11-تاراۋ
عيبادات ورىندارى
ٵلىم-تاربيە الۋ جانە ٴبىر-ٴبىرىن جىگەرلەندىرۋ ٷشىن ەحوبانىڭ شىنايى قىزمەتشىلەرىنە بىرگە باس قوسىپ وتىرۋ تاپسىرىلعان (ەۆر. 10:23—25). قۇداي تاڭداپ العان يسرايل حالقىنىڭ العاشقى عيبادات ورنى «كيەلى شاتىر، ياعني كەزدەسۋ شاتىرى» بولعان (مۇس. 2-ج. 39:32، 40). عاسىرلار وتە ٴداۋىت ۇلى سۇلەيمەن قۇدايدىڭ داڭقىن اسىراتىن عيباداتحانا تۇرعىزدى (پات. 1-ج. 9:3). ال ب. ز.ب. 607-جىلى سول عيباداتحانا قيراتىلعاننان كەيىن، ياھۋديلەر قۇدايعا عيبادات ەتۋ ٷشىن ٴماجىلىسحانا دەپ اتالاتىن عيماراتتاردا جينالىپ ٴجۇردى. كەيىن عيباداتحانا قايتا سوعىلىپ، شىنايى عيباداتتىڭ ورتالىعى رەتىندە قىزمەت اتقاردى. يسا ٴماجىلىسحانالاردا دا، عيباداتحانادا دا ٴتالىم بەرگەن (لۇقا 4:16؛ جوح. 18:20). ول ٴتىپتى تاۋدا دا كەزدەسۋ وتكىزگەن (مات. 5:1—7:29).
2 يسانىڭ ولىمىنەن كەيىن ماسىحشىلەر كوپشىلىك ورىنداردا جانە جەكە ۇيلەردە جينالىپ، جازبالاردان ٴتالىم العان ٵرى ٴبىر-بىرىمەن ارالاسقان (ەل. ٸس. 19:8، 9؛ ريم. 16:3، 5؛ قول. 4:15؛ فلم. 2). كەيدە ولارعا قۋعىن-سۇرگىننەن ساقتانۋ ٷشىن جاسىرىن كەزدەسىپ وتىرۋعا تۋرا كەلگەن. ٴيا، قۇدايدىڭ ەرتەدەگى ادال قىزمەتشىلەرى «ەحوبادان ٴتالىم الۋ» ٷشىن عيبادات ورىندارىندا جينالىپ تۇرۋعا قاتتى ىقىلاستى بولعان (يشايا 54:13).
3 بۇگىندە دە ماسىحشىلەردىڭ كەزدەسۋلەرى ٷشىن كوپشىلىك ورىندار مەن جەكە ۇيلەر قولدانىلادى. جەكە ۇيلەردە ادەتتە ۋاعىزداۋعا ارنالعان كەزدەسۋلەر وتكىزىلەدى. وسىنداي جيىندار ٷشىن ٶز ٷيىن ۇسىناتىندار مۇنى مارتەبە سانايدى. ولار وسىلاي ۇلەس قوسقاننىڭ ارقاسىندا رۋحاني نىعايا تۇسكەن.
پاتشالىق سارايى
4 ەحوبا كۋاگەرلەرىنىڭ جينالاتىن ەڭ باستى ورنى — پاتشالىق سارايى. ادەتتە جىلجىمايتىن مۇلىك ساتىپ الىنىپ، پاتشالىق سارايى سالىنادى نەمەسە سول جەردەگى بۇرىنعى عيمارات جوندەلەدى. شىعىنداردى ازايتۋ جانە عيماراتتارىمىزدى دۇرىس پايدالانۋ ٷشىن، ٴبىر پاتشالىق سارايىندا بىرنەشە قاۋىم كەزدەسە الادى. كەيبىر جەردە عيماراتتى جالعا الۋ كەرەك بولادى. جاڭادان بوي كوتەرگەن جانە ٸرى جوندەۋ جۇمىستارىنان وتكەن پاتشالىق سارايلارى ٷشىن باعىشتاۋ باعدارلاماسىن وتكىزگەن ورىندى. ال كىشىگىرىم جوندەۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلگەن پاتشالىق سارايلارى ٷشىن باعىشتاۋ باعدارلاماسىن وتكىزۋدىڭ قاجەتى جوق.
