‘Sapiitsuugit, suliassarlu aallartiguk’

1, 2. (a) Salomo pingaarutilim­mik sumik sulias­sin­neqar­pa? (b) Sooq Daavip Salomo isumakuluutigaa?

SALOMO im­mik­kut it­tumik sulias­sin­neqar­poq. Jerusalemimi naalaf­filior­nis­sami, sanaar­tor­neqar­tus­sat pingaar­ner­paar­taasa ilaan­ni, nak­kutil­liisus­satut Jehovamit toq­qar­neqarsimavoq! Naalaf­fik ‘angis­sutsimigut kusanas­sutsimigul­lu tusaamasaasus­saajumaar­poq’. Pingaar­nerusumil­li tas­saas­saaq Guutip ilumoor­tup Jehovap “il­lua”. – 1 Nal 22:1, 5, 9-11.

² Kun­ngip Daavip qularutigin­ngilaa Guutip Salomo tapersersorumaaraa. Salomoli “inuusut­tun­nguuvoq misilit­tagakitsuul­lunilu”. Naalaf­filioq­quneqar­nerminik akuersinis­saminut sapiis­suseqas­sava? Inuusut­tuuniniluun­niit misilit­tagakin­ninilu akuersinis­saminut akor­nutigis­savai? Salomo sulias­sani iluatsis­saguniuk sapiis­suseqar­tariaqar­poq suliarlu aal­lar­til­lugu.

3. Salomop ataatami sapiis­susia qanoq ilin­niarfigisin­naasimavaa?

³ Salomop ataatami Daavip sapiis­suseqar­nera ilin­niarfigil­luarsimas­savaa. Daavi inuusut­tuaraagaluarluni uumasut kiisor­tut ataatami savaataanik saas­sus­sisut akiorsimavai. (1 Sam 17:34, 35) Aam­ma Goliati sak­kutooq angisoorujus­suul­lunilu qununangaar­toq akioramiuk sapiis­suseqangaar­poq. Aap, Guutip ikiuineratigut ujaral­lu manis­soq atorlugu Daavip Goliati ajugaaf­figaa. – 1 Sam 17:45, 49, 50.

4. Sooq Salomo sapiis­suseqar­tariaqar­pa?

⁴ Paasinar­poq Daavi Salomomik sapiis­suseqaq­qusinis­samut naalaf­filior­nis­samil­lu kajumis­saarinis­samut naleq­qut­tuusoq. (1 Nalunaarsuutit 28:20 atuaruk). Salomop sapiis­suseqan­ngik­kuni qununeq sulias­samik aal­lar­tin­ngitsoorutigisin­naavaa. Suliamik aal­lar­titsin­ngin­neq kuk­kunermit ajor­nerus­saaq.

5. Sooq sapiis­suseqar­tariaqar­pugut?

⁵ Sapiis­suseqas­sagut­ta Jehoval­lu uagutsin­nut suliareq­qusaa suliaris­sagutsigu Salomop Jehovamit ikior­neqar­neratul­li ikior­neqar­tariaqar­pugut. Taamaat­tumik itsaq inuit sapiis­suseqarsimasut ilaat sam­meriar­tigit. Aam­mat­taaq eq­qarsaatigisin­naavar­put qanoq sapiis­suseqarsin­naasugut suliatsin­nil­lu qanoq naam­mas­sin­nis­sin­naasugut.

SAPIISSUSEQARSIMASUT

6. Josefip sapiis­susia sooq kil­lin­neqaatigaajuk?

⁶ Josefi Potifarip nulianit kinguaas­siuutitigut inuunerlutsin­niar­neqarami sapiis­suseqar­poq. Itigar­titsiguni inuunini navianar­torsior­tis­sin­naal­lugu nalusimanavian­ngilaa. Nak­kaan­nar­nanili sapiis­suseqarluni ingerlaan­naq itigar­tip­paa. – 1 Mos 39:10, 12.

7. Rahabi qanoq sapiis­suseqar­pa? (Al­laaserisap aal­laq­qaataani as­siliaq takuuk).

⁷ Rahabi sapiis­suseqar­tut ilagaat. Alaper­naarsuiar­tor­titat Israelik­kuusut Jerikomi angerlarsimaf­fim­minukarmata qunul­luni ikioruman­ngis­sin­naagaluar­pai. Jehovali tatigigamiuk sapiil­luni angutit marluk toq­qorfis­saan­nik in­nersuul­lugil­lu aniguinis­saan­nut ikior­pai. (Jos 2:4, 5, 9, 12-16) Rahabip up­peraa Jehova Guutiusoq ilumoor­toq qularutigin­ngilaalu nuna Israelik­kun­nut arlaatigut tun­niuk­kumaaraa. Kimul­luun­niit, Jerikomiluun­niit kun­ngimut sak­kutuuinul­lu, qununeq soriarsin­naan­ngis­sutigin­ngilaa. Sapiis­suseqarlunili iliuuseqar­poq ilaqut­tanilu an­nas­sutigisamin­nik. – Jos 6:22, 23.

