Omayele mawa kovalihomboli nosho yo kwaavo inava ya mohombo
“Ohandi shi mu lombwele . . . mu kale meenghedi diwa nye mu kale mOmwene mu he na epiyaano.” — 1 KOR. 7:35.
1, 2. Omolwashike tu na okukonga omayele Ombibeli e na sha novalihomboli nosho yo naavo inava ya mohombo?
LUHAPU ngeenge hatu ungaunga nomunhu woukashike kookanhu wa yooloka ko kuwetu ohatu kwatwa komaliudo e lili noku lili, ngaashi kehafo, kenyeme ile komalimbililo. Ndele opo tu ungaunge nomupondo nomaliudo a tya ngaho, otwa pumbwa okukonga ewiliko kuKalunga. Ashike oo hao aeke omatomheno e na oku tu linyengifa tu ninge ngaho. Pashihopaenenwa, Omukriste ina hombola ile ina hombolwa otashi dulika efimbo limwe a kale e udite kutya ovapambele ile ookaume kaye otave mu fininike neenghono a ye mohombo. Umwe otashi dulika a kale a hala okuya mohombo ndele ina mona natango kaume kopahombo ta wapalele. Vamwe otashi dulika va pumbwa okupewa omayele opo ve lilongekidile oku ka ninga omuhomboli ile omuhombolwa. Kakele kaasho, Ovakriste aveshe ohava shakeneke omayeleko e na sha nomilele da nyata, kutya ovalihomboli ile ovovo inava ya mohombo natango.
2 Oinima ya tya ngaho ihai kumu ashike ehafo letu pauhandimwe, ndele ohai kumu yo ekwatafano letu naJehova Kalunga. Onghee hano, Paulus okwa yandja omayele kovalihomboli nosho yo kwaavo inava ya mohombo taa hangwa monhumwafo yaye yotete kOvakorinto, metukulwa eti-7. Paulus okwa li a shangela ovaleshi onhumwafo oyo opo e va pe omayele oo tae va kwafele ‘va kale meenghedi diwa nokukala mOmwene vehe na epiyaano.’ (1 Kor. 7:35) Eshi to konakona omayele oo e na sha noinima oyo ya fimana, kendabala u tale nghee taa dulu oku ku kwafela u longele Jehova pauyadi, kutya nee owa hombola ile hasho.
Etokolo la kwata moiti olo keshe umwe e na okuninga
3, 4. (a) Oshisho sha pitilila shakaume ile shovapambele shi na sha nomunhu oo ina hombola ile ina hombolwa ohashi dulu okweetifa omaupyakadi elipi? (b) Ongahelipi omayele aPaulus taa dulu okukwafela omunhu a kale e na etaleko li li pandjele li na sha nohombo?
3 Ovanhu vomaputuko mahapu kunena ova lenga ohombo neenghono, ngaashi ashike sha li meputuko lOvajuda vomefelemudo lotete. Ngeenge omunyasha okwa fiki mepupi lonhumba ndele ina hombolwa ile ina hombola, ookaume novapambele vaye ovo ve na omalinyengotomheno mawa otashi dulika va kale ve udite kutya okwa pumbwa okupewa omayele onhumba. Otashi dulika ve mu lombwele pefimbo leenghundafana odo kutya okwa pumbwa filufilu okukonga ile okukongwa. Otashi dulika nokuli va tumbule omunhu wonhumba kondadalunde oo ve mu halela. Otashi dulika yo va ninge omalongekido meholeko opo ovanhu vonhumba ovo inava hombola va shakene. Ndele oinima ya tya ngaho luhapu ohai fifa ashike ovanhu ohoni, hai nyono po oukaume wavo nohai yahameke omaliudo avo.
