Mulangidi KIDIDI KYA KUBHAKA MADIVULU MU INTERNETE
Mulangidi
KIDIDI KYA KUBHAKA MADIVULU MU INTERNETE
Kimbundu
  • BIBIDYA
  • MADIVULU
  • YÔNGE
  • ia kiba. 5 jimb. 42-50
  • “Muhatu ua Ujitu”

O vidyu iwasolo seku luwa.

Tuloloke, kwamoneka kibhidi mu kujikula o vidyu.

  • “Muhatu ua Ujitu”
  • Kaiela o Kixikanu Kiâ
  • Tudyambu
  • Milongi Yadifu
  • O Muiji Ihi?
  • ‘Muéne u tu Kula’
  • Lute mu Díbhia
  • Kididi Kia ku Nhoha Phala Lute
  • ‘Kuoso ku Uia, Eme ué Kuene ku Ngiia’
    Kaiela o Kixikanu Kiâ
  • Lute ni Nouemi
    Katula Mbote mu Misoso ia Bibidia
  • Tudilondekese Jinga o Henda ya Ufiyele Mudyetu
    O Mulangidi U Bhana Ngolokela ia Utuminu Ua Jihova (Phala ku di Longa)—2021
  • Lute ni Nouemi
    Divulu Diami Dia Misoso Ia Bibidia
Kaiela o Kixikanu Kiâ
ia kiba. 5 jimb. 42-50
Lute

KIBATULU TANU

“Muhatu ua Ujitu”

1, 2. (a) Kikalakalu kiahi kia kexile mu bhanga Lute? (b) Ima iahi iambote ia di longo Lute mu Kitumu ni ku mundu ua Nzambi?

LUTE u fukama ku mbandu ia ji sevada ja bhongolola mu kizuua kia muvimba. Kua mu vunda kiá mu Beleme, akalakadi avulu a múia kiá bhu muelu ua mbanza. Lute ua bhuila kiavulu mukonda dia ku kalakala o kizuua kia muvimba. Né kiki, muéne ua mu kalakala hanji mu ku zuka ni muxi uófele o jimbundu ja ji sevada. Sumbala ni ku bhuila, o kizuua kia mu bhitile kiambote​—kua bhiti kima.

2 O kuila o ima ieji kala kiambote phala o munzangala iú, ua mutudi? Muéne ua solele ku kala kumoxi ni ukouê, Nouemi, ni ku mu tangela kuila ueji kala ni muéne ni ku bheza ué Jihova, o Nzambi ia Nouemi. O atudi a iiadi, a tundile ku ixi ia Mouabhe ni kuia ku mbanza ia Beleme, o Lute mukua Mouabhe, uéza mu kuijiia kuila o Kitumu kia Jihova, kia kexile mu tumina ku kuatekesa o jingadiama akua Izalaiele ni asonhi. Muéne ua kexile mu mona o jiselevende ja Jihova ku kaiela o Kitumu kiki mu kulondekesa kuila a kulu mu nzumbi ni ku kala ni ukexilu ua ku bhanga mbote ku athu. Kiki kia mu tula ku muxima.

3, 4. (a) Kiebhi Bouaji kia suínisa Lute? (b) Kiebhi o phangu ia Lute, i tu kuatekesa ku di bhana kiambote ni uadiama ku mundu ua lelu?

3 Muthu umoxi ua kexile mu bhanga mbote, Bouaji, uexile mvuama, muadiakimi, ua kexile ni mábhia mua kexile mu bhongolola Lute o ji sevada. Mu kizuua kieniókio, muéne ua mono Lute ni henda iavulu. Lute sé phata ua sangulukile kiavulu mu ku banza mu izuelu iambote ia Bouaji, kioso kia mu ximana mu ku tambula konda ia Nouemi, ua kukile kiá, ni ku lengela ku mabhabha a Jihova Nzambi.​—Tanga Lute 2:11-14.

4 Né kiki, Lute nange ua lalamene ni ihi ieji bhita ni muéne ku hádia. Kuma uexile musonhi, ngadiama, sé diiala, sé ana, kiebhi muéne kieji tena ku di dikila ni ku dikila ué ukouê ku hádia? O kuila o ku bhongolola ku díbhia kueji mu soka? Nanhi ueji mu langa kioso kieji kuka? Ki kima kia iibha muéne ku lalamana ni ima íii. Lelu ué, mukonda dia uadiama, athu avulu a lalamana ni ima íii. Mu ku di longa kiebhi o kixikanu kia Lute kia mu kuatekesa ku di bhana kiambote ni ibhidi íii, tua-nda mona ima iavulu i tu tena o ku kaiela.

