Jeremias Guutip eqqartuussutaanik pruffiiti nuannarisaanngitsoq
Majip 30-anniit septemberip 19-iannut Teokratiimik Ilinniarfimmi Bibelimit atuagassat sapaatip akunneranoortut Jerimiap agdlagai-nit tigusaasassapput. Ilanngutassiaq tamanna allallu marluk saqqummerumaartut pruffiitip allagaanik paasiniaanitsinnut ikiuutaalluassapput.
’Anaanavit timaata iluani piliarinngikkallarakkit ilisaraakkit . . . akimanngitsunut pruffiitissaatillutit.’ — Jerimia 1:5.
1. (a) Ullumikkut Jeremias qanoq isigineqartarpa? (b) Imminut qanoq isigaa?
„JEREMIAS pissarsuartut, allaat pruffiitit allat akornanni, nuimanerusaavoq.“ Bibelimik misissueqqissaartartup oqaaseqaataa tamanna Jehovap Judamut inuiannullu pruffiitiunissamut suliassimmani Jeremiasip isumaanit allaanerulluinnarpoq. Taassuma akissutaa imaappoq: „Ata, nunamilu qilammilu kisimi oqartussaasoq, Jehova! Takuarma oqalunneq nalusunga, inuusuppallaarama.“ Qularnanngitsumik Jeremias imminut inuusuppallaarsorivoq, aammalu inuiannut akeqqersimasunut oqaluussinissani merseralugu. Jehovali isumaqanngilaq suliassaq tamanna Jeremiasimut angivallaartoq. — Jerimia 1:6, NV.
2. Jehovap qanoq oqarluni Jeremias imminut tatiginnilersinniarpaa?
2 Jehovap Jeremiasimik inuusuttumik oqaloqatiginninnerani paasineqarsinnaavoq inuit Jehovamit piareersagaasumik inunngortitaasimasut arlaqanngitsunnguit Jeremias ilagigaat. Sooruna Jeremias ilumiugineqalerneraniilli Jehovap immikkut ittumik soqutigigaa? Tassa immikkut ittumik suliassaqartissamaaramiuk. Taamaattumik Jehova ima oqarsinnaasimavoq: ’Anaanavit timaanit aninngikkallaravit immikkoortippakkit [illernarsisippakkit].’ (Jerimia 1:5) Taava angut inuusuttoq taanna ima peqquaa: ’Oqassanngilatit: „Inuusuppallaarpunga;“ kisianni orneqqusannut ingerlassaatit, oqaatigeqqusannillu oqalullutit. Siooragissanngilatit, „uanga najorakkit annaakkumaarlutillu“, oqarpoq Jehova.’ Suliassamik sumiginnaarpasittumik isiginninnissamut periarfissaqanngilaq. Sioorannginneq Jehovamullu tatiginninneq pisariaqarput. — Jerimia 1:7, 8.
3. Suut pissutigalugit Jeremiasimut suliareqqusaq tamaviaarnaqaa?
3 Suliassamik taama ittumik Guutimit namminermit suliakkerneqarneq angummut inuusuttumut mersernarsimassaqaaq. Tassami suliassaq angeqaaq akisussaassutsimillu annertuumik nassataqarluni! ’Takuat, ullumi takusaasuutippakkit akimanngitsunut naalagaaffinnullu, nutsueqqullutit ingutsereqqullutillu asiutitseqqullutillu nakkartitseqqullutillu, aamma qarmaaqqullutit ikkussueqqullutillu.’ Eqqarsaatigigaanni Jehovap Judami ukiut hundredellit arfineq-aappassaata qeqqata missaanni u.n.a.s. tamanna oqaatigigaa, erseqqippoq pruffiitiulerlaaq Jeremias akisussaaffimmik annertoqisumik tunigaa. Inuiannut nuimaniartunut imminnillu naammagisimaarnermit iliuuseqarusunngitsunut illoqarfimminnullu iluartuutitaminnut, Jerusalemimut, tatiginnittunut, aammalu allaat naalaffimminnik aarnussatut sernissuisutut isiginnittunut sassartussaavoq. Jerusalemimi ukiut 40-t pruffiititut sulisussaavoq aammalu kunngit assigiinngitsut tallimat (Josias, Joasj, Jojakim, Jojakin aamma Zedekias) kunngiuneranni tusarliussassani saqqummiuttartussaallugu. Tusarliussat nuannarineqanngitsut juutit Babylonimiullu eqqartuunneqarnissaannut tunngasut saqqummiuttartussaavai. — Jerimia 1:10; 51:41-64.
