“Eheneni kuKalunga”
“Eheneni kuKalunga, opo nee Ye ta ehene kunye.”—JAKOB 4:8.
1, 2. (a) Ovanhu ohava popi luhapu kutya ove na shike? (b) Ekumaido lilipi Jakob a yandja, nomolwashike kwa li la pumbiwa?
“KALUNGA oku li pamwe nafye.” Eendjovo odo ohadi kala da shangwa komadidiliko opashiwana mahapu nokuli nokomidjalo dovakwaita. Outumbulilo “MuKalunga omo twe lineekela” owa shangwa koimaliwa ihapu kunena. Oshi li apeshe kovanhu okupopya kutya ove na ekwatafano lopofingo naKalunga. Ndelenee mbela ito tu kumwe naasho kutya okukala shili nekwatafano la tya ngaho otashi pula shihapu shi he fi ashike okupopya kombinga yasho ile okuulika eendjovo da shangwa di na sha naasho opo di monike kuvamwe?
2 Ombibeli otai ulike kutya otashi shiiva okukala nekwatafano naKalunga. Ndelenee opa pumbiwa eenghendabala. Nokuli nOvakriste vamwe ovavaekwa vomefelemido lotete okwa li va pumbwa okunghonopaleka ekwatafano lavo naJehova Kalunga. Omupashukili Omukriste Jakob okwa londwela vamwe shi na sha neamo lavo lopambelela nosho yo okukanifa kwavo oukoshoki wopamhepo. Mepukululo olo, okwa yandja ekumaido eli li na eenghono, tali ti: “Eheneni kuKalunga, opo nee Ye ta ehene kunye.” (Jakob 4:1-12) Jakob okwa li a hala okutya shike eshi a ti “eheneni”?
3, 4. (a) Oshike osho tashi dulika ovaleshi vonhumwafo yaJakob vomefelemido lotete kwa li va dimbulukifwa koutumbulilo “eheneni kuKalunga”? (b) Omolwashike hatu dulu okukala noushili kutya okweehena kuKalunga otashi shiiva?
3 Jakob okwa longifa outumbulilo oo kwa li tau dulu okuudiwa ko noupu kovaleshi vonhumwafo yaye. Omhango yaMoses oya yandja omalombwelo okondadalunde kovapristeri anghee ve na ‘okweehena’ kuJehova omolwoshiwana shaye. (Exodus 19:22) Kungaha, ovaleshi vonhumwafo yaJakob otashi dulika kwa li va dimbulukifwa kutya okweehena kuJehova kashi fi oshinima shokutalika ko shi li shongaho. Jehova oye omufimanekwa a shiya ko meshito alishe.
4 Ndele nande ongaho, ngaashi omuhongwanhu umwe wOmbibeli okwa didilika, “ekumaido olo [li li muJakob 4:8] otali holola eteelelo li na eenghono.” Jakob okwa li e shi shii kutya Jehova okwa kala alushe nokwiifana pahole ovanhu inava wanenena va ehene popepi naYe. (2 Omafimbo 15:2) Eyambo laJesus ola yeulula omhito yokweehena popepi naJehova pauyadi. (Ovaefeso 3:11, 12) Kunena, omhito yokweehena popepi naKalunga oya yeulukila ovanhu omamiliyona. Ndelenee ongahelipi hatu dulu okulongifa nawa omhito oyo ikumwifi? Ohatu ka kundafana eenghedi nhatu omo hatu dulu okweehena popepi naJehova Kalunga.
Twikila ‘okushiiva’ Kalunga
5, 6. Oshihopaenenwa shomunyasha Samuel otashi ulike ngahelipi osho sha kwatelwa ‘mokushiiva’ Kalunga?
5 PaJohannes 17:3, Jesus okwa ti: “Nomwenyo waalushe owo tuu ou, vo ve ku shiive, Oove auke Kalunga kashili, naau we mu tuma, Jesus Kristus.” Jesus okwa li a hala okutya shike eshi a popya shi na sha ‘nokushiiva’ Kalunga? Ovahongwanhu vahapu ova didilika kutya eityo loshitya osho sha longifwa mOshigreka shopetameko ola kwatela mo shihapu—onghedi tai twikile, oyo tashi dulika i twale nokuli fiyo omokushiiva omunhu nawanawa.