5 پاتشالىق سارايى جۇرتقا اسەر قالدىرۋ ماقساتىمەن سوعىلمايدى. جوباسى ٵر جەردە ٵرتۇرلى بولعانمەن، ماقساتى ٴبىر: ولار قولدانىس ٷشىن تۇرعىزىلادى (ەل. ٸس. 17:24). پاتشالىق سارايى جەرگىلىكتى جاعدايلارعا ساي ٵرى قاۋىم كەزدەسۋلەرىن وتكىزۋگە ىڭعايلى بولۋ كەرەك.
6 ەحوبا كۋاگەرلەرىنىڭ بارلىق قاۋىمى وزدەرى جينالاتىن پاتشالىق سارايىنىڭ قولدانىسى مەن كۇتىمى ٷشىن ساداقا جاسايدى. ٴبىراق كەلۋشىلەردى ساداقا بەرۋگە ەشكىم مىندەتتەمەيدى، ەشقانداي اقشا جيناۋ ٴراسىمى دە جوق. ەگەر كەزدەسۋگە كەلگەن ادام شىعىندى وتەۋ ماقساتىندا ساداقا جاسايمىن دەسە، بۇل ٷشىن پاتشالىق سارايىندا ارنايى جاشىك ورناتىلعان. ساداقا سالاتىندار مۇنى قۋانىشپەن ٵرى شىن جۇرەكتەن ىستەيدى (قور. 2-ح. 9:7).
7 پاتشالىق سارايى جاقسى كۇيدە بولۋ ٷشىن، قاۋىمداعىلاردىڭ ٴبارى ساداقا جاساۋدى ٵرى تازالاۋ مەن كۇتىپ ۇستاۋ جۇمىستارىنا ەرىكتى تۇردە قاتىسۋدى مارتەبە كورەدى. مۇنداي جۇمىستى جوسپارلاۋ نەگىزىنەن اقساقالعا نە قىزمەت كومەكشىسىنە تاپسىرىلادى. ادەتتە تازالىق جۇمىسىن ۋاعىزداۋ توپتارى اتقارادى، بۇل ىستە توپ باقىلاۋشىسى يا ونىڭ كومەكشىسى جەتەكشىلىك ەتەدى. پاتشالىق سارايىنىڭ ٸشى دە، سىرتى دا ەحوبانىڭ جانە ونىڭ ۇيىمىنىڭ اتىنا كىر كەلتىرمەيتىندەي كۇيدە بولۋى ٴتيىس.
پاتشالىق سارايى جاقسى كۇيدە بولۋ ٷشىن، قاۋىمداعىلاردىڭ ٴبارى ساداقا جاساۋدى ٵرى تازالاۋ مەن كۇتىپ ۇستاۋ جۇمىستارىنا ەرىكتى تۇردە قاتىسۋدى مارتەبە كورەدى
8 ٴبىر پاتشالىق سارايىن ەكى نە ودان دا كوپ قاۋىم قولدانسا، سول قاۋىمداردىڭ اقساقالدارى پاتشالىق سارايىن پايدالانۋ كوميتەتىن قۇرادى. بۇل كوميتەت عيمارات پەن مۇلىككە قاتىستى ماسەلەلەردى قاراستىرادى. قاۋىمداردىڭ اقساقالدار كەڭەسى ٴبىر باۋىرلاستى پايدالانۋ كوميتەتىنىڭ ۇيلەستىرۋشىسى ەتىپ تاڭدايدى. پايدالانۋ كوميتەتى قاۋىمداردىڭ اقساقالدار كەڭەسىنىڭ نۇسقاۋىمەن قىزمەت ەتە وتىرىپ، تازالىق پەن كۇتىپ ۇستاۋ جۇمىستارىنىڭ اتقارىلۋىن، سونداي-اق قاجەتتى زاتتاردىڭ جەتكىلىكتى مولشەردە بولۋىن قاداعالايدى. بۇل بارلىق قاۋىمداردىڭ ٴبىر-بىرىمەن جاقسى قىزمەتتەسە ٴبىلۋىن تالاپ ەتەدى.
