19-زەرتتەۋ ماقالاسى
6-ٵن زاڭعار كوك قۇدايدىڭ سالتاناتىن جاريالايدى
ادال پەرىشتەلەرگە ەلىكتەيىك
«قۇدىرەتى زور پەرىشتەلەرى، [ەحوبانى] ماداقتاڭدار!» (ٴزاب. 103:20).
نەگىزگى وي
ادال پەرىشتەلەردىڭ بىزگە كورسەتىپ جۇرگەن تاماشا ۇلگىسى.
1، 2. ا) ٴبىز پەرىشتەلەردەن قاي جاعىنان ەرەكشەلەنەمىز؟ ٵ) ٴبىز پەرىشتەلەرگە قاي جاعىنان ۇقسايمىز؟
ەحوبا ٴسىزدى شىندىققا جاقىنداتىپ تارتقان كەزدە، ٴسىز ونىڭ ۇلكەن وتباسىنىڭ ٴبىر مۇشەسى بولدىڭىز. ال ەحوبانىڭ وتباسىندا ميلليونداعان ادال پەرىشتەلەر دە بار (دان. 7:9، 10). پەرىشتەلەر جايلى وي جۇگىرتكەندە، ولار بىزدەن قانشالىقتى ەرەكشەلەنەتىنىن تۇسىنەمىز. مىسالى، ولار بىزدەن الدەقايدا ۇزاق ۋاقىت بۇرىن جاراتىلعان (ٵيۇپ 38:4، 7). سونداي-اق ولار بىزگە قاراعاندا اناعۇرلىم كۇشتى. ونىڭ ۇستىنە، پەرىشتەلەر ٴبىز سياقتى كۇناكار ەمەس، ولار كيەلى جانە ٵدىل (لۇقا 9:26).
2 پەرىشتەلەردەن قاتتى ەرەكشەلەنسەك تە، ٴبىزدىڭ ولارمەن ۇقساس جاقتارىمىز دا از ەمەس. مىسالى، پەرىشتەلەر سياقتى ٴبىز دە ەحوبانىڭ تاماشا قاسيەتتەرىن تانىتا الامىز. ولاردىكىندەي بىزدە دە ەرىك بوستاندىعى بار. پەرىشتەلەر سياقتى ٴبىزدىڭ دە جەكە ەسىمىمىز، وزىمىزگە ٴتان مىنەزىمىز، اتقاراتىن ٵرتۇرلى تاپسىرمالارىمىز بار. پەرىشتەلەرمەن تاعى ٴبىر ۇقساستىعىمىز — بىزدە دە جاراتۋشىمىزعا عيبادات ەتۋگە دەگەن مۇقتاجدىق بار (پەت. 1-ح. 1:12).
3. ادال پەرىشتەلەردەن نە نارسەگە ۇيرەنە الامىز؟
3 پەرىشتەلەرمەن ورتاق نارسەمىز كوپ بولعاندىقتان، ولاردان ۇيرەنەرىمىز دە كوپ. بۇل ماقالادا ٴبىز ادال پەرىشتەلەردىڭ ۇلگىسىنە نازار اۋدارىپ، ولاردىڭ كىشىپەيىلدىلىگى، ادامدارعا دەگەن سۇيىسپەنشىلىگى، تاباندىلىعى مەن قاۋىمنىڭ تازالىعى ٷشىن قوساتىن ۇلەستەرى جايلى ٴسوز قوزعايمىز. سونداي-اق ولارعا وسى جاعىنان قالاي ەلىكتەي الاتىنىمىزدى قاراستىرامىز.
