya Jehova oku li Omunhu a fimanenena monghalamwenyo yaye eshi a li e lididimika noudiinini. Job okwa ulika yo kutya omunhu ina wanenena ota dulu okunyamukula omalundilo Ondiaboli nokuli nonande ote shi ningi monghedi ya ngabekwa. — Yelekanifa nOmayeletumbulo 27:11.
Jesus okwa yandja enyamukulo la wanenena
9. (a) Satana okwa li a longifa ngahelipi omahalo aJesus opaumwene eshi a li ta kendabala oku mu yeleka? (b) Jesus okwa li e linyenga ngahelipi keyeleko olo?
9 Diva konima yokuninginifwa kwaJesus, Satana okwa li a kendabala oku mu heka a lalakanene omahalo okuliholamwene ponhele yokutala ko Jehova e li Omunhu a fimanenena monghalamwenyo yaye. Ondiaboli oya li ya yeleka Jesus meenghedi dopatatu. Yotete, Ondiaboli oya li ya kendabala ngeno okweenda Jesus medu a wanife po omhumbwe yaye yoikulya monghedi ya puka, eshi ya li ye mu yeleka a shitukife omamanya omingome. (Mat. 4:2, 3) Jesus okwa hangwa a li e lidilika oikulya oule womafiku 40 nokwa li a fya ondjala neenghono. Onghee hano, Ondiaboli oya li ye mu ladipika a longife nai eenghono daye dokulonga oikumwifilonga opo e lipalule. Mbela Jesus okwa li e linyenga ngahelipi? Mepingafano naEva, Jesus okwa li a yandja elitulemo kEendjovo daJehova nokwa li a anya divadiva okuliyandja keyeleko olo. — Lesha Mateus 4:4.
10. Omolwashike Satana a li a yeleka Jesus e liumbe ko koxulo yotembeli?
10 Satana okwa li yo a kendabala okuyeleka Jesus a katuke monghedi yokuliholamwene. Okwa li a yeleka Jesus e liumbe ko koxulo yotembeli. (Mat. 4:5, 6) Mbela osho okwa li e shi ninga nelalakano lashike? Satana okwa ti kutya ngeenge Jesus okwa kala ina mona oshiponga shimha e liumbu ko, otashi ka ulika kutya “Omona waKalunga.” Nopehe na omalimbililo, Ondiaboli oya li ya hala okuningifa Jesus a kale te lipula unene nefimano laye, ya li ya hala nokuli e liulike. Satana okwa li e shii kutya omunhu otashi dulika e liyandje keyeleko la nyika oshiponga omolwounhwa nosho yo ngeenge okwa hala okukala a fimanekwa kuvamwe. Satana okwa li a pengifa omushangwa, ndele Jesus okwa li a ulika kutya oku udite ko filufilu Eendjovo daJehova. (Lesha Mateus 4:7.) Eshi Jesus a li ine liyandja keyeleko olo, okwa li yo a ulika kutya Jehova oye Omunhu a fimanenena monghalamwenyo yaye.
11. Omolwashike Jesus a li a anya okutambula ko omauhamba aeshe ounyuni oo a li ta pewa kOndiaboli?
11 Eshi Satana a li a mona kutya ita pondola, okwa li a konga ondunge ya xuuninwa yokuhongaula Jesus oyo a li ta diladila kutya otai ka longa eshi a li e mu udanekela oku mu pa omauhamba aeshe ounyuni. (Mat. 4:8, 9) Jesus okwa li a anya divadiva okutambula ko omauhamba oo. Okwa li a didilika kutya ngeenge okwe a tambula ko otashi ka tya ina tambula ko ounamapangelo waJehova, sha hala kutya, oufemba waye wokukala Omukombadambada. (Lesha Mateus 4:10.) Meyeleko keshe, Jesus okwa li a nyamukula Satana ta tofa mo omishangwa odo di na edina laJehova.
12. Jesus okwa li e na okuninga etokolo la kwata moiti lilipi lwopexulilo lokukalamwenyo kwaye kwokombada yedu, noshike hatu lihongo monghedi omo a li e linyenga ketokolo olo?
12 Jesus okwa li e na okuninga etokolo la kwata moiti lwopexulilo lokukalamwenyo kwaye kwokombada yedu. Okwa li a ulika kutya okwe lilongekida nehalo liwa oku ka yamba po omwenyo waye momukokomoko woukalele waye wokombada yedu. (Mat. 20:17-19, 28; Luk. 12:50; Joh. 16:28) Jesus okwa li yo e shii kutya ota ka lundilwa nota ka tokolwa pamulandu wopaveta yOshijuda nokudipawa a talika ko e li omushekikalunga. Eshi a li ta diladila kutya ota ka dipawa molwaashi a lundilwa kutya okwa sheka Kalunga, osha li she mu yahameka neenghono. Okwa li a ilikana a ti: “Tate, ngenge tashi dulika, eholo eli nali koye nge.” Ndele okwa weda ko vali a ti: “Hangaashi Ame nda hala, ndelenee ongaashi Ove wa hala.” (Mat. 26:39) Jesus ina ulika tuu monghedi ya tongomana kutya olyelye a fimanenena monghalamwenyo yaye eshi a kala omudiinini fiyo omefyo!