Sooq Jeremias soqutigisariaqarparput?
4, 5. (a) Suna pillugu Jeremiasip nalaani pisimasut uatsinnut pingaaruteqarpat? (Rûmamiut 15:4) (b) Ingammik suut uagut soqutigaavut?
4 Kisianni pisimasut tamakku qangarnitsat uatsinnut ukiut hundredellit 20-ssaata naalernerani inuusunut sumik attuumassuteqarpat? Apustili Paulusip ilagiinnut Korinthimiittunut allakkamini Israelip oqaluttuarisaanerata ilaanik kingumut qiviatsiarnermigut apeqqut tamanna akivaa. Ima allappoq: ’Tamakkuli taamaalipput missingiutaallutik pilluta, ajortumut kajumissileqqunata, soorlu ikku kajumissilersimasut . . . allassimappulli mianersoqqussutaallutik uatsinnut ullunik kingullernik angumerinnittunut.’ — 1 Korintumiut 10:6, 11.
5 Israelimi Judamilu pisimasut ullumikkut naggatissap nalaani ilagiinnut kristumiunut ilumoortunut mianersoqqussutitut ipput. Aammattaaq siunissami pisussanut assersuutaallutillu maligassiuisuupput. (Naleqqiukkit Jerimia 51:6-8 aamma sarĸúmersitat 18:2, 4.) Taamaattumik Jeremiasip pruffiititut suliai Jerusalemimilu pisimasut ullumikkut Jehovap Nalunaajaasuinut pingaarutilerujussuupput, ingammik nunani kristumiuuneraqatigiit suliffigisaanni oqaluussinerat eqqarsaatigalugu. Tamanna ilanngutassiani atuagassiap uuma tullissaani sammissavarput.
Guutip eqqartuussutaanik qunusuilluni Jeremiasip tusarliinera
6. Jeremiasimut suliareqqusap suna artornassutigaa, qanorli ililluni kaammattorneqarpa?
6 Akisussaaffimmik tamatuminnga oqimaatsumik Jeremias naammassinnissinnaaqqullugu Jehovap aammaarluni ima neriorsoqqissaarpaa: ’Pikigit oqaluffigalugillu tamanik ilinnut inassutigisannik. Annilaarutigissanngilatit . . . Uangalu ata, ullumi illoqarfinngortippakkit pallittaalisalik . . . nunamut tamarmut, Judap kunngii naalagaalu palasiilu nunallu inui assortoqqullugit.’ Qularnanngilluinnarpoq Jeremias illoqarfittut pallittaalisalittut ittariaqarsimassasoq sapiilluni Judap naalagai palasiilu oqaluffigissagunigit. Aammalu tusarliussamik nuannarineqanngitsumik unammillerpaluttumillu inunnut tusarliineq suliassaavoq oqitsuunngitsoq. — Jerimia 1:17, 18.
7. Suna pissutigalugu juutini aqutsisut Jeremias assortorumavaat?
7 „Sorsussavaatsit,“ Jehova mianersoqqusivoq, „artussavaatsilli.“ (Jerimia 1:19, NV) Juutit naalagaasalu pruffiitimut sorsunnerannut suna peqqutaava? Peqqutaasoq tassaavoq taassuma tusarliussaa imminnik naammagisimaarnerannut aammalu guutisiornerannut, ileqquusoq maliinnarlugu pisumut, saassussinertut immat. Jeremiasilu qajassuussinngilaq: ’Takuatit, Jehovap oqaasia tissigiinnarpaat [asissuissutigaat, NV], kajumiginngilaat. Massa minnernit annernullu allaat tamarmik piumatuuallaartorsuupput, pruffiitinut palasinullu [ileqqussatigut anersaakkullu najoqqutassanik illersuisuusussaagaluit] allaat tamarmik sallusaannarput.’ — Jerimia 6:10, 13.
