شومىلدىرۋ ٴراسىمى دەگەن نە؟
كيەلى كىتاپتىڭ جاۋابى
شومىلدىرۋ ٴراسىمى دەگەن — ادامنىڭ سۋعا تولىقتاي باتىرىلىپ شىعارىلۋىa. كيەلى كىتاپتا كوپ ادامنىڭ شومىلدىرۋ راسىمىنەن وتكەنى جازىلعان (ەلشىلەردىڭ ىستەرى 2:41). سولاردىڭ ٴبىرى — يسا پايعامبار. ول يوردان وزەنىنە باتىرىلىپ شىققان (ماتاي 3:13، 16). سودان بىرنەشە جىل وتە ٴبىر ەفيوپيالىق كىسى جول بويىنداعى سۋدا شومىلدىرۋ راسىمىنەن وتكەن (ەلشىلەردىڭ ىستەرى 8:36—40).
يسا پايعامبار شاكىرتتەرى شومىلدىرۋ راسىمىنەن وتۋلەرى ٴتيىس ەكەنىن ايتقان (ماتاي 28:19، 20). ەلشى پەتىر دە وسى تالاپتىڭ ماڭىزدىلىعىن ايتىپ كەتكەن (پەتىردىڭ 1-حاتى 3:21).
بۇل ماقالادا:
نارەستە كەزدە شومىلدىرۋ راسىمىنەن وتۋگە قاتىستى كيەلى كىتاپتا نە دەلىنگەن؟
اكەنىڭ، ۇلدىڭ جانە كيەلى رۋحتىڭ اتىنان شومىلدىرۋ راسىمىنەن ٶتۋ دەگەن نەنى بىلدىرەدى؟
شومىلدىرۋ ٴراسىمى نەنى بىلدىرەدى؟
شومىلدىرۋ ٴراسىمى كوپشىلىك الدىندا جاسالادى. وسىلاي ادام كۇنالارىنا وكىنگەنىن جانە قۇدايدىڭ نيەتىن ەشتەڭەگە قاراماستان ورىنداۋدى ۋادە ەتكەنىن پاش ەتەدى. قۇدايدىڭ نيەتىن ورىنداۋعا ٶمىردىڭ ٵربىر سالاسىندا وعان جانە يساعا مويىنسۇنۋ جاتادى. شومىلدىرۋ راسىمىنەن وتكەن ادام ماڭگىلىك ومىرگە اپاراتىن جولعا اياق باسادى.
كيەلى كىتاپتا شومىلدىرۋ ٴراسىمى جەرلەنۋگە تەڭەلەدى (ريمدىكتەرگە 6:4؛ قولوستىقتارعا 2:12). ويتكەنى سۋعا باتىرىلعاندا، ادام بۇرىنعى ٶمىر سالتىن جەرلەگەنىن كورسەتەدى. ال سۋدان شىققاندا، قۇدايعا باعىشتالعان ٴماسىحشى رەتىندە جاڭا ٶمىر باستايدى.
نارەستە كەزدە شومىلدىرۋ راسىمىنەن وتۋگە قاتىستى كيەلى كىتاپتا نە دەلىنگەن؟
كيەلى كىتاپ نارەستە كەزدە شومىلدىرۋ راسىمىنەن ٶتۋ كەرەك دەپ ۇيرەتپەيدىb.
كيەلى جازبالار بويىنشا، شومىلدىرۋ راسىمىنەن وتكىسى كەلەتىن ادام بەلگىلى ٴبىر تالاپتارعا ساي بولۋى ٴتيىس. ول، كەم دەگەندە، جازبالارداعى نەگىزگى ىلىمدەردى جاقسى ٴتۇسىنىپ، سوعان ساي ٶمىر ٴسۇرۋى كەرەك. سونداي-اق كۇنالارىنا وكىنىپ، دۇعادا قۇدايعا ٶزىن باعىشتاۋى ٴتيىس (ەلشىلەردىڭ ىستەرى 2:38، 41؛ 8:12). ال سابيلەر بۇلاردىڭ ەشقايسىسىن دا ىستەي المايدى.
