Jesusimut tunngasut ilumoortut

JESUSIP kinaaneranik iliuuserisimasaanillu isumaliutersuutit assigiinngitsorpassuupput. Biibilimimi allassimasut? Biibili Jesus pillugu sumik paasissutissiiva?

Biibilimi allassimasut

Biibili atuaqqissaarukku paasissutissat tunngaviusut makku malugissavatit:

◻ Jesus tassaavoq Guutip ernitua, pinngortitanit tamanit angajullersaasoq. — Juánase 3:16; Kulorsamiut 1:15.

◻ Guutip ukiut 2000-t matuma siorna Jesusip inuunera niviarsissap juutiusup illiaanut nuutsippaa inuttut inunngorsinnaaqqullugu. — Matîuse 1:18; Juánase 1:14.

◻ Jesus tassaannaanngilaq angut ajunngitsoq. Taassuma tamatigut Ataatami, Jehova Guutip, pissusiisa kusanartut assingi ersersilluarsimavai. — Juánase 14:9, 10; Eprîarit 1:3.

◻ Nunarsuarmi kiffartornermini Jesusip asannilluni inuit naqisimaneqartut pisariaqartitaat isumagisimavai. Napparsimasut ajorunnaarsittarpai allaallu toqusut makitillugit. — Matîuse 11:4-6; Juánase 11:5-45.

◻ Jesusip Guutip naalagaaffia inuiaat naalliuttut neriuutissatuaattut oqaluussissutigisarsimavaa, ajoqersukkanilu ilinniartippai oqaluussineq tamanna ingerlateqqeqqullugu. — Matîuse 4:17; 10:5-7; 28:19, 20.

◻ Ukiumi 33-mi u.n.k. nisanip ulluisa 14-ianni (apriilip aallaqqaataata missaani) Jesus tigusaavoq, killisiorneqarluni, eqqartuunneqarlunilu toqutaavoq, pikitsitsiniatut eqqunngitsumik unnerluutigineqarluni. — Matîuse 26:18-20, Mt 26:48–27:50.

◻ Jesusip toquneratigut utertitsissut pilersinneqarpoq, inuit uppertut ajortiliussutsimit aniguisinneqarsinnaaqqullugit taassumunngalu uppertut tamarmik naassaanngitsumik inuusinnaaqqullugit. — Rûmamiut 3:23, 24; 1 Juánase 2:2.

◻ Nisanip ulluisa 16-ianni Jesus toqusunit makitinneqarpoq, tamatumalu kinguninngua qilammut uterpoq inuttut naammalluinnartutut inuunermi utertitsissutaasup nalinga Ataataminut tunniunniarlugu. — Mákorse 16:1-8; Lúkarse 24:50-53; apustilit suliait 1:6-9.

◻ Jehovap kunnginngortitaatut Jesus toqusunit makissimasoq Guutip inuiaat pillugit aallaqqaammulli siunertaata naammassineqarnissaanut oqartussaassuseqarpoq. — Jesaja 9:6, 7; Lúkarse 1:32, 33.

Taamaalilluni Biibilip takutippaa Jesus Guutip siunertaata naammassineqarnissaani pingaaruteqartumik inissisimaffeqartoq. Kisianni qanoq ilillutit qulakkeersinnaaviuk Jesus ilumut taannaasoq — inuk Jesus oqaluttuarisaanermi taasarialik, ukiut 2000-t matuma siorna Betlehemimi inunngorsimasoq maanilu nunarsuarmi inuusimasoq?

Upperinissaanut pissutissaqarpoq

Qularneq amerlanertigut peerneqarsinnaavoq Kristumiut Allagaataat Griikerisuut paqumisunnani atuaraanni. Taamaalioruit paasissavat pisimasut Biibilimi oqaluttuarineqartut oqaluttuatoqqat assiginagit tassaanngitsut oqaluttuat erseqqinngitsut. Akerlianik atit, piffissat sumiiffiillu erseqqissumik allaatigineqartarput. (Assersuutigalugu takuuk Lúkarse 3:1, 2.) Saniatigut Jesusip ajoqersugai unneqqarissumik allaatigineqarput, peqqusersuinnerullu tamatuma atuartoq tatiginnilersittarpaa. Allattut allaatigisatik illersorneq ajorpaat — imminnuttaaq illersorneq ajorlutik — ilumoortumik oqaluttuaramik. Aap, paasissavat Biibili ilumoortumik imaqartoq. — Matîuse 14:28-31; 16:21-23; 26:56, 69-75; Mákorse 9:33, 34; Galâsiamiut 2:11-14; 2 Pîtruse 1:16.

