Kala ho ningi omatokolo oo taa fimanekifa Kalunga

“Omunamayele [oha konakona, NW] eenghatu daye.” — OMAYEL. 14:15.

1, 2. (a) Otu na okukala twa halelela okuninga shike ngeenge hatu ningi omatokolo? (b) Ohatu ka kundafana kombinga yomapulo elipi?

NOPEHE na omalimbililo, ohatu ningi omatokolo mahapu efiku keshe, namahapu omuo kae na oilanduliko tai kalelele, ndele amwe otaa dulu okukuma onghalamwenyo yetu neenghono. Otu na okukala twa halelela okufimanekifa Kalunga momatokolo aeshe oo hatu ningi, kutya nee okwa kwata moiti ile hasho. — Lesha 1 Ovakorinto 10:31.

² Mbela oho mono ngoo shipu okuninga omatokolo ile ohashi kala shidjuu kwoove? Ngeenge otwa hala okukala tu li Ovakriste va pyokoka, otu na okulihonga okuyoolola pokati kaasho shi li mondjila naasho sha puka nokuninga omatokolo e likolelela kwaasho twa itavela, ndele hakwaasho sha itavelwa kuvamwe. (Rom. 12:1, 2; Heb. 5:14) Omatomheno amwe elipi oo tae tu linyengifa tu lihonge okukala hatu ningi omatokolo opandunge? Omolwashike omafimbo amwe hashi kala shidjuu neenghono okuninga omatokolo? Eenghatu dilipi hatu dulu okukatuka opo tu dule okuninga omatokolo oo taa fimanekifa Kalunga?

Omolwashike twa pumbwa okukala hatu ningi omatokolo?

3. Oshike tu na okuhenuka ngeenge hatu ningi omatokolo?

³ Ngeenge ohatu ongaonga okuninga omatokolo ngeenge tashi uya poinima oyo ya kwatela mo omifikamhango dOmbibeli, ovanafikola vakwetu ile ovanailonga vakwetu otashi dulika va fike pexulifodiladilo kutya inatu tomhwa lela kwaasho twa itavela nokungaho otava ka dula oku tu nwefa mo noupu. Ovanhu otashi dulika va popye oipupulu, va kengelele ile va vake nokukendabala oku tu ladipika tu ‘shikule ouhapu weemhunga,’ sha hala okutya, tu ninge ngaashi vo ile tuhe va lopote. (Ex. 23:2) Ndele omunhu oo e shii okuninga omatokolo oo taa fimanekifa Kalunga ita ka efa oumbada ile ehalo lokukala a hokiwa kuvamwe li mu ningife a ninge oinima oyo ihe li metwokumwe neliudo laye la deulwa kOmbibeli. — Rom. 13:5.

4. Omolwashike vamwe tashi dulika va kale va hala oku tu ningila omatokolo?

⁴ Ovanhu vamwe ovo va hala oku tu ningila omatokolo otashi dulika ngoo ve tu halela ouwa. Ookaume ketu ovo ve na omalinyengotomheno mawa otashi dulika ve tu kondjife tu shikule omayele avo. Nonande ihatu kala pamwe novadali vetu, otashi dulika ovapambele vetu va kale tave lipula unene nonghalonawa yetu notashi dulika va kale ve udite kutya ove na okutwikila oku tu kwafela eshi hatu ningi omatokolo a fimana. Pashihopaenenwa, diladila shi na sha noinima oyo ya kwatela mo ouhaku wopaunamiti. Ombibeli oya dilika elongifo lohonde. (Oil. 15:28, 29) Ndele inai yelifa kondadalunde oinima aishe oyo ya pamba ouhaku, naasho otashi pula keshe umwe womufye a ninge etokolo lopaumwene kutya ouhaku woludi lilipi ta ka tambula ko ile ta ka anya.a Ovaholike vetu otashi dulika va kale tave tu kondjifa tu shikule omayele avo ngeenge tashi uya poinima ya tya ngaho. Ndele ngeenge tashi uya pokuninga omatokolo e na sha noinima oyo, Omukriste keshe e liyapula nokwa ninginifwa okwa pumbwa okuhumbata “omutengi waye mwene.” (Gal. 6:4, 5) Otu na okukala unene hatu lipula shi na sha nokukala twa hokiwa kuKalunga, ndele hakovanhu. — 1 Tim. 1:5.