O Muiji Ihi?

5, 6. (a) Kiebhi kia bhitile o kizuua kia dianga kia Lute, kia ku bhongolola mu díbhia dia Bouaji? (b) Kiebhi kia divu Nouemi mu ku mona Lute?

5 Kioso kia zubha o ku zuka o jimbundu ni ku bhongolola, Lute ua mono kuila ua bhongoluele 22 a ji litulu ja ji sevada. Nange o dibunda diê dia nemene 14 a ji kilu! Lute nange ua kutile o ji sevada ni mulele ni ku ji ta ku mutué phala kuenda o njila ia Beleme mukonda kua kexile kiá mu vunda.​—Lute 2:17.

6 Nouemi ua sangulukile kiavulu mu ku mona o mbalakaji iê, Lute, ni ku diuana mu ku mona o dibunda dia ji sevada dia kexile mu kuíza na-diu muéne. Kuma Lute uejile ué ni kúdia kua subhukile, kua bhanene Bouaji ku akalakadi’ê, kiiadi kiâ a di kumoxi o kúdia. Nouemi uebhuidisa: “Lelu ua nonena kuebhi ni kuebhi ku ua kalakalela? A tane-ku, uoso ua ku suu kiki.” (Lute 2:19) Mukonda dia ima iavulu iejile na-iu Lute, Nouemi ua mono kuila saí muthu ua kuatekesele Lute, o mutudi, ni ku mu bhanga mbote.

7, 8. (a) Phala Nouemi, nanhi ua bhangesa Bouaji kulondekesa o henda, ni mukonda diahi? (b) Kiebhi Lute kia londekesa o henda kua Nouemi?

7 Kiiadi kiá a mateka o ku di kunda, Lute anga u zuela kua Nouemi o mbote ia mu bhangele Bouaji. Ni henda ioso, Nouemi uambe: “A tane-ku muenhó uoso ua ku tambulula! A kale ni dibesá dia Jihova! Manhi o henda ia Jihova ii-ié hanji, kiluua i batuka kua iá ala ku muenhu ni ku ma difundu’etu [afú] kiá!” (Lute 2: 20) Nouemi ua mono kuila, Jihova muéne ua bhangesa Bouaji kulondekesa henda ni kuila, Jihova u kuatekesa ué o mundu uê mu henda iala na-iu kua muéne.a​—Tanga Jisabhu 19:17.

8 Nouemi ua suínisa Lute ku xikina o ujitu ua Bouaji ua ku bhongolola mu díbhia diê, kumoxi ni ilumba ia Bouaji, phala ka mu ngombele ku maiala akexile ué mu bhongolola mu díbhia. Lute ua xikina o itendelesu ia mu bhana. Muéne “anga u tunga-phe ni ukou’ê.” (Lute 2:22, 23) Tu tena ku mona dingi bhabha o kídifua kiambote kia Lute​—o henda. O phangu iê i tena ku tu kuatekesa kuijiia, se tua zolo ué o muiji uetu ni ku kuatekesa ni ufiiele uoso o athu u tu zolo kioso kia bhindamena. Jihova u mona jinga o ukexilu iú ua henda u tu londekesa.

O phangu ia Lute ni Nouemi, i tu lembalesa kuila tua tokala ku sanguluka ni muiji uetu

9. Ihi i tu tena o ku di longa ku phangu ia Lute ni Nouemi ia lungu ni muiji?

9 O kuila Lute ni Nouemi kexile muiji? Saí madiembu, o muiji, o munumi, o muhatu, o ana, o ji kuku ni athu a mukuá. Maji o phangu ia Lute ni Nouemi, ilondekesa kuila o jiselevende ja Jihova, né muene se o muiji uâ ua tolo, u tena ku kala kididi kia henda ni ku sanguluka. O kuila eie ua zolo o muiji uê? Jezú ua lembalesa ku maxibulu mê kuila, o kilunga ki tena ku kala muiji, phala ió a kambe muiji mu xitu.​—Mar. 10:29, 30.