9 ٴبىر پاتشالىق سارايىن بىرنەشە قاۋىم قولدانعان كەزدە كەزدەسۋلەردىڭ ۋاقىت كەستەسى اۋىسىپ تۇرۋى مۇمكىن. وسى كەستەنى قۇرعاندا، اقساقالدار ٵر قاۋىمنىڭ مۇددەسىن ويلاپ، باۋىرلاستىق سۇيىسپەنشىلىك تانىتادى (ٴفىلىپ. 2:2—4؛ پەت. 1-ح. 3:8). ەشبىر قاۋىم ٶز بەتىنشە باسقا قاۋىمداردىڭ ۋاقىت كەستەسىنە قاتىستى شەشىم قابىلداي المايدى. ال قاۋىمداردىڭ بىرىنە اۋداندىق باقىلاۋشى كەلسە، باسقا قاۋىمدار، قاجەت بولسا، سول اپتاداعى كەزدەسۋلەرىنىڭ ۋاقىتىن وزگەرتەدى.
10 پاتشالىق سارايىن نەكە بايانداماسى مەن جەرلەۋ راسىمىنە ارنالعان بايانداما ٷشىن پايدالانۋعا بولادى. بۇل ٷشىن قاۋىمنىڭ قىزمەت كوميتەتىنىڭ رۇقساتى قاجەت. اقساقالدار تۇسكەن ٶتىنىشتى قاراستىرىپ، فيليالدان العان نۇسقاۋلاردىڭ نەگىزىندە شەشىم قابىلدايدى.
11 پاتشالىق سارايىن وسىنداي ماقساتتا قولدانۋعا رۇقسات العان باۋىرلاستاردىڭ ٴجۇرىس-تۇرىسى شىنايى ماسىحشىلەرگە لايىق بولۋ قاجەت. پاتشالىق سارايىندا قاۋىمدى سۇرىندىرەتىن، قۇدايدى قورلايتىن نە قاۋىمنىڭ جاقساتىنا كىر كەلتىرەتىن ەشتەڭە ىستەلىنبەۋ كەرەك (ٴفىلىپ. 2:14، 15). فيليالدىڭ نۇسقاۋىمەن پاتشالىق سارايىن باسقا دا رۋحاني شارالار ٷشىن، مىسالى پاتشالىق قىزمەت مەكتەبى جانە ىزاشارلىق قىزمەت مەكتەبى ٷشىن، قولدانۋعا بولادى.
12 باۋىرلاستار جينالىس ورنىن ٵردايىم قۇرمەتتەيدى. ونداعى ەحوباعا عيبادات ەتەتىن ادامداردىڭ كيىمى، بەت-الپەتى مەن ٶز-ٶزىن ۇستاۋ ادەبى لايىقتى بولۋى ٴتيىس (ۋاع. 5:1؛ ٴتىم. 1-ح. 2:9، 10). وسىلاي ەتەر بولساق، ماسىحشىلىك كەزدەسۋلەرىمىزگە دەگەن ريزاشىلىعىمىزدى پاش ەتەمىز.
13 كەزدەسۋ كەزىندە ٴتارتىپ ساقتاۋ وتە ماڭىزدى. بالالاردىڭ ٶز اتا-انالارىمەن وتىرعانى ٴجون. كىشكەنتاي بالالارى بار اتا-انالارعا وزگەلەردى ونشا الاڭداتپايتىن ورىندارعا وتىرۋدى ۇسىنۋعا بولادى، سوندا بالالارىن جونگە سالۋ ٷشىن نە باسقا دا مۇقتاجدىقتارىن قامداۋ ٷشىن سىرتقا شىعىپ كەتە الادى.
14 پاتشالىق سارايىنداعى قاۋىم كەزدەسۋى كەزىندە لايىقتى ەر باۋىرلاستار قىزمەت كورسەتۋشى بولىپ تاعايىندالادى. ولار قىراعى، جارقىن ٴجۇزدى بولۋى ٴتيىس، ٵرى جاعدايدىڭ بايىبىنا جەتە بىلۋلەرى كەرەك. ولاردىڭ مىندەتىنە جاڭادان كەلگەندەردى جىلى قارسى الىپ، كەشىگىپ كەلگەندەرگە ورىن تابۋعا كومەكتەسۋ، كەلۋشىلەردىڭ سانىن ەسەپتەۋ جانە عيماراتتىڭ جىلىلىعى مەن جەلدەتىلۋىنە قاجەتىنشە كوڭىل ٴبولۋ كىرەدى. ەگەر بالالار كەزدەسۋگە دەيىن نە كەيىن جۇگىرىپ جۇرسە ياكي مىنبەدە ويناپ جۇرسە، قىزمەت كورسەتۋشىلەر اتا-انالارىنا بارىپ، بالالارعا باس-كوز بولۋ كەرەكتىگىن ەسكەرتەدى. تىڭدارماندار قاتتى الاڭداماۋ ٷشىن، ولار مەيىرىمدىلىكپەن ٵرى سىپايىلىقپەن اتا-انانىڭ بىرىنەن تىنىمسىز بالاسىن سىرتقا الىپ شىعۋدى وتىنسە بولادى. قىزمەت كورسەتۋشىنىڭ ەڭبەگى بارىنە كەزدەسۋدىڭ پايداسىن كورۋگە ىقپال ەتەدى. قىزمەت كورسەتۋشىلەرى رەتىندە، لاجى بولسا، اقساقالدار مەن قىزمەت كومەكشىلەرىن قولدانعان ٴجون.