4 Ashike Paulus ka li nande ha fininike vamwe va hombole ile vaha ye mohombo. (1 Kor. 7:7) Oshoshili kutya okwa li ta longele Jehova nehafo nonande ka li e na omukulukadi, ndele nande ongaho, okwa li a lenga oufemba wavamwe wokuhafela ohombo. Ovakriste kunena navo ove na oufemba wokuhoolola kutya otava i mohombo ile hasho. Onghee hano, kape na nande oumwe e na okufininika mukwao a hombole ile a kale ina hombola.
Longifa nawa oufembanghenda wokukala ino hombola ile ino hombolwa
5, 6. Omolwashike Paulus a ti kutya oshixwepo okukala ino hombola ile ino hombolwa?
5 Paulus okwa li a popya oshinima shimwe shi dididilikwedi monhumwafo oyo a li a shangela Ovakorinto shi na sha nanghee a tala ko oufembanghenda wokukala ino hombola ile ino hombolwa. (Lesha 1 Ovakorinto 7:8.) Nonande Paulus ka li a hombola, ka li he litadele oufembanghenda wa tya ngaho a fa ovawiliki vomalongelokalunga Oukwakriste ovalikaleli. Ndele ponhele yaasho, omuyapostoli Paulus okwa li a divilika ouwa oo tau hafelwa kunena kovaudifi vahapu vonghundana iwa ovo inava ya natango mohombo. Mbela ohava hafele ouwa ulipi?
6 Luhapu Ovakriste ovo inava hombola ile inava hombolwa ohava dulu okupewa oinakuwanifwa moilonga yaJehova oyo tashi dulika itai dulu okuwanifwa po kwaavo va hombola. Paulus okwa li a pewa oufembanghenda we likalekelwa wokukala e li “omuyapostoli [koiwana, NW].” (Rom. 11:13) Ndele mbela omolwashike ito lesha embo lOilonga etukulwa eti-13 fiyo eti-20 u tale nghee Paulus novalongi pamwe naye va li va longa moitukulwa oyo shidalelwe i longwe nokutota po omaongalo mahapumahapu? Oshoshili kutya Paulus okwa li e lididimikila omaudjuu manene oo inaa shakenekwa kuvahapu kunena. (2 Kor. 11:23-27, 32, 33) Ashike ehafo lokukwafela vahapu va ninge ovahongwa olo la li le mu kwafela e lididimikile omaudjuu a tya ngaho. (1 Tes. 1:2-7, 9; 2:19) Ndele mbela Paulus ngeno okwe shi difa ngoo ngeno okwa li a hombola ile e na oukwaneumbo? Otashi dulika ngeno ina pondola.
7. Hokolola oshihopaenenwa shEendombwedi dimwe odo da li da longifa oufembanghenda wokukala inadi hombolwa opo di xumife komesho oinima yOuhamba.
7 Ovakriste vahapu ovo inava ya natango mohombo ohava longifa nawa oufembanghenda oo ve na opo va longe shihapu moilonga yokuudifa Ouhamba. Pashihopaenenwa, ovakokolindjila vamwe inava hombolwa muBolivia, Sara naLimbania, ova li va tembukila komukunda umwe oko ku na ovanhu ovo va kala inava pewa oundombwedi oule womido dihapu. Ndele mbela osha li shidjuu molwaashi komikunda oko kuhe na olusheno? Ova ti: “Molwaashi ovanhu moshitukulwa osho kave na eeradio ile ee-TV odo tadi dulu oku va manena po efimbo, ove hole natango okulesha ngaashi sha li mefimbo lonale.” Ovakalimo vamwe vomomukunda oo ova li hava lesha nova ulikila ovamwameme ovo oileshomwa yEendombwedi daJehova ikulu oyo ihai nyanyangidwa vali. Osha li shidjuu kovamwameme ovo okutalela po eumbo keshe, molwaashi konyala meumbo keshe omwa li ovanhu tava ulike ohokwe. Omukulukadi umwe omunamido okwe va lombwela a ti: “Kashiimba exulilo ola ehena popepi eshi hauxuuninwa Eendombwedi daJehova da fika komikunda detu.” Ovanhu vamwe vomomukunda oo ova li va hovela diva okukala hava i kokwoongala kweongalo.