Ruth and Naomi sharing a simple meal

Lute ni Nouemi a di suínisa mudiâ

‘Muéne u tu Kula’

10. Ihi ia mesenene ku bhanga Nouemi phala ku kuatekesa Lute?

10 Lute ua suluka ni ku bhongolola mu díbhia dia Bouaji, tundé ku mbeji ia Kasamanu, o mbeji ia ku bhongolola o ji sevada katé ku mbeji ia Kanake, o mbeji ia ku bhongolola o tiliku. Mu ku bhita jisemana, Nouemi ua kexile mu banza ku ihi ieji bhanga phala ku kuatekesa Lute, mbalakaji’ê. Kioso kia kexile hanji ku ixi ia Mouabhe, Nouemi ua fikile kuila keji tena ku kuatekesa Lute ku sanga diiala diéngi. (Lute 1:11-13) Maji muéne ua lungulula o kibanzelu kiê. Muéne ua zuela kua Lute: ‘Mon’ami ki ngi fuama ku ku sotela kididi kia ku nhoha, phala u kale kiambote?’ (Lute 3:1) Mu izuua ienioió, o jitata ene akexile mu sota muthu phala ku kazala ni an’â, Lute ua kexile kala mon’â Nouemi. Muéne ua mesenene ku sanga kididi kia ku nhoha phala Lute​—kia lungu ni ku kala ni diiala u langa Lute ni ku mu tambula konda. Maji ihi ieji tena ku bhanga Nouemi phala ku kuatekesa Lute?

11, 12. (a) Kioso Nouemi kiambe kuila, Bouaji ‘muéne u tu kula,’ ujitu uahi ua kitumu ua kexile mu tumbula muéne? (b) Kiebhi kia divu mu ndunge ia mu bhana ukouê?

11 Kioso Lute kia tumbula o dijina dia Bouaji mu veji ia dianga, Nouemi uambe: ‘Diial’odio ndandu ietu, ndandu ia zukama muene! Muéne u tu kula.’ (Lute 2:20) Ihi ilombolola o izuelu íii? O Kitumu kia Nzambi kia bhanene ku akua Izalaiele, kia kexile mu tendelesa o ku kuatekesa o miji ia bhindamene mukonda dia ku funda ndandu mba mukonda dia uadiama. Se muhatu u kala mutudi sé ku kala ni ana, u divua kia iibha, mukonda kiki kieji jima o mbutu ia muiji uê ni dijina dia muadi uê. Maji o Kitumu kia Nzambi, kia kexile mu zuela ué kuila, o phang’ia difundu, u kazala ni mutudi. Mu kiki, muéne ueji tena ku vuala mona ueji lundula o dijina dia difundu ni ku langa o jimbote ja muiji.b​—Mate. 25:5-7.

12 Nouemi ua soto ndunge. Tu tena ku xinganeka Lute ku diuana mu ku mona ukouê, Nouemi, o kuzuela! Nange o kitumu kia Izalaiele kiexile kima kia ubhe phala Lute, kejidile ué o ifua ia athu. Né muene kiki, mu ku zola kiavulu Nouemi, muéne ua bhana mátui ku ima ia mu tangela ukouê. Lute nange ua divu kia iibha mu ndunge ia mu bhana Nouemi, maji muéne ua xikina o ndunge, iu ua zuela ni kulenduka kuoso: “Kioso ki ua ngi tangela kiene ki ngi bhanga.”​—Lute 3:5.

13. Ihi i tu tena o ku di longa kua Lute ia lungu ni ku xikina o ndunge ia adiakimi? (Tala ué Jobe 12:12.)

13 Saí ithangana, ki bhonza kiavulu o minzangala ku xikina o jindunge ja adiakimi ala ni kilunji. A fika kuila, o adiakimi ka tena ku tendela o maka ni ibhidi ia dibhana na-iu ene. O phangu ia kulenduka ia Lute, i tu londekesa kuila o ku xikina o jindunge ja adiakimi ala ni kilunji, a tu zolo ia a mesena ngó mbote ietu, kima kiambote. (Tanga Jisálamu 71:17, 18.) Maji ndunge iebhi-phe ia bhana Nouemi kua Lute, o kuila Lute ua tambula muene dibesá mu ku xikina o ndunge ia ukouê?

Lute mu Díbhia

14. O díbhia ihi ni ihi ia kexile mu bhanga-ku?

14 Ku tádidi, Lute uendele ku díbhia​—kididi bhua kexile o akalakadi mu zuka o jimbundu. Akexile mu sola kididi kia kexile ku thandu dia milundu, bhua kexile mu bhusa kiavulu mu ngoloxi katé mu usuku. Phala ku tungula o jimbundu ku ixixi, akexile mu zuka ni mixi. Kioso kia kexile mu zuka, o kitembu kia kexile mu kuambata o ixixi maji o jimbundu ja kexile mu bua bhoxi.