8. Palasit pruffiitillu qanoq ilillutik inuit nakutittarpaat?
8 Taakku pilliisarnerup tungaatigut inunnik siulersuisimagaluarpummi. Nalliuttorsiualaarnerit eqqortumik pallorfiginninnermut atasut ingerlattarpaat, uummataalli tamatumunnga ilaanngillat. Ileqqulersuutaasartut eqqortumik iliornermit pingaartinneruaat. Juutit upperisarsiornikkut aqutsisuisa inuit aammattaaq toqqissisimanermik ilumuunngitsumik tunivaat, oqarlutik: „Eqqissineqarpoq! Eqqissineqarpoq!“ naak eqqissivissaqanngitsoq. (Jerimia 6:14, NV; 8:11) Aap, inuit nakutippaat isumaqalersinniarlugit Guutimik eqqisseqatiginnillutik. Isumaqarput Jehovap innuttaanut annaassimasaanut atagamik aammalu illoqarfik illernartoq naalaffillu pigigamikkik isumakuluutissaqanngitsoq. Jehovali taamatut isumaqarnerpa?
9. Jeremiasip juutit naalaffiat eqqarsaatigalugu sumik mianerssoqquai?
9 Jehovap Jeremias peqquaa tamanit takuneqarsinnaasumut, tassa naalaffiup isaaffissuanut, peqqullugu, qinujartorlutillu taqqamunga isertunut Guutip tusarliuteqqusaa oqaluutigeqqullugu. Ima oqassaaq: ’Isumalluutigissanngilasi oqaatsit sallusut, oqaraangata: „Tamassa Jehovap naalaffiutaa, tamassa Jehovap naalaffiutaa, tamassa Jehovap naalaffiutaa;“ . . . Takuarsi, isumalluutigaasi oqaatsit sallutaasut iluaqutaanngitsut.’ Taamanikkut juutit naalaffik usorsitsaarutigigaangamikku upperisartik pinnagu takusatilli malillugit ingerlasarput. Jehovap oqaasii mianersoqqussutaasut puioriikatassimavaat: ’Qilak issiaffigaara, nunalu isikkama tummarfigaat; suna illu uannut illuliarissavisiuk?’ Taakkua naalaffiat qanorluunniit kusanarluinnartigigaluartoq Jehovamut, pinngortitarsuarmut taassumalu avataanut angilluinnaqqissaartumut kisimi oqartussaasumut, mikivallaarujussuaqaaq! — Jerimia 7:1-8; Isaia 66:1.
10, 11. Inuiaat Jeremiasip avoqqaarisaasa anersaakkut suna pissuseraat, ullumikkullu kristumiuuneraqatigiit pissusiat taakkua pissuserisimasaannit pitsaanerussuteqarpa? (2 Timûtiuse 3:5)
10 Inunnut taakkualu aquttuinut avoqqaarinninnini sakkortooq Jeremiasip nangippaa: ’Tillikkussi, inuarussi, uersaagussi, peqquserluttumik uppernarsaagussi, Ba’alimut tipigissaatilliigussi, guutillu allat malinniarussigik ilisarinngisasi, . . . oqarlusilu: „Annappugut,“ maajunnartut makku tamaasa ileqqorissagassigik?’ Guutip innuttamisut toqqagarimmatik juutit isumaqarput qanoq iliornitik suulluunniit Guutip akueriinnassagai, aammalu naammattoq naalaffimmi pinngitsoorani pilliutaasartunik Guuti pilliuteqarfigisarunikku. Kisianni Guuti ataatatut killitsiasutut, meeqqap nukatsitaasup qanoq iliuusaanut tamanut akuersiinnartuusutut, isigisimagunikku taava ’sattaatertik’ peerasuartariaqalerpaat. — Jerimia 7:9, 10; 2 Môrsase 19:5, 6.