8, 9. (a) Paulus okwa li ta popi e na shike momadiladilo eshi a ti kutya oshixwepo okukala ino hombola ile ino hombolwa? (b) Ovakriste ovo inava hombola ile inava hombolwa ove na omaufembanghenda elipi?
8 Ovakriste ovo va hombola navo ohava mono lela oidjemo iwa ngeenge tava udifa onghundana iwa moitukulwa omo mu na ovanhu ihave linyenge nawa ketumwalaka. Ndele oinakuwanifwa imwe oyo ya yeulukila ovakokolindjila ovo inava hombola ile inava hombolwa otashi dulika i kale idjuu okuwanifwa po kwaavo va hombola ile ve na ounona. Paulus okwa li a didilika kutya ovanhu ovo inava hombola ove na omhito yokuxumifa komesho onghundana iwa yOuhamba momaongalo omoitukulwa yavo. Okwa li a hala ovanhu aveshe va mone ehafo olo naye a li a mona. Onghee hano, Paulus okwa li a twa omufindo ouwa wokulongela Jehova ino hombola ile ino hombolwa.
9 Omumwameme umwe omukokolindjila ina hombolwa wokOilongo ya Hangana, okwa ti: “Ovanhu vamwe ohava diladila kutya omunhu ita dulu okukala a hafa ngeenge ina hombola ile ina hombolwa. Ndele ame onda mona kutya okukala u na ekwatafano liwa naJehova oko haku eta ehafo tali kalelele. Okukala ino hombola ile ino hombolwa oku li oshali ya denga mbada ngeenge omunhu okwe i longifa nawa, nonande osho ohashi pula omaliyambo.” Okwa ti yo kutya: “Okukala ino hombola ile ino hombolwa itashi imbi omunhu a kale a hafa, ndele ponhele yaasho, otashi mu pe omhito yokumona ehafo lashili. Ame onda mona kutya Jehova oha ulikile ovanhu aveshe ohole yomoule, kutya nee ova hombola ile hasho.” Omumwameme oo paife ota udifa onghundana iwa nehafo moshilongo shimwe omo mu na omhumbwe inene yovaudifi vOuhamba. Ndele ngeenge ku na kaume kopahombo natango, mbela ito dulu okulongifa emanguluko olo u na opo u tamunune mo oukalele woye u longe vamwe oshili? Naave oto dulu okumona oushili oo kutya okukala ino hombola ile ino hombolwa oku li oshali i na ondilo ya dja kuJehova.
Ovo va hala okuhombola ile okuhombolwa
10, 11. Jehova oha yambidida ngahelipi ovo va hala okuhombola ndele inava mona natango ookaume kopahombo tava wapalele?
10 Ovapiya vaJehova vahapu ovadiinini ohava hovele okukonga ookaume kopahombo konima eshi va kala oule wefimbo lonhumba inava hombola ile inava hombolwa. Ndele molwaashi ova nongela kutya omunhu okwa pumbwa ekwafo laJehova opo a mone kaume kopahombo ta wapalele, ohava indile ekwafo kuye. — Lesha 1 Ovakorinto 7:36.
11 Ngeenge oto kongo kaume kopahombo oo naye a hala okulongela Jehova nomutima aushe, shiivifila Jehova oshinima sha tya ngaho okupitila meilikano. (Fil. 4:6, 7) Ino teka nande omukumo nokuli nongeenge pa pita efimbo lile ino mona kaume kopahombo. Kala we lineekela Kalunga oo e li Omukwafi wetu omunahole note ke ku yambidida pamaliudo shi fike peemhumbwe doye. — Heb. 13:6.