پەرىشتەلەر كىشىپەيىل
4. ا) پەرىشتەلەردىڭ كىشىپەيىلدىلىگى نەدەن كورىنەدى؟ ٵ) پەرىشتەلەردىڭ كىشىپەيىلدىلىگىنىڭ سىرى نەدە؟ (ٴزابۇر 89:7)
4 ادال پەرىشتەلەر وتە كىشىپەيىل. كوپتى كورگەن، قۇدىرەتى زور، اسقان دانا بولسا دا، پەرىشتەلەر ەحوبانىڭ نۇسقاۋلارىنا مويىنسۇنادى (ٴزاب. 103:20). وزدەرىنە بەرىلگەن تاپسىرمالاردى اتقارعاندا، ولار ىستەگەن ىستەرى ٷشىن ماقتانبايدى، ەرەكشە قۇدىرەتتەرىن كورسەتىپ، كوزگە تۇسۋگە دە تىرىسپايدى. ەسىمدەرى بەلگىسىز بولىپ قالسا دا، قۇدايدىڭ ەركىن قۋانىشپەن اتقارا بەرەدىa (مۇس. 1-ج. 32:24، 29؛ پات. 2-ج. 19:35). ولار ەحوباعا تيەسىلى اتاق-داڭقتى وزدەرىنە قابىلداۋدان اۋلاق. پەرىشتەلەردىڭ وسىنداي كەرەمەت كىشىپەيىلدىلىگىنىڭ سىرى نەدە؟ ولار ەحوبانى قاتتى جاقسى كورەدى جانە ونى شەكسىز قۇرمەتتەيدى (ٴزابۇر 89:7 وقىڭىز).
5. پەرىشتە ەلشى جوحاندى تۇزەتكەندە قالاي كىشىپەيىلدىلىك تانىتتى؟ (سۋرەتتى دە قاراڭىز.)
5 پەرىشتەلەردىڭ كىشىپەيىلدىلىگىن كورسەتەتىن ٴبىر جاعدايدى قاراستىرايىق. شامامەن ب. ز. 96-جىلى كيەلى كىتاپتا ەسىمى اتالماعان ٴبىر پەرىشتە ەلشى جوحانعا كەرەمەت ايان كورسەتتى (ايان 1:1). سول كەزدە جوحان وعان تابىنباق بولدى. الايدا ەحوباعا ادال بۇل پەرىشتە ونى بىردەن توقتاتىپ: «ولاي ەتپە! مەن نەبارى ٶزىڭ جانە... باۋىرلاستارىڭ سياقتى قۇلمىن. قۇدايعا عيبادات ەت!»— دەدى (ايان 19:10). نەتكەن كىشىپەيىلدىلىك! بۇل پەرىشتە سي-قۇرمەتكە دە، ماداق-ماراپاتقا دا ەش قىزىققان جوق. ول بىردەن جوحاندى ەحوبا قۇدايعا عيبادات ەتۋگە تالپىندىردى. ول ەحوباعا ۇزاق ۋاقىتتان بەرى قىزمەت ەتىپ جۇرسە دە، اسقان قۇدىرەتتى بولسا دا، جوحاندى مەنسىنبەي، تومەن ساناعان جوق. قايتا، كىشىپەيىلدىلىكپەن وعان: «مەن نەبارى ٶزىڭ... سياقتى قۇلمىن»،— دەگەن. تاعى ٴبىر نازار اۋداراتىن جايت، بۇل پەرىشتە قارتايعان جوحاندى تۇزەتكەندە وعان قاتتى ەمەس، جۇمساق سويلەدى. ويتكەنى ول جوحاننىڭ قاستەرلى سەزىمگە بولەنگەننەن وسىنداي ارەكەتكە بارعانىن تۇسىنسە كەرەك.
