Kristumiutut inuunerput kiffartornerpullu – Najoqqutassaq-mut innersuussutit
JUULIP 2-8
GUUTIP OQAASIANI ERLINNARTUUTIT | LUKASI 6-7
“Tukkortuullutit uuttuigit”
nwtsty Luk 6:37-mut nassuiaatit
Isumakkeerfiginnigitsi, taava ilississaaq isumakkeerfigineqassaasi: Imaluunniit: “Iperaajuaritsi taava ilississaaq iperarneqassaasi.” Grækerit oqaasiat ‘isumakkeerfiginninneq’-mik nutserneqartoq nutsiinnavillugu isumaqarpoq: “Aniguisitsineq; aallartitsineq; iperaaneq (assersuutigalugu parnaarussamik).” Versit ataqatigiinnerannit uani oqaaseq taanna eqqartuussinerup assuarlernerullu akerliatut atorneqarmat isumaqartinneqarpoq pillaanissamut akiniaanissamulluunniit tunngavissaqarpasikkaluartoq pinngitsuutitsinermik isumakkeerfiginninnermillu.
nwtsty Luk 6:38-mut nassuiaatit
Tunisigitsi: Grækerit oqaasianni uani atorneqartumi erserpoq iliuuserineqartuartoq pineqartoq, taamaattumik ima nutserneqarsinnaavoq: “Tunisiuaritsi.”
nwtsty Luk 6:38-mut nassuiaatit
ilissinnut: Grækerit oqaasiat uani atorneqartoq nutsiinnavillugu isumaqarpoq “illit sakissannut”, versilli ataqatigiinneranni pineqarunarpoq qaavatigut atisap nerutusuup unngersap qulaatigut puujusanngortinnera. Oqaatsini “ilissinnut tunniunneqarumaarput”-mi pineqarsimasinnaavoq tuniniaasartup pisianik pisiniartup atisaata qullunneranut kuisisarnera.
Anersaakkut erlinnartunik ujarlerneq
nwtsty Luk 7:35-mut nassuiaatit
qitornamigut: Imaluunniit: “Kingunerisigut.” Uani ilisimassuseq kinaassusiligaavoq qitornaqartutullu allaatigineqarluni. Oqaluttuap tamatuma Matt 11:19-imi oqaluttuarineqarnerani ilisimassuseq ‘suliaqartutut’ allaatigineqarpoq. Ilisimassutsip qitornai imaluunniit suliai – tassa Johannesip Kuisisup Jiisusillu iliuusii – taakkununnga unnerluussutit eqqunngitsuunerannik uppernarsaataapput. Jiisusi ima oqarporlusooq: ‘Suliat iliuutsillu naapertuilluartut takukkit taava nalussanngilat unnerluutiginninnerit eqqunngitsuusut.’
JUULIP 9-15
GUUTIP OQAASIANI ERLINNARTUUTIT | LUKASI 8-9
“Malinnga – Susariaqarpugut?”
nwtsty Luk 9:59, 60-imut nassuiaatit
ataataga iliartoqqaarumagaluarpara: Oqaatsinit atorneqartunit erserpoq angutip taassuma angutaa toqoqqamminngitsoq ilisaanissaanullu piareersaaqqaarusuttoq. Angunni toqusimasuuppat piffissami tamatumani Jiisusi oqaluussimanavianngikkaluarpaa. Itsaq Kangiani Qiterlermi ilaqutaq toqusoq iliaarneqartarpoq, amerlanertigut ullormi toquffiani. Taamaattumik angutip angutaa, toqusimanani, peqqiilliorsimasinnaavoq utoqqaalluniluunniit. Jiisusilli angut taanna napparsimasumik pisariaqartitsisumillu angajoqqaaqarpat sumiginnaaqqullugu oqarfiginavianngilaa, taamaattumik angut taanna allamik ilaqutaqarsimassaaq angummi pisariaqartitaanik inuunermut pingaarutilinnik isumaginnissinnaasumik. (Mark 7:9-13) Angut ima oqarporlusooq: ‘Malissavakkit, kisianni aatsaat ataataga toquppat ilisaareerpallu.’ Jiisusilli isiginnittaasia naapertorlugu angutip taassuma Guutip naalagaaffianut attuumassuteqartunik salliutitsinissaminut periarfissani asuliinnartippaa. – Luk 9:60, 62.
