Opo u dule okumona ondjabi, kala u na elipangelo
“Omuningi wefiyafano keshe [oha kala nelipangelo moinima, NW] aishe.”—1 OVAKORINTO 9:25.
1. Metwokumwe nOvaefeso 4:22-24, ongahelipi omamiliyona a dimina okulongela Jehova?
NGEENGE owa ninginifwa u li umwe womEendombwedi daJehova, owe shi ulika moipafi kutya owa hala okukufa ombinga mefiyafanepo olo omunhu ta mono ondjambi yomwenyo waalushe. Owa dimina okulonga ehalo laJehova. Fimbo inatu liyapulila Jehova, vahapu vomufye otwa ninga omalunduluko manene opo eliyapulo letu li kale tali ti sha noli tambulwe ko kuKalunga. Otwa landula omayele omuyapostoli Paulus kOvakriste oo taa ti: “Mu nokulidula omunhu mukulu, ou mwe mu shikula nale, ndele ohe linyono po mokushikula ouhalu u nekonda . . . Ndele nye mu djale omunhu mupe a shitwa a fe Kalunga omouyuki nomouyapuki woshili.” (Ovaefeso 4:22-24) Noitya imwe, fimbo inatu dimina shi na sha nokuliyapulila Kalunga, otwa anya okulandula onghedi yetu ikulu yokukalamwenyo oyo itai tambulwa ko.
2, 3. Ongahelipi 1 Ovakorinto 6:9-12 tava ulike kutya otu na okuninga omalunduluko opavali opo tu hokiwe kuKalunga?
2 Omaukwatya onhumba omunhu mukulu oo ovo tava ningi Eendombwedi daJehova ve na okulidula okwa tokolwa filufilu kEendjovo daKalunga. Paulus okwa tumbula imwe monhumwafo yaye oyo a shangela Ovakorinto, ta ti: “Ovahaeli novakaleli voikalunga novanyoni vohombo nomashenge novahaeli vomashenge, novalunga novanalwisho neengholwe novasheki novanyeki ovo itava fyuulula ouhamba waKalunga.” Opo nee okwa ulika kutya Ovakriste vomefelemudo lotete ova ninga omalunduluko ounhu oo a fimana, eshi a weda ko ta ti: “Ndele mwa li mu li ngaha, vamwe vomunye.” Didilika kutya osho va li ngaho, ndele ova lunduluka.—1 Ovakorinto 6:9-11.
3 Paulus okwa ulika kutya omalunduluko a wedwa po otashi dulika a kale yo a pumbiwa, eshi a twikila ko ta ti: “Ame inandi dilikwa sha, ndele aishe kai nekwafo.” (1 Ovakorinto 6:12) Onghee hano, vahapu kunena ovo va hala okukala Eendombwedi daJehova ova mona kutya osha pumbiwa okwaanya okuninga nokuli noinima oyo i he na ekwafo ile inai fimana unene nonande inai dilikwa. Oinima ya tya ngaho otai dulu okumana po efimbo ile oku tu imba tu lalakanene oinima oyo ya fimanenena.
4. Ovakriste ve liyandja otava tu kumwe naPaulus mushike?
4 Okuliyapulila Kalunga ohaku ningwa pahalo liwa, ndele hanomunyengutima, sha fa ngeno kutya otashi pula eliyambo linene. Ovakriste ve liyapulila Kalunga ova dimina osho Paulus a popya konima eshi a ninga omushikuli waKristus a ti: “Osheshi [omolwaJesus] nda kanifa aishe nohandi i dini oyo oimbodi yongaho, ndi likole Kristus.” (Ovafilippi 3:8) Paulus okwa anya nehafo oinima oyo inai fimana unene opo a dule okutwikila okulonga ehalo laKalunga.