11 Jehovap isumaa naapertorlugu Judap guutisiornera ima nakkaatsigisimavoq allaat apeqqut una pisariaqalerluni: ’Illu manna atinnik taasimasoq soqqusaatsunut [ujajaasunut, NV] toqqorfissaasoraajuk?’ Ukiut 700-ngajaat qaangiummata pissutsit pitsaanerunngillat, tassami Jesusip, pruffiitip Jeremiasimit annerusup, niuerneq iluanaarniapilunnerlu nalimini naalaffimmi sanaqqinneqarsimasumi pisut oqaatsit taakkorpiaat atorlugit avoqqaarai. Aammattaaq ullumikkut kristumiuuneraqatigiit akornanni pissutsit pitsaanerunngeqaat. — Jerimia 7:11; Matîuse 16:14; Mákorse 11:15-17.
Pigaartut sumiginnagaasut, ajunaarnersuaqarnissaa siulittuutigineqartoq
12. Pruffiitit Jehovap juutinut aallartitai taakkua qanoq iliorfigisarpaat?
12 Israel Judalu eqqunngitsumik ingerlanerannik mianersoqquniarlugit pruffiitit Guutip aallartitaasa Jeremias siullersarinngilaat. Tamatuma siorna ukiut hundredet imaluunniit amerlanerusut ingerlaneranni pruffiitit Esajas, Mika, Hoseas aamma Oded inunnut mianersoqqusiniarlutik pigaartutut sulisimapput. (Isaia 1:1; Migga 1:1; Húsia 1:1; 2 nalunaerssûtigdlit 28:6-9) Inuit amerlanerit qanoq qisuariarsimappat? ’Qinerlersut [pigaartut] ilissinnut ivertippakka; qarlortaassuup nipaanut siummissarniaritsi. Oqarpulli: „Siummissassanngilagut.“’ (Jerimia 6:17; 7:13, 25, 26) Allaat Jeremias tusarumasimanngilaat. Malersorpaat nipangersinniaraluarlugulu. Taamaattumik Jehova aalajangerpoq makitassusertik uppinngissusertillu pillugit pisassartik pissagaat. — Jerimia 20:1, 2; 26:8, 11; 37:15; 38:6.
13. Guutip inuiannut taakkununnga eqqartuussutaata suna tunngavigaa?
13 Jehovap aallartitaanik inuit akuersiumannginnerisa kingunerisaannik nunami inuiaat tamaasa kajumissaarpaalusooq ima nipilimmik: ’Tusarnaarit, nuna uumaa: Takuat, perlussaq inuiannut ukununnga nalliutikkumaarpara, eqqarsaataasa kingunerat, oqaatsinnut tusaanianngimmata, inatsisikkalu asiginnarmatigik.’ Sooruna inuiaat ajunaarnermik nalaanneqassasut? Kukkusumik eqqarsartaaseqarnermikkut kukkusunik iliuuseqartarmata. Jehovap oqaasia inatsisaalu akueriumanngilaat, namminnerlu kissaatitik namminissarsiortut timimullu tunngasut malillugit. — Jerimia 6:18, 19; Isaia 55:8, 9; 59:7.
14. Eqqunngitsumik pallorfiginninnerat qanoq ingasatsigaa? (Naleqqiukkit nalunaerssûtigdlit áipait 33:1-9.)
14 Jehovap kamaatigisaanik suminguna Judami iliortut? ’Qilaap kunngianut arnamut’ pilliutissaminnik kaagiliorput. Jehova piaaralutik narrunarsarniaannarlugu guutinut allanut pilliutinik kueraasarput. Taamaattumik Jehova aperivoq: ’Uanga narrutsatsinnerpaannga? . . . Imminnik pinnginnerpat, pakatsissutigiumaaramikku?’ (Jerimia 7:18, 19) Guutimulli mitaatiginninnerat ingasakkaluttuinnarpoq — illumut Jehovap aqqanik taasimasumut guutipilutik maajunnartut ilivaat. Jerusalemip avataani, ’qernualasut qooruaanni’, tassa Hinnomip qooruani, tunisiviliortiterput, ’ernitik panitillu innermik ikikkarumallugit’. Eqqortumik pallorfiginninnermut saqqumisumik asissuinertik pillugu sunaana pisassarigaat? — Jerimia 7:30, 31.