پەرىشتە جوحاندى كىشىپەيىلدىلىكپەن تۇزەتتى (5-ابزاستى قاراڭىز)
6. كىشىپەيىل پەرىشتەلەرگە قالاي ەلىكتەسەك بولادى؟
6 پەرىشتەلەردىڭ كىشىپەيىلدىلىگىنە قالاي ەلىكتەسەك بولادى؟ ٴبىز دە پەرىشتەلەر سياقتى وزىمىزگە تاپسىرىلعان قىزمەتتەردى اتقارعاندا، ماقتانۋدان نە جەتىستىكتەرىمىز ٷشىن اتاق-داڭق ىزدەۋدەن اۋلاق بولۋىمىز كەرەك (قور. 1-ح. 4:7). ەگەر ەحوباعا ۇزاق ۋاقىتتان بەرى قىزمەت ەتىپ جاتساق نە قانداي دا ٴبىر ەرەكشە تاپسىرمالار ورىنداپ جۇرسەك، داندايسىپ، ٶزىمىزدى وزگەلەردەن جوعارى ساناپ كەتپەگەنىمىز ٴجون. نەگىزى، جاۋاپكەرشىلىكتەرىمىز نەعۇرلىم كوپ بولعان سايىن، سوعۇرلىم ٶزىمىزدى كىشى تۇتۋىمىز قاجەت (لۇقا 9:48). پەرىشتەلەر سياقتى ٴبىز دە وزگەلەرگە قىزمەت ەتكىمىز كەلەدى. سوندىقتان ٶزىمىزدى وزگەلەردەن ارتىق ساناپ، كوزگە ٴتۇسۋدى ويلامايمىز.
7. بىرەۋدى تۇزەتكەندە نە كەڭەس بەرگەندە قالاي كىشىپەيىلدىلىك تانىتساق بولادى؟
7 بىرەۋدى تۇزەتىپ، كەڭەس بەرگەندە دە ٴبىز كىشىپەيىلدىلىك تانىتۋىمىز قاجەت. كەيدە باۋىرلاسىمىزعا نە بالامىزعا تىكە كەڭەس بەرۋگە تۋرا كەلۋى مۇمكىن. ٴبىراق سونداي كەزدەرى جوحاندى جۇمساقتىقپەن تۇزەتكەن پەرىشتەگە ەلىكتەسەك، بەرگەن كەڭەسىمىز ادامنىڭ رۋحىن سىندىرمايدى. ەگەر ٴبىز ٶزىمىزدى باسقالاردان كىشى تۇتساق، كيەلى كىتاپقا نەگىزدەلگەن كەڭەستەردى ٵردايىم قۇرمەتپەن، جۇمساقتىقپەن جەتكىزەمىز (قول. 4:6).
پەرىشتەلەر ادامداردى جاقسى كورەدى
8. ا) لۇقا 15:10 عا ساي، پەرىشتەلەردىڭ ادامداردى جاقسى كورەتىنى نەدەن كورىنەدى؟ ٵ) پەرىشتەلەر ۋاعىز ىسىندە قانداي ٴرول اتقارادى؟ (سۋرەتتى دە قاراڭىز.)
8 پەرىشتەلەر ادامدارمەن شارۋاسى جوق، وزدەرىمەن وزدەرى جۇرگەن جاراتىلىستار ەمەس. ولار ادامداردى جاقسى كورەدى. ادام كۇناسىنا وكىنسە، ياعني ەحوبانىڭ جوعالعان قويى قايتا ورالسا نەمەسە بىرەۋ ٶمىرىن وزگەرتىپ، شىندىققا كەلىپ جاتسا، پەرىشتەلەر قاتتى قۋانادى (لۇقا 15:10 وقىڭىز). سونىمەن قاتار پەرىشتەلەر ۋاعىز ىسىنە دە بارىنشا اتسالىسادى (ايان 14:6). وزدەرى تىكەلەي ۋاعىزداماسا دا، ولار جاريالاۋشىلاردى ەحوبا جايلى بىلگىسى كەلەتىن ادامدارعا باعىتتايدى. ارينە، بارلىق جاعدايدا وسىلاي بولادى دەپ ايتا المايمىز. ويتكەنى ەحوبا باسقا دا جولدارمەن، مىسالى كيەلى رۋحىمەن ٶز قىزمەتشىلەرىن باعىتتاپ وتىرادى (ەل. ٸس. 16:6، 7). دەسە دە ول پەرىشتەلەرىن وسى ىسكە جۇمىلدىرعان. سوندىقتان ىزگى حاباردى ۋاعىزداپ جۇرگەندە، قاسىمىزدا قولداپ جۇرەتىن پەرىشتەلەر بار ەكەنىنە سەنىمدى بولايىق («ولار دۇعالارىنا جاۋاپ الدى» دەگەن قورشاۋدى قاراڭىزb).