Enyamukulo letu komhata oyo ya holoka po
13. Oilihongomwa ilipi twe lihonga fiyo opapa moshihopaenenwa shaEva, shaJob nosho yo shaJesus Kristus?
13 Oshike twe lihonga fiyo opapa? Shi na sha naEva, otwe lihonga kutya ovo have liyandje komahalo okuliholamwene ile hava kala ve wete va fimana otava ulike kutya Jehova ke fi Omunhu a fimanenena monghalamwenyo yavo. Mepingafano naasho, otwe lihonga moshihopaenenwa shaJob oo a li a kanyatela oudiinini waye kutya nokuli novanhu inava wanenena otava dulu okuulika kutya ova pitifa Jehova komesho mokulididimikila omaupyakadi noudiinini, nokuli nonande kave udite ko lela kutya oshike sha etifa omaupyakadi a tya ngaho. (Jak. 5:11) Oshihopaenenwa shaJesus otashi tu hongo tu kale hatu efa nehalo liwa tu fifwe ohoni ponhele yokupitifa komesho okuliningila edina liwa. (Heb. 12:2) Ndele mbela ongahelipi hatu dulu okutula moilonga oilihongomwa oyo?
14, 15. Jesus okwa li e linyenga ngahelipi komayeleko monghedi ya yooloka ko kwaayo yaEva, nongahelipi hatu dulu oku mu hopaenena? (ningeni omatyekosha shi na sha nefano olo li li pepandja 18)
14 Ino efa omayeleko e ku ningife u dimbwe Jehova. Eva okwa li a efa diva elitulemo laye li yukifwe kwaasho a li ta yelekwa a ninge. Okwa li a mona kutya oshiimati ‘oshiwa nokulya ndee tashi hafifa omesho, heeno, omuti kau yahama shili okupa eendunge.’ (Gen. 3:6) Jesus ka li tuu e linyenga monghedi ya yooloka ko kwaayo eshi a li a yelekwa meenghedi dopatatu! Pomhito keshe a li ta yelekwa, ka li a efa eyeleko li mu dimbwife oilanduliko yeenghatu daye. Okwa li e lineekela Eendjovo daKalunga nokwa li yo a longifa edina laJehova.
15 Ngeenge hatu yelekwa tu ninge oinima oyo inai hokiwa kuJehova, mbela ohatu ka yandja elitulemo kushike? Ngeenge otwa kala hatu yandje unene elitulemo keyeleko, otashi ka kulika omahalo mai mufye. (Jak. 1:14, 15) Otu na okukatuka onghatu meendelelo tu henuke omahalo a tya ngaho, nokuli nonande onghatu oyo otashi dulika tai monika ya kwata moiti, sha fa ngeno okuteta ko oshinhimbu shimwe sholutu letu. (Mat. 5:29, 30) Ngaashi Jesus, nafye otu na okuyandja elitulemo koilanduliko yeenghatu detu, sha hala kutya, okuyandja elitulemo kunghee tadi ka kuma ekwatafano letu naJehova. Otu na okudimbuluka osho Eendjovo daye, Ombibeli, tadi ti. Kungaho, opo ashike hatu ka ulika kutya Jehova oye Omunhu a fimanenena monghalamwenyo yetu.
16-18. (a) Oshike tashi dulika shi nyikife oluhodi omitima detu? (b) Oshike tashi ke tu kwafela tu lididimikile eenghalo dinyikifa oluhodi?
16 Ino efa omaupyakadi opaumwene e ku ningife u kale wa handukila Jehova. (Omayel. 19:3) Eshi hatu ehene popepi elela nexulilo lounyuni ou woukolokoshi, ovapiya vaJehova vahapu ohava hangwa koiponga nokomaupyakadi. Ngeenge twe lihanga meenghalo da tya ngaho, ihatu teelele okwaamenwa pashikumwifilonga. Ndele nande ongaho, ngaashi Job, nafye otashi dulika tu teke omukumo ngeenge twa filwa ovaholike vetu ile ngeenge hatu ungaunga nomaupyakadi opaumwene.
17 Ngaashi Job a li ehe udite ko kutya omolwashike Jehova a li a efa oinima yonhumba i mu ningilwe, nafye omafimbo amwe otashi dulika tuha kale tu udite ko kutya omolwashike oinima ii tai ningwa. Otashi dulika twa uda kombinga yovamwatate ovadiinini ovo va fila mekakamo ledu, ngaashi olo la ningwa koHaiti, ile va fila moiponga imwe vali yopaushitwe. Ile otashi dulika tu shii Omukriste wonhumba omudiinini oo a longelwa omunyonena ile a fila moshiponga shinyanyalifa. Ile otashi dulika nokuli tu lihange tu li meenghalo dinyemateka ile hatu lididimikile okuhenouyuki. Ngeenge omitima detu da nyika oluhodi otashi dulika tu tye: ‘Jehova omolwashike eshi tashi ningilwa nge? Onda nyona shike?’ (Hab. 1:2, 3) Ndele mbela oshike tashi ke tu kwafela tu lididimikile eenghalo da tya ngaho?