Judap pisassani pivaa
15. Jeremias Judamut ilimasupilunnartumik sumik tusarliussaqarpa?
15 Ukiup 632-p u.n.a.s. missaani Kaldæamiunit Mediamiunillu Assyria tiguarneqarpoq, Ægyptenilu Judap kujataaniittoq pissaanikillisitaavoq. Judamut aarlerinartorsiutaavissoq avannaatatungaaniit, tiguaasut aqqutigisartagaanniit, takkuttussaavoq. Taamaattumik Jeremiasip juuteqatini alianartumik tusarlertariaqalerpai! ’Takuatit inuiaat aggersut nunamit avaniittumit . . . Naakkittaatsut asassuseqanngitsut . . . Sakkutuutut siapput ilinnut, Zionip pania uumaa.’ Taamanikkut naalagaaffissuaq silarsuarmi pissaaneqarnerujartuinnartoq tassaavoq Babylon. Guutip taanna sakkugisussaavaa Judamik ilumoortuunngitsumik pillaanermini. — Jerimia 6:22, 23; 25:8, 9.
16. Jeremias inuiannik qinnussisimagaluarpat suna pillugu iluaqutaasimanavianngikkaluarpa?
16 Jeremias nunaqqatiminik qinnussissagaluaruni iluaqutaassagaluarpa? Eqqunngitsumik pallorfiginninnerat immaqa akuerineqarallarsinnaassava? Guutisiornerminni tamaviaannginnerat Jehovap ilaginnassanerpaa innuttanilu isumakkeerfigalugit? Jehovap aalajangersimanera paatsuugassaanngilaq. Minnerpaamik pingasoriarluni Jeremias ima peqquaa: ’Illillu tussiussanngilatit [qinnussanngilatit] inuit uku, . . . tusassannginnakkit.’ Siulittuutip tamatuma inaarutaasumik eqquunissaani, mianersoqqussut tamanna kristumiuuneraqatigiinnut ilimasupilunnaqaaq. — Jerimia 7:16; 11:14; 14:11.
17, 18. Guutip eqqartuussutaa qanoq ililluni Judamut naggataatigut naammassineqarpa?
17 Judamut tamanna qanoq kinguneqarpa? Jehovap Jeremias aqqutigalugu siulittuineratorluinnaq. Kunngi Jojakim kunngiutillugu Juda Babylonimut pissaanilissuarmut naalagarsiortitanngorpoq. Ukiut pingasut qaangiummata Jojakim pikitsitsivoq. Taamaaliorluni sianiitsuliornerata kinguneraa Babylonimiunit suli annerusumik nikanarsagaanera, illoqarfik Jerusalem ungulermassuk. Jojakim toqusimavoq erneratalu Jojakinip kunngitut kingoraarpaa. Babylonimiut illoqarfimmik ungusinerata Juda sapersisilluinnarpaa, Jojakinilu kunngikkormiullu tamarmik, juutillu akimarngit ilanngullugit, Babylonimut aallarunneqarput. — 2 kúngit 24:5-17.
18 Naalaffik illernartoq pinnersaatitarpassuilu erlinnangaartut tamarmik qanoq pineqarpat? Tamakku Judamut aarnussatut sernissuisutut inngillat. Nebukadnezarip ’tassannga Jehovap illuata pequutai tamaasa kunngillu illuata pequutai annippai, pequtillu kuultiusut tamaasa Jehovap naalaffiutaani Salomonip Israelip kunngiata sanai piiarpai’. (2 kúngit 24:13) Babylonimiut kunnginngortitaat, Zedekias, Jerusalemimiiginnartitaasoq tassani sinneruttut naalagaaffiginiassammagit, naggataatigut naalakkaminut pikitsitsivoq. Taamaaliornerata Nebukadnezarip naammagittarnera kipitippaa. Illoqarfik Jerusalem ungusarineqaqqippoq, kiisalu ukiumi 607-imi u.n.a.s. Nebuzar- Adanip ajugaaffigaa, piuneerunneqarluinnarporlu. — Jerimia 34:1, 21, 22; 52:5-11.