پاتشالىق سارايىنىڭ قۇرىلىسى
15 I عاسىرداعى كەيبىر ماسىحشىلەردىڭ ٵل-اۋقاتى وزگەلەردىكىنە قاراعاندا جاقسى بولعان. سوندىقتان ەلشى پاۋىل بىلاي دەپ جازعان: «تەڭ ٴبولىسۋ ارقىلى سەندەردەگى مولشىلىق ولاردىڭ، ال ولارداعى مولشىلىق سەندەردىڭ قاجەتتىلىكتەرىڭدى قامتاماسىز ەتپەك، سوندا ەكى جاق تا تەڭ بولادى» (قور. 2-ح. 8:14). بۇگىندە وسى ىسپەتتەس تەڭدىك ورىن الۋدا. دۇنيەجۇزىندەگى قاۋىمداردىڭ ساداقاسى ورتاق ٴبىر قورعا ٴتۇسىپ، پاتشالىق سارايلارىن سوعۋعا نە جوندەۋ جۇمىستارىن قارجىلاندىرۋعا جۇمسالادى. دۇنيەجۇزىندەگى بارلىق باۋىرلاستاردىڭ جومارتتىقپەن كورسەتكەن قولداۋىن ۇيىمىمىز دا، سول ساداقالاردىڭ يگىلىگىن كورەتىن قاۋىمدار دا قاتتى باعالايدى.
16 فيليال بىرنەشە جايتتى ەسكەرە وتىرىپ، قاي قاۋىمعا قاي پاتشالىق سارايىن بەرەتىنىن شەشەدى. سونداي-اق فيليال پاتشالىق سارايىن قاشان جانە قاي جەرگە سوعۋ كەرەكتىگىن جانە ٶز اۋماعىنداعى پاتشالىق سارايلارىنىڭ قايسىسىن جوندەۋ كەرەكتىگىن انىقتايدى. قانداي دا ٴبىر اپات بولعاندا، زاقىمدانعان پاتشالىق سارايلارىن قالپىنا كەلتىرۋ جۇمىستارى ۇيىمداستىرىلادى، ٵرى مۇمكىندىك بولسا، باۋىرلاستاردىڭ دا ۇيلەرى جوندەلەدى.
17 فيليال جىلجىمايتىن مۇلىك ساتىپ الۋعا، پاتشالىق سارايىنىڭ جوباسىن جاساۋعا، قۇرىلىس ٷشىن قاجەتتى رۇقسات الۋعا، ونى سوعۋعا جانە كۇتىپ ۇستاۋعا كومەكتەسەتىن ەرىكتىلەردى ۇيىمداستىرادى. كوپ ەلدەردە پاتشالىق سارايىنا دەگەن مۇقتاجدىق بار، سوندىقتان ەرىكتىلەر اۋاداي قاجەت. شومىلدىرۋ راسىمىنەن وتكەن، تالاپتارعا ساي كەلەتىن ٵرى كومەكتەسۋگە ىقىلاستى جاريالاۋشىلاردىڭ ٴبارى ٴتيىستى ٶتىنىشتى تولتىرىپ، ٶز قاۋىمىنىڭ قىزمەت كوميتەتىنە وتكىزسە بولادى. ٴتىپتى شومىلدىرۋ راسىمىنەن وتپەگەن جاريالاۋشىلار دا وزدەرىنىڭ پاتشالىق سارايىن سوعۋعا نە جوندەۋگە كومەكتەسە الادى.