18 Otu na okukala twa lungama tuha diladile kutya eenghalo da tya ngaho otadi ulike kutya Jehova ine tu hokwa. Jesus okwa li a divilika oushili oo eshi a li a popya kombinga yoiponga ivali oyo ya li ya ningwa pefimbo laye. (Lesha Lukas 13:1-5.) Omaupyakadi mahapu ohae tu hange ‘omolwefimbo nombadilila.’ (Omuud. 9:11, NW) Ndele kashi na nee mbudi kutya omaupyakadi etu okwa etifwa kushike, ohatu dulu okulididimika ngeenge otwa yandje elitulemo ‘kuKalunga kehekeleko alishe.’ Ote ke tu pa eenghono odo twa pumbwa opo tu twikile noudiinini. — 2 Kor. 1:3-6.
19, 20. Oshike sha li sha kwafela Jesus e lididimikile eenghalo dififohoni, noshike tashi ke tu kwafela tu ninge sha faafana?
19 Ino yandja elitulemo koumbada wokufifwa ohoni noino kala u na ounhwa. Elininipiko laJesus ole mu kwafela e ‘lidule Ye mwene noku djale olupe lomupika.’ (Fil. 2:5-8) Okwa li a dula okulididimikila eenghalo dihapu dififohoni molwaashi okwa li e lineekela muJehova. (1 Pet. 2:23, 24) Mokuninga ngaho, Jesus okwa li a pitifa komesho okulonga ehalo laJehova, naasho osha li she mu pefa ondodo yopombada. (Fil. 2:9) Jesus okwa ladipika yo ovahongwa vaye va kale nonghedi yokukalamwenyo ya fa yaye. — Mat. 23:11, 12; Luk. 9:26.
20 Omafimbo amwe eitavelo letu otashi dulika li yelekwe monghedi ififa ohoni. Ndele ohatu dulu yo okukala tu na omukumo ngaashi omuyapostoli Paulus, oo a ti: “Olo tuu eli handi [li] hepekelwa ngaha, ndelenee itandi fi ohoni, osheshi ame ondi mu shii ou nde mu lineekela, ndele ondi shi shii shili, Oye oku neenghono dokutuvikilila nge oshipewa shange fiyo kefiku linya.” — 2 Tim. 1:12.
21. Owa tokola toko okuninga shike nonande ou li mounyuni omo ovanhu ve na oikala yokulihola vo vene?
21 Ombibeli oya xunganeka kutya pefimbo letu ovanhu otava ka kala “nokulihola vo vene.” (2 Tim. 3:2) Onghee hano, itashi kumwifa eshi twa dingililwa kovanhu ovo ve litala ko va fimana ponhele yokutala ko Jehova oye a fimana monghalamwenyo yavo. Inatu efa nande tu kwatwe koikala yokuliholamwene ya tya ngaho. Ndele ponhele yaasho, kashi na nee mbudi kutya ohatu yelekwa, otu li momaupyakadi ile ope na vamwe ovo tava kendabala oku tu fifa ohoni, natu kaleni twa tokola toko okuulika kutya Jehova oye shili Omunhu a fimanenena monghalamwenyo yetu.
[Eshangelo lopedu]
a Ovahongwanhu vamwe vOmbibeli ova ti kutya outumbulilo “oshipa omoshipa” otau yandje ediladilo kutya omolwokuliholamwene, Job okwa li ta dulu okweefa nehalo liwa ounona vaye noimuna yaye i kufwe oipa ile i fye, shimha ashike ye ta kala noshipa shaye ile nomwenyo. Vamwe otava ti kutya outumbulilo oo otau divilike kutya omunhu ota ka kala a hala okukanifa oshipa shaye shonhumba ngeenge okwa pumbwa oku shi ninga opo a xupife omwenyo waye. Pashihopaenenwa, omunhu otashi dulika a yelule okwooko kwaye opo a amene omutwe waye uha dengwe, nokungaho, ota kanifa oshipa shonhumba opo a xupife oshipa shaye. Kashi na nee mbudi kutya omupopyomayele oo otau ulike kushike, osha yela kutya otau yandje ediladilo olo kutya Job okwa li ta ka yandja po ashishe osho e na opo a xupife omwenyo waye.
Oshike hatu lihongo . . .
• monghedi omo Satana a li a pukifa Eva?
• monghedi omo Job a li e linyenga komaupyakadi aye?
• kwaasho Jesus a li a yandja elitulemo kusho?
[Efano pepandja 17]
Eva okwa li a dopa okupitifa komesho ekwatafano laye naJehova
[Efano pepandja 18]
Jesus ka li e liyandja komayeleko aSatana, ndele okwa li a yandja elitulemo kokulonga ehalo laJehova
[Omafano pepandja 20]
Eendombwedi tadi udifile ovanhu meetenda konima yekakamo ledu muHaiti
Ngeenge tu li meenghalo dinyikifa oluhodi, otu na okuyandja elitulemo ‘kuKalunga kehekeleko’