Toqusut toqusortatik iliartorlisigit: Luk 9:59-imut nassuiaammi ersersinneqartutut angutip Jiisusimik oqaloqatiginnittup angutaa, toqusimanani, napparsimagunarpoq utoqqaalluniluunniit. Taamaattumik Jiisusi ima oqarporlusooq: ‘Anersaakkut toqusut toqusortatik iliartorlisigit,’ tassa angutip angunni toqunissaata ilisaanissaatalu tungaanut ilaquttaminut allanut isumagitissavaa. Angutip Jiisusi malikkuniuk naassaanngitsumik inuunerup aqqutaatiguussaaq, Guutip isaani anersaakkut toqungasunut ilaanani. Jiisusip akissutimini ersersippaa Guutip naalagaaffianik salliutitsineq sumilu tamani oqaluussineq anersaakkut uummaarittuarnissamut pingaaruteqarluinnartut.
nwtsty asseq
Assallatserineq
Issoq aasakkut seqinertilluni manngertissimasoq ukiakkut sialummit aqilisinneqaraangat assallatserneqartarpoq. (Guutip oqaasianik misissueqqissaarut, imm. 19 takuuk). Assallatserutit ilaat qisummik immaqa saviminermik nuulerlugit sananeqartarput, taannalu quassuttuuminermut qilerneqartarpoq uumasumillu ataatsimik arlalinnilluunniit uniarneqartarluni. Issoq assallatserneqareerpat naatsiiassat siaruarterneqartarput. Allakkani Hebræerisuuni assallatserineq ilisimaneqarluartoq assersuutigineqarajuppoq. (Eqq 14:18; Es 2:4; Jer 4:3; Mika 4:3) Jiisusip nunalerilluni iliuuserineqartartut pingaarutilinnik ilinniartitsinermini assersuutigigajuppai. Assersuutigalugu assallatserinermi suliaqarneq eqqartorpaa uummatikkut iluunngarluni ajoqersugaanerup pingaaruteqarnera erseqqissarniarlugu. (Luk 9:62) Assallatserisoq suliaminit allamut saasarneqaruni assallatsigaa narlujunnaassaaq. Taamatulli Kristusip ajoqersugai akisussaaffimminnit allamut saasarneqarunik Guutip naalaffianut naleqqukkunnaassapput.
Anersaakkut erlinnartunik ujarlerneq
nwtsty Luk 8:3-mut nassuiaatit
taakku isumagisarpaat: Imaluunniit: “Taakku pilersortarpaat (kiffartuuttarpaat).” Grækerit oqaasiat diakoneo isumaqarsinnaavoq allat timikkut pisariaqartitaannik nerisassanik pissarsissussineq, iggassineq sassaallerneq il.il. Taamatut isumaqartillugu ukunani atorneqarpoq: Luk 10:40 (“kiffartuussitimmanga”), Luk 12:37; 17:8 (‘saqissutinnga’) aamma ApS 6:2 (“nerisassat isumaginissaat”), aammali allatigut isumassuineq pineqarsinnaavoq. Versi 2-mi 3-milu oqaluttuarineqarput arnat Jiisusimik ajoqersugaanillu Guutip suliassiissutaanik naammassinnissinnaaqqullugit isumassuisut. Taamaaliornermikkut arnat taakkua Guuti naalannarsisippaat, taamaaliornerallu Guutip pingaartillugu tukkortuunerisa oqaluttuassartaat Biibilimi tammatsaalivaa siunissami kinguaariit tamarmik atuarsinnaaniassammassuk. (Uss 19:17; Hebr 6:10) Matt 27:55-imi aamma Mark 15:41-mi Grækerit oqaasiat taanna arnat pillugit atorneqarpoq.
