Nallittuinissani ilikkarpaa

1. Jonap angalanera qanoq it­tus­saava, or­nitanilu qanoq isumaqarfigaa?

JONA eq­qarsar­nis­saminut pif­fis­saqarluar­poq. 800 kilometerit sin­nerlugit qaam­mat ataaseq sivisunerusumil­luun­niit angalasus­saavoq. Qanin­nersius­sanerluni imaluun­niit isuman­naan­nerusuk­kut uiar­teris­sanerluni aalajangeq­qaar­tus­saavaa. Aam­ma qooq­qut qaq­qal­lu itivit­tariat ingerlaarfigisus­saavai. Qular­nan­ngitsumik Syriap Inoqajuitsua isorar­toorujus­suaq avaq­qul­lugu ingerlanermini kuus­suit – soorlu Eufrati – ikaar­tarlugil­lu Syriami, Aram-Naharajimimi As­syriamilu al­lamiut il­loqarfii il­loqarfeeraal­lu un­nuif­figisar­tus­saavai. Ul­lut ingerlanerini il­loqarfik mersereqisani, Nineve, qanil­liar­tor­til­lugu an­nilaanganeruleralut­tuin­nar­poq.

2. Sooq sulias­saminit qimaasin­naanani Jonap nalun­ngilaa?

² Jonal­li nalun­ngilaa siusin­nerusuk­kut pisimanermisut kil­lup tungaanut sulias­saminit qimaasin­naanani. Kapitalip siuliani sam­misatsitut Jehovap im­mami anorersuar­titsinermigut tupin­nar­tulior­nik­kul­lu aalisagarsuaq atorlugu an­naas­sinermigut Jona kamagit­tarluni ilin­niar­tip­paa. Jona ul­lut pingasut aalisak­kap iluaneereerluni sis­samut oriar­neqarami maniguun­nerulerlunilu naalaler­poq. – Jon 1-2.

3. Jehovap pis­suseq suna Jonamut ersersip­paa, suul­lu apeq­qutaaler­pat?

³ Jona aap­pas­saanik Jehovamit Ninevemukaq­quneqarami naalal­luni kangimut ungasis­sumut aal­lar­poq. (Jona 3:1-3 atuakkit). Jonal­li Jehovamit perorsaatis­sin­neqar­nermi kingor­na isigin­nit­taatsini al­lan­ngor­tip­paa? As­sersuutigalugu Jehovap Jona ipilersoq an­naak­kamiuk, pikitsitsinera pil­lugu pil­lan­ngin­namiuk sulias­samil­lu naam­mas­sin­nin­nis­samut aap­pas­saanik periarfis­sik­kamiuk nal­lit­tuinermik ersersitsivigaa. Taama pineqareerluni Jonap al­lanik nal­lit­tuinis­sani ilik­kar­paa? Inuit naam­mal­luin­nan­ngitsut nal­lit­tuineq amerlaner­tigut ilik­karuminaatsit­tar­paat. Jona pil­lugu oqalut­tuaq qanoq aam­ma ilin­niarfigisin­naanerlugu sam­meriar­tigu.

Eqqartuussummik tusarliussaq Ninevemiullu ilimaginngisamik iliuuseqarnerat

4, 5. Sooq Jehovap ‘Nineve il­loqarfis­suar­tut’ taavaa, tamatuman­ngalu Jehova pil­lugu suna ilik­kar­par­put?

⁴ Ninevep Jehovamut pingaaruteqangaar­nera Jonap paasisin­naan­ngilaa. Ima al­las­simavoq: “Nineve Guutimiit isigalugu il­loqarferujus­suuvoq.” (Jon 3:3) Jonamik al­lak­kani Jehovap ‘Nineve il­loqarfis­suar­tut’ pingasoriarluni taavaa. (Jon 1:2; 3:2; 4:11) Sooq Jehovap il­loqarfis­suaq pingaar­tip­paa?