12. Omolwashike Omukriste e na okukala a lungama ngeenge a pulwa va endelafane naumwe?
12 Efimbo limwe otashi dulika Omukriste wonhumba oo a nghundipala pamhepo ile omunhu wonhumba oo ehe fi Omukriste, a pule Omukriste wonhumba oo a hala okuya mohombo va endelafane naye. Ndele ngeenge osho osha ningwa, ou na okudimbuluka kutya okuhombolafana nomunhu a tya ngaho otashi dulu okweetifa oilanduliko inyikifa oluhodi neenghono i dulife owike oo omunhu ha kala e udite ngeenge ehe na kaume kopahombo. Shimwe vali, ou na okudimbuluka kutya ohombo oshinima tashi kalelele, kashi na nee mbudi kutya omwa hombolafana nomunhu a tya ngahelipi. (1 Kor. 7:27) Onghee hano, ino ninga etokolo u hombole ile u hombolwe meendelelo opo uhe ke lipe oushima konahiya. — Lesha 1 Ovakorinto 7:39.
Kala we lilongekidila omaupyakadi oo haa shakenekwa mohombo
13-15. Oinima ilipi ovalikongi va pumbwa okukundafana pefimbo leendelafano oyo tai dulu oku ka etifa omaupyakadi mohombo?
13 Nonande Paulus okwa ti kutya oshiwa okulongela Jehova ngeenge omunhu ina hombola ile ina hombolwa, ka li a dina ovo va tokola okuya mohombo. Ponhele yaasho, okwa yandja omayele a nwefwa mo oo taa dulu okukwafela ovalihomboli va kondjife omaupyakadi omohombo nova pameke eehombo davo opo di kalelele.
14 Ashike ovalikongi vamwe ova pumbwa okulundulula etaleko lavo li na sha naasho va teelela oku ka shakeneka meehombo davo. Pefimbo opo tava endelafana, otashi dulika va kale ve udite kutya ohole yavo oye likalekelwa neenghono, nokape na efiku mohombo yavo mu ka holoke okuhaudafana. Ohava i mohombo tava diladila kutya oinima otai ke va endela ashike nawa nokape na osho tashi dulu okunyona po ehafo lavo. Okudiladila kwa tya ngaho kaku li mondjila nandenande! Oinima oyo ovanhu hava kala tava diladila kutya otave ke i hafela mohombo, hayo aike hai kwafele ovalihomboli va kondjife omaudjuu e lili noku lili oo tava ka shakeneka. — Lesha 1 Ovakorinto 7:28.a
15 Ovanhu vahapu ovo opo va hombola ohava kala va kumwa nohava kala nokuli va nyemata ngeenge ookaume kavo kopahombo itava tu kumwe navo moinima oyo ya fimana. Otashi dulika ve lihange itava tu kumwe moinima ngaashi kutya ove na okukala tava longifa ngahelipi oimaliwa nefimbo lavo lefudepo ile kutya otava ka kala hava di peni nonokutya olungapi tava kala hava ka talela po ovadali vavo. Kakele kaasho, keshe umwe oha kala e na omaunghundi onhumba oo ehe holike kumukwao. Ndele pefimbo leendelafano, otashi dulika vaha yandje lela elitulemo koinima oyo ve wete kutya inai kwata moiti, ashike oinima ya tya ngaho otai dulu oku ka etifa omaupyakadi manene mohombo monakwiiwa. Onghee hano, oshiwa ngeenge ovalikongi tava kundafana oinima i lili noku lili ofimbo inava hombola.
16. Omolwashike ovalihomboli ve na okukala hava tu kumwe opo va dule okukondjifa omaupyakadi omohombo?
16 Opo ovalihomboli va pondole nova kale va hafa mohombo yavo, ova pumbwa okukala hava tu kumwe opo va dule okukandula po omaupyakadi oo tava shakeneke. Ove na okukala hava tu kumwe moinima ngaashi nghee ve na okutekula ounona vavo nosho yo nghee ve na okufila oshisho ovadali vavo eshi tava kulupa. Kave na okweefa omaupyakadi omoukwaneumbo e va tukaule. Ngeenge ova kala hava dulika komayele Ombibeli, otava ka kala hava kandula po omaupyakadi mahapu, have lididimikile oo tae va nyenge okukandula po nokukala hava hafele pamwe. — 1 Kor. 7:10, 11.
