Diinina ehafo loye moilonga yaJehova

“Hafeni alushe mOmwene! Navali handi ti: Hafeni!”—OVAFILIPPI 4:4.

JAMES, Omukriste weedula 70 ha kala muSierra Leone, okwa longa noudiinini monghalamwenyo yaye aishe. Diladila opo ehafo laye la li li fike eshi xuuninwa a tuvikila oimaliwa ya wana oku ka landa eumbo linini leenduda nhee! Efimbo lonhumba konima eshi James noukwaneumbo waye va tembukila mo, oita yopashiwana oya tukuluka moshilongo osho, neumbo lavo ola xwikwa po filufilu. Ova kanifa eumbo lavo, ndelenee inava kanifa ehafo lavo. Omolwashike mbela?

1, 2. Ongahelipi omumwatate umwe noukwaneumbo waye va dula okudiinina ehafo lavo nonande va kanifa omaliko avo aeshe?

² James noukwaneumbo waye ova yukifa omadiladilo avo kwaasho sha xupa po, ndelenee hakwaasho va kanifa. James okwa hokolola ta ti: “Nokuli nomefimbo olo litilifa, otwa ninga okwoongala, otwa lesha Ombibeli, otwa ilikana pamwe notwa tukula navamwe kashona oko twa li tu na po. Otwa dula okudiinina ehafo letu molwaashi otwa yukifa elitulemo letu kekwatafano likumwifi olo tu na naJehova.” Mokudiladila kombinga yoinima iwa oyo va hafela, muyo omwa li osho sha kula unene, okukala ve na ekwatafano lopaumwene naJehova, Ovakriste ava ovadiinini ova li tava dulu ‘okutwikila nokukala va hafa.’ (2 Ovakorinto 13:11, NW) Doshili, eenghalo davo dinyikifa oluhodi kada li dipu okulididimikilwa. Ndelenee inava efa okuhafela muJehova.

3. Ongahelipi Ovakriste vamwe votete va diinina ehafo lavo?

³ Ovakriste votete ova li va shakeneka omayeleko a faafana naao a monika kuJames noukwaneumbo waye. Ndelenee, omuyapostoli Paulus okwa shangela eendjovo edi kOvakriste Ovaheberi ta ti: ‘Okunyekwa ko kwoinima yeni mwe ku humbata nehafo.’ Opo nee Paulus okwa yelifa odjo yehafo lavo ta ti: “Onye omu na emona liwa meulu li dule eli.” (Ovaheberi 10:34) Heeno, Ovakriste ovo vomefelemudo lotete ova li neteelelo la pama. Ova li va tala komesho nelineekelo lokumona sha osho itashi dulu okunyekwa ko—“oshishani shomwenyo” itashi lembe mOuhamba waKalunga womeulu. (Ehololo 2:10) Kunena, eteelelo letu lopaKriste—kutya nee olomeulu ile olokombada yedu—otali dulu oku tu kwafela tu diinine ehafo letu nokuli nande ohatu shakeneke outondwe.

‘Hafeleni meteelelo’

4, 5. (a) Omolwashike omayele aPaulus ‘okuhafela meteelelo’ a li pefimbo kOvaroma? (b) Oshike tashi dulu okuningifa Omukriste a dimbwe eteelelo laye?

⁴ Omuyapostoli Paulus okwa ladipika ovaitaveli vakwao muRoma va ‘hafele meteelelo’ lomwenyo waalushe. (Ovaroma 12:12) Eli ola li epukululo li li pefimbo kOvaroma. Omido di he dulife pomulongo eshi Paulus e va shangela, ova mona omahepeko madjuu navamwe ova hepekwa fiyo okufya omolwelombwelo lOmukesari Nero. Eitavelo lavo kutya Kalunga ote ke va pa eudaneko loshikoroni shomwenyo, nope he na omalimbililo ole va yambidida mokumona oixuna kwavo. Ongahelipi kufye nena?