اكەنىڭ، ۇلدىڭ جانە كيەلى رۋحتىڭ اتىنان شومىلدىرۋ راسىمىنەن ٶتۋ دەگەن نەنى بىلدىرەدى؟
يسا پايعامبار ٸزباسارلارىنا: «شاكىرتتەر دايىنداپ، ولاردى اكەنىڭ، ۇلدىڭ جانە كيەلى رۋحتىڭ اتىنان شومىلدىرۋ راسىمىنەن وتكىزىڭدەر، ٵرى مەن سەندەرگە بۇيىرعانداردىڭ ٴبارىن ۇستانۋدى ۇيرەتىڭدەر»،— دەپ تاپسىرعان (ماتاي 28:19، 20). بۇل جەردە «اتىنان» دەگەن اكە مەن ۇلدىڭ بيلىگىن جانە كيەلى رۋحتىڭ ٴرولىن مويىنداۋدى بىلدىرەدى. مىسالى، ەلشى پەتىر تۋىلعانىنان اقساق بولعان ادامعا: «يسا ٴماسىحتىڭ اتىنان ايتامىن، تۇرەگەل دە، ٴجۇرىپ كەت!»— دەگەن (ەلشىلەردىڭ ىستەرى 3:6). مۇندا ول ٴماسىحتىڭ بيلىگىن مويىندايتىنىن جانە ادامنىڭ كەرەمەت تۇردە ساۋىعۋى ٴماسىحتىڭ ارقاسىندا بولاتىنىن كورسەتىپ تۇر.
«اكە» دەگەن ەحوباc قۇدايدى بىلدىرەدى. ەحوبا جاراتۋشى، ٶمىر بەرۋشى جانە قۇدىرەتى شەكسىز قۇداي بولعاندىقتان، ونىڭ بيلىگى شەكسىز (مۇسانىڭ 1-جازباسى 17:1؛ ايان 4:11).
«ۇل» — ٴبىز ٷشىن ٶمىرىن قيعان يسا ٴماسىح (ريمدىكتەرگە 6:23). ول قۇدايدىڭ ادامزاتقا قاتىستى نيەتىنىڭ ورىندالۋىندا باستى ٴرول اتقارادى. سونى مويىندامايىنشا جانە باعالامايىنشا، ٴبىز قۇتقارىلا المايمىز (جوحان 14:6؛ 20:31؛ ەلشىلەردىڭ ىستەرى 4:8—12).
«كيەلى رۋح» قۇدايدىڭ كۇشىن بىلدىرەدىd. قۇداي جاراتۋ ٷشىن، ٶمىر بەرۋ، پايعامبارلار مەن باسقا ادامدارعا ٶز حابارىن جەتكىزۋ ٷشىن كيەلى رۋحىن قولدانعان جانە كيەلى رۋحى ارقىلى سول ادامدارعا ٶزىنىڭ نيەتىن ورىنداۋعا كۇش بەرگەن (مۇسانىڭ 1-جازباسى 1:2؛ ٵيۇپ 33:4؛ ريمدىكتەرگە 15:18، 19). سونداي-اق پايعامبارلار كيەلى كىتاپقا قۇدايدىڭ ويىن ٴتۇسىرۋ ٷشىن، قۇداي ولارعا كيەلى رۋحىمەن اسەر ەتكەن (پەتىردىڭ 2-حاتى 1:21).
ەكىنشى رەت شومىلدىرۋ راسىمىنەن ٶتۋ كۇنا ما؟
باسقا ٴدىندى ۇستاناتىن كەيبىر ادامدار ەحوبا كۋاگەرى بولۋدى شەشىپ جاتادى. ٴبىراق ولار بۇرىن شىركەۋدە شومىلدىرۋ راسىمىنەن ٶتىپ قويعان بولسا، ەحوبا كۋاگەرى بولۋ ٷشىن تاعى ٴبىر رەت شومىلدىرۋ راسىمىنەن وتكەندەرى كۇنا بولا ما؟ كەيبىرەۋلەر: «ٴيا، كۇنا بولادى، سەبەبى ەفەستىكتەرگە 4:5 تە «يە دە بىرەۋ، سەنىم دە بىرەۋ، شومىلدىرۋ ٴراسىمى دە بىرەۋ» دەپ جازىلعان عوي»،— دەۋى مۇمكىن. الايدا بۇل تارماق شومىلدىرۋ راسىمىنەن وتۋگە تيىم سالمايدى. نەگە ەكەنىن كورەيىك.