⁵ Nineve il­loqarfitoqaavoq ulersuup kingor­na Nimrodip tun­ngaviligaasa siul­liit ilaat. Il­loqarferujus­suuvoq il­loqarfin­nut arlalin­nut al­lanut atagunar­toq pisul­luni isuaniit isuanut ul­luni pingasuni ingerlavigisariaq. (1 Mos 10:11; Jon 3:3) Ninevep naalaf­fiit kusanar­tut, qarmarsuarujus­suit il­lulial­lu soqutiginaatil­lit al­lat alutor­naatigai. Tamak­kuli pis­sutigalugit Jehovap Guutip il­loqarfik pingaar­tin­ngilaa. Inui pingaar­tip­pai. Ninevemi in­nut­taasut il­loqarfin­nut al­lanut sanil­liul­lugit amerlap­put. Inui ajor­tulior­taraluar­tut Jehovap soqutigai. Inuit ataasiak­kaat tamaasa asal­lugil­lu peq­qis­siminis­saat eq­qor­tumil­lu ilior­nis­samik ilin­niar­nis­saat kis­saatigaa.

6. (a) Sooq Jonap Nineve merser­nar­tis­simas­savaa? (Aam­ma qup­per­nerup ataatungaani ilan­ngus­saq takuuk). (b) Oqaluus­sinera tun­ngavigalugu Jona pil­lugu suna ilik­kar­par­put?

⁶ Jona kiisami Ninevemut apuup­poq. Inuili 120.000-nit amerlanerum­mata il­loqarfik merser­nar­nerulersimas­saaq.a Ul­loq ataaseq pisoreerluni il­loqarfim­mi sumiif­fik inoq­qor­tuner­paaq, im­maqa tusarlius­sas­saminik oqaluus­sis­sutigin­nin­nis­samut pitsaaner­paaq, tikip­paa. Inuit taak­ku qanoq tusarlis­savai? As­syriamiutut oqalut­tar­pa? Imaluun­niit Jehovap tupin­nar­tulior­nermigut As­syriamiutut oqalus­sin­naalersip­paa? Naluar­put. Im­maqa oqalutseqarluni Jonap tusarlius­sas­sani hebræerisut, ilitsoq­qus­saralugu oqaatsini atorlugit, Ninevemiunut tusarliup­paa. Qanorluun­niit ik­kaluar­pat tusarlius­sas­saa paatsuugas­saananilu iluarineqar­navian­ngilaq: “Ul­lut 40-t qaangiup­pata Nineve piuneerun­neqas­saaq!” (Jon 3:4) Sapiil­luni tusarlius­sani uteqat­taar­paa. Taamaalior­nermigut sapiis­suseqangaar­nini up­perluar­ninilu, kristumiut ul­lumik­kut pisariaqar­tin­ner­paasaat, ersersip­pai.

7, 8. (a) Ninevemiut Jonap tusarlius­saa tusaramik­ku sup­pat? (b) Jonap tusarlius­saa pis­sutigalugu Ninevemi kun­ngi sua?

⁷ Jonap oqaasiinut Ninevemior­pas­suit tusar­naar­put. Im­maqa Jona eq­qarsar­poq inuit kamalerlutil­lu nakuusilis­sasut. Maluginiar­nar­tumil­li pisoqar­poq. Inuit tusak­katik malil­lugit iliorusup­put! Tusarlius­saa siaruaatipal­lap­poq. Tamatuma kingunitsian­ngua il­loqarfim­miut tamarmik Jonap eq­qar­tuus­sum­mik siulit­tuutaa oqal­lisigaat. (Jona 3:5 atuaruk). Pisuut piitsul­lu, angutit ar­nal­lu, inuusut­tut utoq­qaal­lu peq­qis­simigamik iisin­ngin­niar­put. Sivitsun­ngitsoq inuit peq­qis­siminerat kun­ngip tusar­paa.