⁵ Tu li Ovakriste, nafye otwa teelela okuhepekwa. (2 Timoteus 3:12) Natango, otwa dimina kutya “efimbo nombadilila” otali tu hange atushe. (Omuudifi 9:11, NW) Oshiponga otashi dulu okudipaa umwe oo tu hole. Omukifi omudipai otau dulu okweeta efyo lomudali ile lakaume kopofingo. Ngeenge ohatu yandje elitulemo keteelelo letu lOuhamba, itatu ka ya moshiponga pamhepo ngeenge omayeleko a tya ngaho taa holoka. Onghee hano, ohatu ningi nawa okulipula kutya: ‘Mbela onda “hafela meteelelo”? Olungapi handi kufa efimbo okudilonga kulo? Mbela Oparadisa oyo tai uya oi li tuu yashili kwaame? Mbela ondi liwete mo ame mwene? Mbela onda halelela exulilo longhalelo yoinima li uye ngaashi nda li nde li hala eshi nde lihonga oshili lwotete?’ Epulo olo laxuuninwa ola wana okudiladilwa sha kwata moiti. Omolwashike? Omolwaashi ngeenge otu na oukolele muwa, tu li monghalo iwa notu li moshitukulwa shedu osho inashi kumwa naanaa koita, komhumbwe yoikulya ile koiponga yopaushitwe, ohatu dulu okudimbwa—nokuli nande okafimbo ashike—kutya ounyuni mupe waKalunga owa pumbiwa u uye.

6. (a) Eshi Paulus naSilas va mona oixuna moudjuu, ova kala va yukifa omadiladilo avo kushike? (b) Ongahelipi oshihopaenenwa shaPaulus naSilas tashi dulu oku tu ladipika kunena?

⁶ Paulus natango okwa pukulula Ovaroma ve ‘lididimikile moudjuu.’ (Ovaroma 12:12) Paulus okwa li a shiiva omaudjuu. Oshikando shimwe okwa monene memoniko omulumenhu oo e mu indila a ‘yaukile kuMakedonia’ a ka kwafele ovanhu ve lihonge kombinga yaJehova. (Oilonga 16:9) Opo nee Paulus pamwe naLukas, Silas naTimoteus, ova ya kuEuropa noshikepa. Oshike kwa li sha teelela ovatumwa ava ovaladi? Oudjuu! Konima eshi va udifa moshilando shaFilippi muMakedonia, Paulus naSilas ova li va langaulwa neengola nokwiidililwa modolongo. Osha yela kutya ovakalimo vamwe vomuFilippi kava li ashike ve he na ko nasha netumwalaka lOuhamba—ova li yo ve li pataneka unene. Mbela oiningwanima ei oya ningifa ovatumwa ovaladi va kanife ehafo lavo? Hasho. Konima yokudengwa nokutulwa modolongo, ‘pokati koufiku Paulus naSilas ova ilikana ndee tava fimaneke Kalunga nomaimbilohambelelo.’ (Oilonga 16:25, 26) Doshili, ouyahame wokudengwa inau hafifa Paulus naSilas, ndelenee ovatumwa ava vavali kava li va yukifa elitulemo lavo kuo. Omadiladilo avo okwa li a yukifwa kuJehova nosho yo meenghedi omo te va nangeke noupuna. ‘Omolwokulididimika nehafo moudjuu,’ Paulus naSilas ova li oshihopaenenwa shiwa kovamwaxe muFilippi nosho yo keshe pamwe.

7. Omolwashike omailikano etu e na okukwatela mo olupandu?

⁷ Paulus okwa shanga ta ti: “Diinineni mokwiilikana.” (Ovaroma 12:12) Oho ilikana tuu ngeenge u li monghalo itilifa? Oho ilikana kombinga yashike? Otashi dulika oho tumbula oudjuu woye kondadalunde nokupula ekwafo kuJehova. Ndelenee oto dulu yo okukwatela mo eendjovo dokuyandja olupandu omolwomanangeko noupuna oo to hafele. Ngeenge omaupyakadi taa holoka, diladila koinima iwa oyo Jehova he tu ningile moku tu kwafela tu ‘hafele meteelelo.’ David, oo onghalamwenyo yaye ya li i yadi omaudjuu, okwa shanga ta ti: “Oilonga inene Ove wa longa, Omwene, Kalunga kange, noikumifi yoye neemhangela kufye; kape na eshi tashi yelekwa naave; ngeno nda hala oku i udifa noku i vilikila,—ndele yo ihapu, itai dulika okuvalwa.” (Epsalme 40:6) Ngeenge ohatu dilonga alushe ngaashi David shi na sha nomanangeko noupuna oo twa mona okudja kuJehova, ohatu ka kala twa hafa shili.