Allaattaaq taaneqarsinnaapput. Itsarnisarsiuut nassaarisimasaasa Biibilimi oqaluttuarineqartut ilumoornerat uppernarsartuartarpaat. Assersuutigalugu, Jerusalemimi katersugaasivimmi Israel Museumimi ujarak Pontius Pilatusimik eqqartuisoq takuneqarsinnaavoq. Itsarnisarsiuut nassaarisimasaasa allat uppernarsarpaat Lysanias Sergius Paulusilu — Biibilimi eqqartorneqartut — ilumut inuusimasut tassaanatillu kristumiut siulliit sallullutik oqalualaarutigisimasaat. Pisimasut Kristumiut Allagaataanni Griikerisuuni (Testamentitaami) eqqaaneqartut aamma atuakkiortut allat taamani inuusimasut eqqartorpaat — soorlu Juvenalip, Tacitusip, Senecap, Svetoniusip, Plinius Nukarliup, Lucianip, Celsusip kiisalu oqaluttuarisaanermik atuakkiortup juutiusup Josefusip.a

Kristumiut Allagaataanni Griikerisuuni oqaluttuarineqartut ukiuni hundredelinni siullerni inunnit tuusintilikkuutaanit apeqquserneqaratik akuerineqarsimapput. Allaat kristumiuussutsimut akeraasut Jesusip oqaaserisimasaanik iliuuserisimasaanillu oqaluttuat ilumoortut assortorsimanngilaat. Jesus toqoreermat ajoqersugaasa taanna pillugu oqaluttualiuinnarsimanerannik eqqarsaat pillugu professori F. F. Bruce ima oqarsimavoq: „Jesusip ajoqersugaasa ilarpassui pisimasunik eqqaamasaqarluartut suli inuutillugit, atuakkiortut ilaasa isumaqarnerattut, Jesus pillugu salluliuutinik oqaluttuarnissaq taama ajornanngissimatiginavianngilaq . . . Taamaattumik ajoqersukkat taama isumaalliortigalugik pisimasunik eqqartuiniarsimanavianngillat (ingammik piaaralutik pisimasunik eqqunngitsumik eqqartuiniarsimanaviaratik), taamatummi eqqunngitsumik eqqartuigaluarunik takunnissimasunit allanit inussiarnisaannginnerusunit ingerlaannaq unnerluutigineqalissagaluarput.“

Sooq ilaasa upperiumanngikkaat

Ilisimasallilli ilaat qularput. Isumaqaramik Biibilimi oqaluttuarineqartut oqaluttualiaannaasut allakkat Biibilimut ilaanngitsut misissornerusarpaat ilumoortutullu akueralugit! Sooq? Qularnanngitsumik ullumikkut ilisimasalissuit Biibilimi oqaluttuarineqartut ilarpassui upperiumanngimmatigik.

Atuakkiamini Union Bible Companion-imi, 1871-imi saqqummersimasumi S. Austin Allibonep isornartorsiuisut unammillerpai, ima allalluni: „Iivangkiiliuni oqaluttuarineqartut ilumoornerannik qularinnittoq apereriaruk suna tunngavigalugu upperisinnaaneraa Cæsar Capitolimi toqusimasoq, kaasariluunniit Kaalersuaq ukiumi 800-mi paavimit Leo III-mit kaasaritut niaqoruserneqarsimasoq? . . . Inuit taakku pillugit oqaluttuat upperaavut; upperaavut ilumoornerannut oqaluttuarisaanikkut uppernarsaatissaqaratta. . . . Uppernarsaatissanik tamakkuninnga upperiumanninngitsoqarpat taanna uteriitsutut ilisimaatsutullu isigissavarput. Taava qanoq isumaqarfigissavavut inuit Biibilip ilumoorneranut uppernarsaatissanik paasisaqaraluarlutik suli upperumanngitsut? . . . Upperumanngillat pingaarniassutsimikkut nikanartikkumannginnamik inuunertillu allanngortikkumanagu.“