تارماقتىڭ ٴمانماتىنى. ەفەستىكتەرگە 4:5 ٴتىڭ مانماتىنىندە ەلشى پاۋىل شىنايى ماسىحشىلەردىڭ سەنىم-نانىمدارى ٴبىر بولۋ كەرەكتىگىنە نازار اۋدارعان (ەفەستىكتەرگە 4:1—3، 16). وسىلاي بىرلىكتە بولۋ ٷشىن ولارعا ٴبىر يەنىڭ، ياعني يسا ٴماسىحتىڭ ىزىمەن ٴجۇرۋ جانە ٴبىر سەنىمدى ۇستانۋ، ياعني كيەلى كىتاپتاعى ىلىمدەردى بىردەي ٴتۇسىنۋ، سونداي-اق شومىلدىرۋ راسىمىنەن وتۋشىلەرگە ارنالعان بىردەي تالاپتارعا ساي كەلۋ ماڭىزدى ەدى.
ەلشى پاۋىل شومىلدىرۋ راسىمىنەن وتكەن كەيبىر ادامداردى تاعى ٴبىر رەت شومىلدىرۋ راسىمىنەن وتۋگە شاقىرعان. ويتكەنى ولار كەيبىر ىلىمدەردى تولىق تۇسىنبەگەن (ەلشىلەردىڭ ىستەرى 19:1—5).
شومىلدىرۋ ٴراسىمى تۋرا بىلىمگە نەگىزدەلۋ كەرەك. سوندا عانا شومىلدىرۋ ٴراسىمى قۇدايعا ۇنامدى بولادى (تىموتەگە 1-حات 2:3، 4). ال ەگەر ادام كيەلى كىتاپقا قايشى كەلەتىن ىلىمدەردىڭ نەگىزىندە شومىلدىرۋ راسىمىنەن وتكەن بولسا، قۇداي بۇنداي شومىلدىرۋ ٴراسىمىن مويىندامايدى (جوحان 4:23، 24). ادام شىن نيەتپەن وتكەن بولسا دا، ونىڭ ارەكەتى «تۋرا بىلىمگە نەگىزدەلمەگەن» (ريمدىكتەرگە 10:2). قۇدايدىڭ ىقىلاسىنا يە بولۋ ٷشىن، ول كيەلى كىتاپتاعى شىندىقتى وقىپ-ٴبىلىپ، بىلگەندەرىن ومىردە قولدانىپ، كەيىن ٶمىرىن قۇدايعا باعىشتاپ، قايتادان شومىلدىرۋ راسىمىنەن ٶتۋ كەرەك. بۇنداي جاعدايدا ونىڭ ەكىنشى رەت شومىلدىرۋ راسىمىنەن وتكەنى كۇنا بولىپ ەسەپتەلمەيدى. قايتا، بۇنىسى ورىندى بولادى.
ٴمانى باسقا شومىلدىرۋ راسىمدەرى
كيەلى كىتاپتا باسقا دا شومىلدىرۋ راسىمدەرى تۋرالى ايتىلادى. سوعان بىرنەشە مىسال كەلتىرەيىك.