6 Okushiiva Kalunga nawanawa kasha li ediladilo lipe mefimbo laJesus. Pashihopaenenwa, ohatu lesha mOmishangwa dOshiheberi shi na sha naSamuel kutya eshi a li okamatyona “ina shiiva natango Omwene.” (1 Samuel 3:7) Mbela eshi osha hala okutya Samuel okwa li e shii ashike kanini kombinga yaKalunga kaye? Ahowe. Nope he na omalimbililo, ovakulunhu vaye novapristeri okwa li ve mu honga shihapu. Ndelenee oshitya shOshiheberi osho sha longifwa movelishe oyo, pamuhongwanhu umwe, otashi dulu “okulongifwa shi na sha nokushiiva nawa filufilu.” Samuel ka li natango a shiiva Jehova nawanawa ngaashi kwa li te ke mu shiiva eshi ta ka kala omupopikalelipo waYe. Eshi Samuel a kula, okwa shiiva Jehova shili nokwa kulika ekwatafano lopofingo naye.—1 Samuel 3:19, 20.
7, 8. (a) Omolwashike tu he na okutila okulihonga omahongo omoule Ombibeli? (b) Eeshili dimwe domoule dEendjovo daKalunga dilipi tashi dulika twa hala okulihonga nawa?
7 Mbela oto lihongo okushiiva Jehova opo u kale u mu shii nawanawa? Opo u shi ninge, owa pumbwa okukala wa ‘hala shili’ eendja dopamhepo odo Kalunga ta yandje. (1 Petrus 2:2) Ino kala ashike wa wanenwa nokukala neshiivo lomahovelelohongo. Kendabala okulihonga omahongo Ombibeli omoule. (Ovaheberi 5:12-14) Mbela owa tila okulihonga omahongo oo, molwaashi to diladila kutya omadjuu unene? Ngeenge osho shi li ngaho, dimbuluka kutya Jehova oye “Omuhongi Munenenene.” (Jesaja 30:20, NW) Oku shii okuudifa ko ovanhu inava wanenena eeshili domoule. Nota dulu okunangeka noupuna eenghendabala doye di li paushili opo u ude ko osho te ku hongo.—Epsalme 25:4.
8 Omolwashike ito konakona kwoove mwene imwe ‘yomoinima yomoule yaKalunga’? (1 Ovakorinto 2:10, NW) Oyo kai fi oinima yongaho ngaashi oyo tai dulu okutwifwa omhata kovalihongi vouteologi nokovakwamhepo. Oi li omahongo taa ti sha, oo okupitila muo hatu dulu okumona eudeko likumwifi li na sha nomadiladilo nosho yo nomutima waTate yetu omunahole. Pashihopaenenwa, ekulilo, “oshiholekwa shiyapuki” nosho yo omahangano e lili noku lili oo Jehova a longifa okunangeka noupuna oshiwana shaye nokuwanifa po omalalakano aye—oinima oyo nosho yo ikwao ye i pamba oihafifa notai ti sha, noi shii okukonakonwa nokulihongwa paumwene.—1 Ovakorinto 2:7, NW.
9, 10. (a) Omolwashike elinenepeko la nyika oshiponga, noshike tashi ke tu kwafela tu li henuke? (b) Ngeenge tashi uya peshiivo lokushiiva Jehova, omolwashike tu na okukendabala tu lininipike?