8. Jiisusip sapiis­susia apustilinut qanoq sun­niuteqar­pa?

⁸ Jiisusip apustilii aalajaatsut aam­ma sapiis­suseqangaar­put. Jiisusip sapiis­susianut isigin­nit­tooreer­put, taman­nalu taas­sumin­nga ilaarsinis­samin­nut iluaqutigaat. (Matt 8:28-32; Joh 2:13-17; 18:3-5) Jiisusi pil­lugu ilin­niar­titsinermin­ni saddukiiarinit unitsin­niar­neqaraangamik unik­kumaneq ajor­put. – ApS 5:17, 18, 27-29.

9. Sapiis­sutsip sumit pisar­nerata paasinis­saanut Timotheusimut al­lak­kat aap­paat 1:7 qanoq iluaqutigaar­put?

⁹ Josefi, Rahabi, Jiisusi apustilil­lu eq­qor­tulior­nis­sar­tik aalajangiusimavaat. Sapiis­suseqar­put Jehova tatigigamik­ku, imaan­ngitsoq nam­mineq pigin­naanitik kisiisa tatigigamik­kit. Sapiis­suseqar­tariaqaraangat­ta Jehova tatigisariaqar­par­put im­minut tatigival­laar­nata. (2 Timotheusi 1:7 atuaruk). Inuunitsin­ni sapiis­suseqarfigisariaqak­kavut marluk sam­meriar­tigit: Ilaqutatsin­ni ilagiin­nilu.

SAPIISSUSEQARFIUSARIAQARTUT

10. Sooq inuusut­tut sapiis­suseqar­tariaqar­pat?

¹⁰ Inuusut­tut Jehovamut kif­far­torumal­lutik sapiis­suseqarfigisariaqagaat amerlap­put. Salomo, naalaf­filiaq naam­mas­siumal­lugu silatusaar­tumik aalajanger­toq, ilin­niarfigalugulu ilaarsin­naavaat. Inuusut­tut angajoq­qaamin­nit siulersor­neqarsin­naagaluarlutik siulersor­neqar­tariaqaraluarlutil­lu nam­mineerlutik pingaarutilin­nik aalajangiisus­saap­put. (Uss 27:11) Kik­kut ikin­ngutigis­sanerlugit, suut aliik­kutaris­sanerlugit, qanoq kinguaas­siuutitigut minguitsuujuas­sanerlutik qaqugulu kuisis­sanerlutik sapiis­suseqarlutik silatusaar­tumik aalajanger­tariaqar­put. Taamatut sapiis­suseqar­tariaqar­put Saatanip, Guutimik mital­liisup, piumasaanut akerliusumik iliuuseqar­tus­saagamik.

11, 12. (a) Mosesip sapiis­suseqar­nini qanoq ersersip­paa? (b) Inuusut­tut Mosesi qanoq ilaarsin­naavaat?

¹¹ Inuusut­tut aalajangigas­saasa pingaarutil­lit ilagaat suut anguniagaris­sanerlugit. Nunat ilaan­ni inuusut­tut qaf­fasis­sumik ilin­niagaqar­nis­samut aningaasarsiorluar­nar­tumil­lu sulif­feqaler­nis­samut tatineqar­tar­put. Nunani al­lani aningaasarsior­nik­kut pis­sutsit al­laanerup­put inuusut­tul­lu misigisimasin­naap­put ilaqut­tatik ikior­niarlugit aningaasarsior­neq pingaar­tin­nerusariaqarlugu. Taak­kua arlaat­tut atugaqaruit Mosesi eq­qarsaatigiuk. Faraop paniani peroriar­tor­poq, taamaat­tumik pisoorsuan­ngor­nis­sani nuimasun­ngor­nis­saniluun­niit anguniagarisin­naagaluar­paa. Ilaqut­taminit Egyptenimiuusunit, ilin­niar­titsisuminit siun­nersor­timinil­lu tatineqangaar­tutut misigisimasin­naanis­saa takorlooruk! Mosesili sapiis­suseqarluni Guutip in­nut­tai ilaginiarlugit aalajanger­poq. Egypteni pisuus­sutil­lu tamatumaniit­tut qimareerlugit Jehova tatigil­luin­nar­paa. (Hebr 11:24-26) Taamaat­tumik Jehovamit pil­luaq­quneqangaar­poq siunis­samilu pil­luaq­quneqar­nerujumaarluni.