5. Ongahelipi hatu dulu okuhenuka oilanduliko inyikifa oluhodi yokuhe na eitavelo?

⁵ Ngeenge ohatu ongaonga okuninga omatokolo, otashi dulu okutula omwenyo wetu moshiponga. Omuhongwa Jakob okwa ti kutya omunhu oo ha ongaonga okuninga omatokolo ‘omutengauki meendjila daye adishe.’ (Jak. 1:8) Ngaashi ashike omunhu e li moshikepa ihe na oshipungululifo hai twalwaatwalwa ngeenge mefuta mu na oshikungulu, omunhu a tya ngaho naye ota ka twalwaatwalwa komadiladilo opanhu. Oshi na oupu omunhu a tya ngaho a ka pe vamwe oushima omolwoilanduliko inyikifa oluhodi yokuhe na eitavelo kwaye. (1 Tim. 1:19) Ongahelipi hatu dulu okuhenuka oilanduliko ya tya ngaho? Otu na okukala twa ‘pama meitavelo.’ (Lesha Ovakolossi 2:6, 7.) Opo tu kale twa pama, otu na okulihonga okukala hatu ningi omatokolo oo taa ulike kutya otu na eitavelo mEendjovo daKalunga da nwefwa mo. (2 Tim. 3:14-17) Ndele mbela oshike tashi dulu oku tu imba tu ninge omatokolo e li pandunge?

Omolwashike tashi dulu okukala shidjuu okuninga omatokolo?

6. Oumbada otau dulu oku tu kuma ngahelipi?

⁶ Otashi dulika tu kale twa tila neenghono hatu diladila kutya ohatu ka ninga omatokolo ehe li pandunge, ile okutalwa ko kuvamwe twa nyika oulai. Onghalo ya tya ngaho oi shii okuudiwa ko. Kape na oo a hala okuninga omatokolo ehe li pandunge, oo taa dulu okweetifa omaupyakadi nosho yo oo tashi dulika e tu fife ohoni. Ndele nande ongaho, okukala tu hole Kalunga nosho yo Eendjovo daye otaku dulu oku tu kwafela tuha kale unene twa tila. Omeenghedi dilipi mbela? Ohole yokuhola Kalunga otai ke tu linyengifa alushe tu kale hatu tale kutya Eendjovo daye nosho yo oishangomwa ya kanghamena kOmbibeli otai ti ngahelipi fimbo inatu ninga omatokolo a fimana. Okuninga ngaho otashi ke tu kwafela tuha ninge omapuko mahapu. Omolwashike mbela? Omolwaashi Ombibeli otai dulu ‘okweetela ovashima eshiivo nomunyasha okushiiva nokunongela.’ — Omayel. 1:4.

7. Oshike hatu dulu okulihonga moshihopaenenwa shohamba David?

⁷ Mbela ohatu ka ninga ngoo alushe omatokolo e li pandunge? Hasho nandenande, molwaashi atushe ohatu ningi omapuko. (Rom. 3:23) Pashihopaenenwa, ohamba David oya li omulumenhu omunaendunge nomudiinini. Ndele nande ongaho, omafimbo amwe okwa li a ninga omatokolo ehe li pandunge oo a li e mu etela oupyakadi nosho yo vamwe. (2 Sam. 12:9-12) Ashike David ka li a efa omapuko aye e mu imbe okuninga omatokolo nosho yo okukala a hokiwa kuKalunga. (1 Eeh. 15:4, 5) Ngaashi David, ngeenge otwa kala alushe tu shii kutya Jehova iha konenene omapuko etu nonokutya ote ke tu dimina po omanyono etu, ohatu ka dula okuninga omatokolo nonande otwa ningile omapuko. Jehova ota ka twikila okuyambidida ovo ve mu hole nohava dulika kuye. — Eps. 51:3-6, 9-12.

8. Oshike hatu lihongo meendjovo domuyapostoli Paulus di na sha nohombo?

⁸ Ohatu dulu okuninipika oumbada oo hatu kala tu na ngeenge hatu ningi omatokolo. Ngahelipi mbela? Omokukala tu shii kutya omafimbo amwe ohapa kala pe na oinima ihapu i li mondjila oyo hatu dulu okuhoolola po shimwe shomuyo. Natu tale nghee omuyapostoli Paulus a li a tomhafana shi na sha nohombo. Okwa popya eendjovo da nwefwa mo, a ti: “Ovo inava hombola novafiyekadi, ohandi va lombwele: otashi va wapalele ngenge tava kala ngaashi ame ndi li. Ndele ngenge itava dulu okulipangela, nava hombole, osheshi okuhombola ku dule okuxwikwa kouhalu.” (1 Kor. 7:8, 9) Paulus okwa popya kutya oshiwa komunhu okukala ina hombola ile ina hombolwa, ndele osho hasho ashike ehoololo li li mondjila.