9 Eshi to kulu meshiivo leeshili domoule dopamhepo, lungamena oshiponga osho hashi uya pamwe neshiivo—elinenepeko. (1 Ovakorinto 8:1) Elinenepeko ola nyika oshiponga, molwaashi ohali tukula ovanhu kuKalunga. (Omayeletumbulo 16:5; Jakob 4:6) Dimbuluka kutya kape na omunhu e na etomheno lokulitangela eshiivo laye. Oku shi faneka, diladila keendjovo odo da dja metwalemo lembo olo li na sha nomakonakono omaxumokomesho opaunongononi wovanhu momafimbo opaife, tadi ti: “Mokushiiva kwetu shihapu, omo ngoo mokumona kutya otu shii shinini. . . . Keshe osho twe lihonga oshongaho elela oku shi yeleka naasho tu na okulihonga natango.” Elininipiko la tya ngaho olihokwifa shili. Onghee hano, ngeenge tashi uya peshiivo olo la shiya ko—eshiivo lokushiiva Jehova Kalunga—otu na nokuli etomheno linene lokukala twe lininipika. Omolwashike mbela?
10 Didilika omatumbulo amwe opaMbibeli oo taa popi shi na sha naJehova. “Omadiladilo oye omale unene neenghono.” (Epsalme 92:6) “Omayele [aJehova] kae na oshiyelekifo.” (Epsalme 147:5) “Ounongo [waJehova] ohau nyenge okukonakonwa.” (Jesaja 40:28) “[Oule ou] fike peni woupuna noweendunge nowounongo waKalunga!” (Ovaroma 11:33) Osha yela kutya itatu ka shiiva oinima aishe i na sha naJehova. (Omuudifi 3:11) Okwe tu honga oinima ihapu ikumwifi, ndelenee otu na natango eshiivo lihapu olo tu na okulihonga nope he na exulilo. Mbela ihatu kala tu udite kutya etimaumbwile la tya ngaho olikumwifi notali tu lininipikifa yo? Onghee hano eshi hatu lihongo, natu longife alushe eshiivo letu li li ekanghameno lokweehena popepi naJehova nosho yo okukwafela vamwe va ninge sha faafana, ndele haku li longifa nande opo tu linenepekele vamwe.—Mateus 23:12; Lukas 9:48.
Ulika ohole yoye yokuhola Jehova
11, 12. (a) Ongahelipi eshiivo olo hatu mono li na sha naJehova li na oku tu kuma? (b) Oshike tashi ufa kutya ohole yomunhu yokuhola Kalunga oyashili?
11 Omuyapostoli Paulus okwa ninga oshinima osho tashi wapalele eshi a kwatakanifa eshiivo nohole. Okwa shanga ta ti: “Eshi osho handi twikile okwiindila, opo ohole yeni i hapupale unene neshiivo lashili neendunge adishe dokuyoolola.” (Ovafilippi 1:9, NW) Ponhele yoku tu linenepekifa, oshili keshe i na ondilo oyo hatu lihongo shi na sha naJehova nomalalakano aye oi na okuhapupalifa ohole yetu yokuhola Tate yetu womeulu.
12 Doshili, vahapu ovo hava ti kutya ove hole Kalunga hasho lela ve li. Otashi dulika shili va kale ve udite ve na omaliudo e na eenghono momitima davo. Omaliudo a tya ngaho omawa, noku shii nokuli okupandulwa ngeenge oku li metwokumwe neshiivo lashili. Ndelenee kuo vene kae li euliko lohole yashili yokuhola Kalunga. Omolwashike mbela? Didilika nghee Eendjovo daKalunga tadi yelifa ohole ya tya ngaho, tadi ti: “Ohole yokuhola Kalunga oyo tuu ei nokutya, tu diinine oipango yaye.” (1 Johannes 5:3) Onghee hano, ohole yokuhola Jehova oi li ashike yashili ngeenge tai ulikwa moilonga yokudulika.