Kala nomhepo iwa

8. Oshike tashi kwafele Omukriste a twikile nelao ngeenge e li momayeleko?

⁸ Jesus okwa ladipika ovashikuli vaye va kale nomhepo iwa ngeenge tava shakeneke omayeleko e lili noku lili. Okwa ti: “Ovanelao onye, ovanhu ngenge tave mu sheke ndee tave mu taata ndee tave mu popile mowii aushe nokufufya molwange.” (Mateus 5:11) Otu na etomheno lashike omolwokukala tu na elao meenghalo da tya ngaho? Okudula kwetu okulididimikila epataneko otaku ulike kutya omhepo yaJehova oi li mufye. Omuyapostoli Petrus okwa lombwela Ovakriste vakwao mefimbo laye ta ti: “Onye ngenge tamu shekelwa edina laKristus, onye ovanelao, osheshi Omhepo yoshinge noyaKalunga otai kala kombada yeni.” (1 Petrus 4:13, 14) Okupitila momhepo yaye, Jehova ote ke tu kwafela yo tu lididimike, noshidjemo, ohatu ka diinina ehafo letu.

9. Oshike sha kwafela ovamwatate vamwe va mone omatomheno okuhafa eshi va li modolongo omolweitavelo lavo?

⁹ Nokuli nongeenge tu li meenghalo doupyakadi wa kula, ohatu dulu okumona omatomheno okuhafa. Omukriste wedina Adolf okwa mona kutya eshi osho naanaa shi li ngaha. Oha kala moshilongo omo oilonga yEendombwedi daJehova ya li ya shilikwa eedula dihapu. Adolf nosho yo vakwao vahapu ova li va kwatwa nova tokolelwa okukala modolongo oule wefimbo lile omolwaashi ova anya okweefa eitavelo lavo le likolelela paMbibeli. Onghalamwenyo yomodolongo oya li idjuu, ndelenee ngaashi Paulus naSilas, Adolf navakwao ova mona omatomheno okuyandja olupandu kuKalunga. Ova didilika kutya oimoniwa yavo yomodolongo oye va kwafela okupameka eitavelo lavo nosho yo okukulika omaukwatya e na ongushu opaKriste, ngaashi okuyandja noupu, olukeno nosho yo ohole yokuhola ovamwatate. Pashihopaenenwa, ngeenge omunadolongo a mona oshipakete sha dja keumbo, oha tukula osho shi li mo novaitaveli vakwao, ovo va li va tala ko omafiloshisho aa a wedwa po ngaashi taa di kuJehova, Omuyandji a shiya ko ‘wakeshe oshipewa shiwa, nokeshe oshali sha wanenena.’ Oilonga yolune ya tya ngaha oya eta ehafo kovayandji nosho yo kovatambuli. Hano oshimoniwa osho sha li sha diladilwa shi teye po eitavelo lavo oshe va ninga lelalela va pama pamhepo!—Jakob 1:17; Oilonga 20:35.

10, 11. Ongahelipi omumwameme a pondola mokupulwaapulwa kudjuu kwa shikulwa kokukala modolongo efimbo lile?

¹⁰ Ella, oo naye a kala moshilongo omo oilonga yOuhamba ya kala efimbo ya shilikwa, okwa li a kwatwa omolwokupopya navamwe shi na sha neteelelo laye lopaKriste. Oule weemwedi hetatu, okwa monifwa oixuna mokupulwaapulwa kudjuu. Eshi a etwa komhangu lwaxuuninwa, okwa pewa ehandu leedula omulongo modolongo omo mu he na ovailikani vamwe vaJehova. Ella okwa li ashike e na eedula 24 pefimbo opo.