9. Otu na ngoo mbela okukala hatu lipula shi na sha nanghee vamwe va tala ko omatokolo oo hatu ningi? Shi yelifa.

⁹ Mbela otu na okukala hatu lipula shi na sha nanghee vamwe tava tale ko omatokolo oo hatu ningi? Omafimbo ngoo amwe. Didilika osho Paulus a li a popya kombinga yokulya oikulya oyo tashi dulika ya li ya yambelwa oikalunga. Okwa ti kutya etokolo otashi dulika li kale inali puka mulo vene, ndele otali dulu okupundukifa omunhu oo e na eliudo la nghundipala. Paulus okwa li a tokola okuninga po shike? Okwa ti: “Oikulya ngenge tai pukifa omumwatate, itandi li vali ombelela fiyo alushe, opo ndi ha hongaule omumwatate.” (1 Kor. 8:4-13) Nafye otwa pumbwa okutala kutya omatokolo etu oshi na oupu a kume eliudo lavamwe ngahelipi. Ndele otu na unene okulipula kutya omatokolo etu otaa kumu ngahelipi ekwatafano letu naJehova. (Lesha Ovaroma 14:1-4.) Omafinamhango Ombibeli elipi tae ke tu kwafela tu ninge omatokolo oo taa fimanekifa Kalunga?

Eenghatu hamano odo tu na okukatuka opo tu ninge omatokolo e li pandunge

10, 11. (a) Ongahelipi hatu dulu okuhenuka oikala yelinenepeko momaukwaneumbo? (b) Ovakulunhuongalo ove na okukaleka shike momadiladilo ngeenge tava ningi omatokolo oo a kuma eongalo?

¹⁰ Henuka oikala yelinenepeko. Ofimbo inatu ninga etokolo lonhumba, otwa pumbwa okulipula hatu ti: ‘Mbela ondi na ngoo oufemba wokuninga etokolo eli?’ Ohamba Salomo oya ti: ‘Apa tape uya ounhwa, otape uya yo okufifwohoni, ndelenee ounongo tau kala pwaava ve lininipika.’ — Omayel. 11:2.

¹¹ Ovadali otashi dulika va efe ounona vavo va ninge omatokolo onhumba, ndele ounona kave na okudiladila kutya ove na oufemba wokukala tava ningi omatokolo kuvo vene. (Kol. 3:20) Ovakulukadi novadalakadi ove na eenghonopangelo donhumba moukwaneumbo ndele ove na okudulika koukwamutwe wovashamane vavo. (Omayel. 1:8; 31:10-18; Ef. 5:23) Sha faafana, ovashamane ova pumbwa okudimina kutya eenghonopangelo davo oda ngabekwa nonokutya ove na okudulika kuKristus. (1 Kor. 11:3) Ovakulunhuongalo ohava ningi omatokolo oo a kuma eongalo. Ndele ove na okushilipaleka kutya itava ‘koyo kombada yaasho sha shangwa’ mEendjovo daKalunga. (1 Kor. 4:6) Ohava shikula yo filufilu ewiliko olo hava pewa komupiya omudiinini. (Mat. 24:45-47) Ohatu ka henuka okulietela oisho nosho yo vakwetu, noitatu ka nyika oluhodi ile tu nyikife vamwe oluhodi, ngeenge otwa ningi ashike nelininipiko omatokolo oo tu na oufemba okuninga.

12. (a) Omolwashike tu na okukonga omauyelele? (b) Yelifa kutya ongahelipi omunhu ta dulu okukonga omauyelele.

¹² Kala ho kongo omauyelele. Salomo okwa ti: “Eemhangela dovadiinini tadi eta ouwa auke. Ndelenee omweendeleli keshe te likongele eemhumbwe.” (Omayel. 21:5) Pashihopaenenwa, mbela owa diladila po ondungediladilo i na sha nokungeshefa? Ngeenge osho, ino ninga ashike etokolo she likolelela komaliudo oye. Ongela omauyelele aeshe oo a pumbiwa, pula omayele kwaavo ve na eshiivo moshinima osho nokutala kutya omafinamhango Ombibeli elipi taa longo moshinima osho. (Omayel. 20:18) Opo u unganeke nawa omauyelele oo wa konga, ninga omisholondodo mbali, muumwe shanga mo omauwa oo to ka mona, mo muukwao shanga mo omawii. Fimbo ino ninga etokolo, tala ‘ngeenge ou na oimaliwa ya wana.’ (Luk. 14:28) Tala kutya etokolo loye otashi dulika li ka kume ngahelipi onghalo yoye yopamaxupilo nosho yo oupamhepo woye. Ohashi pula efimbo neenghendabala okukonga omauyelele, ndele ngeenge owa ningi ngaho, oto ka dula okuhenuka okuninga omatokolo meendelelo oo haa etifa oisho inai pumbiwa.