15, 16. (a) Jimbulula ihi ia bhiti ku díbhia, kioso Bouaji kia zubha o ku kalakala. (b) Kiebhi Bouaji kia mono kuila Lute ua kexile mu zeka bhu inama iê?

15 Lute ua kuata ni ku tala o akalakadi akexile mu kalakala. Bouaji ua kexile ku pholo mu kikalakalu kia ku zuka o jimbundu ja kexile mu bhongolola. Kioso kia zubha o ku jandala, Bouaji ua zeka ku mbandu ia jimbundu. Nange o ku bhanga kiki kiexile kifua kiâ phala ku langa o jimbundu ku mii. Lute ua mono Bouaji ku zeka. Kiki kiexile o kithangana kia ku kumbidila o ndunge ia mu bhanene Nouemi.

16 Ni ku teketa, Lute ua mu zukama. Muéne ua mona kuila o diiala ua ile ku kilu kia zongo. Kála kia mu tangele Nouemi, muéne ua mono o inama ia Bouaji iu ua zeka bhu inama iê. Muéne anga u kingila. O ithangana ia kexile mu bhita, maji phala Lute, o thembu ia kexile mu laleka kiavulu. Bhu kaxi ka usuku, Bouaji ua mateka ku di bhilula. Mu ku teketa ni mbambi, muéne ua di sununa phala ku di futa bhu inama. Muéne ua mono kuila kua kexile muthu bhu mbandu iê. O Bibidia i zuela: “U mona bhu inama iê bhua zeka muhatu.”​—Lute 3:8.

17. Ima iiadi iebhi ia di jimba o athu, amba kuila Lute ua mesenene ku zeka ni Bouaji?

17 Muéne uebhula: “Eie nanhi?” Lute nange ua tambuijila ni ku teketa: ‘Eme Lute, ngi mubhik’ê; ngi nvungine-phe ni divunga diê, kuma eie muéne u tu kula.’ (Lute 3:9) Saí athu a zuela kuila, o ukexilu ni izuelu ia Lute ia londekesa kuila muéne ua mesene ku zeka ni Bouaji. Maji saí ima iiadi ia di jimba. Kia dianga, Lute ua kexile mu bhanga kala kia tumine o ijila mu thembu ienioió, o ijila íii, ki tuene mu i mona dingi lelu. Kienhiki, kima kia iibha ku sokesa o ukexilu ua Lute ni ukexilu uene mu londekesa o athu mu izuua ietu. Kaiiadi, Bouaji ua tambuijila mu ukexilu ulondekesa kuila o ukexilu ua Lute uexile ukexilu ua tokala, a tokala ku u ximana.

Ruth talking to Boaz during the night

O ukexilu ua Lute mu ku sota Bouaji, ki uexile ua iibha kana

18. Ihi ia zuela Bouaji phala ku konda o malamba a Lute ni ithangana iebhi iiadi Lute ua londekesa henda?

18 Sé phata o dízui dia henda dia Bouaji dia tululukisa Lute. Bouaji ua zuela: “Jihova a ku bhane dibesá, mon’ami! Mukonda o mbote iii i ua sukidila kubhanga iala kota, o i ua diangele kubhanga iala ndenge; kuma eie ku kaiela mala a minzangala, a kale jingadiama, mba a kale akua itadi, ki ene u ua suu.” (Lute 3:10) O kizuelu “o i ua diangele” kilombolola o henda ia Lute kua Nouemi mu kuia né ku ixi ia Izalaiele ni ku mu langa. O kizuelu, “i ua sukudila” kia kexile mu lombolola o kithangana kieniókio. Bouaji ua mono kuila, kuma ua kexile hanji munzangala, Lute ueji sota ué diiala munzangala, ki kale mvuama mba ngadiama. Mu veji dia kiki, muéne ua soto kana ngó o mbote ia Nouemi, maji ua soto ué o mbote ia muadi ua Nouemi ua fuile kiá, mu ku vuala mona phala ku xalesa o dijina diê mu ixi. Kiki kiene kia bhangesa Bouaji ku diuana ni henda ia dikota ia munzangala iú ua muhatu.