JUULIP 16-22
GUUTIP OQAASIANI ERLINNARTUUTIT | LUKASI 10-11
“Samariamiumik tullerminik asannittumik assersuusiaq”
nwtsty filmi
Jerusalemimiit Jerikomut aqqutaa
Aqqusineq (1) filmimi naatsumi takutinneqartoq itsaq Jerusalemimiit Jerikomut aqqutaanut assingugunarpoq. Aqqusineq 20 kilometerit sinnerlugit isorartutigaaq sivinganertaqarlunilu, Jerusalemimiit Jerikomut 1 kilometerisut takitigisumik ammukariaqarpoq. Nunami inoqarnanilu soqanngitsumi ujajaasoqartarmat angalasut illersorniarlugit tamaani sakkutuut nakkutilliisinneqartarput. Romamiut illoqarfiat Jeriko (2) Judæap inoqajuitsuata killinganiippoq. Illoqarfik alla Jerikotoqaq (3) Romamiut illoqarfianit Jerikomit 2 kilometerisut ungasitsigivoq.
nwtsty Luk 10:33, 34-mut nassuiaatit
Samariamiulli: Juutit Samariamiut nikagisarpaat attavigiumasarnagillu. (Joh 4:9) Allaat juutit ilaasa taaguut “Samariamiu” narruginninnermik nikassaanermillu ersersitsiniarlutik atortarpaat. (Joh 8:48) Rabbinerit ilaat Mishnahmi ima issuarneqarpoq: “Samariamiut iffiugaannik nerisup puulukip neqaanik nerisoq assigaa.” (Shebith 8:10) Juuterpassuit Samariamiut uppernarsaanerat upperiumaneq ajorpaat, taakkualuunniit ilaannik kiffartuunneqarumaneq ajorput. Juutit taamatut nikassaasarnerat Jiisusip nalunnginnamiuk Samariamiumik naakkinnittumik taaneqartartumik pingaarutilimmik ilinniartitsilluni assersuusiorpoq.
ikii uuliamik viinnimillu kuerarpai mattuserlugillu: Nakorsap Lukasip uani Jiisusip assersuusiaa, taamani ikinik passussisarneq naapertorlugu, eqqortumik allaatigaa. Uulia aamma viinni ikinik nakorsaanermi angerlarsimaffinni atorneqartarpoq. Uulia ilaannikkut ikinik aqilisaanermi atorneqartarpoq (Naleqqiuguk Es 1:6), viinnilu aseruuttoornaveersaataavoq tunillannartuiaataallunilu sakkukitsoq. Lukasip aamma allaatigaa iki ajorneruleqqunagu ikinik mattusersuineq.
akunnittarfimmukaallugulu: Grækerit oqaasiat taanna nutsiinnavillugu isumaqarpoq: “Kikkut tamarmik ilassineqartarfiat iserfigisinnaasaallu.” Angalasut uumasuutitillu taamaattuni unnuiffissarsisarput. Akunnittarfiutillip angalasut pisariaqartitaannik neqeroorfigisarpai, inuillu tassunga qimanneqartut akilersilluni isumagisinnaavai.
Anersaakkut erlinnartunik ujarlerneq
nwtsty Luk 10:18-imut nassuiaatit
Saatani innaallannertut qilammit nakkartoq takuara: Jiisusip oqaasii siulittuutaapput Saatani qilammit peersitaanera pereersimasutullusooq oqaatigalugu. Saqq 12:7-9-mi qilammi sorsunneq allaatigineqarpoq Saatanillu igitaanera Guutip naalagaaffiani Missiarsip naalakkersuilerneranut atassuserlugu. Jiisusip ajoqersugai, inuinnaasut naammalluinnanngitsut, anersaapilunnik anisitsisinnaatillugit Guutip pissaaneqalersimmagit allassimaffimmi pineqartumi Jiisusip erseqqissarpaa Saatanip anersaapiluisalu qilammi sorsunnermi tamatumani ajorsarumaarnerat. – Luk 10:17.
nwtsty Luk 11:5-9-mut nassuiaatit
Asasara ikinngut, timiusanik pingasunik atukkinnga: Assersuusiami matumani ersersinneqartutut Kangiani Qiterlermi kulturi naapertorlugu inoroorsaarneq pisussaaffiuvoq pingaaruteqartoq inoroorsaartumullu nuannaarutaasartoq. Taamanikkut angalatilluni qaqugukkut apuutissanerluni nalunartarsinnaavoq. Tikeraaq ilimagineqarani unnuakkut tikittoq illumi ittuusup, allaat nerisassanik saniliminut atorniartariaqaraluaruni, nerlertariaqarlugu misigivoq.