5. Omefiyafanepo lilipi Paulus a kufa ombinga nomupondo, nongahelipi hatu dulu okuninga sha faafana?
5 Paulus okwa li e na elipangelo eshi a tondoka mefiyafanepo laye lopamhepo, nohauxuuninwa okwa li a dula okutya: “Ame onda lwa olwoodi liwa, onda xulifa etondoko, neitavelo nde li diinina. Opo nee nda tuvikililwa oshishani shouyuki handi ke shi pewa mefiku linya kOmwene, omutokoli omuyuki, ndelenee haame andike, naaveshe ava ve hole eholoko laye.” (2 Timoteus 4:7, 8) Mbela nafye ohatu ka dula ngoo okutonga ngaho efiku limwe? Ohatu ka dula oku shi ninga ngeenge meitavelo otwa kala nelipangelo ofimbo hatu tondoka mefiyafanepo letu lopaKriste nope he na okweefa nofiyo twa mana.
Elipangelo ola pumbiwa opo tu longe ouwa
6. Elipangelo oshike, nomeembinga mbali dilipi tu na okukala nalo?
6 Oitya yOshiheberi nOshigreka oyo ya tolokwa “elipangelo” mOmbibeli otai ulike lelalela komunhu oo he lipangele ye mwene. Luhapu ohai yandje ediladilo lokulikelela u ha longe owii. Ndele osha yela kutya elipangelo ola pumbiwa yo ngeenge otwa hala okulongifa omalutu etu okulonga oilonga iwa. Ovanhu inava wanenena ova dalwa neamo lokuninga osho sha puka, onghee hano otu na ekondjo lopavali. (Omuudifi 7:29; 8:11) Ofimbo hatu likelele tu ha longe owii, otu na yo okulifindila okulonga ouwa. Doshili, okupangela omalutu etu opo tu longe ouwa osho onghedi ya shiya ko yokuhenuka okulonga owii.
7. (a) Oshike osho tu na okwiilikana tu mone, ngaashi David a ninga? (b) Okudilonga shi na sha nashike tashi ke tu kwafela tu kale tu na elipangelo linene?
7 Osha yela kutya elipangelo ola fimanenena ngeenge otwa hala okukala metwokumwe nokuliyapulila kwetu Kalunga. Otwa pumbwa okwiilikana ngaashi David, a ti: “Kalunga, shitile nge omutima wa yela nomeni lange tula mo omhepo ipe i neenghono.” (Epsalme 51:12) Ohatu dulu okudilonga shi na sha nomauwa oo haa di mokuhenuka oinima oyo inai koshoka paenghedi notai nyono po olutu. Diladila kouyahame oo tau dulu okuholoka po ngeenge inatu henuka oinima ya tya ngaho: oupyakadi wa kwata moiti shi na sha noukolele, okunyona po omakwatafano navamwe, nokuli nokufya omhiva. Mepingafano naasho, diladila komauwa mahapu oo haa di mokudiinina onghedi yokukalamwenyo oyo twa tulilwa po kuJehova. Ndele omolwokukala paushili, inatu dimbwa kutya omitima detu odi na omakoto. (Jeremia 17:9) Otu na okukala twa tokola toko okukondjifa eamo lao okudina efimano lokudiinina omifikamhango daJehova.
8. Oushili ulipi oimoniwa tai tu hongo? Shi faneka.
8 Vahapu vomufye otu shi shii paimoniwa kutya ombelela i he na ehalo ohai kendabala alushe okuninipika ouladi womhepo oyo ya hala. Pashihopaenenwa, diladila shi na sha nokuudifa Ouhamba. Jehova okwa hafela ehalo liwa lovanhu li na sha nokukufa ombinga moilonga oyo tai yandje omwenyo. (Epsalme 110:3; Mateus 24:14) Kuvahapu vomufye, kasha li shipu okulihonga okuudifa moipafi. Okwa li tashi pula—notashi dulika tashi pula natango—okupangela omalutu etu, oku a ‘denga’ noku a “dulikifa,” ponhele yoku a efa e tu yukife mondjila oyo ipu nokweenda.—1 Ovakorinto 9:16, 27; 1 Ovatessaloniki 2:2.
Elipangelo ola pumbiwa “moinima aishe”?
9, 10. Oshike sha kwatelwa mokukala “nelipangelo moinima aishe”?
