Jehova iluarisaasunik pilliuteqarfigitigu
OQALUTTUARISAANERUP ilaani Edenip naatsiiviata kangimut isaariaani maluginiarnaqisunik takusassaqarpoq.a Kerubit pissaanilissuit isaariaq tamanna nakkutigaat, mersernarpalussusiat sanioqqukkusussinnaasunut tamanut misiliinaveersaartitsivoq. Panaq innerinnaasoq kaavittoq, qularnanngitsumik unnuakkut quarsaanganartumik qaamaneqartoq, taamatulli siooranarpalussimatigissaaq. (1 Moses 3:24) Isigisaq immaqa tiguartinnarpoq, isiginnittuusimasinnaasulli qanillinaveersaartarsimassavaat.
Qularnanngitsumik Kain Abelilu tamaannartarsimassapput. Edenip naatsiiviata avataani inunngorsimapput Paratiisimilu naggorissumi, paarnaqarluartumi naatitaqarluartumilu inuuneq, angajoqqaamik inuuffigisimasaat, takorluuginnarsinnaavaat. Ilimanarluinnarpoq naatsiiviup ilamerna takusinnaasaat naggorissarneqarsimanngitsuusoq naasupilunissimassasorlu.
Qularisassaanngilaq sooq naatsiiviup suliarineqartannginneranik aamma sooq Paratiisimit anisitaasimanerlutik Adamip Evallu qitornatik oqaluttuussimassagaat. (1 Moses 2:17; 3:6, 23) Tamanna Kainimut Abelimullu nikallornarsimassaaq. Naatsiivik takusinnaavaat isersinnaanatilli. Qanikkaluaqaat ungaseqaluguli. Naammalluinnanngitsuuneq malunniussimavoq, iliuuseqarfigingaarsinnaanngilaallu.
Angajoqqaavisa akornanni pissutsit pissutsinik atugaannik oqinnerulersitsinngillat. Jehovap eqqartuussut Evamut oqaatigigamiuk oqarsimavoq: „Uiit pilerissuseqarfigissavat, taannali ilinnut naalagaassaaq.“ (1 Moses 3:16) Siulittuut tamanna naapertorlugu taamanernilli Adam nuliaminut naalagaalersimavoq. Immaqa ’tulluartutut ikiortitullu’ isigiunnaarsimavaa, Evalu ingasattajaarluni Adamimik pinngitsuuisinnaanngitsutut immaqa misigisimavoq. Allaat Biibilimut tunngasumik oqaaseqaatip Evap „pilerissusia“ „peqqinnanngitsumik kissaateqarneq“-tut nassuiarsimavaa.
Biibilimi allassimasoqanngilaq pissutsit tamakkua qanoq annertutigisumik Kainip Abelillu angajoqqaaminnut ataqqinninnerannut sunniinersut. Ersarilluinnarporli Adam Evalu qitornaminnut maligassiunerluttut.
Aqqutit assigiinngitsut qinerpaat
Abel savaatilinngorpoq Kainilu naasorissaasunngorluni. (1 Moses 4:2) Qularnanngitsumik Abelip savaatiminik paarsiitigaluni siulittuut eqqumiitsoq angajoqqaaminut Edenip naatsiivianit anisitaanngikkallarmata oqaatigineqartoq eqqarsaatigisarsimavaa: ’Akerariissikkumaarpassi illillu arnarlu, illit kinguaassat taassumalu kinguaassaa; taassuma niaqqut aserortissavaa, illilli kimmia aserorterumaarpat.’ (1 Môrsase 3:15) Qularnanngitsumik Abel ima eqqarsarsimassaaq: ’Kinguaassamik pulateriaarsummik suujunnaarsitsisussamik Guutip neriorsuutaa qanoq ililluni eqquutissava, qanorlu ililluni kinguaassap taassuma kimmia aserorneqassava?’
Piffissaq ingerlangaatsiareersoq, qularnanngitsumik Kain Abelilu inersimasunngoreerlutik, marluullutik Jehovamut pilliuteqarput. Abel savaatiliugami ’savaatimi piaqqeqqaataasa ilaannik toqutsilluni tunnuinik pilliimmat’ pissusissamisuuginnarpoq, akerlianilli Kain ’nunap inerititaanik pilliivoq’. Jehovap „Abelip pilliutaa iluaraa Kainilli pilliutaa iluarinagu“. (1 Moses 4:3, 4) Sooq iluarinngilaa?