Pisarissersoqinanga: Assersuusiami matumani saniliusoq ikiuerusuppallaanngilaq, imaanngitsoq inussiarniikkami, innareerninili pissutigalugu. Taamanikkut illut, ingammik piitsut illui, angisuumik ataasiinnarmik initaqartarput. Illumi ittuusoq makissaguni ilaquttani tamaasa, ilaatigut qitornani sinittut, akornusissavai.
innimiillisaarnera: Versit ataqatigiinnerannit erserpoq oqaaseq tamanna isumaqartoq “uteriinneq” imaluunniit “kimigiiserneq”. Jiisusip assersuusiaani angutip pisariaqartitani piumallugu tunuarsimaanngilaq kimigiiserninilu kanngusuutiginagu, Jiisusillu ajoqersukkani oqarfigai qinugaangamik taamatut kimigiisertassasut. – Luk 11:9, 10.
JUULIP 23-29
GUUTIP OQAASIANI ERLINNARTUUTIT | LUKASI 12-13
“Qupaloraarsuppassuarnit pingaarneruvusi”
nwtsty Luk 12:6-imut nassuiaatit
Qupaloraarsuit: Grækerit oqaasiat strouthion oqaasiuvoq mikisorsiut timmiaaqqanut sunulluunniit atorneqartartoq, qupaloraarsuilli timmissanit nerineqartartunit akikinnerpaajusut pineqarnerusarput.
nwtsty Luk 12:7-imut nassuiaatit
ilissi nutsasiluunniit tamarmik kisissimapput: Inuup nujai agguaqatigiissillugu 100.000-nit amerlanerunerarneqartarput. Jehovap sumininnguanik taamaattunik ilisimanneqqissaarnera Kristusip ajoqersugaanik soqutiginnilluinnarneranut uppernarsaataavoq.
Anersaakkut erlinnartunik ujarlerneq
nwtsty Luk 13:24-mut nassuiaatit
Ilungersoritsi: Imaluunniit: “Tamaviaartuaritsi.” Jiisusip oqaaqqissaarutaanit erserpoq isertarfikkut nerukitsukkut iserniarluni tarnikkut iluunngarluni iliuuseqartoqartariaqartoq. Grækerit oqaluutaat agonizomai, uani atorneqartoq, aamma grækerit taggisaat agon isumamikkut assingupput, kingulliullugulu taaneqartoq timersornermut tunngatillugu atorneqarajuppoq. Taggit tamanna Hebr 12:1-imi kristumiut inuunermi ‘arpannerannut’ assersuutaasutut atorneqarpoq. Grækerit oqaasii taakku marluk aamma ima nutserneqarput: ‘Ilungersorneq’ (Luk 13:24; Kol 1:29; 2:1; 4:12), ‘sorsunneq’ (Fil 1:30; 1 Tim 6:12; 2 Tim 4:7), “timersorlutik unammisut” (1 Kor 9:25), “sulivugut tamaviaarluta” (1 Tim 4:10). Oqaatsip agonizomai-p nagguia timersorluni unamminermut attuumassuteqarmat isumaqartoqarpoq Jiisusip ilungersoqqusilluni kajumissaarinini timersortartup ajugaasup pissaa piniarlugu nukiminik tamanik atuilluni ilungersorneranut naleqqiukkaa.