9 Omayele Ombibeli okukala “nelipangelo moinima aishe,” otaa ulike kutya omwa kwatelwa shihapu shi he fi ashike okupangela ehandu ile okuhenuka elihumbato inali koshoka. Otashi dulika tu kale tu udite kutya paife otu na elipangelo moinima oyo, nongeenge osho, ohatu dulu okukala twa hafa shili. Ndele ongahelipi shi na sha neembinga dikwao mokukalamwenyo omo inashi yela naanaa kutya otwa pumbwa elipangelo? Oku shi faneka, natu tye nee ngeno otu li moshilongo osho sha punapala noshi na omufika wokukalamwenyo u li pombada. Mbela kashi li pandunge okulihonga okwaanya okulanda oinima oyo inai fimana? Oshi li nawa ngeenge ovadali tava hongo ounona vavo va ha kale tava lande keshe shimwe osho tava mono molwaashi ashike opo shi li noshihokwifa ile molwaashi ove na oshimaliwa sha wana oku shi landa. Ndelenee opo ehongo la tya ngaho li pondole, ovadali ove na oku va tulila po oshihopaenenwa shiwa.—Lukas 10:38-42.
10 Okulihonga okukala tu he na oinima imwe otaku dulu okupameka etokolotoko letu. Otaku dulu yo oku tu ningifa tu kale tu na olupandu linene loiniwe oyo tu na nosho yo okukala tu uditile onghenda ovo ve he na oinima yonhumba, ndele hamolwaashi va hoolola okukala ngaho ndelenee omolwomhumbwe. Oshoshili kutya onghedi i li pandjele itai tu kumwe noikala oyo i li apeshe ngaashi “kala u lihole” ile “owe lilongela osho sha denga mbada.” Eengeshefa domashiivifo otadi xwaxwameke okahalu kokulihafifa pokafimbo, ndele ohadi ningi ngaho opo di likole shihapu. Onghalo oyo otashi dulika i ye moshipala eenghendabala detu dokukala nelipangelo. Oshifo shokoshilongo shimwe shiyamba shokuEuropa omafiku aa osha ti: “Ngeenge okupangela eamo lii otaku pula ekondjo lomeni kwaavo ve li meenghalo doluhepo da nyaya komunhu, kedimbwe nee laavo ve li medu li yadi omashini nomaadi eenyiki moulipamwe wonena oo wa punapala!”
11. Omolwashike okulihonga okukala tu he na oinima imwe shiwa, ndele oshike tashi shi ningi shidjuu?
11 Ngeenge ohatu mono shidjuu okuyoolola pokati kaasho twa hala ashike naasho twa pumbwa shili, otashi dulika tashi kwafa okukatuka eenghatu tu shilipaleke kutya itatu ningi oinima itatu dulu oku i kalela po. Pashihopaenenwa, ngeenge otwa hala okupondola eamo lokulanda nope he na elipangelo, otashi dulika tu tokole tu ha lande meendjo ile ngeenge hatu ka landa, ohatu dulu okuya ashike nomuvalu woimaliwa wa ngabekwa. Dimbuluka kutya Paulus okwa ti kutya “etilokalunga olo eliko linene shili, shamha omunhu a wana naai yaye.” Okwa tomhafana ta ti: “Inatu eta mo sha mounyuni, ndele itatu dulu okudja mo nasha. Ndelenee ngenge tu na oipalwifa noikutu, osho tuu nashi tu wanenene.” (1 Timoteus 6:6-8) Mbela fye otwa wanenwa? Okulihonga okukala nonghalamwenyo ya nafangwa, inai piyaanekwa koinima ihapu inai fimana molwokulihafifa sha pitilila—kashi na nee mbudi kutya oya fa peni—otashi pula etokolotoko nelipangelo. Ndele oshi li oshilihongomwa tashi ti sha.
12, 13. (a) Omeenghedi dilipi okwoongala kwopaKriste taku pula elipangelo? (b) Omeembinga dilipi vali twa pumbwa okukulika elipangelo?
12 Okukala pokwoongala kwopaKriste nopoyoongalele inini naai ya kula nako otaku pula yo okukala nelipangelo. Pashihopaenenwa, oukwatya oo owa pumbiwa opo omadiladilo etu a ha twalwaatwalwe pefimbo loprograma. (Omayeletumbulo 1:5) Otashi dulika tashi pula elipangelo opo tu ha piyaaneke vamwe mokunongofolela ovo twa shaama navo moipundi ponhele yokuyandja elitulemo letu alishe komupopi. Okulundulula elandulafano lomalipyakidilo etu opo tu fike kuyele otashi dulika ku pule elipangelo. Natango, elipangelo otashi dulika la pumbiwa opo tu litulile po efimbo lokulilongekidila okwoongala nokukufa nee ombinga muko.