Aap, upperumanngitsut ilaasa saqqummiukkumanngisaminnik pissutissaqarlutik Kristumiut Allagaataat Griikerisuut tunuartittarpaat. Tatigineqarsinnaanerat ajornartorsiutaanngikkaluarpoq, ileqqussatigulli najoqqutassat tassani ajoqersuutigineqartut ajornartorsiutigaat. Assersuutigalugu, Jesusip malinnitsini ima oqarfigai: ’Silarsuup inuisa ilaginngilaat, soorlu uangattaaq silarsuup inuisa ilaginngikkaannga.’ (Juánase 17:14) Kisianni kristumiuunerartut amerlasuut silarsuarmi matumani politikkimut akuliusimaqaat, allaat sorsunnernut toqoraanertaqaqisunut peqataasarlutik. Biibilip najoqqutassiai maleruarumanagit inuppassuit Biibili namminneq najoqqutassiaminnut naapertuussarniartarpaat.

Aamma ileqqussanut tunngasut eqqarsaatigikkit. Jesusip ilagiit Tyatiramiittut assut avoqqaarai kanngunartuliorneq akuerisimammassuk. ’Uanga tassaasunga tartunillu uummatinillu misiliisoq,’ taama oqarfigai, ’tuniumaarpassilu tamassi immikkut suliasi naapertorlugit’b (sarĸúmersitat 2:18-23) Aap, ilumuunnginnerpa kristumiuuneraqatigiit amerlasuut ileqqussatigut najoqqutassiat sumiginnarsimagaat? Jesusip oqaaserisimasai tunuartikkumaneruaat namminneq kanngunartuliortarnertik taamaatikkumanagu.

Jesusip Biibilimi allaatigineqarnera akueriumanagu ilisimasallit Jesus namminneq nassaaminnik allaatigisarpaat. Taamaalillutik namminneq oqaluttualiortarput iivangkiiliunillu allattut eqqunngitsumik oqaluttualiorsimasutut unnerluutigalugit. Jesusip inuunerata ilaannaa akueralugu sinnera itigartippaat, namminnerlu annikitsualuit iluarisatik ilannguttarlugit. Ajoqersuisoq angalaannartoq imaluunniit innuttaaqatigiinnik mumisitsiniartoq eqqartortagaat tassaanngilaq taanna Jesus ilumut inuusimasoq, tassaallunili ilisimasallit pingaarniartut isumaliutersuutaat.

Jesus piviusoq ilisariniaruk

Jesusip inuit ilumoornermik naapertuilluarnermillu kaattut uummataat anguniartarpai. (Matîuse 5:3, 6; 13:10-15) Taakkua Jesusip kajumissaarutaa qisuariarfigaat: ’Ornissinga tamassi erloqisusi nanertugaasusilu, qasuersissavassi. Nammaatara ilissinnut pisissiuk ilinniarfigalungalu, qanilaarama uummatikkullu makitajuikkama; taava tarnissinnut qasuerfissarsiumaarpusi. Nammaatarami iluaqaaq, nammakkiussaralu oqeqaluni.’ — Matiuse 11:28-30.

Jesus piviusoq ilisimasallit ullumikkut atuakkiaanni nanineqarsinnaanngilaq; aamma kristumiuuneraqatigiit oqaluffeqarfiini, ileqqussanik inuinnaat sanasimasaannik ulikkaartuni, nanineqarsinnaanngilaq. Jesus oqaluttuarisaanikkut piviusoq nammineq biibiliutinni nanisinnaavat. Taanna pillugu paasisaqarnerorusuppit? Jehovap Nalunaajaasuisa nuannaarlutik taamaaliorniarninni ikiorumavaatsit. (wE 15/12 96)

[Quppernerup ataani ilanngussat]

[Qupp. 6-imi ungalusaq]

Ukiuni hundredelikkuutaani isornartorsiuineq

Kristumiut Allagaataat Griikerisuut ukiut 200-t sinnerlugit matuma siorna isornartorsiorneqalerput isumaliutersortartoq tyskeq Hermann Samuel Reimarus (1694-1768) ima oqarmat: „Pissutissaqarluarpugut apustilit allakkaminni ajoqersuutigisaat aamma Jesusip nammineq inuutilluni oqaaserisimasai ajoqersuutigisimasaalu immikkoortissallugit.“ Reimarusip kingorna ilisimasalippassuit assingusumik isummersimapput.