ەرلى-زايىپتى كوپشىلىك ورىندارىندا ۋاعىزداپ بولعان سوڭ، ۇيلەرىنە قايتىپ بارا جاتقاندا ايەل باۋىرلاس مۇڭايىپ وتىرعان قىزدى بايقايدى. بۇل ايەل باۋىرلاس پەرىشتەلەر ٴبىزدى رۋحاني كومەككە ٴزارۋ ادامدارعا باعىتتاي الاتىنىن بىلەدى. ول الگى قىزبەن سويلەسۋگە ىشتەي تالپىنىس پايدا بولعانىن سەزەدى (8-ابزاستى قاراڭىز).
9. پەرىشتەلەرگە ەلىكتەپ، ادامداردى سۇيەتىنىمىزدى قالاي كورسەتە الامىز؟
9 پەرىشتەلەرگە ەلىكتەپ، ادامداردى سۇيەتىنىمىزدى قالاي كورسەتە الامىز؟ قاۋىمنان الاستاتىلعان باۋىرلاس قايتا قابىلدانعاندا، ٴبىز دە پەرىشتەلەر سياقتى قۋانايىق. سول باۋىرلاستىڭ قاسىنا بارىپ، ورالعانىنا قۋانىشتى ەكەنىمىزدى ايتايىق جانە جاقسى كورەتىنىمىزدى بىلدىرەيىك (لۇقا 15:4—7؛ قور. 2-ح. 2:6—8). پەرىشتەلەرگە ەلىكتەۋدىڭ تاعى ٴبىر جولى — ۋاعىز ىسىنە بارىنشا اتسالىسۋ (ۋاع. 11:6). پەرىشتەلەر قىزمەتتە ٴبىزدى قالاي قولداسا، ٴبىز دە باۋىرلاستارىمىزدى قىزمەتتە سولاي قولدايىق. مىسالى، ەندى عانا جاريالاۋشى بولعان باۋىرلاستارمەن قىزمەتكە جازىلايىق، يا بولماسا قارت نە دەنساۋلىعى ناشار باۋىرلاستاردى قىزمەتكە الىپ شىعايىق.
10. سارا باۋىرلاستان قانداي ۇلگى الساق بولادى؟
10 ال ەگەر ٶزىمىز ويلاعانداي قىزمەت ەتۋگە جاعدايمىز كەلمەسە، نە ىستەسەك بولادى؟ ونداي كەزدە دە پەرىشتەلەرمەن قىزمەتتەسۋدىڭ امالىن تابۋعا بولادى. ٷندىستاندا تۇراتىن ساراc باۋىرلاسىمىز وسى جاعىنان بىزگە جاقسى ۇلگى. ٸزاشار بولىپ جۇرگەنىنە 20 جىل بولعاندا، ول قاتتى اۋىرىپ، توسەكتەن مۇلدەم تۇرا الماي قالعان. بۇل جاعداي سارا باۋىرلاستى ابدەن ٴتۇڭىلدىردى. ٴبىراق باۋىرلاستاردىڭ سۇيىسپەنشىلىگى مەن قامقورلىعىنىڭ ارقاسىندا جانە كيەلى كىتاپتى وقۋدى توقتاتپاعانىنىڭ ارقاسىندا ول بىرتە-بىرتە وڭ كوزقاراس تانىتا باستادى. ٴسۇيتىپ، باياعىداي قىزمەت ەتە المايتىنىن ٴتۇسىنىپ، ول جاڭا جاعدايعا بەيىمدەلدى. ول تەك تەلەفونمەن ۋاعىزدادى، ويتكەنى وتىرا الماعاندىقتان حات تا جازا المايتىن. سارا باۋىرلاس قىزىعۋشىلارىنا حابارلاسقاندا، ولار كيەلى كىتاپتى زەرتتەگىسى كەلەتىن تانىستارى بار ەكەنىن ايتقان. ٴسۇيتىپ، ول بىرنەشە ايدىڭ ىشىندە 70 زەرتتەۋ ساباعىن باستاعان! بۇل زەرتتەۋدىڭ ٴبارىن ٶزى وتكىزە الماعاندىقتان، ٴبىرازىن قاۋىمداعى باۋىرلاستارعا تاپسىرعان. قازىر سول زەرتتەۋشىلەردىڭ كوبىسى قاۋىم كەزدەسۋلەرىنە كەلىپ ٴجۇر. سارا سياقتى باۋىرلاستارمەن قىزمەتتەسۋ پەرىشتەلەر ٷشىن ۇلكەن قۋانىش ەكەنى ٴسوزسىز!