Ilaasa pissutaanerarpaat Abelip „savaatimi piaqqeqqaataasa ilaannik“ pilliuteqarnera, Kainillu ’nunap inerititaasa’ ilaannik pilliuteqarnera. Ajortoq tassaanngilaq Kainip pilliutaasa pitsaassusiat, oqaluttuamimi allassimavoq Jehovap ’Abel tunissutaalu’ iluaralugit ’Kain tunissutaalu’ iluarinngikkai. (1 Môrsase 4:3, 4) Jehovap pilliuteqartup uummatikkut pissuseqarnera pingaarnerpaamik isigisarpaa. Suna ujartortarpaa? Eprîarinut agdlagkat 11:4-mi allassimavoq Abel ’uppernikkut’ pilliuteqartoq. Kain Abelip iliorsimaneratut uppernikkut pilliuteqarsimagunanngilaq, tamatumalu Abelip pilliutaa Guutimut iluarinartuutippaa.
Tamatumunnga atatillugu malugisariaqarpoq Abelip pilliutaa aammik kuisinertaqarmat. Immaqa eqqortumik eqqarsarsimavoq kinguaassamik kimmimmigut aserorneqartussamik Guutip neriorsuutaa inuunermik pilliuteqarnermik nassataqartariaqartoq. Taamaappat pilliutaa saammaanneqarnissamik qinnutaasimassaaq, piffissanngorpat Guutip naleqquttumik ajortit matoorneqaatissaannik pilliuteqarnissaanut uppernermut ersiutaalluni.
Akerlianilli Kainip pilliutini itinerusumik eqqarsaateqarfigisimagunanngilaa. „Taassuma pilliutaa Guutip ajunngitsuliortuuneranut akuersaarnerinnaavoq,“ 1800-kkunni Biibilimut tunngasumik oqaaseqaammi allassimavoq. „Takutiinnarpaa nammineq Pinngortitsisumilu akunnerminni avissaarutaasoqanngitsutut, ajortinik nassueruteqartariaqanngitsutut saammaanneqarnissamilluunniit pisariaqatitsinngitsutut misigisoq.“
Kainip immaqa aamma angajulliliaagami makitalluni naatsorsuutigisimagaluarpaa nammineq kinguaassaalluni neriorsuutigisaq Pulateriaarsummik, Satanimik, piuneerutsitsisussaq. Aammattaaq Evap ataqqinaateqarumalluni angajulliliani taamatut neriuuteqarfigisimasinnaavaa. (1 Moses 4:1) Kain Evalu taamatut ilimagisaqarsimagunik kukkorujussuarput.
Biibilimi oqaluttuarineqanngilaq Jehovap qanoq ililluni Abelip pilliutaa iluaralugu takutikkaa. Biibilimut tunngasumik nassuiaasartut ilaasa oqaatigimisaarpaat innerup qilammeersup pilliut ikikkaraa. Qanorluunniit pisoqarsimagaluarpat Kainip pilliutini akuerineqanngitsoq paasileramiuk „ajuallappoq kiinarlerlunilu“. (1 Moses 4:5) Kain ajunaaraluttualerpoq.
Jehovap siunnersuutaa Kainillu qisuariarnera
Jehovap Kain eqqarsartinniarpaa. „Sooq ajuallappit? Sooq kiinarlerpit?“ aperaa. Tamatuma Kain misigissutsiminik pissutigisaminillu misissuinissaanik periarfissilluarpaa. Jehova nangippoq: „Imaannginnerpa ajunngitsulioraangavit nakimanak niaqqut makitissimasarit, ajunngitsuliunngikkaangavilli ajorti matup killingani qamasartoq. Ajortip naalagaaffigiumagaluarpaatit, illilli taassumunnga naalagaassaatit.“ — 1 Moses 4:6, 7. (Takuuk qupperneq 25-mi ungalusaq.)
Kainip Jehovap siunnersuutaa tusarumanngilaa. Abel narsamukaqatigaa toqullugulu. Kingusinnerusukkut Jehovap Abel sumiinnersoq aperimmani ajortuliani sallunermigut suli sualunnerulersippaa. „Naluara,“ akipiloorpoq. „Nukara paarisassarinerpara?“ — 1 Moses 4:8, 9.
Kain Abelimik toqutsinermi siorna kingornalu ’ajunngitsuliorumanngilaq’. Ajortimut naalatsigitinnissani qinerpaa, tamannalu pissutigalugu inuit allat nunagisaannit peersitaavoq. Jehovap „nalunaaqutserpaa“ tamannalu isumaqaannarsinnaavoq persuarsiorluni Abel akiniunniarlugu Kain toqunneqaqqunagu peqqusisoq. — 1 Moses 4:15.