¹² Inuusut­tut sapiis­suseqarlutik Jehovamut kif­far­tor­nermi anguniagaqarunik Guutil­lu naalagaaf­fia inuunermin­ni sal­liutik­kunik­ku Jehovamit pil­luaq­quneqas­sap­put. Ilaqut­tamik pisariaqar­titaan­nik pilersuinermin­ni Jehovamit ikior­neqas­sap­put. Kristumiut siul­liit nalaan­ni angutip inuusut­tup Timotheusip Guutimut kif­far­tor­nini pingaar­tip­paa, aam­ma il­lit taama pingaar­titsisin­naavutit.a – Filippimiut 2:19-22 atuakkit.

13. Qatan­ngutip inuusut­tup anguniak­kaminik angusinis­saminut sapiis­suseq qanoq iluaqutigaa?

¹³ Qatan­ngut ar­naq Alabamami USA-miit­tumi najugalik Guutimut kif­far­tor­nermi anguniagaqar­niarluni sapiis­suseqar­tariaqar­poq. Ima al­lap­poq: “Peroriar­tor­nin­ni it­tuutoorujus­suuvunga. Naalagaaf­filersaarfim­mi oqaloqateqar­piarsin­naan­ngin­nama ilisarisiman­ngil­luin­nak­kama kasut­torfiginis­saa saper­nar­tin­nerus­savara.” Angajoq­qaaminit ilagiin­niit­tunil­lu al­lanit ikior­neqarluni kristumiup inuusut­tup taas­suma pionerin­ngor­niar­nini anguaa. Ima oqar­poq: “Saatanip silarsuaani qaf­fasis­sumik ilin­niagaqar­neq, tusaamasaaneq, aningaasat pigisar­pas­suaqar­nerlu anguniak­katut pitsaasutut isigineqar­tar­put.” Aam­mali paasivaa inuit amerlanersaasa anguniak­katik taamaat­tut angun­ngisaan­naraat aam­ma an­niaataagin­narlutil­lu uip­pakajaar­titsiin­nar­tar­tut. Ima nangip­poq: “Jehovamul­li kif­far­tor­neq naam­mas­sisaqar­tutut misigis­sutigalugulu pil­luas­sutiginer­paavara.”

14. Angajoq­qaat kristumiut qaquguk­kut sapiis­suseqar­tariaqar­pat?

¹⁴ Angajoq­qaat kristumiut aam­ma sapiis­suseqar­tariaqar­put. As­sersuutigalugu ul­luni ilaqutariit­tut atuaq­qis­saaqatigiif­fis­sami, oqaluus­sif­fis­sami ilagiin­nilu ataatsimiif­fis­sami qaangiut­toorusun­nersutit sulisitsisun­nit aperitis­sin­naavutit. Sulisitsisut itigar­tis­saguk­ku qitor­natil­lu eq­qor­tumik maligas­sis­saguk­kit sapiitsuusariaqar­putit. Im­maqaluun­niit qitor­nan­nut iliuusereq­qun­ngisatit angajoq­qaat ilagiin­niit­tut ilaasa qitor­namin­nut akuersis­sutigaat. Angajoq­qaat taak­ku il­lit sumik pis­suteqar­nersutit aperip­pata ataq­qin­nit­tumik nas­suiaanis­san­nut sapiis­suseqas­savit?

15. Angajoq­qaat Tus­siaat 37:25 aam­ma Hebræerit 13:5 qanoq iluaqutigisin­naavaat?

¹⁵ Sapiis­suseqar­tar­pugut qitor­navut Guutimut kif­far­tor­nermi anguniagaqar­neran­ni ikioraangatsigit. As­sersuutigalugu angajoq­qaat qitor­natik pionerin­ngor­nis­saan­nut, pisariaqar­titsif­fiusumi Betelimiluun­niit kif­far­tor­nis­saan­nut naalagaaf­filersaarfin­nil­luun­niit ataatsimeersuar­tarfin­nil­lu sanaar­tor­nermi suleqataanis­saan­nut kajumis­saar­nis­saat nangaagisin­naavaat. Im­maqa er­numap­put utoq­qaligunik qitor­namik isumagisin­naas­san­ngik­kaatsik. Angajoq­qaal­li silatuut sapiis­suseqarlutik Jehovap neriorsuutiminik eq­qor­titsinis­saa tatigis­savaat. (Tussiaat 37:25; Hebræerit 13:5 atuakkit). Angajoq­qaat taamatut sapiis­suseqar­tut Jehovamil­lu tatigin­nit­tut qitor­natik aam­ma sapiis­suseqaq­qul­lugit ikior­tar­paat. – 1 Sam 1:27, 28; 2 Tim 3:14, 15.