17. Ovalihomboli ohava kala ve na “oisho yopaunyuni” ilipi?
17 Paulus okwa li a tumbula vali oshinima shimwe osho hashi shakenekwa meehombo mo 1 Ovakorinto 7:32-34. (Lesha.) Okwa li a yelifa kutya ovalihomboli ohava kala ve na “oisho yopaunyuni,” ngaashi oshisho shoikulya, oidjalomwa, eenhele dokukala nosho yo oinima ikwao ihe fi yopamhepo. Ndele mbela omolwashike shi li ngaho? Omumwatate fimbo ina hombola, otashi dulika a kale e litula filufilu mokuwanifa po oukalele waye. Ndele shimha a hombola, oha ka mona kutya efimbo neenghono daye donhumba oku na oku di longifa po mokufila oshisho omukulukadi waye opo e mu wapalele. Omukainhu naye oha ningi sha faafana. Ndele Jehova okwa didilika oshinima sha tya ngaho omolwounongo waye munene. Oku shii kutya luhapu ohashi pula ovalihomboli va longife po efimbo neenghono donhumba odo va li hava longifa moilonga yaye fimbo inava ya mohombo opo va dule okupondola meehombo davo.
18. Omalunduluko elipi e na sha nomalihafifo vamwe tashi dulika ve na okuninga shimha va hombola?
18 Ndele ope na natango oshilihongomwa vali shimwe. Ngeenge ovalihomboli ohava longifa po efimbo neenghono donhumba odo va li hava longifa moilonga yaJehova opo va dule okufila oshisho ookaume kavo kopahombo, mbela kave na okuninga sha faafana ngeenge tashi uya pefimbo olo va li hava longifa momalihafifo fimbo inava hombola? Mbela omukulukadi ota ka kala e udite ngahelipi ngeenge omushamane waye okwa twikile ashike okukala e litula neenghono momaudano nookaume kaye? Mbela omushamane ota ka kala e udite ngahelipi ngeenge omukulukadi waye okwa twikile okukala ha longifa efimbo lihapu moinima oyo e hole okuninga nookahewa kaye? Ngeenge osho osha ningwa, otashi dulika kaume kopahombo mukwao a kwatwe diva koudja, a kanife ehafo laye nokukala e udite ehe holike. Oinima ya tya ngaho otai dulu ashike okuhenukwa ngeenge ovalihomboli aveshe vavali ova ningi eenghendabala ngaashi tava dulu opo va pameke ekwatafano lavo ve li omukulukadi nomushamane. — Ef. 5:31.
Jehova okwa hala ovapiya vaye va kale va koshoka paenghedi
19, 20. (a) Omolwashike omunhu ngeenge a hombola itashi ti kutya ita ka yelekwa vali a ye momilele da nyata? (b) Oinima ilipi tai dulu okuningilwa ovalihomboli ngeenge ova kala vehe li pamwe oule wefimbo lile?
19 Ovapiya vaJehova ove na okukala va tokola toko okukala va koshoka paenghedi. Vamwe ohava hoolola okuya mohombo opo ngeno va henuke oluhaelo. Ndele ohombo ihai amene ashike omunhu ngahenya opo aha ye momilele da nyata. Pefimbo lOmbibeli, eehotekuma doilando oda li ashike hadi amene ovanhu ovo ve li meni lado. Ndele ngeenge omunhu okwa i kondje yoshilando oko ku na ovalunga novalongi vominyonena vahapu, otashi dulika a nyekwe oinima yaye ile a dipawe. Sha faafana, ovalihomboli navo otava ka amenwa ashike vaha ye moluhaelo ngeenge ova kala hava diinine eemhango dOmutoti wohombo.