19, 20. Ajunaarnissaq siulittuutigisaq pillugu Judamiut Jeremiasillu isumaasa suna assigiinngissutigaat, tamannalu qanoq kinguneqarpa?
19 ’Inuit toqqakkat’ atugaata ila ajungaaraluassusia! Kisiannili Jeremiasip tusarliussaasa eqqartuussutaasut ilumuussusiat tamanit paasineqalersimavoq. Juutit pissusiviusut isigiumanagit ajortumit nalaanneqarsinnaassanatik isumaqartillugit, ’ajunaarnissamik siulittuisartoq’, Jeremias, piviusorsiorpalunneruvoq, pisunik sianigisaqanngitsutut ilimasupiluttuunani. (Jerimia 38:4; malugiuk oqaaseq ’perluk’ taamaaqataalu Jerimiap agdlagai-ni 64-eriarlutik pisarmata.) Jehovap eqqartuussutaata ila eqqorluassusia: ’Taamaattumik ima oqarfigissavatit: „Tamassa inuit Jehovap Guutimik nipaanik tusarumanngitsut inerteqqummillu ilassiumanngitsut; uppernartoq tammarpoq qarninit piiagaalluni.“ Judap ungaluugaani [illoqarfiini] Jerusalemillu illuisa akornini soraarsikkumaarpara tipaatsuttut nuannaartullu nipaat, . . . nuna piuneerussaassammat’! — Jerimia 7:2, 34.
20 Alianangaartup nalliunneratigut juutit pingaarniarpallaartut naammaginnissimaarnermillu iliuuseqarumanngitsut paasitinneqarput Guutimut qinusarneri taassumunngalu immikkut attaveqarnerat annatsitaanissamut qulakkeerutissaasimanngitsoq. Soorlu siulittuummi allassimasoq: ’Eqqissinartoq utaqqigaluarlugu ajunngitsoqanngilaq; ajorunnaarfissaq utaqqigaanni annilaarneq tassaavoq. Katersuiffik qimmuuppoq, aasaq naareerpoq, annaanneqanngitsugulli.’ (Jerimia 8:15, 20) Judamut ulloq eqqartuutiffik nalliussimavoq. Kisianni pruffiiti qunusuitsoq Jeremias pruffiititut kiffartuuteqartilluni sernissugaavoq imminullu suliareqqusaq naammassisinnaallugu. Ukiut 65-it sinnerlugit ersisuilluni aalajaallunilu Guutip eqqartuussutai tusarliuttareersimallugit inuunini naavaa nunaginngisaminiilluni, inuiaat nikanarsagaasut akornanni Babylonimiunngitsoq, kisiannili Ægyptenimi.
21. Apeqqutit allat suut soqutigaavut?
21 Maannali paaserusulerparput Jeremiasip inuunera kiffartuussineralu uagut nalitsinnut qanoq pingaaruteqarnersut. Ukiut 2000-issaanni maanna atuuttuni kikkut Jeremiasimut illuatungiliuttuuppat? Judamullu Jerusalemimullu? Sioorasaarullu avannaaneersoq sumut assersuutaava? Apeqqutit tamakku ilanngutassiani atuagassiap uuma tullissaani marlunni sammineqassapput. (wD 1/4 88)
Uku eqqaamavigit?
□ Jeremiasip imminut suliareqqusaq qanoq isumaqarfigaa, Jehovallu qanoq akivaa?
□ Suna pillugu Jeremiasip nalaani pisimasut uagut soqutigaavut?
□ Upperisarsiornikkut pissuseq suna Jeremiasip avoqqaaraa, juutillu suut tatigisaraat?
□ Naggataatigut Jerusalem Judalu qanoq pineqarpat?
[Qupp. 12-mi issuagaq]
Jeremiasip ersisuitsumik Guutip eqqartuussutai juutit aqutsisuinut inuinnarnullu tusarliuttarpai
[Qupp. 13-mi assiliartaq]
Arnat ’qilaap kunngianut arnamut’ pilliutissaminnik kaagiliortarput