جاقيا وتكىزگەن شومىلدىرۋ ٴراسىمىe. ياھۋديلەر مەن ياھۋدي ٴدىنىن قابىلداعاندار قۇدايدىڭ مۇسا پايعامبار ارقىلى بەرگەن زاڭدارىن بۇزعان بولاتىن، سوعان وكىنگەندەرىنىڭ بەلگىسى رەتىندە ولار شومىلدىرۋ راسىمىنەن وتكەن. بۇل راسىمنەن ولاردى جاقيا وتكىزگەن. وسى شومىلدىرۋ ٴراسىمىنىڭ ارقاسىندا حالىق نازارەتتىك يسانىڭ ٴماسىح ەكەنىن تانىپ، ونى قابىلداۋعا دايىن بولدى (لۇقا 1:13—17؛ 3:2، 3؛ ەلشىلەردىڭ ىستەرى 19:4).
يسا وتكەن شومىلدىرۋ ٴراسىمى. جاقيا وتكىزگەن شومىلدىرۋ راسىمدەرىنىڭ ىشىندە يسانىڭ شومىلدىرۋ ٴراسىمى ەرەكشە بولدى. يسا كەمەلدى ەدى، ٵرى ول بىردە-ٴبىر كۇنا جاساماعان (پەتىردىڭ 1-حاتى 2:21، 22). سوندىقتان ول شومىلدىرۋ راسىمىنەن كۇنالارىنا وكىنگەنىنىڭ بەلگىسى رەتىندە نەمەسە «قۇدايدان تازا ار-ۇجدان سۇراۋ» ٷشىن وتپەگەن (پەتىردىڭ 1-حاتى 3:21). يسا شومىلدىرۋ راسىمىنەن وتۋىمەن ۋادە ەتىلگەن ٴماسىح رەتىندە قۇدايدىڭ ەركىن ورىنداۋعا ٶزىن تولىقتاي ارنايتىنىن، سونداي-اق ٶمىرىن ٴبىز ٷشىن قيۋعا دايىن ەكەنىن كورسەتتى (ەۆرەيلەرگە 10:7—10).
كيەلى رۋحپەن شومىلدىرىلۋ. شومىلدىرۋ ٴراسىمىن جاساۋشى جاقيا دا، يسا ٴماسىح تە كيەلى رۋحپەن شومىلدىرىلۋ جايلى ايتقان (ماتاي 3:11؛ لۇقا 3:16؛ ەلشىلەردىڭ ىستەرى 1:1—5). كيەلى رۋحپەن شومىلدىرىلۋ جانە كيەلى رۋحتىڭ اتىنان شومىلدىرۋ راسىمىنەن ٶتۋ ٴبىر نارسە ەمەس (ماتاي 28:19). نەگە ولاي دەيمىز؟
يسانىڭ ٸزباسارلارىنىڭ اراسىنان تەك شەكتەۋلى ادامدار عانا كيەلى رۋحپەن شومىلدىرىلعان. ولار كيەلى رۋحپەن مايلانعان، ويتكەنى ماسىحپەن بىرگە كوكتە پاتشا ٵرى ٴدىني قىزمەتكەر رەتىندە قىزمەت ەتۋگە تاڭدالعانf (پەتىردىڭ 1-حاتى 1:3، 4؛ ايان 5:9، 10). ولار جەر بەتىندە ورنايتىن جۇماقتا ماڭگى ٶمىر سۇرۋگە ۇمىتتەنەتىن يسانىڭ ميلليونداعان ٸزباسارلارىنىڭ ۇستىنەن بيلىك ەتەتىن بولادى (ماتاي 5:5؛ لۇقا 23:43).
يسامەن بىرلىكتە بولۋ ٷشىن شومىلدىرۋ راسىمىنەن ٶتۋ. كيەلى رۋحپەن شومىلدىرىلاتىندار وسى شومىلدىرۋ راسىمىنەن دە وتەدى (ريمدىكتەرگە 6:3). دەمەك، بۇل شومىلدىرۋ راسىمىنەن يسامەن بىرگە كوكتە بيلىك ەتەتىن مايلانعان ٸزباسارلارى وتەدى. وسىلاي ولار مايلانعانداردان تۇراتىن قاۋىمنىڭ مۇشەسىنە اينالادى. بۇل قاۋىم «دەنەنى» بىلدىرەدى، ال يسا — ونىڭ «باسى» (قورىنتتىقتارعا 1-حات 12:12، 13، 27؛ قولوستىقتارعا 1:18).