⁸ Jonap tusarlius­saa pis­sutigalugu kun­ngi aam­ma peq­qis­similer­poq. Guutimik mianerin­ningaalerami is­siavis­saarsuarminit nikueriarluni kun­ngitul­lu atisani peeriarlugit in­nut­tamisut “puunik atisil­luni pujoralan­nut ingip­poq”. Kun­ngi ‘naalagar­tanilu’ aalajanger­put iisin­ngin­niar­neq pisor­tatigoor­tumik atuutilis­sasoq. Kun­ngi peq­qusivoq kik­kut tamarmik, al­laat nersutit, puunik atisis­sasut.b In­nut­tami ajor­tulior­tar­nerat nakuuser­tar­neral­lu maniguul­luni nas­suerutigaa. Guutip ilumoor­tup peq­qis­siminer­tik takuguniuk nal­lit­tuinis­saa neriuutigalugu kun­ngi ima oqar­poq: ‘Im­maqa taava Guutip kamangaar­nini taamaatis­savaa nungutitaaq­qunata.’ – Jon 3:6-9.

9. Ninevemiunut tun­ngatil­lugu isor­nar­torsiuisar­tut suna apeq­quser­tar­paat, tamatumali kuk­kunerunera qanoq nalun­ngilar­put?

⁹ Isor­nar­torsiuisar­tut ilaasa Ninevemiut peq­qis­simeriasaar­nerat apeq­quser­tar­paat. Biibilimil­li ilisimatuut arlal­lit oqar­tar­put inuit taamatut iliuuseqar­nerat itsaq inuit up­perisapalaal­lit sun­ner­tiasul­lu kulturian­nut naaper­tuut­toq. Tamatuma saniatigut Jiisusi Kristusi kingusin­nerusuk­kut Ninevemiut peq­qis­simineran­nut in­nersuus­sim­mat taamatut isor­nar­torsiuineq kuk­kunerusoq nalun­ngilar­put. (Matthæusi 12:41 atuaruk). Jiisusip pisut qilam­miit isigin­naaramigit suut oqaluuserinerlugit nalun­ngil­luin­nar­paa. (Joh 8:57, 58) Inuit, qanorluun­niit nakuuser­niar­tar­tigigaluar­pata, peq­qis­simisin­naan­ngitsutut isigin­ngisaan­nar­tariaqar­pavut. Jehovap kisimi inuit uum­mam­miui takusin­naavai.

Guutip nallittuinerata inuillu sukannissusiisa assigiinngissutaat

10, 11. (a) Ninevemiut peq­qis­simim­mata Jehova sua? (b) Sooq qularin­ngis­sin­naavar­put Jehovap eq­qar­tuus­sutaa kuk­kunerun­ngitsoq?

¹⁰ Ninevemiut peq­qis­simim­mata Jehova sua? Jona kingusin­nerusuk­kut ima al­lap­poq: “[Guutip] takugamigit qanoq ileq­qorisamin­nit ajor­tunit saan­niar­tut aalajangigarigaluani al­lan­ngor­tip­paa perluk sioorasaarutigigaluani nal­liutin­ngitsoor­til­lugu.” – Jon 3:10.

¹¹ Matumani Jehova isum­mer­pa Ninevemiut kuk­kusumik eq­qar­tuus­simal­lugit? Naamik. Jehovap naaper­tuil­luar­nera naam­mal­luin­nar­tuusoq Biibilimi nas­suiar­neqar­poq. (5 Mosesi 32:4 atuaruk). Jehovap pis­sutis­saqarluarluni Ninevemiut kamaak­kun­naar­pai. Inuit al­lan­ngor­nerat takugamiuk taak­kunin­nga pil­laasariaqarun­naar­nini paasivaa. Jehova aalajanger­poq taak­ku nal­lit­tor­niarlugit.

12, 13. (a) Jehovap ingasaas­sinian­ngitsuul­lunilu naleq­qus­sarsin­naal­lunilu nal­lit­tuisuunini qanoq ersersit­tar­paa? (b) Sooq Jonap siulit­tuutaa sal­luliuutaan­ngila?