Tamatuma kingorna Kain illoqarfiliorpoq, erninilu atsiullugu. Tupinnanngilaq Kainip kinguaavi nakuuserumatuutut ilisimaneqalermata. Kainip kinguaavi Noap nalaani ulersuaqarmat iluaatsut tamarmik peruneerunneqarmata nungupput. — 1 Moses 4:17-24; 7:21-24.
Biibilip Kain Abelilu pillugit oqaluttuaa aliikkutassiaannaanngitsutut ullumikkumut atatinneqarsimavoq. ’Uagutsinnut ilinniutissaalluni’ allataavoq, ’atortussaavortaaq ajoqersuutaalluni inerteqqutaallunilu’. (Rûmamiut 15:4; 2 Timûtiuse 3:16) Oqaluttuaq tamanna sumik ilinniarfigisinnaavarput?
Sumik ilinniarfigisinnaagipput
Ullumikkut kristumiut Guutimut pilliuteqarnissaannik, Kainip Abelillu iliortarsimanerattut, kajumissaarneqarput. Pilliummik ikikkagassamik pinnatik ’pilliutinilli qujaniutinik Guuti aatsivigalugu, tamassa qarlut taassuma aqqanik nassuerutiginnittut anitaannik’. (Eprîarit 13:15) Taamaattumik Jehovap Nalunaajaasui maanna silarsuaq tamakkerlugu pilliuteqartarput nunani 230-nit amerlanerusuni Guutip naalagaaffianik nutaarsiassaq nuannersoq pillugu oqaluussinermikkut. (Matîuse 24:14) Suliamut tamatumunnga peqataavit? Taamaappat qularutigissanngilat ’Guuti iluaatsuunnginnami sulinerit asanninnerillu aqqa pillugu ileqqorisat puiussanngikkaa’. — Eprîarit 6:10.
Kainimut Abelimullu pisimasutulli pilliutit qallikkut nalilerneqassanngilaq — assersuutigalugu oqaluussinermi nalunaaquttap-akunneri qassit atortarneritit. Jehovap qallikkut isikkuinnaanngitsoq isigisarpaa. Jeremia 17:10-mi oqarpoq ’uummatit misissuiffigisarini tartullu misilittarlugit’ — eqqarsaatit, misigissutsit pissutsillu itinerpaat. Pissutigisaq pingaarnerpaavoq, pilliutigisap qanoq annertutiginera pinnani. Pilliuteqarnermut asanninneq pissutaaguni, pilliut annertugaluarpat annikikkaluarpalluunniit Guutip isaani naleqarpoq. — Mákorse 12:41-44 aamma 14:3-9 imminnut naleqqiutikkit.
Tamanna ilutigalugu erseqqissartariaqarpoq pilliut naammaginanngitsoq Jehovap ilassiumanavianngikkaa. Pilliut taamaattoq akueriumassanngilaa soorlu Kainip sumiginnaarpasittumik pilliutaa akueriumasimanngikkaa. (Malaki 1:8, 13) Pigisat pitsaanerpaat Jehovap piumavai. Uummammik, isummamik tarnermillu tamakkiisumik nukinillu tamakkiisunik kiffartorfigissagitsinni piumasaraa. (Mákorse 12:30) Taamaaliorpit? Taamaappat pilliutivit iluarisimaarnissaanut pissutissaqarputit. Paulus allappoq: ’Kialuunniilli nammineq suliani misililliuk, taava imminuinnaq usorsitsaatissaqassavoq aapparminullu pinnani.’ — Galâsiamiut 6:4.
Kain Abelilu assigiimmik perorsarneqarput. Piffissalli nalaatsornerillu inuttut immikkut pissutsinik ineriartortitsisinnaatippaat. Kain sinngatuunngoriartuinnarsimavoq kammartusiartuinnarlunilu.
Akerlianilli Abel angutitut iluartutut Guutimit eqqaamaneqarpoq. (Matîuse 23:35) Qanorluunniit akeqassagaluarpat Abelip Guutimut iluaritikkusunnera ilaqutariit ilaasortaannit qujasuitsunit — Adamimit, Evamit Kainimillu — ajunngitsumik immikkooruteqarpoq. Biibilimi allassimavoq Abel naak toqusimagaluarluni ’suli oqaluttoq’. Aalajaalluni Guutimut kiffartornera Biibilimi oqaluttuamut ilaavoq. Abelip maligassiuinera Guutimut iluarisaasunik pilliuteqartuarnitsigut malitsigu. — Eprîarit 11:4.