16. Angajoq­qaat ilaasa qitor­natik Guutimut kif­far­tor­nermi anguniagaqaq­qul­lugit qanoq ikiorsimavaat?

¹⁶ Aap­pariit USA-miit­tut qitor­natik Jehovamut kif­far­tor­nermik pingaar­titsinis­saan­nik ikior­paat. Uiusoq ima oqar­poq: “Qitor­navut suli pisus­sin­naanatil­lu oqalus­sin­naan­ngitsut pioneriunerup ilagiin­nilu kif­far­tor­nerup nuan­nersor­tai pil­lugit oqalut­tuut­tar­pavut. Maan­na tamak­ku anguniagaraat.” Aam­ma oqar­poq qitor­natik taamaat­tunik anguniagaqaramik Saatanip silarsuaani us­ser­nar­tunik akiuinis­samin­nut Jehovamul­lu kif­far­tor­nerup pingaar­tin­nis­saanut iluaqutigisimagaat. Qatan­ngut marlun­nik qitor­nalik ima al­lap­poq: “Angajoq­qaar­pas­suit nukip­pas­suit aningaasar­pas­suil­lu atorlugit qitor­natik timersor­nermi, aliik­kutaqar­nermi ilin­niagaqar­nermilu anguniagaqar­neran­ni ikior­tar­paat. Silatusaar­nerungaas­saaq nukip­pas­suit aningaasar­pas­suil­lu atorlugit qitor­navut Jehovamut at­taveqarluar­tuas­sutigisas­saan­nik anguniagaqar­neran­ni ikiorutsigit. Qitor­nat anersaak­kut it­tunik anguniak­kamin­nik angusisut takul­lugu nalerisimaar­nangaar­poq, aam­ma taak­kua pil­luaq­quneqar­nerat angajoq­qaajul­luta nuan­naarutigaar­put.” Qularutigis­san­ngilat angajoq­qaat qitor­namin­nik Guutimut kif­far­tor­nermi anguniagaqar­neran­ni ikiuisut Guutimit iluarisaasut.

ILAGIINNI SAPIISSUSEQARNEQ

17. Ilagiin­ni kristumiuni sapiis­suseqar­tunik as­sersuuteqarit.

¹⁷ Aam­ma ilagiin­ni sapiis­suseqar­tariaqar­pugut. As­sersuutigalugu utoq­qaaner­tat ingasat­tumik ajor­tulior­toqarsimatil­lugu suliaqaraangamik nakorsar­tin­nermul­luun­niit tun­ngatil­lugu perulut­tunik ikiuis­sagaangamik sapiis­suseqar­tariaqar­put. Utoq­qaaner­tat ilaat par­naarus­sivim­mut atuaq­qis­saaqatigin­nik­kiar­tor­tar­put ataatsimiin­ner­nil­luun­niit aqutsiar­torlutik. Qatan­ngutim­mi ar­nat aap­paqan­ngitsut? Sapiis­suseqar­nermik ersersitsinis­samin­nut Jehovamul­lu kif­far­tor­nis­samut periarfis­sar­pas­suaqar­put. Pioneriusin­naap­put, oqaluus­sisar­tunik pisariaqar­titsif­fiunerusunut nuus­sin­naap­put, im­mik­koor­tor­taqarfin­nik naalagaaf­filersaarfin­nil­lu sanaar­toqataasin­naap­put Kristumiunul­luun­niit Oqaluus­sisar­tunut Ilin­niarfim­mi ilin­niarsin­naal­lutik. Ilaat aam­ma Ilin­niarfim­mi Gileadimi ilin­niarsimap­put.