¹² Up­perisarsior­nik­kut siut­tut ajoqersuisar­nerat­tut Jehova sukan­nersuunanilu misigit­taatsuunanilu peq­qar­niitsuun­ngilaq. Paarlat­tuanik ingasaas­sinian­ngitsuul­lunilu naleq­qus­sarsin­naal­lunilu nal­lit­tuisuuvoq. Ninevemiut pisimanerat­tut ajor­tulior­tar­tut peq­qis­siminis­saat eq­qor­tuliuler­nis­saal­lu kis­saatigil­luin­naramiuk pil­laan­ngin­nermini nunarsuarmi sin­niisini mianersoq­qus­sum­mik tusarliisit­tar­pai. (Ez 33:11) Jehovap pruf­fiitini Jeremia ima oqarfigaa: “Ilaan­neeriarlunga inuiaat kun­ngeqarfil­luun­niit sioorasaar­tar­pak­ka nusutaal­lutik peer­neqas­sasut, aseror­tigaas­sasut suujun­naarsitaas­sasul­lu. Kisian­ni inuiaat sioorasaak­kak­ka ajus­sutsimin­nit saan­niaraangata perlutsitsiniaraluar­nera peq­qis­simis­sutigisar­para.” – Jer 18:7, 8.

¹³ Jonap siulit­tuutaa sal­luliuutaava? Naamik, siulit­tuum­mimi inuit peq­qis­simin­ngik­kunik qanoq pisoqarumaar­neranik mianersoq­quneqar­put. Ninevemiut ajor­tulior­taramik mianersoq­quneqar­put, tamatumalu kingunerisaanik ajor­tulior­tarun­naar­put. Ninevemiut ajor­tulior­taleq­qip­pata Guutip taak­kunun­nga eq­qar­tuus­sutini naam­mas­sis­savaa. Kingusin­nerusuk­kut taamatorluin­naq pisoqar­poq. – Sef 2:13-15.

14. Jehovap Ninevemiut nal­lit­tormagit Jona sua?

¹⁴ Pif­fis­sami ilimagisamini suujun­naarsitsinerup nal­liun­navian­ngin­nera tusaramiuk Jona sua? Al­las­simavoq ‘taman­na Jonap narrutsaatigalugulu kamaatigigaa’. (Jon 4:1) Al­laat Jona Guutimik Ajugaqan­ngitsumik naq­qis­suer­palaar­tumik qinuvoq. Jona oqamisaar­poq nunamini angerlarsimaan­narsimasariaqaraluarluni. Oqar­poq aal­laq­qaam­mul­li nalusimanagu Jehovap Ninevemiut ajunaar­nermik eq­qor­navian­ngik­kai. Taman­nalu Tarshishimut qimaanerminut utoq­qatsis­sutitut al­laat ator­paa. Taama oqareerluni toqunis­sani inuugin­nar­nis­saminit pitsaanerutil­lugu toquin­narumavoq. – Jona 4:2, 3 atuakkit.

15. (a) Jonap isumatsaq­qaler­neranut kamaler­neranul­lu suna pis­sutaagunar­pa? (b) Pruf­fiitini isumatsaq­qalermat Jehova sua?

¹⁵ Jonap suna mamiatsaatigaa? Qanoq eq­qarsar­nersoq naluar­put, nalun­ngilar­pul­li Ninevep suujun­naarsitaanis­saa inup­pas­suar­nut tusarliuk­kaa. Oqaasii inuit up­peraat. Suujun­naarsitsinis­sarli nal­liutin­ngilaq. Il­laruaatigineqar­nis­sani imaluun­niit pruf­fiitioq­qusersutut isigineqar­nis­sani an­nilaangatigaa? Qanorluun­niit ik­kaluar­pat inuit peq­qis­siminerat Jehoval­lu nal­lit­tuinera nuan­naarutigin­ngilai. Im­maqali narrutsaq­qalerlunilu im­minut nal­ligilerlunilu tusaamanerlugaaler­nis­sani isumakuluutigiler­paa. Jonal­li Guutiata nal­lit­tuisup pruf­fiitip isumatsaq­qasup ajun­ngitsor­tai takuai. Jonap ataq­qin­nin­ngin­nera pil­lugu pil­lar­nagu Jehovap inus­siar­nersumik eq­qarsaler­nar­tumil­lu ima aperaa: “Kamak­kavit eq­qor­tumik iliorsoraat?” (Jon 4:4) Jona akiva? Taman­na Biibilimi al­las­siman­ngilaq.