nwtsty Luk 13:33-mut nassuiaatit
allami toqunneqarsinnaanngimmat: Imaluunniit: “Taamaattoqarsinnaanngimmat (ilimagineqarsinnaanngimmat).” Missiarsip Jerusalemimi toqutaanissaa erseqqissumik Biibilimi siulittuutigineqanngikkaluartoq isummertoqarsimasinnaavoq tamanna Dan 9:24-26-mi pineqartoq. Aamma juutit pruffiitimik, ingammillu Missiarsimik, toqutsiniassagunik illoqarfimmi tamatumanerpiaq taamaaliornissaat ilimanarsinnaavoq. Killisiuisoqatigiinni, eqqartuussiviit qullersaanni, ilaasortaasut 71-it Jerusalemimi katersuuttarput, taamaattumik pruffiitiusuusaartutut unnerluussiniarunik tassani misiliissapput. Aamma Jiisusip eqqarsaatigisimasinnaavaa Guutimut pilliutit Jerusalemimi, allamiunngitsoq, pilliutigineqartarnerat savaararlu poorskisiutissaq tassani toqunneqartarnera. Paasinarsivorlu Jiisusip oqaasii eqquuttut. Jerusalemimi Killisiuisoqatigiinnut sassartinneqarpoq unnerluutigineqarlunilu. Jerusalemimilu, qarmarsuit avatinnguanni, ‘savaaqqatut poorskisiutissatut’ toqutaavoq. – 1 Kor 5:7.
JUULIP 30-AGGUSTIP 5
GUUTIP OQAASIANI ERLINNARTUUTIT | LUKASI 14-16
“Ernermik tammaraluartumik assersuusiaq”
nwtsty Luk 15:11-16-imut nassuiaatit
Anguteqarpoq marlunnik ernilimmik: Ernermik tammaraluartumik assersuusiamut tunngassuteqartut ilaat immikkuullarissuupput. Jiisusip assersuusiaanit takinersaasut ilagaat. Immikkuullarissutigaa ilaqutariit attaveqatigiinnerat oqaluttuarineqarmat. Jiisusip assersuusiamini allani uumassuseqanngitsut, soorlu naatsiiassat assigiinngitsut issorlu imaluunniit naalakkap inussiallu attavigiinnerat, assersuutigisarpai. (Matt 13:18-30; 25:14-30; Luk 19:12-27) Assersuusiamili matumani Jiisusip erneriit qanimut attaveqatigiinnerat oqaluttuaraa. Oqaluttuamik tamatuminnga tusartut ilarpassui immaqa taama asannitsigisumik ataataqanngillat. Assersuusiami Ataatatta qilammiusup qitornaminik nunamiittunik, imminut aalajaattuarsimasunik tammaraluarsimallutillu imminut utertunik, misiginneqatiginnillunilu asanninnera oqaluttuarineqarpoq.
Nukarleq: Mosesip inatsisai naapertorlugit angajulliliaq marloriaammik kingornussissaaq. (5 Mos 21:17) Taamaattumik erneq nukarleq angajumi angajulliliap kingornussaata nalingata affaanik kingornussissaaq.
inuunerlunnermini: Imaluunniit: “Atuipilulluni (soqutigittaalluni) inuunermini.” Grækerit oqaasiat tamatumunnga assingusoq taamatut isumaqartillugu ukunani atorneqarpoq: Ef 5:18; Tit 1:6; 1 Petr 4:4.
nungulussinnarpai: Grækerit oqaasiat nutsiinnavillugu isumaqarpoq: “Avissaartortippai (sammivinnut assigiinngitsunut).” (Luk 1:51; ApS 5:37) Matt 25:24, 26-mi ‘siammarterinermik’ nutserneqarpoq. Uani atuipilunnermik, tassa sianiitsumik atuinermik, isumaqartinneqarpoq.
puulukit paareqqullugit: Mosesip inatsisai naapertorlugit uumasut tamakku mingunnartuupput, taamaattumik tamakkulerineq juutimut nikanarsaataavoq maajunnartuullunilu. – 3 Mos 11:7, 8.
eertaasanik: Naatitat tamakku suli ullumikkut hestinut, nersutaatinut puulukinullu nerisassatut atorneqartarput. Angutip inuusuttup qanoq nikanarsingaarsisimatiginera puulukit nerisassaannik nererusulerneranit erseqqissarneqarpoq.