18. Qatan­ngutit ar­nat utoq­qaat qanoq sapiis­suseqarsin­naap­pat?

¹⁸ Qatan­ngutit ar­nat utoq­qaat asavavut ilagiin­niim­matalu qujamasuutigalugu! Guutimut kif­far­tor­nermin­ni sior­natigutut an­ner­tutigisumik iliuuseqarsin­naajun­naaraluarlutik sapiis­suseqar­nermut sulias­sanil­lu aal­lar­titsinis­samut suli periarfis­saqar­put. (Titusi 2:3-5 atuakkit). As­sersuutigalugu qatan­ngut ar­naq utoq­qaq qatan­ngum­mik ar­namik inuusun­nerusumik ip­pin­nan­ngitsumik atisalersor­tar­nis­saa pil­lugu oqaloqateqarsin­naanerluni utoq­qaaner­tamit aperineqaruni sapiis­suseqar­tariaqar­poq. Qatan­ngutip utoq­qaap oqaluutas­sami inuusun­nerusup atisai pil­lugit ap­pisaluun­nagu inus­siar­nerluni atisalersoriaasia al­lanut qanoq sun­niuteqarsin­naaneranik eq­qarsaatigin­nin­nis­saanut ikius­savaa. (1 Tim 2:9, 10) Qatan­ngutit ar­nat utoq­qaat taamatut asan­nit­tulioraangata ilagiin­nut ajun­ngitsumik sun­niuteqarsin­naavoq.

19. (a) Qatan­ngutit angutit qanoq sapiis­suseqarsin­naap­pat? (b) Qatan­ngutit angutit sapiis­suseqaler­nis­samut Filip­pimiut 2:13 aam­ma 4:13 qanoq iluaqutigisin­naavaat?

¹⁹ Qatan­ngutit angutit kuisimasut aam­ma sapiis­suseqar­tariaqar­put sulias­satil­lu aal­lar­til­lugit. Ilagiin­ni kif­far­tor­tutut utoq­qaaner­tatul­luun­niit kif­far­torusus­suseqaraangamik ilagiin­ni iluaqutaangaar­tar­put. (1 Tim 3:1) Ilaal­li taamaalior­nis­samin­nut nangaasin­naap­put. Im­maqa qatan­ngut angut sior­natigut kuk­kus­suteqarsimavoq maan­nalu ilagiin­ni kif­far­tor­tuunis­saminut utoq­qaaner­taanis­saminul­luun­niit piuk­kun­nan­ngitsutut misigaluni. Im­maqaluun­niit qatan­ngut al­la kif­far­tor­nis­samut pigin­naaneqarani misigivoq. Taamatut misigiguit Jehovap sapiis­suseqalersil­lutit ikiorsin­naavaatit. (Filippimiut 2:13; 4:13 atuakkit). Mosesi eq­qaamajuk. Aam­ma taan­na Jehovap sulias­siis­sutigisaatut ilior­nis­saminut sapiup­poq. (2 Mos 3:11) Sapiis­suseqar­nis­samul­li pisariaqar­tunil­lu iliuuseqar­nis­samut Jehovamit ikior­neqar­poq. Qatan­ngut angut kuisimasoq taamatut qanoq sapiis­suseqarsin­naava? Jehovamut ikioq­qusin­naavoq ul­lul­lu tamaasa Biibilimik atuar­tarluni. Biibilimi inut­taasut sapiis­suseqarsimasut eq­qarsaatigeq­qis­saarsin­naavai. Maniguul­luni utoq­qaaner­tanut ilin­niar­teq­qusin­naavoq ilagiin­nilu qanorluun­niit ikior­tarialin­nik ikiuiumasin­naal­luni. Qatan­ngutit angutit kuisimasut sapiis­suseqaq­qul­lugit eqiasuil­lutil­lu ilagiin­ni suleq­qul­lugit kajumis­saar­pagut!

‘JEHOVAP NAJORPAATIT’

20, 21. (a) Daavip Salomo sumik eq­qaasip­paa? (b) Suna qularutigis­san­ngilar­put?

²⁰ Kun­ngip Daavip Salomo eq­qaasip­paa naalaf­filiami naam­mas­sinis­saata tungaanut Jehovap najorumaaraa. (1 Nal 28:20) Salomop oqaatsit taak­ku eq­qarsaatigeq­qis­saarsimas­savai, inuusut­tuuninilu misilit­tagakin­ninilu sulias­saminik aal­lar­tin­ngitsoorutigin­ngilai. Sapiis­suseqangaarlunili Jehoval­lu ikiuineratigut naalaf­fik angingaar­toq kusanangaar­torlu ukiut arfineq-marluk af­farlu sanavaa.

²¹ Jehovap Salomo ikior­paa, aam­ma uagut sapiis­suseqarluta ilaqutariin­ni ilagiin­nilu suliatsin­nik naam­mas­sin­nis­sin­naaq­qul­luta ikiorumaar­paatigut. (Es 41:10, 13) Jehovamut kif­far­tor­nermi sapiis­suseqarut­ta qularutigis­san­ngilar­put maan­nak­kut siunis­samilu taas­suma pil­luaq­qujumaaraatigut. Taamaat­tumik ‘sapiitsuugit, sulias­sarlu aal­lar­tiguk’.