13. Ongahelipi etilokalunga tali ke tu kwafela tu ulike ohole yetu yokuhola Jehova?
13 Etilokalunga otali tu kwafele tu dulike kuJehova. Etilofimaneko lomoule lokutila Jehova ohali di moku mu shiiva, okulihonga kombinga youyapuki, oshinge, eenghono, ouyuki, ounongo nosho yo ohole yaye i he fi okuyelekwa. Etilo la tya ngaho ola fimanenena mokweehena popepi naye. Doshili, didilika osho Epsalme 25:14 tali ti: “Eendafano lOmwene oli li naava have mu tila.” Hano ngeenge otu na etilo liwa lokutila okunyemateka Tate yetu womeulu omunahole, ohatu dulu okweehena popepi naye. Etilokalunga otali ke tu kwafela tu dulike komayele opandunge oo a shangwa mOmayeletumbulo 3:6 taa ti: “Mu shiiva meendjila doye adishe, opo nee Ye ota ka lalakanifa omalila oye.” Eshi osha hala okutya ngahelipi mbela?
14, 15. (a) Omatokolo amwe elipi oo twa taalela mokukalamwenyo kwakeshe efiku? (b) Ongahelipi hatu dulu okuninga omatokolo monghedi oyo tai ulike kutya otu na etilokalunga?
14 Ou na okuninga omatokolo keshe efiku, makula nosho yo oo manini. Pashihopaenenwa, eenghundafana doludi lilipi to ka kundafana novanailonga vakweni, ovanafikola vakweni nosho yo ovashiinda shoye? (Lukas 6:45) Mbela oto ka longa ngoo noudiinini shi na sha noinakuwanifwa oyo wa pewa ile oto ka longa noundede? (Ovakolossi 3:23) Mbela oto ka ehena popepi naavo hava ulike ohole inini yokuhola Jehova ile ihava ulike nande ohole yoku mu hola, ile oto ka kendabala u nghonopaleke omakwatafano oye novanhu ovo ve na oupamhepo muwa? (Omayeletumbulo 13:20) Oto ningi po shike nokuli nande oshinini opo u xumife komesho oinima yOuhamba waKalunga? (Mateus 6:33) Ngeenge omafinamhango opamishangwa ngaashi oo a tumbulwa apa otaa wilike omatokolo oye akeshe efiku, hano doshili ou li to shiiva Jehova “meendjila doye adishe.”
15 Doshili, etokolo keshe hatu ningi otu na okuwilikwa kediladilo eli kutya: ‘Oshike ngeno Jehova ta kala a hala ndi ninge? Onghatu ilipi tai ke mu hafifa unene?’ (Omayeletumbulo 27:11) Okuulika etilokalunga monghedi oyo, oshi li onghedi ya denga mbada yokuulika ohole yokuhola Jehova. Etilokalunga otali tu linyengifa yo tu kale twa koshoka—pamhepo, paenghedi nosho yo palutu. Dimbuluka kutya movelishe oyo Jakob a kumaida nayo Ovakriste va ‘ehene kuKalunga,’ okwa kumaida yo ta ti: “Yelifeni omake eni, nye ovalunde, yelifeni omitima deni, nye ovanamitimambali.”—Jakob 4:8.
16. Mokuyandja kuJehova, oshike osho itatu dulu nande okuwanifa po, ndelenee oshike osho hatu ka pondola?
16 Doshili, okuulika ohole yetu yokuhola Jehova osha kwatela mo shihapu shi he fi ashike okuhenuka okuninga osho shii. Ohole otai tu linyengifa yo tu ninge osho sha yuka. Pashihopaenenwa, ohatu linyengifwa ngahelipi kokuyandja kwaJehova kukumwifi? Jakob okwa shanga ta ti: “Keshe oshipewa shiwa, nokeshe oshali sha wanenena, ohashi di kombada, okuXe yomauyelele.” (Jakob 1:17) Doshili, ngeenge hatu yandjele Jehova oiniwe yetu, itatu mu yambapaleke. Oye nale mwene woinima aishe nomaliko aeshe. (Epsalme 50:12) Nongeenge hatu yandjele Jehova efimbo letu neenghono detu, itatu wanifa po omhumbwe oyo ita dulu okuwanifa po. Nokuli nongeenge otwa anye okuudifa onghundana iwa yOuhamba Kalunga, ota dulu okuningifa omamanya a ingide. Omolwashike nee tu na okuyandjela Jehova oiniwe yetu, efimbo letu nosho yo eenghono detu? Komesho yaaishe, omolwaashi kungaha ohatu ulike ohole yetu yoku mu hola nomutima aushe nomwenyo aushe nomadiladilo aeshe nosho yo neenghono detu adishe.—Markus 12:29, 30.