13. (a) Eshilipaleko lilipi hatu hange muJakob 1:5? (b) Ongahelipi okwiilikana tu pewe ounongo taku dulu oku tu kwafela?

¹³ Ilikana u pewe ounongo. Omatokolo etu otaa ka fimanekifa ashike Kalunga ngeenge otwa pula ekwafo kuye eshi hatu a ningi. Omuhongwa Jakob okwa ti: “Ngenge umwe womunye okwa hepa ounongo, ne u indile kuKalunga ou e hole okuyandjela aveshe noku he nokungongota, opo nee ote u pewa.” (Jak. 1:5) Katu na okukala twa fya ohoni okudimina kutya otwa pumbwa ounongo waKalunga u tu kwafele eshi hatu ningi omatokolo. (Omayel. 3:5, 6) Okukala twe lineekela ashike meendunge detu vene otaku dulu oku tu pukifa noupu. Ngeenge hatu ilikana tu pewe ounongo nokukonga omafinamhango mEendjovo daKalunga, kungaho, ohatu efa omhepo iyapuki i tu kwafele tu mone kutya omolwashike naanaa twa hala okuninga etokolo lonhumba. — Heb. 4:12; lesha Jakob 1:22-25.

14. Omolwashike tu na okuhenuka okukala hatu ongaonga okuninga omatokolo?

¹⁴ Ninga etokolo loye. Ino endelela okuninga etokolo fimbo ino konga omauyelele nokwiilikana u pewe ounongo. Omunaendunge oha ‘konakona eenghatu daye’ nefimbo. (Omayel. 14:15, NW) Ashike ino kala to ongaonga okuninga etokolo. Omunhu oo ha ongaonga okuninga omatokolo otashi dulika a konge omalipopilo ehe na xulo nafina kutya omolwashike ina katuka onghatu yonhumba. (Omayel. 22:13) Ndele hauxuuninwa, oha ningi ashike etokolo molwaashi a nwefwa mo kuvamwe.

15, 16. Okutula etokolo moilonga okwa kwatela mo shike?

¹⁵ Tula etokolo loye moilonga. Eenghendabala odo hatu ningi opo tu ninge etokolo li li pandunge otadi dulu okuhepa ngeenge itatu ningi po sha opo tu ninge ngaashi twa tokola. Salomo okwa ti: “Longa ashishe to shi dulu neenghono doye.” (Omuud. 9:10) Opo tu pondole, otu na okukatuka eenghatu odo da pumbiwa opo tu dule okutula moilonga omatokolo oo twa ninga. Pashihopaenenwa, omuudifi umwe meongalo otashi dulika a tokole okukokola ondjila. Mbela ota ka pondola ngoo? Ota dulu okupondola ngeenge ita longo olutaima koilonga yokulikongela omboloto noita efa omalihafifo e mu lolokife nokumana po efimbo olo a pumbwa opo a wanife po oukalele waye.

¹⁶ Ihashi kala alushe shipu okutula moilonga omatokolo oo a fimana. Omolwashike mbela? Omolwaashi ‘ounyuni aushe ou li mepangelo lomunawii.’ (1 Joh. 5:19) Otu na okukondjifa ‘ovapangeli vounyuni ou womilaulu, neemhepo dowii mevalelwa.’ (Ef. 6:12) Omuyapostoli Paulus nomuhongwa Judas ova popya kutya ovo va hala okufimaneka Kalunga ova pumbwa okukondja. — 1 Tim. 6:12; Jud. 3.