پەرىشتەلەر تاباندى
11. نەگە ادال پەرىشتەلەر تاباندىلىقتىڭ تاماشا ۇلگىسى دەي الامىز؟
11 ادال پەرىشتەلەر تاباندىلىقتىڭ تاماشا ۇلگىسى. ولار مىڭداعان جىلدار بويى ادىلەتسىزدىك پەن زۇلىمدىققا ەش مويىماي، شىداپ كەلەدى. ولار وزدەرىمەن بىرگە يىق تىرەسە قىزمەت ەتكەن پەرىشتەلەردىڭ، سونداي-اق شايتاننىڭ ەحوباعا قالاي قارسى شىققانىن ٶز كوزدەرىمەن كورگەن (مۇس. 1-ج. 3:1؛ 6:1، 2؛ ياھد. 6). كيەلى كىتاپتان بىلەتىنىمىزدەي، ٴتىپتى جولدان تايعان سول پەرىشتەلەردىڭ بىرەۋى ادال پەرىشتەگە قويماي قارسىلىق كورسەتكەن (دان. 10:13). بۇل عانا ەمەس، ادال پەرىشتەلەر ادام مەن حاۋانىڭ كۇندەرىنەن بەرى ادامزاتتىڭ باسىم بولىگى ەحوباعا عيبادات ەتپەيتىنىن كورىپ ٴجۇر. وسىنىڭ بارىنە قاراماستان، ادال پەرىشتەلەر ەحوباعا قۋانىشپەن، قۇلشىنىسپەن قىزمەت ەتۋدە. ٶز ۋاقىتىندا قۇداي بۇكىل ادىلەتسىزدىكتى توقتاتاتىنىنا ولار نىق سەنىمدى.
12. بىزگە تاباندى بولۋعا نە كومەكتەسەدى؟
12 پەرىشتەلەردىڭ تاباندىلىعىنا قالاي ەلىكتەسەك بولادى؟ پەرىشتەلەر سياقتى ٴبىز دە كوپتەگەن ادىلەتسىزدىكتىڭ كۋاسى بولىپ ٴجۇرمىز، ولار سياقتى ٴبىز دە قارسىلىقتارعا كەزىگەمىز. ٴبىراق ٴبىز دە ەحوبا ٶز ۋاقىتىندا بۇكىل زۇلىمدىقتى جوياتىنىنا سەنىمدىمىز. سوندىقتان پەرىشتەلەر سياقتى «جاقسىلىق جاساۋدان ەش تالمايمىز» (عال. 6:9). ەحوبانىڭ ٶزى دە بىزگە تاباندى بولۋعا كومەكتەسەمىن دەپ ۋادە ەتكەن (قور. 1-ح. 10:13). وعان دۇعا ەتىپ، كيەلى رۋحىن سۇرايىق، ويتكەنى كيەلى رۋح بىزگە شىدامدىلىقپەن، قۋانىشپەن قىزمەت ەتە بەرۋگە كومەكتەسەدى (عال. 5:22؛ قول. 1:11). ال قارسىلىققا كەزىگىپ جاتساق، نە ىستەۋىمىز كەرەك؟ وندايدا ەش ابىرجىماي، ەحوباعا تولىق سەنىم ارتايىق. سەبەبى ەحوبا ٶز قىزمەتشىلەرىن ٵردايىم قولداپ، ولارعا قاجەتتى كۇش بەرەدى (ەۆر. 13:6).