17. Oshike tashi dulu oku tu linyengifa tu yandje kuJehova nehafo?
17 Ngeenge hatu yandje kuJehova, otu na oku shi ninga nehafo “osheshi Kalunga e hole ou ta yandje nehafo.” (2 Ovakorinto 9:7) Efinamhango olo la shangwa muDeuteronomion 16:17 tali dulu oku tu kwafela tu kale hatu yandje nehafo, otali ti: “Keshe umwe na ete paenghono denangeko noupuna lOmwene Kalunga koye, ngaashi Ye e mu pa.” Ngeenge hatu diladila kunghee Jehova a kala nokuyandja molwetu, ohatu kala tu na ehalo loku mu pa nehalo liwa. Okuyandja kwa tya ngaho ohaku hafifa omutima waye, ngaashi oshali inini ya dja kokaana okaholike hai hafifa omudali. Okuulika ohole yetu monghedi oyo otaku tu kwafele tu ehene popepi naJehova.
Panga oukaume naye wopofingo okupitila meilikano
18. Omolwashike sha fimana okutala nghee hatu dulu okuxwepopaleka oukwatya womailikano etu?
18 Eemhito dokwiilikana kwetu paumwene oda fimana nodi li eemhito dokweehena kuTate yetu womeulu nosho yo okupopya naye oiholekwa yetu. (Ovafilippi 4:6) Molwaashi okwiilikana oku li onghedi ya fimanenena yokweehena popepi naKalunga, osha fimana okukufa okafimbo ndele hatu diladila kombinga youkwatya womailikano etu. Inashi hala okutya ngeno a kale a ngongwa nawa noitya, ndele oku na okuningwa neendjovo di li paushili notadi di komutima. Ongahelipi hatu dulu okuxwepopaleka oukwatya womailikano etu?
19, 20. Omolwashike tu na okudilonga omanga inatu ilikana, noinima imwe ilipi ya wapala okudilongwa?
19 Ohatu dulu okukendabala okudilonga omanga inatu ilikana. Ngeenge otwa dilonga komesho yefimbo, ohatu dulu okuninga omailikano etu a kale okondadalunde notaa ti sha, nokungaha ohatu ka henuka onghedi yokweendulula omatumbulo oo haa dimbulukiwa noupu. (Omayeletumbulo 15:28, 29) Okudiladila kwaamwe omomanenediladilo oo Jesus a tumbula meilikano laye loshihopaenenwa nokutala nghee a pambafana neenghalo omo tu li, otashi dulika shi tu kwafele. (Mateus 6:9-13) Pashihopaenenwa, otashi dulika tu lipule kutya otwa hala okudana onghandangala ilipi nande oinini mokuwanifa po ehalo laJehova oku kombada yedu. Mbela ohatu dulu okuhololela Jehova ehalo letu lokulongifwa kuye ngaashi tashi dulika nokupula ekwafo opo tu wanife po oshinakuwanifwa keshe osho e tu pa? Mbela otwa wililwa po koisho i na sha neemhumbwe detu dopainiwe? Mbela omanyono elipi twa pumbwa okudiminwa po, noolyelye twa pumbwa unene okukala hatu dimine po? Omayeleko elipi tae tu yahameke, notu udite mbela nghee sha endelela okumona eameno laJehova moshinima osho?
20 Kakele kaasho, otashi dulika tu diladile shi na sha novanhu ovo tu shii kutya ova pumbwa ekwafo laJehova moshinima shonhumba. (2 Ovakorinto 1:11) Ndelenee shimwe shi he fi okudimbuwa osho okuyandja olupandu. Ngeenge otwa diladila nawa kombinga yaasho, ohatu ka mona omatomheno mahapu okupandula Jehova noku mu hambelela efiku keshe omolwouwa waye muhapu. (Deuteronomion 8:10; Lukas 10:21) Okuninga ngaho oku na ouwa wa wedwa po—otaku tu kwafele tu kale tu na olupandu nosho yo etaleko liwa lokukalamwenyo.