يسانىڭ ولىمىنە ورتاقتاسۋ ٷشىن شومىلدىرۋ راسىمىنەن ٶتۋ. مايلانعان ماسىحشىلەر وسىنداي شومىلدىرۋ راسىمىنەن دە وتەدى (ريمدىكتەرگە 6:3، 4). بۇل ولار دا يسا سياقتى ٶمىر بويى جانقيارلىقپەن قۇدايعا مويىنسۇناتىنىن جانە جەردە ماڭگى ٶمىر ٴسۇرۋ ۇمىتىنەن باس تارتاتىنىن بىلدىرەدى. ولار ٶلىپ، رۋحاني جاراتىلىس رەتىندە كوكتەگى ومىرگە تىرىلگەندە، بۇل بەينەلى ماعىناداعى شومىلدىرۋ ٴراسىمى ٶز كۇشىن جويادى (ريمدىكتەرگە 6:5؛ قورىنتتىقتارعا 1-حات 15:42—44).
وتقا شومىلدىرۋ. شومىلدىرۋ ٴراسىمىن جاساۋشى جاقيا بىلاي دەگەن: «[يسا] سەندەردى كيەلى رۋحقا جانە وتقا شومىلدىرادى. ول قولىنا كۇرەك الىپ ٴدان جەلپيدى، قىرمانىن تازالاپ، بيدايدى قامباعا قۇيادى، ال قاۋىزىن وشپەس وتقا ورتەيدى» (ماتاي 3:11، 12). بايقاساق، جاقيا كيەلى رۋحقا جانە وتقا شومىلدىرۋ دەپ ەكەۋىن ٴبولىپ ايتقان. نەگە؟
مۇنداعى «بيداي» يسانى تىڭداپ، وعان مويىنسۇنعانداردى بىلدىرەدى. ولار كيەلى رۋحقا شومىلدىرىلۋعا ۇمىتتەنە الادى. ال «قاۋىز» يساعا مويىنسۇنباعانداردى بىلدىرەدى. ولار تۇبىندە وتقا شومىلدىرىلادى، ياعني ماڭگىلىككە جويىلادى (ماتاي 3:7—12؛ لۇقا 3:16، 17).
a «شومىلدىرۋ ٴراسىمى» دەپ اۋدارىلعان گرەك ٴسوزى «سۋعا تولىق باتىپ شىعۋ» دەگەندى بىلدىرەدى («Vine’s Complete Expository Dictionary of Old and New Testament Words»).
b كەيبىر شىركەۋلەردە نارەستەگە ات قويىلادى، كەيىن ونى «شومىلدىرۋ راسىمىنەن» وتكىزۋ ٷشىن ۇستىنە سۋ بۇركىلەدى نە باسىنا سۋ قۇيىلادى.
c ەحوبا — قۇدايدىڭ ەسىمى (ٴزابۇر 83:18). «ەحوبا دەگەن كىم؟» دەگەن ماقالانى قاراڭىز.
d «كيەلى رۋح دەگەن نە؟» دەگەن ماقالانى قاراڭىز.
e «شومىلدىرۋ ٴراسىمىن جاساۋشى جاقيا دەگەن كىم؟» (حانزۇشا) دەگەن ماقالانى قاراڭىز.
f «كىمدەر كوككە بارادى؟» دەگەن ماقالانى قاراڭىز.
g كيەلى كىتاپتا «شومىلدىرۋ ٴراسىمى» دەگەن ٴسوز كەيدە ىدىستاردى سۋمەن شايۋ سياقتى تازارتۋ نە جۋۋ راسىمدەرىنە قاتىستى قولدانىلعان (مارقا 7:4؛ ەۆرەيلەرگە 9:10 سىلتەمە). بۇل راسىمدەردىڭ يسا مەن ونىڭ ٸزباسارلارى وتكەن شومىلدىرۋ راسىمىنە ەش قاتىسى جوق.