Juulli kristumiutut nalliuttorsiorfiua?
SILARSUARMI tamarmi ilagiit nalinginnaasut juulli kristumiut nalliuttorsuattut isigaat, inuillu millionilippassuit nalliuttorsiorfigaat.
Kisianni juulli kristumiutut nalliuttorsiorfiua? Guutimit piva? Jesus Kristusip ajoqersugaasaluunniit atulersippaat? Jesus unnuakkut decemberip ulluisa 24-ata 25-atalu akornanni inunngorsimava? Pinngitsoorani juullisiortariaqarpa?
Juulli Guutimit piva?
Juullip pilerfianik nassuiaatit makku upperisarsiornermik oqaluttuarisaanermillu najoqqutassaqarfigisallit malunnartuupput:
„Ilagiinni pisoqaanerpaani Kristusip inunngornera nalliuttorsiorneqartanngilaq.“ — Kirke-Leksikon for Norden, atuagaq II, qupperneq 696.
„Juullisiorneq ukiumi 336-mi Kristusip inunngornerata kingorna siullerpaamik Romamiut ullorsiutaanni pisoqqani eqqartorneqarpoq.“ — The World Book Encyclopedia.
„Ulloq Jesusip inunngorfia ilisimaneqanngilaq. Ukiumi 336-mi ilagiinni pisortaasut ulloq decemberip 25-iat aalajangerpaat. Tamatumunnga pissutaasinnaasut arlaliupput. . . . Nassuiaat alla tassaavoq Romami decemberip 25-ianni seqineq ajugaaffigineqanngitsoq nalliuttorsiutigineqartarmat.“ — Højtider og fester, (Nalliuttorsuit), 1980, Kristian Jensen, qupperneq 32.
„Ulloq Jesusip inunngorfia ilisimaneqanngilaq. Ulloq qaammalluunniit iivanngkiiliuni eqqaaneqanngivipput.“ — New Catholic Encyclopedia.
Juullili kristumiunut nalliuttorsuuppat pingaartoq, Jesusip ajoqersugaasaluunniit eqqartussagaluarnerpaat? Bibelimi allassimavoq: ’Allakkat tamarmik Guutip anersaarneranik ilallit atortussaapputtaaq . . . inuk Guutip pigisaa inerilluaqqullugu ajunngitsuliornernullu tamanut piginnaanngorsagaaqqullugu.“ (2 Timûtiuse 3:16, 17) Juulli Guutimeersuugaluarpat, Guutip Bibelimik allattut isumassarsitissannginnerpai tamannga allaqqullugu kristumiut ’ajunngitsuliornernut tamanut piginnaanngorsagaaqqullugit’?
Juulli Bibelimi eqqartorneqanngilaq kristumiutut nalliuttorsiorfiunngimmat. Guutimeersuunngilaq. Aviisimi Daily News,-imi Sri Lanka-mi saqqummersartumi allassimavoq: „Malugisariaqarpoq Tastamantitaami juullisiorneq immikkut ittoq Jesusimik inuissiortitsiffiusoq eqqartorneqanngimmat. . . . Juulli inunnit pivoq. Juulli Bibelimut atanngilaq.
Jesus decemberip ulluisa 25-ianni inunngorsimanngilaq
Jesusip decemberip ulluisa 25-ianni inunngorsimaneranik takussutissaqanngivippoq. Taamaattoqannginneranulli takussutissaqarpoq.
Atuakkami Celebrations-imi (Nalliuttorsiornerit) Robert J. Myers-imit ima atuarpugut: „Bibelimi Jesusip inunngorneranik oqaluttuami ulloq aalajangersimasoq eqqartorneqanngilaq. Kisianni îvangkîlio Lúkarsip agdlagâ-ni [Lúkarse 2:8] oqaatigineqarpoq ’savanik paarsisut narsamiillutik unnuami pigaartut nersutaatitik paaralugit’, tamatumalu takutippaa Jesus immaqa aasakkut ukialeqqaakkulluunniit inunngorsimassasoq. Judæamimi decemberi qaammataavoq nillertoq siallertuaannarfiusorlu, savanik paarsisut qularnanngitsumik unnuakkut savaatitik oqquiffissarsereersimassagaluarpaat.“
Atuakkami La vie quotidienne en Palestine au temps de Jésus-imi (Jesusip nalaani Palæstinami ulluinnarni inuuneq) Henri Daniel-Robs-imit allassimavoq: „Savaatit . . . ukiukkut . . . savat inaanniittarput, tamannarpiarlu pissutigalugu paasineqarsinnaavoq juullimut ulluliussaq, ukiukkut, eqqortuusinnaanngitsoq, iivangkiiliumimi allassimammat savanik paarsisut naarsamiittut.“
Ulloq decemberip 25-iat pillugu The Encyclopedia Americana-mi allassimavoq: „Ulloq tamanna nunani killerni ukiut 300-kkut qeqqanni aatsaat aalajangersarneqarsimavoq, nunanilu kangillerni ukiut hundredit missaannik tamanna kingoqqullugu.“ Tassa Jesus decemberip ulluisa 25-ianni inunngorsimanngilaq. Juulliluunniit atulersinngilaa, ajoqersugaaluunniit Bibelimilluunniit allattut taamaaliunngillat.