پەرىشتەلەر قاۋىمنىڭ تازالىعىنا ۇلەس قوسادى
13. سوڭعى كۇندەرى پەرىشتەلەرگە قانداي ەرەكشە ٸس تاپسىرىلعان؟ (ماتاي 13:47—49)
13 سوڭعى كۇندەرى پەرىشتەلەرگە ٴبىر ەرەكشە ٸس تاپسىرىلعان (ماتاي 13:47—49 وقىڭىز). دۇنيەجۇزى بويىنشا ىزگى حابارعا ميلليونداعان ادام قىزىعۋشىلىق تانىتادى. ولاردىڭ كەيبىرى ومىرلەرىن وزگەرتىپ، ٴماسىحشى بولۋعا شىن جۇرەكتەن كۇش سالسا، كەيبىرەۋلەرى ولاي ەتپەيدى. سوندىقتان ەحوبا «زۇلىمداردى ادىلدەردەن اجىراتۋ» ٷشىن پەرىشتەلەردى تاعايىنداعان. بۇل دەگەنىمىز — ولار قاۋىمدى تازا ساقتاۋعا ۇلەس قوسادى دەگەن ٴسوز. ٴبىراق بۇل قاۋىمنان الاستاتىلعان ادام ەندى ەشقاشان ورالا المايدى دەگەندى بىلدىرمەيدى. سونداي-اق بۇل قاۋىمدا ەشقاشان قيىندىق بولمايدى دەگەن ٴسوز ەمەس. دەي تۇرعانمەن دە قاۋىمنىڭ تازالىعى ٷشىن پەرىشتەلەر ايانباي ەڭبەكتەنىپ جۇرگەنىنە سەنىمدى بولساق بولادى.
14، 15. قاۋىمنىڭ تازالىعىن ويلاپ جۇرگەن پەرىشتەلەرگە قالاي ەلىكتەسەك بولادى؟ (سۋرەتتەردى دە قاراڭىز.)
14 قاۋىمنىڭ تازالىعىن ويلاپ جۇرگەن پەرىشتەلەرگە قالاي ەلىكتەسەك بولادى؟ قاۋىمدى مورالدىق جانە رۋحاني جاعىنان تازا ساقتاۋ ٷشىن ٴبىز دە ٶز تاراپىمىزدان ۇلەس قوسا الامىز. مىسالى، ٶزىمىزدىڭ بەينەلى جۇرەگىمىزدى قورعاۋ ٷشىن جاقسى ورتا تاڭداعانىمىز، سونداي-اق جامان ىقپال ەتەتىن كەز كەلگەن نارسەدەن باس تارتقانىمىز ماڭىزدى (ٴزاب. 101:3). سونداي-اق ٴبىز باۋىرلاستارىمىزعا ەحوباعا ادال بولۋعا كومەكتەسە الامىز. مىسالى، ٴبىر باۋىرلاستىڭ اۋىر كۇنا جاساعانىن ٴبىلىپ قالساق، ونى اقساقالدارعا بارۋعا تالپىندىرامىز. ال ەگەر ول اقساقالدارعا بارماسا، وندا ٶزىمىز اقساقالداردى حاباردار ەتەمىز. ويتكەنى ٴبىز بۇل باۋىرلاستى جاقسى كورەمىز جانە وعان تەز ارادا رۋحاني كومەك كورسەتىلگەنىن قالايمىز (جاق. 5:14، 15).