16. Sunut tun­ngatil­lugu inuit Guuti isumaqatigin­ngis­sin­naavaat, Jonalu pil­lugu oqalut­tuaq qanoq ilin­niarfigisin­naavar­put?

¹⁶ Pis­susilersor­nera pil­lugu Jona as­suarineqarsin­naavoq, tamat­tali eq­qaamasariaqar­par­put inuit naam­mal­luin­nan­ngitsut Guuti isumaqatigin­ngeq­qajaasarsin­naam­mas­suk. Inuit ilaat isumaqar­tar­put Jehovap ajunaar­nerit pin­ngitsoor­tit­tariaqaraluarai, inuit ajor­tut eq­qar­tuutipal­lat­tariaqaraluarai al­laal­luun­niit siusin­nerusuk­kut silarsuup matuma aaq­qis­suus­saanera suujun­naarsit­tus­saagaluaraa. Guutip isumaqatigin­ngik­kutsin­ni isumani al­lan­ngor­tis­savaa? Naamik, Jona pil­lugu oqalut­tuamit ersersin­neqar­poq uagut isumar­put al­lan­ngor­tis­sagip­put.

Jehovap Jona nallittuinermik qanoq ilinniartikkaa

17, 18. (a) Ninevemit aal­larami Jona sua? (b) Jehovap olivenequt atorlugu tupin­nar­tulior­nera Jonamut qanoq sun­niuteqar­pa?

¹⁷ Pruf­fiiti pakatseq­qal­luni Ninevemit aal­larami angerlar­nani kangimut, qaq­qamut il­loqarfiup tungaanut isik­kivilim­mut, majuar­poq. Tupiusalioriarluni Ninevep tungaanut isigin­naarluni utaq­qiler­poq. Im­maqa il­loqarfiup suujun­naarsitaanis­saa neriuutigaa. Jehovap angut isumak­keerfigin­nik­kusun­ngitsoq qanoq nal­lit­tuinermik ilin­niar­tis­savaa?

¹⁸ Un­nuap ingerlanerani Jehovap olivenequt naalersip­paa. Jona iterluni olivenequt naggoris­soq pilutaminik tupiusaliaminit an­nerusumik alan­ngersimatitsisoq takugamiuk nuan­naangaaler­poq. Im­maqa tupin­nar­tuliaq taman­na Guutimit pil­luaq­quneqar­nerminut iluarisaanerminul­lu takus­sutis­satut isigigamiuk “olivenequt taan­na tul­luusimaarutigeqaa”. Jonal­li alan­ngersimatin­nis­saa arraq­qajaajun­naarsin­nis­saalu Jehovap taamaal­laat siuner­tarin­ngilaa. Jonap uum­mataa kil­lik­kusuk­kamiuk tupin­nar­tulioq­qip­poq. “Qul­lugiaq peq­quaa olivenequt mangiarlugu toqunin­ngor­teq­qul­lugu.” Taava Jonap kiam­mik ‘ilisimajun­naangajan­nis­saata’ tungaanut “kangisik uunaan­navis­soq pitorar­tip­paa”. Jona nikal­loq­qip­poq Guutilu toquin­narusun­nerminik qin­nuigeq­qil­lugu. – Jon 4:6-8.

19, 20. Jehovap olivenequt atorlugu Jona qanoq eq­qarsalersin­niar­paa?

¹⁹ Olivenequt toqulioreermat Jehovap Jona kaman­nis­saminut pis­sutis­saqar­nersoq apereq­qip­paa. Jona peq­qis­siminani im­minut il­lersorluni ima oqar­poq: “Aap, pis­sutis­saqar­punga kamat­torujus­suus­sal­lunga.” Maan­na Jehovap ersaris­sumik nas­suiaanis­saanut pif­fis­san­ngor­poq. – Jon 4:9.