Juulli sumit piva?
Juullip sumit pisimanera nalinginnaasumik isumaqatigiissutigineqartarpoq. Atuagassiami U.S. Catholic-imi allassimavoq: „Juulli aallarnerneqarfigisaminit, guutimik nalusunit, avissaartinneq ajornaqaaq.“ Nangillunilu: „Romamiut nalliuttorsiorfinnaavat tassaavoq saturnaliasiorneq, decemberip ulluisa 17-ianni aallartittartoq decemberillu ulluisa 25-ianni ’seqernup ajugaaffigineqanngitsup inunngorfiani’ (Natalis solis invicti) naasartoq. Ukiut 325-t 350-llu akornanni angutit Romalerisut silasorissut ilaasa isummiuppaat ullup decemberip 25-iata ’naapertuilluassutsip seqernata’ inunngorfiatut nalliuttorsiorfiusalernissaa. Taamaalilluni juulli pinngorpoq.“
Guutimik nalusut saturnaliasiornerat ullukinnermi nalliuttorsiorneqartarpoq. Europap avannaani nunani itsarsuaq oqaaseq „sólhvarf“ seqernup uterialerfianut atorneqarsimavoq. Ullukinneq tassa ukiukkut ullukinnerujunnaarfik ullortunerulerfillu. Romamiut itsarsuaq ullorsiutaat naapertorlugit ullukinneq decemberip ulluisa 25-ianni pisarpoq.
Qinerlerfissiami The World Book Encyclopedia-mi ima atuarpugut: „Nalliuttorsiorneq tamanna [juulli] qularnanngitsumik nalliuttorsiornernit guutimik nalusuusunit (kristumiuunngitsunit) taamanikkut atorneqartunit sunnerneqarsimavoq. Romamiutoqqat ukiortaarsiortarput Saturnip, nunalerinermut guutigititap, Mithrallu [seqinermut guutigititap] ataqqinaatissaannut.“ New Catholic Encyclopedia-mi allassimavoq: „Ukiumi 274-imi decemberip ulluisa 25-ianni seqinermut guutigititap [Mithra]-p naalagaaffissuarmut sernissuisussaanerpaanera Aurelianip suaarutigaa . . . Juullip pinngorfia tassa Romami malunnangaartumik seqinermik pallorfiginnittarnerup nalaaneersuuvoq.“ Atuakkami Celebrations-imi allassimavoq: „Palasit namminneq ilagiinni saturnaliasiornerit atulersippaat.“ Taavalu Encyclopædia Britannica-mi eqqartorneqarpoq decemberip ulluisa 25-iat „[seqinermut] guutigititap Mithrap . . . inunngorfiatut isigineqarsimasoq“.