17. Ngeenge tashi uya pokuninga omatokolo, Jehova okwa teelela tu ninge shike?

¹⁷ Talulula etokolo loye nokuninga omalunduluko apa sha pumbiwa. Omatokolo aeshe oo hatu ningi ihaa ende naanaa ngaashi twa li twa diladila. Atusheni ohatu hangwa ‘kefimbo nombadilila.’ (Omuud. 9:11, NW) Ndele nande ongaho, Jehova okwa teelela tu kale metwokumwe nomatokolo onhumba nonande otashi dulika tu hangwe komayeleko. Ngeenge omunhu okwa ningi etokolo lokuliyapulila Jehova ile a ninga eano lohombo ita dulu okuninguluka. Kalunga okwa hala tu kale metwokumwe nomatokolo etu. (Lesha Epsalme 15:1, 2, 4.) Ndele omatokolo mahapu ihaa kala lela a kwata moiti. Onghee hano, omunaendunge oha talulula omatokolo oo a ninga efimbo nefimbo. Ita ka efa ounhwa ile ondudi i mu imbe a ninge po omalunduluko ile nokuli a efe po okuninga etokolo lonhumba. (Omayel. 16:18) Oha kala a pitifa komesho okufimanekifa Kalunga monghalamwenyo yaye.

Deula vamwe va kale hava ningi omatokolo oo taa fimanekifa Kalunga

18. Ovadali otava dulu ngahelipi okudeula ounona vavo va kale hava ningi omatokolo e li pandunge?

¹⁸ Ovadali otava dulu okuninga shihapu opo va kwafele ounona vavo ve lihonge okuninga omatokolo oo taa fimanekifa Kalunga. Ovahongi va denga mbada ohava tula po oshihopaenenwa shiwa. (Luk. 6:40) Ngeenge sha pumbiwa, ovadali otava dulu okuhokololela ounona vavo kutya ova li va katuka eenghatu dilipi opo va ninge etokolo lonhumba. Otava dulu yo okweefa ounona vavo va ninge omatokolo onhumba kuvo vene noku va pandula ngeenge omatokolo avo okwa ende nawa. Ndele mbela ongahelipi ngeenge okaana oka ningi etokolo lihe li pandunge? Tete omudali otashi dulika a kwatwe keamo lokukwafela okaana kaye kaha hangwe koilanduliko yetokolo lako, ndele okuninga ngaho otashi dulika haalushe tashi ka etela okaana ouwa. Pashihopaenenwa, omudali ota dulu okweefa okaana ka konge omukanda wokushinga. Ndele natu tye nee ngeno okaana oka kala inaka dulika komhango yonhumba yomeendjila ndele taka pulwa ka fute. Ovadali otava dulu okufuta ofuto oyo okaana ka pulwa, ndele ngeenge ova pula okaana ka longe opo ka dule okufutila ehandukilo lako, otake ke lihonga okukala haka lungamene eenghatu dako. — Rom. 13:4.

19. Otu na okuhonga shike ovakonakonimbibeli vetu, nongahelipi hatu dulu oku shi ninga?

¹⁹ Jesus okwa lombwela ovashikuli vaye va honge vamwe. (Mat. 28:20) Shimwe shomoilihongomwa ya fimanenena osho tu na okuhonga ovakonakonimbibeli osho oku va honga okuninga omatokolo e li pandunge. Ndele opo tu pondole, otu na okuhenuka eamo loku va lombwela osho ve na okuninga. Oshi li pandunge oku va honga nghee ve na okutula moilonga omafinamhango Ombibeli opo va dule okukala hava ningi omatokolo kuvo vene. Ombibeli oya ti kutya “keshe umwe womufye [oku] na okulihokolola ye mwene kuKalunga.” (Rom. 14:12) Onghee hano, atusheni otu na etomheno la kola lokuninga omatokolo oo taa fimanekifa Kalunga.

[Eshangelo lopedu]

Oto nyamukula ngahelipi?

• Omolwashike twa pumbwa okulihonga okuninga omatokolo?

• Oumbada otau dulu oku tu kuma ngahelipi, nongahelipi hatu dulu oku u finda?

• Eenghatu hamano dilipi tu na okukatuka opo tu dule okuninga omatokolo oo taa fimanekifa Kalunga?

[Oshimhungu/Efano pepandja 20]

Eenghatu odo tu na okukatuka opo tu ninge omatokolo e li pandunge

1 Henuka oikala yelinenepeko

2 Kala ho kongo omauyelele

3 Ilikana u pewe ounongo

4 Ninga etokolo loye

5 Tula etokolo loye moilonga

6 Talulula etokolo loye nokuninga omalunduluko apa sha pumbiwa

[Efano pepandja 19]

Omunhu oo ha ongaonga okuninga omatokolo okwa fa omunhu e li moshikepa ihe na oshipungululifo i li mefuta mu na oshikungulu