[Quppernerup ataani ilanngussaq]
a Isumaqartoqarpoq Edenip naatsiivia ullumikkut Tyrkiaasup kangiani qaqqartuumiissimasoq.
[Qupp. 25-mi ungalusaq/assiliartaq]
Kristumiunut siunnersuisartunut maligassaq
„SOOQ ajuallappit? Sooq kiinarlerpit?“ Apeqqut tamanna ikiortigalugu Jehovap Kain asannittumik eqqarsalersinniarpaa. Isumaa allanngortinniarlugu pinngitsaalerianngilaa, Kainimi nammineq piumasaminik iliorsinnaavoq. Namminerli isummani atorlugu iliornerata kingunissaanik oqaluttuutissallugu Jehova nangaanngilaq. Kain mianersoqquaa: ’Imaannginnerpa . . . ajunngitsuliunngikkaangavit ajorti matup killingani qamasartoq. Ajortip naalagaaffigiumagaluarpatit.’ — 1 Moses 4:6, 7.
Malugisariaqarpoq Jehovap Kain sukannersumik naveeraluarlugu ’neriuutissaqanngitsutut’ iliorfiginngikkaa. Allamik isumataarpat sunik pilluaqqusaassanersoq oqaluttuuppaa, ersersillugulu Kainip piumaguni ajornartorsiut tamanna anigorsinnaagaa tatigalugu. „Imaannginnerpa ajunngitsulioraangavit nakimanak niaqqut makitissimasarit. “Jehova aperivoq, Kainillu uumissuilluni kamannera pillugu nangilluni: „Illilli taassumunnga naalagaassaatit.“
Ilagiinni kristumiuni utoqqaanertat Jehovap maligassiuinera malittariaqarpaat. Soorlu Timûtiusimut agdlagkat áipait 4:2-mi allassimasoq ilaannikkut ’inerterisariaqartarput sioorasaarillutillu’, unioqqutitsisup nammineq isummani malillugu iliornerata kingunissaanik erseqqissumik uparuullugu. Allassimaffik tamanna naapertorlugu ’oqaaqqissaariitigisariaqarput’. Oqaaseq ’oqaaqqissaariniarit’ uani griikerit oqaasiannit parakaleʹō-mit nutserneqarsimasoq aamma isumaqarpoq „kajumissaarpaa“. Qinerlerfissiami Theological Dictionary of the New Testament-mi oqaaseq griikerisooq tamanna pillugu allassimavoq: „Sukannersumik, akerlilersuiniarluni isornartorsiuillunilluunniit oqaaqqissaarinerunngilaq.“ Qinerlerfissiarlu nangippoq: „Oqaaseq aamma tuppallersaasumik isumaqarsinnaammat, tamatumunnga tikkuussivoq.“
Malugisariaqarpoq paraʹklētos, griikerit oqaasiat tamatumunnga assingusoq, isumaqarsinnaammat ikiorti imaluunniit eqqartuussissuserisoq, inatsisinut tunngasunut ikiortaasoq. Taamaattumik utoqqaanertap ilungersortumik oqaassigaangami eqqaamasariaqarpaa unnersuunneqarnissamik pisariaqartitsisup ikiornissaa, akerlilersornissaa pinnagu. Utoqqaanertat, Jehovatulli, isumalluartuusariaqarput siunnersorneqartullu ajornartorsiutini ajugaaffigisinnaagaa tatigalugu takutittariaqarlugu. — Naleqqiuguk Galâsiamiut 6:1.
Soorunami inuit ataasiakkaat oqaassut malissanerlugu malissannginnerluguluunniit nammineq aalajangigassaraat. (Galâsiamiut 6:5; Filípimiut 2:12) Siunnersuisut siunnersortittut mianersoqqussummik tusarnaarumanngitsut naammattoortarsinnaavaat, soorlu Kainip Pinngortitsisup nammineq ilungersortumik oqaassinera sumiginnarsimagaa. Utoqqaanertat Jehovap periaasia, kristumiunut siunnersuinut maligassiaq naammalluinnartoq, malikkunikku qularutiginngilluinnarsinnaavaat iliuuserisariaqakkatik tamaasa iliuuserisimallugit. (wE 1/2 99)