¹¹ Doshili, Ella ina kala a teelela nenyaku okukala monduda yodolongo okukala kwaye akushe kwomounyasha. Ndelenee molwaashi ka li ta dulu okulundulula onghalo yaye, okwa tokola okulundulula etaleko laye. Onghee hano, okwa tameka okutala ko odolongo i li oshitukulwa shaye shokuyandja oundombwedi. Okwa ti: “Molwaashi opa li oilonga ihapu yokuudifa, eedula oda pita po meendelelo.” Konima yeedula di dule nhano, Ella okwa pulwaapulwa natango. Omolwokudidilika kutya okukala kwaye modolongo inaku nyona po eitavelo laye, ovapulaapuli vaye ove mu lombwela tava ti: “Itatu dulu oku ku mangulula, omolwaashi ino lunduluka.” “Ame onda lunduluka!” ola li enyamukulo letokolotoko laElla. “Ame ondi na paife oikala ya xwepopala shi dulife tete eshi nda ya modolongo nosho yo eitavelo lange ola pama unene li dulife nale!” Nokwa weda ko ta ti: “Ngeenge inamu hala okumangulula nge, ohandi ka kala mo fiyo Jehova ta ka mona sha wana okumangulula nge.” Eedula nhano netata dokukala modolongo inadi kufa Ella ehafo laye! Okwe lihonga okukala a wanenwa meenghalo keshe a li. Mbela oto dulu okulihonga sha moshihopaenenwa shaye?—Ovaheberi 13:5.

12. Oshike tashi dulu okweeta ombili yopamadiladilo kOmukriste oo e li meenghalo didjuu?

¹² Ino diladila kutya Ella oku na oshali imwe inai monika nale oyo ye mu pitika a pondole omashongo a tya ngaha. Mokupopya efimbo lokupulwaapulwa olo a li mulo oule weemwedi fimbo ina pewa ehandukilo laye, Ella okwa dimina ta ti: “Ohandi dimbuluka omayoo ange tae lidenge kumwe nonda li ndi udite ngaashi kola a tila.” Ndelenee, Ella oku na eitavelo la pama muJehova. Okwe lihonga okutula elineekelo laye muye. (Omayeletumbulo 3:5-7) Oshidjemo osha li kutya Kalunga okwa ninga unene woshili kuye shi dulife nale. Ota hokolola ta ti: “Efimbo keshe handi i monduda yokupulwaapulilwa, ohandi kala ndi udite ombili tai ya mwaame. . . . Apa ngoo pe fike onghalo tai tilifa, opo ngoo pe fike ombili ya kala tai ningi inene.” Jehova oye a li odjo yombili ei. Omuyapostoli Paulus okwa ti: “Kaleni mu he na nande oshisho shasha, ndelenee oufyoona weni u shiivifileni Kalunga momailikano nomomaindilo pamwe nomapandulo, nombili yaKalunga ei i dule eendunge adishe, otai ka amena omitima deni nomadiladilo eni muKristus Jesus.”—Ovafilippi 4:6, 7.

13. Oshike tashi tu shilipaleke kutya ngeenge hatu ungaunga noudjuu, ohatu ka kala tu na eenghono dokulididimika?

¹³ Ella, oo a li a mangululwa, okwa kala a diinina ehafo laye nonande a li moudjuu. Eshi okwe shi ninga, ndelenee hakeenghono daye mwene, ndele okeenghono odo a pewa kuJehova. Eshi osha li sha faafana komuyapostoli Paulus, oo a shanga ta ti: “Osho hano ohandi litangele oungone wange nehafo, eenghono daKristus opo di kale muame. . . . Osheshi ngenge ndi li oshingone, aame omunaenghono.”—2 Ovakorinto 12:9, 10.