15 وكىنىشكە قاراي، اۋىر كۇنا جاساعان باۋىرلاستى كەيدە قاۋىمنان الاستاتۋ كەرەك بولىپ جاتادى. ونداي كەزدەرى ٴبىز ونىمەن ارالاسپايمىزd (قور. 1-ح. 5:9—13). بۇل شارانىڭ ارقاسىندا قاۋىم تازا ساقتالادى. سونداي-اق قاۋىمنان الاستاتىلعان اداممەن ارالاسپاساق، وعان سۇيىسپەنشىلىك تانىتامىز. ويتكەنى ٴبىزدىڭ بەرىك شەشىمىمىز ول ادامدى اقىلعا كەلۋگە تالپىندىرۋى مۇمكىن. ەگەر ول وكىنىپ، قاۋىمعا ورالسا، ٴبىز دە ەحوبامەن جانە پەرىشتەلەرمەن بىرگە قۋانامىز (لۇقا 15:7).
باۋىرلاستىڭ اۋىر كۇنا جاساعانىن ٴبىلىپ قالساق، نە ىستەۋىمىز كەرەك؟ (14-ابزاستى قاراڭىز)e
16. پەرىشتەلەرگە قاي جاعىنان ەلىكتەگەنىمىز ماڭىزدى؟
16 رۋحاني الەمگە كوز تاستاي الاتىنىمىز نەتكەن عانيبەت! پەرىشتەلەرمەن يىق تىرەسە قىزمەتتەسۋ دە ٴبىز ٷشىن زور مارتەبە! ەندەشە، ولاردىڭ كوركەم قاسيەتتەرىنە ەلىكتەي بەرەيىك. پەرىشتەلەر سياقتى كىشىپەيىل بولايىق، ادامداردى سۇيەيىك، تاباندى بولايىق جانە قاۋىمنىڭ مورالدىق جانە رۋحاني تازالىعىن ويلاپ جۇرەيىك. ادال پەرىشتەلەرگە ۇقساساق، ٴبىز دە ماڭگى باقي ەحوبانىڭ وتباسىندا بولامىز.
123-ٵن قۇداي ورناتقان تارتىپكە باعىنايىق
a اسپاندا جۇزدەگەن ميلليون پەرىشتە بار، ٴبىراق كيەلى كىتاپتا ولاردىڭ ەكەۋىنىڭ عانا ەسىمى اتالعان. ولار ميكايل مەن جابىرەيىل (دان. 12:1؛ لۇقا 1:19).
b تاعى باسقا دا وقيعالاردى وقىعىڭىز كەلسە، «كۇزەت مۇناراسى باسىلىمدارىنىڭ كورسەتكىشىنە» (حانزۇشا) كىرىپ، «پەرىشتەلەر» دەگەن تاقىرىپتىڭ ىشىنەن «پەرىشتەلەردىڭ جەتەلەۋى (مىسالدار)» دەگەن تاقىرىپشانى قاراڭىز.
c ەسىمى وزگەرتىلگەن.
d «باسقارۋشى كەڭەستىڭ ۇندەۋىندە (2-ٴنومىر، 2024)» تۇسىندىرىلگەندەي، ەگەر قاۋىمنان الاستاتىلعان ادام جينالىسقا كەلسە، جاريالاۋشى ونى جىلى قارسى الىپ، سالەمدەسە مە، جوق پا — ونى كيەلى كىتاپقا ساي تاربيەلەنگەن ار-ۇجدانىنا سۇيەنىپ شەشەدى.
e سۋرەت سيپاتتاماسى: قىز باۋىرلاس قۇربىسىن اقساقالدارعا بارۋعا تالپىندىرىپ جاتىر. ٴبىراز ۋاقىت وتكەن سوڭ، قىز باۋىرلاس قۇربىسى كەڭەسىنە قۇلاق اسپاعانىن ٴبىلىپ، اقساقالدارمەن ٶزى سويلەسىپ جاتىر.