كونگرەسس سارايى
18 ەرتەدەگى ماسىحشىلەر كىشىگىرىم توپ بولىپ كەزدەسىپ وتىرعان. ٴبىراق كەيدە «قالىڭ جۇرت» بولىپ جينالعان (ەل. ٸس. 11:26). وسى ىسپەتتى بۇگىندە دە ەحوبانىڭ حالقى اۋداندىق جانە ايماقتىق كونگرەسس سياقتى ۇلكەن جيىنداردا باس قوسىپ وتىرادى. بۇل ٷشىن ٴجيى جەرگىلىكتى عيماراتتار جالدانادى، ٴبىراق بۇل ىڭعايسىز نە قولجەتىمسىز بولسا، كونگرەسس سارايى دەگەن اتاۋمەن بەلگىلى عيبادات ورنى قاجەت بولادى.
19 كەيدە ٴبىر عيمارات ساتىپ الىنىپ، جوندەلەدى دە، كونگرەسس سارايى رەتىندە قولدانىلادى. ٴبىراق كوبىنەسە جەر تەلىمى ساتىپ الىنىپ، سول جەردە جاڭا عيمارات سوعىلادى. كونگرەسس سارايلارىنىڭ كولەمى جەرگىلىكتى قاجەتتىلىكتەرگە بايلانىستى ٵرتۇرلى بولىپ كەلەدى. عيماراتتى ساتىپ الۋ نە ونى سوعۋعا قاتىستى شەشىمدى قابىلداماس بۇرىن، فيليال جۇمسالاتىن شىعىندى جاقسىلاپ ەسەپتەيدى، ٵرى عيماراتتىڭ قانشالىقتى ٴجيى قولدانىلاتىنىن انىقتاپ الادى.
20 فيليال كونگرەسس سارايلارىنىڭ پايدالانىلۋى مەن كۇتىمىنە قارايتىن تولىق ۋاقىتتى قىزمەتشىلەردى تاعايىندايدى. ٵر كونگرەستەن كەيىن قاۋىمدار عيماراتتى تازالاپ كەتەدى. سونداي-اق اۋداندار جارتى جىلدا ٴبىر رەت تازالىق جۇمىستارىن جۇرگىزەدى جانە اقاۋلاردىڭ الدىن الىپ وتىرادى. باۋىرلاستاردىڭ وسى جۇمىستارعا ەرىكتى بولىپ قاتىسقاندارىنىڭ پايداسى كوپ. سوندىقتان قاۋىمدار وسى شارالارعا بارىنشا قولداۋ كورسەتۋگە شاقىرىلادى (ٴزاب. 110:3؛ مالح. 1:10).
21 كونگرەسس سارايى كەيدە باسقا دا تەوكراتيالىق شارالار ٷشىن قولدانىلادى، مىسالى، وندا مەكتەپتەر، اۋدانداعى اقساقالدار مەن اۋداندىق باقىلاۋشىلاردىڭ ارنايى كەزدەسۋلەرىن وتكىزۋگە بولادى. پاتشالىق سارايى سياقتى، كونگرەسس سارايى دا — باعىشتالعان عيبادات ورنى. سوندىقتان كونگرەسس سارايىندا وتەتىن جيىنعا كەلگەندە، ٴجۇرىس-تۇرىسىمىز، كيىمىمىز بەن ٴتۇر-كەلبەتىمىز پاتشالىق سارايىنا عيبادات ەتۋگە بارعانداعىداي لايىقتى بولۋى ٴتيىس.
22 وسى سوڭعى كۇندەردىڭ اياقتالۋى جاقىنداپ قالعاندا، قۇدايدىڭ ۇيىمىنا كوپتەگەن ادامدار اعىلىپ كەلۋدە. بۇل — ەحوبانىڭ باتاسىن توگىپ جاتقانىنىڭ دالەلى (يشايا 60:8، 10، 11، 22). سوندىقتان ٴبىز عيبادات ەتۋگە ارنالعان ورىنداردى تۇرعىزۋعا، تازا ۇستاۋعا، ىڭعايلى ەتۋگە قولداۋ كورسەتكىمىز كەلەدى. بۇل عيماراتتار ەحوبانىڭ كۇنى جاقىنداعان سايىن، ٴبىر-ٴبىرىمىزدى بۇرىنعىدان دا كوبىرەك جىگەرلەندىرۋگە سەپتىگىن تيگىزەدى. ەندەشە، وسى شارالاردى قولداپ، عيماراتتارعا دەگەن ريزاشىلىعىمىزدى بىلدىرەيىك.