21. Okukonakona oihopaenenwa yopamishangwa ilipi taku dulu oku tu kwafela ngeenge hatu ehene kuJehova meilikano?
21 Okukonakona nako otaku dulu yo okuxwepopaleka omailikano etu. Ope na omailikano a denga mbada ovalumenhu novakainhu ovadiinini oo a shangwa mEendjovo daKalunga. Pashihopaenenwa, ngeenge otwa taalelwa koupyakadi u li eshongo, tau tu kaleke noshisho shonhumba nosho yo nokuli noutile u na sha nonghalonawa yetu ile yovaholike vetu, ohatu dulu okulesha eilikano laJakob li na sha nokukashakeneka kwaye omumwainamati Esau oo a li e mu nine onghone. (Genesis 32:9-12) Ile otashi dulika tu konakone eilikano lohamba Asa olo a ilikana eshi etanga lovakwaita Ovaetiopia emiliyona limwe nasha kwa li tali tilifa oshiwana shaKalunga. (2 Omafimbo 14:11, 12) Ngeenge otwa taalelwa koupyakadi oo tau fininike okweetela edina liwa laJehova odino, oshiwa okudiladila keilikano laElia olo a ilikana moipafi yovailikani vaBaal komhunda yaKarmel nosho yo kwaalo laNehemia li na sha nonghalo ya naipala yaJerusalem. (1 Eehamba 18:36, 37; Nehemia 1:4-11) Okulesha nokudilonga shi na sha nomailikano a tya ngaho otaku dulu okunghonopaleka eitavelo letu noku tu pa omadiladilo anghee tu na okweehena nawa kuJehova noisho oyo tai tu wilile po.
22. Omushangwa womudo 2003 otau ka kala ulipi, noshike hatu dulu okukala nokulipula efimbo nefimbo momukokomoko womudo oo?
22 Osha yela kutya kape na oufembanghenda wa kula nosho yo elalakano la shiya ko li dule okudulika komayele aJakob ‘okweehena kuKalunga.’ (Jakob 4:8) Natu ninge ngaho mokuxuma komesho meshiivo letu lokushiiva Kalunga, mokukendabala okuulika ohole yetu unene yoku mu hola nosho yo mokupanga oukaume wopofingo naye okupitila momailikano etu. Momukokomoko womudo 2003, eshi hatu kaleke momadiladilo Jakob 4:8 e li omushangwa womudo, natu twikile okulikonakona tu tale ngeenge ohatu ehene shili popepi naJehova. Ndele ongahelipi kombinga yoshitukulwa shaxuuninwa shomushangwa oo? Mbela omonghedi ilipi Jehova ta ka ‘ehena kunye,’ nota ka eta omanangeko noupuna elipi? Oshitukulwa tashi landula otashi ka kundafana oshinima osho.
Oto dimbuluka?
• Omolwashike okweehena popepi naJehova ku na okutalika ko ku li oshinima sha kwata moiti?
• Omalalakano amwe elipi hatu dulu okulitulila po shi na sha nokumona eshiivo lokushiiva Jehova?
• Ongahelipi hatu dulu okuulika kutya otu na ohole yashili yokuhola Jehova?
• Omeenghedi dilipi hatu dulu okupanga oukaume wopofingo elela naJehova okupitila meilikano?
[Efano pepandja 12]
Omushangwa womudo 2003 otau ka kala: “Eheneni kuKalunga, opo nee Ye ta ehene kunye.”—Jakob 4:8.
[Efano pepandja 9]
Samuel okwa shiiva Jehova nawanawa eshi a kula
[Efano pepandja 12]
Eilikano olo Elia a ilikana komhunda yaKarmel oli li oshihopaenenwa shiwa kufye