14. Yelifa nghee Omukriste ta dulu okukala netaleko liwa monghalo idjuu nokutya oshidjemo otashi dulika shi kale shike.

¹⁴ Omafininiko oo to shakeneke kunena otashi dulika a kale a yooloka ko kwaao twa konakona apa. Ndele nande ongaho, kutya nee oku li ngahelipi, omafininiko omadjuu okulididimikilwa. Pashihopaenenwa, omuyandji woye woilonga otashi dulika a kale ha kembaula unene oilonga yoye—shi dulife kokule oilonga yovanailonga ovo ve li momaitavelo amwe. Otashi dulika itashi shiiva u ka konge oilonga imwe. Ndele ongahelipi to dulu okudiinina ehafo loye? Dimbuluka Adolf nosho yo ookaume kaye, ovo okukala modolongo kwavo kwe va honga okukulika omaukwatya a fimana. Ngeenge oto ningi eenghendabala dashili okuhafifa omuyandji woye woilonga—nokuli nao e na ‘onyanya’—oto ka kulika omaukwatya opaKriste ngaashi elididimiko nosho yo onheni. (1 Petrus 2:18) Natango, oto ka ninga omunailonga a fimana neenghono, osho efiku limwe tashi ka hapupalifa omhito yoye yokumona oilonga ihafifa. Paife natu konakone eenghedi dimwe omo hatu dulu okudiinina ehafo letu moilonga yaJehova.

Okuninga onghalamwenyo yoye ya nafangwa otaku twala kehafo

15-17. Oshike osho ovalihomboli vamwe ve lihonga tashi dulu okuninipika oisho yonghalamwenyo, nokuli nonande odjo yayo itai dulu okukufwa po filufilu?

¹⁵ Otashi dulika ku na naanaa shihapu osho to dulu okuninga shi na sha noludi loilonga yokulikongela omboloto oyo ho longo ile kombinga yaapo ho longo, ndelenee otashi dulika pe na oinima imwe yonghalamwenyo yoye oyo to dulu okuulika elipangelo. Konakona oshimoniwa tashi shikula.

¹⁶ Ovalihomboli Ovakriste ova li va shiva omukulunhuongalo wonhumba a lye pamwe navo keumbo lavo. Pefimbo lokonguloshi, omumwatate nomukainhu waye ove mu lombwela kutya ova kala ve udite va wililwa po koisho yonghalamwenyo. Nonande aveshe ve na oilonga yefiku alishe oyo tai pula shihapu kuvo, kava li pondodo yokukonga oilonga imwe. Ove lipula kutya efimbo li fike peni tava ka dula okulididimika.

¹⁷ Eshi va pula omayele, omukulunhuongalo okwa nyamukula ta ti: “Ningeni onghalamwenyo yeni ya nafangwa.” Ngahelipi? Omushamane nomukainhu waye ova kala hava longifa eevili nhatu efiku keshe okuya nokwaaluka koilonga. Omukulunhuongalo, oo e shii nawa ovalihomboli ovo, okwa yandja eetepo kutya nava tale ngeenge itava dulu okutembukila popepi nonhele yavo yoilonga, opo va dule okuninipika ouhapu wefimbo olo hava longifa mokweenda okuya nokwaaluka koilonga efiku keshe. Efimbo olo la xupifwa otali dulu okulongifwa mokufiloshisho oinima imwe ya fimana—ile okufuda po nokuli. Ngeenge omafininiko omonghalamwenyo tae ku kufa ehafo loye, omolwashike ito tale ngeenge oto dulu okumona ekwafo mokuninga omalunduluko onhumba?

18. Omolwashike sha fimana tu diladile nawa fimbo inatu ninga omatokolo?

¹⁸ Onghedi ikwao yokuninipika omafininiko oyo okudiladila nawa fimbo inatu ninga omatokolo. Pashihopaenenwa, Omukriste umwe okwa diladila okutunga eumbo. Okwa hoolola opulana idjuu unene, nonande ka li a tunga nande eumbo nale. Paife oku wete kutya okwa li ta dulu okuhenuka omaupyakadi inaa pumbiwa ngeno okwa ‘konakonene eenghatu daye’ fimbo ina hoolola opulana yeumbo laye. (Omayeletumbulo 14:15, NW) Omukriste umwe okwa dimina okukala noshinakuwanifwa shokukalela po omikuli domwiitaveli mukwao. Paudafano eli, ngeenge omuli womukuli ka li ta dulu okushunifa omukuli, oo kwa li e u kalela po okwa li e na oshinakuwanifwa oku shi ninga. Tete, aishe oya li tai ende nawa, ndelenee konima yefimbo omuli womikuli okwa tameka okukala ita wanifa po vali eudafano. Oo ta yandje omikuli okwa tameka okukala noshisho nokwa pula kutya omuyandji womikuli na fute omikuli adishe. Eshi osha eta oupyakadi wa kula komukalelipo. Mbela kasha li tashi dulu okuhenukwa ngeno okwa diladilile nawa koinima aishe fimbo ina dimina okukala noshinakuwanifwa sheengunga odo?—Omayeletumbulo 17:18.

