Nunarsuarmi paratiisi – Takorluugaannaq imaluunniit piviusoq?

Paratiisi! Angalatitsiviit qup­persagaataan­ni qalipaatigis­saar­tuni ungasis­sumut “paratiisimut” qasuersaariaq­qul­luta isumakuluutitsin­nil­lu ajor­nar­torsiutitsin­nil­lu puiuiar­toq­qul­luta pilerisaar­neqar­tar­pugut. Nalun­ngil­luin­nak­katsitul­li angerlaraangat­ta inuunitsin­ni atuk­kavut al­lan­ngor­neq ajor­put.

Taamaat­torli paratiisi alutorineqar­taqaaq. Ima eq­qarsar­nan­ngitsuun­ngilaq: ‘“Paratiisi” takorluugaan­naava nuan­nersoq? Taamaap­pat sooq taama alutorineqar­tar­tigaa? Aam­ma piviusun­ngorsin­naava?’

PARATIISI PILLUGU OQALUTTUAT

Ukiuni hundredilin­ni inuit paratiisimik eq­qarsaat soqutigingaar­tar­paat. Amerlasuut Biibilimi ‘naatsiivik Edeni kangianiit­toq’ pis­sutigalugu soqutigin­niler­put. Sooq naatsiivik taan­na taama soqutigineqar­tigaa? Oqalut­tuami ima al­las­simavoq: “Guutip Naalak­kap nunamit naalersip­pai or­piit tamalaat takoran­nersut nerif­figiuminar­tut.” Naatsiivik taan­na nuan­nerlunilu najoruminar­poq. ‘Or­pil­lu inuunar­toq naatsiiviup qeq­qaniit­toq’ tamanit alutor­nar­ner­paavoq. – 1 Mosesi 2:8, 9.

Tamatuma saniatigut Mosesimik al­lak­kani siul­ler­ni kuus­suit sisamat naatsiivim­mit kuut­tut eq­qaaneqar­put. Taak­kunan­nga marluk suli nalitsin­ni ilisimaneqar­put – Tigrisi (imaluun­niit Hiddekeli) aam­ma Eufrati. (1 Mosesi 2:10-14) Kuus­suit taak­ku marluk Iraki, itsaq Persiap ilaa, aq­qusaarlugu Persiap Kangerliumanersuanut kuut­tar­put.

Nunarsuarmi paratiisi Persiamiut kulturian­nut ilaal­luin­narmat paasinar­poq. 1500-k­kun­ni Persiamiut natersualiaan­ni USA-mi Pen­nsylvaniami Philadelphia Museum of Ar­t-imi saq­qum­mersin­neqar­tumi naatsiivik ungalusaligaq or­pilik naasulil­lu takuneqarsin­naavoq. Persiamiut “naatsiivim­mut ungalusalik­kamut” oqaasiat aam­ma “paratiisimik” isumaqar­poq, natersuul­lu as­singa Biibilimi naatsiiviup Edenip kusanar­tup naggoris­sul­lu al­laatigineqar­neranut naaper­tuup­poq.

Nunarsuaq tamak­kerlugu oqaatsini kulturinilu as­sigiin­ngitsor­pas­suar­ni paratiisi pil­lugu oqalut­tuaqar­poq. Inuit nunarsuup im­mik­koor­tuinut as­sigiin­ngitsunut nunas­sit­taleramik oqalut­tuaq aal­laaviusoq ingerlateq­qit­tar­paat, ukiul­lu hundredil­lit ingerlaneran­ni up­perisanik sumiif­fin­nilu ataasiak­kaani oqalut­tualianik ilaar­tor­neqar­taler­poq. Al­laat nalitsin­ni pin­ngor­titami sumiif­fiit kusanarluin­nar­tut paratiisitut taaneqar­tar­put.

PARATIISIMIK UJAASINEQ

Ilisimasas­sarsior­tut ilaasa paratiisi an­naaneqarsimasoq nas­saarinerar­tar­paat. As­sersuutigalugu Charles Gordonip, tuluit sak­kutuuinut generalip, 1881-imi Seychel­lip Qeqer­tai tikik­kamigit Val­lée de Maip – maan­na nunarsuarmiut eriagisas­saasa ilaata – alianaal­luin­nas­susia ajasoorutigingaaramiuk naatsiiviunerar­paa Edeni. 1400-k­kun­ni imarsior­toq Italiamiu Christopher Columbus qeqer­taq Hispaniola, maan­na Kun­ngiitsuuf­fik Dominica aam­ma Haiti, tikik­kamiuk eq­qarsar­poq naatsiivik Edeni nas­saaringajalerlugu.