Ileqqut amerlanersaat juullimut tunngasut — mistelten (naasut ilaat), orpiliaq, juullip inua, nerersuarnerit tunissuteqarfigeqatigiinnerillu — aammattaaq guutimit nalusuneersuusimapput. Kristusimut attuumasuteqanngivipput. Soorlu James Hastings atuakkami Encyclopædia of Religion and Etichs-imi (Upperisarsiornermik ileqqorinnissamillu qinerlerfissiaq) allassimasoq: „Ileqqut juullimut tunngasut amerlanersaat maanna atuuttut . . . kristumiutut ileqquiunngillat, tassaallutilli guutimik nalusut ileqqorisaat ilagiinnut ilanngunneqarsimasut akuerineqarsimasulluunniit. . . . Romami saturnaliasiortarneq ileqqunut qiimanartunut juullip nalaani atuuttunut aallaaviuvoq. Romamiutoqqat nalliuttorsuat tamanna decemberip ulluisa 17-iannit 24-iannut nalliuttorsiorneqartarsimavoq.“
Inuit oqarpata juullip siornagut qanoq-ittuussusianut uterniarlutik, imaluunniit kissaatigalugu Jesus juullimut utertinneqartariaqartoq, eqqaamasariaqarpoq juulli guutimik nalusuussutsimik pilerfeqarmat Kristusilu juullimut attuumasuteqanngisaannarmat. Taavalu juullip niuernermut tunngavallaarneranik avoqqaarinnittoqarpat, eqqaamajuk nalliuttorsiornerit tunissuteqarfigeqatigiinnerillu saturnaliasiornerit nalaanniittut aamma taamanikkut niuertunut isertitaqarfiusarsimammata. Ullukinnersiorneq ukiuni tuusintilikkuutaani niuerfiulluarsimavoq.
Ukiumi 1643-mi tuluit nunaanni inatsisartut juullisiorneq inerteqqutaalersippaat guutimik nalusuneernera pissutigalugu, kingusinnerusukkulli akuerisaaqqilerluni. 1659-mi U.S.A.-mi Massachusettsimi inerteqqutaalerpoq, kingusinnerusukkulli akuerisaaqqilerluni. U.S. Catholic-imi allassimavoq: „U.S.A.-mi kristumiut . . . juulli ileqqunut guutimik nalusuusunut attuumasuteqartissimavaat, aatsaallu 1850-ikkut missaanni annerusumik juullisiortalerput.“
Guutimut Jesusimullu ataqqinaataajaasoq
Tassa juullisiortartut Guuti Jesusiluunniit ataqqinngilaat, kisiannili guutiliat ileqqullu guutimik nalusuneersut ataqqillugit. Oqaluttuatoqqat atorlugit, soorlu juullip inua pillugu, salluneq siuarsarpaat. Tamanna Jesusimut ataqqinaataanngilaq, ajoqersuutigimmagumi Guuti ilumoortumik pallorfigineqartariaqartoq. (Juánase 4:23, 24) Jesus oqarsimavoq: ’Oqaatsikka attavigiuarussigik ilumut ajoqersugarissavassi; sallusuissullu ilisarissavarsi, sallusuissutillu inussiaajunnaarsissavaasi.’ — Juánase 8:31, 32.
Guutip oqaasiani aamma allassimavoq: ’Uppinngitsut uniaammik allanertamik uniaqatiginiaqinasigik. Iluarnerummi iluaanneq sukkut peqatiginerpaa? Qaamasorlu taartorlu sukkut ilagiissuteqarpat? Beliar [Satan] Kristusip sukkut isumaqatiginerpaa? Uppertulluunniit uppinngitsoq sukkut agguaqatiginerpaa?’ Apeqqutinut tamakkununnga akissut tassaavoq kristumiut ilumoortut tamakkununnga peqataasinnaanngitsut; taamaalioraluarunik Guutimit iluarisaajunnaassammata. Taamaattumik Guutip oqaasiani ima siunnersorneqarpugut: ’„Taamaattumik akornannit anigitsi avissaarlugillu“, oqarpoq [Jehova]; „mingunnartorlu attoqinasiuk“’; ’ „taava ilassiumaarpassi,“’ . . . ’„uangalu erneralusilu panigissavassi.“’ — 2 Korintumiut 6:14-18.
Guutimut asanninnerup ilumoortup inuit ikiorsimavai Guutimut ataqqinaataajaasunik, soorlu juullisiortarnermik iliuuseqartarunnaarnissaannik, naak tamanna misigissutsinut kajumissaarutaasinnaagaluartoq. Isumaqanngillat arajutsisaqarlutik iliuutsinut Guutimut Jesusimullu ataqqinaataajaasunut peqataarusunnginnamik, taamaaliornermi guutilianut eqqunngitsunut ataqqinaataammat. Juulli suussusiviatut isigaat — nalliuttorsiorneq guutimik nalusuneersoq kristumiut nalliuttorsuattut atisalersorsimasoq — taammaattumillu nalliuttorsiutigineq ajorpaat. (gD 8/12 88)
[Qupp. 15-mi assiliartaq]
Savanik paarsisut savaatitik ilagalugit silami unnuipput — taamaattumik Jesus decemberimi inunngorsinnaasimanavianngilaq