13 Okukala nelipangelo moinima inini otaku pameke okudula kwetu oku shi ninga moinima inene. (Lukas 16:10) Onghee hano, kashi li tuu pandunge okulipangela tu kale hatu lesha pandjikilile Eendjovo daKalunga nosho yo oishangomwa yOmbibeli, noku i konakona ndele hatu dilonga kwaasho twe lihonga! Kashi li tuu pandunge okulipangela tu ha tambule ko oilonga itai wapalele, oukaume mwii nosho yo oikala neenghedindjikilile itadi wapalele ile okulipangela ndele hatu anye okukufa ombinga momalipyakidilo oo taa dulu okumana po efimbo letu lokulongela Kalunga li na ondilo! Okukala twe lipyakidila moilonga yaJehova oku li shili eameno liwa oku tu amena koinima oyo tai dulu oku tu kufa mo moparadisa yopamhepo yehangano laJehova lomounyuni aushe.
Natu ninge ovakulunhu mokukala tu na elipangelo
14. (a) Ongahelipi ounona ve na okulihonga okukala nelipangelo? (b) Omauwa elipi taa dulu okumonika ngeenge ounona tave lihongo okukala nelipangelo ofimbo vanini?
14 Okahanana opo ka dalwa kake na elipangelo. Okambo ka shangwa kovashiivinawa ke na sha nelihumbato lounona oka yelifa taka ti: “Elipangelo ihali uya ashike ngahenya ile ombaadilila. Ouhanana nounona vanini ova pumbwa ewiliko neyambidido lovadali opo va hovele okulihonga elipangelo. . . . Elipangelo lounona ohali ende tali hapupala momukokomoko womido dofikola eshi tava wilikwa kovadali.” Ekonakono li na sha nounona vomido nhee ola holola kutya ovo ve lihonga okukala ve na elipangelo lonhumba “luhapu ohava kulu ndele tava ningi ovanyasha vomido omulonga nasha vaxwepo, ve holike kuvahapu, ve hole okulihonga shihapu, ve na omukumo nove shii okulineekelwa.” Ovo inava hovela okulihonga oshilihongomwa osho “luhapu ohava kala ve udite ouwike, hava handuka diva nova lunduka. Ohava sholola ngeenge pe na oudjuu nohava henuka omashongo.” Osha yela kutya opo okaana ka ninge omukulunhu muxwepo, oka pumbwa okulihonga okukala nelipangelo.
15. Okuhakala nelipangelo otaku ulike kushike, noshi li mepingafano nelalakano lilipi olo twa tulilwa po mOmbibeli?
15 Sha faafana, ngeenge otwa hala okukala Ovakriste ovakulunhu, otu na okulihonga okukala nelipangelo. Okuhakala nelipangelo otaku ulike kutya fye otu li natango eehanana dopamhepo. Ombibeli otai tu kumaida tu “kaleni [ovakulunhu] meendunge.” (1 Ovakorinto 14:20, yelekanifa OB-1954.) Elalakano letu olo “[okuhanga] oukumwe womeitavelo nomeshiivo okushiiva Omona waKalunga, tu ninge ovakulunhu, twa kula, twa fika kewano louyadi waKristus.” Omolwashike? Opo “tu ha kale vali ouhanana hava telaanifwa nohava fungaafungifwa keemhepo adishe delongo [nomomanyanekelodanauko] ovanhu nomomakonda omalungameno omapukifo.” (Ovaefeso 4:13, 14) Osha yela kutya okulihonga okukala nelipangelo okwa fimanenena shi na sha noupamhepo wetu.