20 Paulus okwa tumbula dimwe domeemhango odo mo 1 Ovakorinto 7:2-5. Omushamane oku na ashike okukala e na ekwatafano lopamilele nomukulukadi waye; omukulukadi naye oku na ashike okukala e na ekwatafano lopamilele nomushamane waye. Keshe umwe okwa teelelwa a wanife po “eemhumbwe” damukwao dopamilele odo keshe omunhu a hombola ile a hombolwa e na oufemba oku di wanifilwa po. Ndele ovashamane novakulukadi vamwe ohava kala vehe li pamwe oule wefimbo lile, tashi dulika umwe a fiye po mukwao omolwefudo ile molwaashi a ka konga oilonga yokulikongela omboloto koshilando shimwe, naasho ohashi va imbi va wanife po “eemhumbwe” davo. Ndele diladila ashike koilanduliko inyikifa oluhodi oyo tai dulu okweetifwa kokuliyandja komafininiko aSatana oo taa dulu okuningifa umwe a ye moluhaelo “omolwokuhelipangela”! Ashike Jehova oha nangeke noupuna eenghendabala domitwe domaukwaneumbo dokufila oshisho eemhumbwe domaukwaneumbo ado nopehe na okuninga oinima oyo tai tula eehombo davo moshiponga. — Eps. 37:25.
Okudulika komayele Ombibeli ohaku eta omanangeko noupuna
21. (a) Omolwashike etokolo lokuya mohombo ile lokuha ya mohombo la kwata moiti? (b) Omolwashike taku dulu okutiwa kutya omayele oo taa hangwa mOvakorinto votete etukulwa 7 otaa dulu oku tu kwafela?
21 Etokolo lokuya mohombo ile lokuha ya mohombo olo limwe lomomatokolo a kwata moiti oo omunhu e na okuninga. Okuhawanenena oko haku etifa unene omaupyakadi pokati kovanhu okwa kuma ovanhu aveshe. Onghee hano, nokuli naavo va hokiwa nova nangekwa noupuna kuJehova itava dulu okuhenuka filufilu omaupyakadi, kutya nee ova hombola ile hasho. Ndele ngeenge owa tula moilonga omayele opandunge oo taa hangwa mOvakorinto votete etukulwa 7, oto ka dula okuhenuka omaupyakadi mahapu. Pataleko laJehova, omunhu ota dulu ‘okuwapeka’ ile tu tye, okupondola, kutya nee okwa hombola ile ina hombola. (Lesha 1 Ovakorinto 7:37, 38.) Okukala twa hokiwa kuJehova oko elalakano la denga mbada olo hatu dulu okulitulila po. Ngeenge otwa kala twa hokiwa kuJehova ohatu ka kala nomwenyo waalushe mounyuni mupe, omo ovalumenhu novakainhu tava ka hafela omakwatafano nopehe na oinima oyo hai va yeleke kunena.
[Eshangelo lopedu]
a Tala membo Osho tashi dulu okukwafela oukwaneumbo u kale wa hafa shili, etukulwa 2, okatendo 16-19.
Oto nyamukula ngahelipi?
• Omolwashike tuhe na okufininika vamwe kutya nava hombole ile nava hombolwe?
• Ongahelipi to dulu okulongifa nawa efimbo loye u li omupiya waJehova ina hombola ile ina hombolwa?
• Ongahelipi ovalikongi tava dulu okulilongekidila omaupyakadi omohombo pefimbo leendelafano?
• Omolwashike omunhu ngeenge a hombola itashi ti kutya ita ka yelekwa vali a ye momilele da nyata?
[Omafano pepandja 14]
Ovakriste ovo inava hombola ile inava hombolwa otava ka kala ashike va hafa ngeenge ova longifa efimbo lavo mokutamununa mo oukalele wavo
[Efano pepandja 16]
Omalunduluko elipi vamwe ve na okuninga shimha va i mohombo?