nwtsty Luk 15:17-24-mut nassuiaatit
ilinnullu: Imaluunniit: “Isigitillutillu.” Grækerit oqaasiat enopion nutsiinnavillugu isumaqarpoq: “Siornani; isigitillugu.” Oqaaserlu tamanna assingusumik isumaqartillugu Septuaginta-mi 1 Sam 20:1-imi atorneqarpoq. Versimi tamatumani Daavip Jonatani ima aperaa: “Sunaana ataatannut ajortuliarisimagakku toqunniaraanga?”
qinngaqqutilerpunga: Oqaatsip tamatuma kingorna allagatoqqat assammik allatat ilaanni uku ilanngunneqarsimapput: “Ilinnut kiffartortuinnanngortinnga sulisitatit allat assigitillugit.” Allagatoqqalli tutsuiginartut pisoqaanerusut assigiinngitsut naapertorlugit taamatut ilanngussineq tunngavissaqanngilaq. Biibilimik ilisimatuut ilaat isumaqarput Luk 15:19-imi allassimasumut naleqqussaaniarluni ilanngussisoqarsimasoq.
sulisitatit: Erneq nukarleq angerlaruni angunni aperissamaarpaa ernituunngitsoq, sulisitatulli, ilassisinnaaneraani. Angut sulisitaq inoqutigiinnut, inussiat inoqutigiinnut ilaalertarnerattut, ilaalerneq ajorpoq, sulisitaavoq avataaneersoq ullormullu sulisussarsiarineqarajuttarluni. – Matt 20:1, 2, 8.
kunillugulu: Grækerit oqaasiat uani atorneqartoq aamma “asannittumik kunippaa”-mik nutserneqarsinnaavoq. Asannittumik ikinngutinnersumillu ilassineratigut assersuusiami ataataasup ernerminik peqqissimisumik tikilluaqquserusunnini ersersippaa.
annoraaq assuut ... assammiulersiullu aloquserlugulu: Annoraaq tamanna atisaanngilaq nalinginnaasoq tassaavorli kusanarnerpaaq – immaqa allapalaagaalluartoq tikeraaq ataqqiniarlugu atitinneqartartoq. Ernerup assammiulerneqarneranit erserpoq angutaata iluaralugulu asagaa, aammattaaq ataqqinnittuliorfigalugulu ilaqutariinni inissisimalerseqqikkaa. Inussiat assammioqarnatillu aloquteqarneq ajorput. Taamaattumik angutaata erseqqissarpaa ernini ilaqutariinnut ilaalluinnartutut tikilluaqqullugu.
Anersaakkut erlinnartunik ujarlerneq
nwtsty Luk 14:26-mut nassuiaatit
uumiginngikkunigit: Biibilimi oqaatsit “uumigaa; qinngaraa” assigiingitsunik isumaqarput. Akeqqersimaarnermik isumapiloqarluni allanik ajoquseerusunnermik isumaqarsinnaavoq. Imaluunniit isumaqarsinnaavoq inummik arlaannilluunniit iluaagisaqartoq nuannarinngisaqartorluunniit, inuit taamatut uumiginnittut ajorisatik ingalassimaniartarpaat. Imaluunniit isumaqaannarsinnaavoq asanninnikinneq. Assersuutigalugu allassimavoq Jaakup Lea ‘qinngarinerarsimagaa’ Rakelilu asanerarsimallugu, tamanna isumaqarpoq Rakeli Leamit asanerugaa (1 Mos 29:31, tastamantitoĸaĸ; 5 Mos 21:15, tastamantitoĸaĸ), oqaaserlu taama isumaqartillugu itsaq juutit allagaataanni allani atorneqarpoq. Taamaattumik Jiisusi isumaqanngilaq ajoqersukkani ilaquttaminnut imminnulluunniit akeqqersimaarlutillu maajuginnissasut, taamaaliorunimmi Allakkani allassimasut sinnerinut akerliusumik iliussagaluarput. (Naleqqiutikkit Mark 12:29-31; Ef 5:28, 29, 33). Versit ataqatigiinneranit matumani oqaaseq “uumiginngikkunigit” ima nutserneqarsinnaavoq: “Asannginnerugunigit.”