Mapping Paradise, oqalut­tuarisaanermik atuagaq nalitsin­neersoq, nunap as­singinik itsar­nitsanik 190-init amerlanerusunik imaqar­poq, taak­kunanilu amerlaner­ni Adami Evalu naatsiivim­mi Edenimiit­tut takuneqarsin­naap­put. As­sersuutigalugu Beatusip Liébanamiup as­sam­mik al­lagaasa as­singani 1200-k­kun­neersumi nunap as­singa im­mik­kuul­laris­soq takuneqarsin­naavoq. Qulaani sisamanik teqeq­qul­lip qeq­qani paratiiseqar­poq. Tas­san­nga kuus­suit sisamat “Tigrisi”, “Eufrati”, “Pishoni” aam­ma “Gihoni” teqeq­qunut sisamanut, kristumiuus­sutsip nunarsuup teqeq­quinut sisamanut siaruaan­neranut as­sersuutaagunar­tut, kuup­put. As­sinit taamaat­tunit ersersin­neqar­poq paratiisip sumiin­nera ilisimaneqarun­naareeraluar­toq suli soqutigineqarluin­nar­nera.

John Miltonip, tuluup 1600-k­kun­ni taal­lior­tup, taal­liani Det tabte Paradis, Mosesimik al­lak­kani siul­ler­ni Adamip ajor­tulior­nera Edenimil­lu anisitaanera pil­lugu oqalut­tuamik tun­ngavilik, ilisimaneqaatigaa. Tas­sani inuit nunarsuarmi naas­saan­ngitsumik inuunis­saan­nik neriorsuut eq­qar­tor­paa ima al­lal­luni: “Taava nunarsuaq tamarmi paratiisin­ngus­saaq.” Tamatuma kingor­na Milton Det gjenvundne Paradiis-imik qulequtalim­mik taal­lioq­qip­poq.

AJOQERSUUT ALLANNGORPOQ

Nunarsuarmi paratiisip an­naaneqar­nerata inuit oqalut­tuarisaaneran­ni ingerlateq­qin­neqar­tuar­nera ersarip­poq. Kisian­ni sooq maan­na soqutigineqan­ngila? Mapping Paradise-imi al­las­simasutut “teologit ... paratiisip inis­sisimaf­fianik eq­qar­tuerusun­ngil­luin­nar­nerat” pis­sutaavoq.

Naalagiar­tar­tut amerlanerit toqugunik nunarsuarmi paratiisimut pinatik qilammut pinis­sar­tik pil­lugu ajoqersor­neqar­tar­put. Biibilimili Tus­siaat 37:29-mi ima al­las­simavoq: “Iluar­tut nuna kingor­nutis­savaat najugaqas­sal­lutil­lu tas­sani naas­saan­ngitsumik.” Nalitsin­ni nunarsuaq paratiisitut isigineqarsin­naan­ngim­mat neriorsuutip tamatuma eq­quun­nis­saanut neriuutis­saqar­pa?a

NUNARSUAQ TAMAKKERLUGU PARATIISI

Jehovap Guutip, paratiisimik pin­ngor­titsisup, an­naaneqar­tumik pilersitseq­qin­nis­sani neriorsuutigaa. Qanoq? Eq­qaamajuk Jiisusip ima qinusaq­qum­matigut: “Naalagaaf­fiit tikiul­li, piumasat qilam­misut nunamis­saaq pili.” (Mat­thæusi 6:10) Naalagaaf­fiup tamatuma nunarsuaq tamak­kerlugu naalak­kersuisup Jiisusip kun­ngiuf­figisaata naalagaaf­fiit al­lat tamaasa taarsis­savai. (Danieli 2:44) Naalagaaf­fiup tamatuma naalak­kersuinerani nunarsuup paratiisin­ngoq­qin­nis­saanik Guutip ‘piumasaa pis­saaq’.

Siusin­nerusuk­kut paratiisimi neriorsuutigineqar­tumi pis­sutsit al­laatiginis­saan­nut pruf­fiiti Esaja isumas­sarsisin­neqar­poq, taamanik­kus­samilu inuit isumakuluutigisar­tagaat akerleriis­sutigisar­tagaal­lu tamarmik atuuk­kun­naas­sap­put. (Esaja 11:6-9; 35:5-7; 65:21-23) Minutsialuit atorlugit il­lit Biibilin­ni al­las­simaf­fiit taak­kua atuar­nis­saan­nut kajumis­saar­patsigit. Taman­na Guutip inun­nut naalat­tunut neriorsuutaanik tatigin­nin­nerulis­sutigis­savat. Taamanik­kus­samut inuit tamarmik paratiisi Guutimil­lu iluarineqar­neq, Adamip an­naasai, nuan­naarutigis­savaat. – Saq­qum­mersitat 21:3.

Nunarsuarmi paratiisimik neriuutip takorluugaan­naanani piviusuunera sooq qularin­ngis­sin­naavar­put? Biibilimi ima paasitin­neqarat­ta: “Qilak Naalak­kap pigaa, nunali inun­nut tun­niup­paa.” Nunarsuarmi paratiisimik neriorsuut tas­saavoq “Guutip sal­lusuitsup itsarsuarli neriorsuutigisimasaa”. (Tus­siaat 115:16; Titusi 1:2) Paratiisimi naas­saan­ngitsumik inuuneqalersin­naaner­put nuan­ningaarami!