Atuakkami The Real Jesus-imi eqqaaneqarpoq qangaanerusoq isornartorsiuisut imminnut tunussisutut isiginngitsut. Akerlianik „imminnut allanit kristumiuulluarnerusutut isigipput ilagiit ajoqersuutaannit upperisapalaavinillu aniguisimagamik“. Isornartorsiuiniarneq qutsinnerusoq tassaatippaat „kristumiussuseq minguiarsimasoq“.

Ajoraluartumik kristumiuuneraqatigiit inuit piliaannik ileqqorpassuaqarput. Tarnermik toqusuitsumik, Guutip ataasiullunilu pingasuussusianik ikualasumillu anniarfeqarneranik ajoqersuutit tassaapput ajoqersuutit Biibilimi allassimasunut akerliusut ilaannaat. Kristumiulli Allagaataannik Griikerisuunik allattut eqqunngitsunik saqqummiussuisimaneq tamanna pisuussutiginngilaat. Akerlianilli taakkua ukiut hundredellit siulliit qeqqata missaanni eqqunngitsumik ajoqersuuteqalerneq assut akiorniarsimavaat, taamanimi Paulusip oqarneratut kristumiut akornanni tunussineq ’sunniilereersimammat’. (2 Tásalûníkamiut 2:3, 7) Qularinngissinnaavarput Kristumiut Allagaataanni Griikerisuuni allassimasut tassaasut oqaluttuarisaanermut ajoqersuutinullu tunngatillugu ilumoortut.

[Qupp. 7-imi ungalusaq]

Iivangkiiliut qanga allanneqarsimappat?

Testamentitaamik isornartorsiuisut amerlasuut isumaqarput iivangkiiliut taakkunani eqqartorneqartut pereernerisa kingunerujussuatigut aatsaat allanneqarsimasut taamaattumillu eqqoqqissaanngitsunik imaqarsimassasut.

Takussutissaqarporli Mattæusip, Markusip Lukasillu siusissukkut allassimanerannut. Mattæusip iivangkiiliuanik allakkat ilaanni ilanngussat takutippaat allassimaqqaatit ukiumi 41-mi u.n.k. allanneqarsimasut. îvangkîlio Lúkarsip agdlagâ qularnanngitsumik ukiuni 56-58-imi u.n.k. allanneqarsimavoq, apustilit suliáinik agdlagkat (ukiumi 61-imi allanneqarsimasut) takutimmassuk allattup Lukasip ’atuakkani siulliit’ taamani allareersimagai. (apustilit suliait 1:1) Markusip iivangkiiliuni qularnanngitsumik allassimavaa Romami apustili Paulusip parnaarussaanerata siulliup aappaataluunniit nalaani — ukiup 60-ip 65-llu u.n.k. akornanni.

Professori Craig L. Blomberg iivangkiiliut tamakku siusissukkut allanneqarsimanerarneqarnerannut isumaqataavoq. Taassuma eqqaavaa allaat Johannesip iivangkiiliua, ukiut hundredellit siulliit naalerneranni allanneqarsimasoq, eqqarsaatigissagutsigu allanneqarfia „pisimasut allaatigineqartut nalaannut qaninneroqisoq inuit oqaluttuarisaanerannik allakkanut allanut pisoqqanut naleqqiutissagaanni. Assersuutigalugu Alexanderersuup oqaluttuarisaaneranik allattut marluk pisoqaanerpaat, Arrian aamma Plutark, tamarmik ukiut 400-t sinnerlugit Alexanderip toqunerata kingorna, 323-mi u.n.s., allassimapput, taamaattorli oqaluttuarisaanermik ilisimatuunit tatiginartutut isigineqarput. Ukiut ingerlaneranni Alexanderip inuunera pillugu oqaluttualiat tupinnarsaakkat ineriartuaarsimapput, amerlanersaalli ukiuni hundredelinni arlalinni atuakkiortut taakkua marluk kingorna ineriartuaarsimallutik.“ Kristumiut Allagaataasa Griikerisuut ilaat oqaluttuarisaanikkut piviusut nalunanngitsumik ersarissumik silamiut oqaluttuaattulli tatiginartigipput.

[Qupp. 8-mi assiliartaq]

Nunarsuarmi paratiisissami nuannaarneq inunnut tamanut atuutissaaq