19. Omeenghedi dimwe dilipi omo hatu dulu okuninipika oisho yomonghalamwenyo yetu?

¹⁹ Ngeenge twa loloka, inatu diladila nande kutya ohatu dulu okukufa po eloloko nokumonununa vali ehafo letu mokuninipika ekonakonombibeli lopaumwene, oilonga yomomapya nosho yo okukala pokwoongala. Doshili, edi odo eenghedi da fimana omo hatu dulu okumona omhepo iyapuki yaJehova, oshidjemo shayo ehafo. (Ovagalati 5:22) Oilonga yopaKriste alushe ohai talaleke naluhapu ihai lolola omunhu unene sha pitilila. (Mateus 11:28-30) Osho tashi tu lolola luhapu kashi fi oilonga yetu yopamhepo, ndele oilonga imwe yetu nosho yo omalihafifo. Okulihonga oku ka nangala povili i li pandjele otashi dulu okukwafa tu monunune vali onghalo i li nawa. Okufuda po kanini kwa wedwa po otaku dulu okukwafa unene. N. H. Knorr, oo a longa e li oshilyo shOlutuwiliki lEendombwedi daJehova fiyo efyo laye, okwa kala ha lombwele ovatumwa ta ti: “Ngeenge wa teka omukumo, oshinima shotete osho u na okuninga okufuda po. Oto ka kala wa kumwa okumona kutya konyala oupyakadi keshe otau monika u li mupu okukandulwa po konima eshi wa kofa nawa oufiku!”

20. (a) Ngonga eenghedi dimwe omo hatu dulu okudiinina ehafo letu. (b) Omatomheno okukala nehafo elipi to dulu okudiladila? (Tala oshimhungu pepandja 27.)

²⁰ Ovakriste ove na oufembanghenda okulongela ‘Kalunga omunelao.’ (1 Timoteus 1:11, OB-1954) Ngaashi twe shi mona, ohatu dulu okudiinina ehafo letu nokuli nongeenge twa dingililwa komaupyakadi a kwata moiti. Natu kaleke eteelelo lOuhamba komesho yetu, okulundulula omataleko etu ngeenge tashi shiiva nosho yo okukaleka onghalamwenyo yetu ya nafangwa. Opo nee, kutya nee otu li monghalo ya tya ngahelipi, ohatu ke linyenga keendjovo domuyapostoli Paulus tadi ti: “Hafeni alushe mOmwene! Navali handi ti: Hafeni!”—Ovafilippi 4:4.

Omatomheno a wedwa po okukala nehafo

Tu li Ovakriste, otu na omatomheno mahapu okuhafa. Konakona aa taa shikula:

1. Otu shii Jehova.

2. Otwe lihonga oshili yEendjovo daKalunga.

6. Ohatu hafele eendafano liwa lopaKriste.

8. Otu na omwenyo nosho yo otu na eenghono donhumba.

Omatomheno amwe angapi okukala nehafo to dulu okutumbula?

[Efano pepandja 24]

Paulus naSilas ova li va hafa nokuli nomodolongo

[Efano pepandja 26]

Omesho oye okwa tala tuu keteelelo lehafo lounyuni mupe waKalunga?

[Efano pepandja 29]

Diladila nawa komapulo aa:

• Omolwashike Ovakriste ve na okukaleka eteelelo lOuhamba la twa momadiladilo avo?

• Oshike tashi dulu oku tu kwafela tu diinine ehafo letu meenghalo didjuu?

• Omolwashike tu na okukendabala tu ninge okukalamwenyo kwetu kwa nafangwa?

• Omoinima ilipi vamwe va ninga okukalamwenyo kwavo kwa nafangwa?