Nghee hatu dulu okukulika elipangelo
16. Ongahelipi Jehova a yandja ekwafo?
16 Opo tu kulike elipangelo, otwa pumbwa ekwafo laKalunga, nopo li li. Eendjovo daKalunga, di li ngaashi oshitengelelo sha wanenena, otadi tu ulikile opo tu na okuninga omalunduluko paumwene notadi yandje omayele shi na sha nanghee tu na oku shi ninga. (Jakob 1:22-25) Oumwainafana wetu wopahole owe lilongekida yo oku tu kwafela. Ovakulunhuongalo Ovakriste ohava yavelele vamwe eshi tava yandje ekwafo lopaumwene. Jehova oha yandje nehalo omhepo yaye iyapuki ngeenge ohatu mu pula meilikano e i tu pe. (Lukas 11:13; Ovaroma 8:26) Onghee hano, natu hafele omafiloshisho oo. Omaetepo oo e li pepandja 21 otaa dulu oku tu kwafela.
17. Etwomukumo lilipi hatu hange mOmayeletumbulo 24:16?
17 Itashi hekeleke tuu okushiiva kutya Jehova oha pandula eenghendabala detu doku mu hafifa! Osho oshi na oku tu linyengifa tu twikile okukendabala tu kale nelipangelo. Kashi na nee mbudi kutya olungapi tashi dulika tu ponye, inatu efa nandenande okukala hatu kendabala. “Osheshi lu-7 omuyuki ta punduka ndee ta penduka vali.” (Omayeletumbulo 24:16) Efimbo keshe twa pondola, otu na etomheno lokulipandula. Ohatu dulu yo okukala noushili kutya Jehova okwe tu panda. Ondombwedi imwe oya ti kutya fimbo inai yapulila Jehova okukalamwenyo kwayo, efimbo keshe kwa li ya pondola okulikelela okunwa omakaya oule woshivike, oye lipa ondjabi mokulilandela sha shi na oshilonga noimaliwa oyo elipangelo le i kwafela i xupife.
18. (a) Oshike sha kwatelwa mekondjo letu okukala nelipangelo? (b) Eshilipaleko lilipi Jehova te tu shilipaleke nalo?
18 Komesho yaaishe, otu na okudimbuluka kutya elipangelo ola kwatela mo omadiladilo nosho yo omaliudo. Otu shi wete meendjovo daJesus tadi ti: “Okeshe tuu ou ta tale omukainhu nokahalu, oye okwe mu haela momutima waye.” (Mateus 5:28; Jakob 1:14, 15) Oo e lihonga okupangela omadiladilo nomaliudo aye ota ka pangela noupu olutu laye alishe. Natu pamekeni hano etokolotoko letu lokuhenuka okulonga owii nosho yo nokuli oku u diladila. Ngeenge omadiladilo mai okwa holoka po, natu a ekeleishi meendelelo. Ohatu dulu okuya onhapo omayeleko mokwiilikana tu kale nomesho etu a tala kuJesus. (1 Timoteus 6:11; 2 Timoteus 2:22; Ovaheberi 4:15, 16) Eshi hatu ningi ngaashi hatu dulu, ohatu landula omayele Epsalme 55:23 oo taa ti: “Omutengi woye u undulila kOmwene, Ye ote ku kalele noshisho. Oye ita efa nande omuyuki a kale alushe nokutengauka.”
Oto dimbuluka?
• Omeenghedi mbali dilipi tu na okukala nelipangelo?
• Otashi ti ngahelipi okukala “nelipangelo moinima aishe”?
• Omaetepo taa longo elipi e na sha nokukulika elipangelo wa didilika momukokomoko wekonakono eli?
• Elipangelo ohali hovele peni?
[Oshimhungu pepandja 21]
Nghee elipangelo tali dulu okupamekwa
• Li kulika nokuli nomoinima oyo inini
• Dilonga shi na sha nomauwa alo opaife nosho yo omonakwiiwa
• Pingena po osho Kalunga a dilika naasho ye te tu ladipikile
• Ekelashi omadiladilo mai meendelelo
• Yadifa omadiladilo oye nomadiladilo opamhepo taa tungu
• Tambula ko ekwafo olo to pewa kOvakriste vakweni ovo va pyokoka
• Henuka eenghalo odo tadi koko
• Ilikana kuKalunga e ku kwafe momafimbo omayeleko
[Efano pepandja 19]
Elipangelo ohali tu linyengifa tu longe ouwa