²⁰ Guutip Jona eq­qarsalersin­niarlugu oqarfigaa olivenequtip un­nuap ingerlanerin­naani naasup, ik­kutarin­ngisami naajar­tor­tin­ngisamilu, toqulior­nera aliasuutigigaa. Taava Guuti ima iner­niliivoq: “Uanga taava Nineve naak­kigis­san­ngin­ner­para il­loqarfis­suaq 120.000-it sin­nerlugit inoqar­toq taler­pim­mik saamim­mil­lu paatsiveqar­titsin­ngitsunik, amerlasoorsuar­nil­lu nersutaateqarfiusoq?” – Jon 4:10, 11.c

21. (a) Jehovap tupin­nar­tulior­nermigut Jonamut suna ilin­niar­titsis­sutigaa? (b) Jona pil­lugu oqalut­tuaq im­minut un­neq­qaris­sumik misis­sor­nis­satsin­nut qanoq iluaqutigisin­naavar­put?

²¹ Jehovap taamatut tupin­nar­tulior­nermigut ilin­niar­titsis­sutigisaa paasiviuk? Jona olivenequt isumas­sor­niarlugu iliuuseqan­ngilaq. Jehovali tas­saavoq Ninevemiut, nunarsuarmilu pin­ngor­titat tamarmik, inuunerisa puilaf­fiat inuugin­nar­titsisual­lu. Jonap qanoq olivenequt ataaseq inuit 120.000-t inuuneran­nit taak­kualu nersutaataan­nit naleqar­nerutis­sin­naagamiuk? Taamaalior­pa nam­minis­sarsior­tutut eq­qarsaq­qajaalersimagami? Olivenequm­mi nam­mineq iluaqutigigamiuk aliasuutigaa. Nineve pil­lugu kaman­nera nam­minis­sarsior­nermik – makital­luni tusaamasaal­luarusun­nermik – aal­laaveqan­ngin­ner­pa? Jona pil­lugu oqalut­tuaq un­neq­qaril­luta im­minut misis­sor­nis­satsin­nut iluaqutigisin­naavar­put. Tamat­tami ilaan­neeriarluta nam­minis­sarsiuleq­qajaasarsin­naavugut. Jehovap pisar­nermisut nam­minis­sarsiun­ngin­nis­samik, misigin­neqatigin­nin­nis­samik nal­lit­tuinis­samil­lu kamagit­tarluni ilin­niar­tit­tarmatigut qujamasungaar­pugut!

22. (a) Jehovap nal­lit­tuinis­samik ilin­niar­titsis­sutaa Jonap qanoq kil­litsis­sutigaa? (b) Tamat­ta suna ilik­kar­tariaqar­par­put?

²² Jonap misigisani ilin­niarfigai? Jonamik al­lak­kat Jehovap apeq­qutaanik suli akis­sutis­sarsineqan­ngitsumik naggaser­neqar­poq. Isor­nar­torsiuisar­tut ilaasa Jonap akin­ngin­nera uparuar­tar­paat. Akis­sutaali atuarsin­naavar­put. Atuagaq nam­minermini akis­sutaavoq. Up­per­narsaatit ersersip­paat Jonap atuagaq ateqaatigisani nam­mineq al­lak­kaa. Takorlooruk pruf­fiitip nunaminut isuman­naatsumut utereerluni pisut al­laatigigai. Takorloorsin­naavar­put angut utoq­qaq, ilisimasaqar­nerulersimasoq maniguun­nerulersimasorlu kuk­kus­sutini, naalas­seriin­nini uteriil­lunilu nal­lit­tuiuman­ngin­nini al­laaseritil­lugit pakatsil­luni ileqimisaar­tor­toq. Jehovap ilin­niar­titsis­sutaa Jonap pingaarutilim­mik ilin­niarfigisimagaa ersarip­poq. Nal­lit­tuinis­sani ilik­kar­paa. Uagum­mi? – Matthæusi 5:7 atuaruk.