19, 20. (a) Mukonda diahi Bouaji ka kazala kiá ni Lute? (b) Mu ukexilu uebhi Bouaji ua bhange mbote kua Lute ni ku mu xila?

19 Bouaji ua suluka ni kuzuela: “Kiki-phe, mon’ami ku kale ni hele, eme ngi ku bhanga kioso ki ua tange; mukonda akua bhata dietu oso a ku ijiia kuila eie u muhatu ua ujitu.” (Lute 3:11) Muéne ua mono kuila kima kiambote ku kazala ni Lute; nange muéne ka diuana kiavulu kioso kia mu bhingi phala ku kula Lute. Maji Bouaji uexile diiala dia kilunji, ka mesenene ku bhanga o ima kala kia mu kexile ku muxima. Muéne ua tangela Lute kuila kuexile ndandu iéngi ia diiala dia Nouemi, ua fuile kiá; Bouaji ueji dianga kuzuela ni diiala didi phala ku mona se ua mesenene ku kazala ni Lute.

Mukonda dia Lute ku bhanga mbote ku athu ni kua xila, a mu ximanene kiavulu

20 Bouaji ua bhingi Lute phala ku zeka dingi n’a kale ni nguzu. Muéne ueji vutuka ku bhata ku makolombolo phala athu ka mu mone. Bouaji ua mesenene ku zelesa o dijina dia Lute, ni dijina diê ué mukonda o athu eji banza kuila, ene a zekele kumoxi. Mu kiki, Lute ua zeka dingi bhu inama ia Bouaji, nange mu veji íii muéne ua tululukile kiá mukonda dia izuelu iambote ia Bouaji. Ande dia kúkia, Lute ua balumuka. Bouaji uezalesa o saku iê ni ji sevada, Lute anga u vutuka ku Beleme.​—Tanga Lute 3:13-15.

21. Ihi ia bhangesa Lute ku kala “muhatu ua ujitu” ni kiebhi ki tu tena ku kaiela o phangu iê?

21 Lute ua sanguluka kiavulu kioso kiévu Bouaji ku mu tangela kuila muéne uexile “muhatu ua ujitu!” Sé phata, Lute ua kexile muhatu ua ujitu, mukonda dia vondadi iê ia kuijiia Jihova ni ku mu bheza. Muéne ua londekesele mbote ni henda kua Nouemi ni ku mundu uê, mu ku belesela ni muxima uoso o ifua ni itumu ia kambele o kuijiia. Se tu kaiela o kixikanu kia Nouemi, tua-nda bhanga ioso phala ku xila o athu ni ijila iâ. Tua-nda tena ué ku kala ni ukexilu uambote bhu pholo ia athu.

Kididi Kia ku Nhoha Phala Lute

22, 23. (a) Ihi ilombolola o ujitu ua bhana Bouaji kua Lute? (Tala ku luji.) (b) Ihi ia zuela Nouemi kua Lute?

22 Kioso Lute kia bhixila ku bhata, Nouemi uambe: ‘Eie nanhi, mon’ami?’ muéne uebhula kiki mukonda kua vundile hanji. Maji Nouemi ua mesenene ué kuijiia se Lute ua kexile hanji mutudi sé kidielelu kia ku kazala mba ua sangele kiá diiala. Lute ua kundu kua ukouê o ima ia bhitile ni Bouaji, iu ua londekesa ué o ji sevada ja bhanene Bouaji phala Nouemi.c​—Lute 3:16, 17.

23 Nouemi ni unjimu uoso, ua dimuna Lute phala ku kala kubhata mu veji dia kuia ku bhongolola ku mábhia. Muéne ua zuela kua Lute: ‘Diial’odio ka-nda ku nhoha, katé kia zubha o ku batula o maka enhá lelu.’​—Lute 3:18.

24, 25. (a) Kiebhi Bouaji kia londekesa kuila uexile ni kilunji ni diiala dia henda? (b) Kiebhi Lute kia mu besoala?

24 Nouemi ua zuelele kidi. Bouaji uendele ku muelu ua mbanza mua kexile mu xikama o adiakimi phala ku batula o maka, iu ua kexile mu kingila o ndandu ia Nouemi ku bhita. Ku pholo dia mundu, Bouaji ua mu uehela ku sola ku kazala ni Lute. Maji o diiala ua ditunu, mu kuzuela kuila, o ku kazala ni Lute kieji mu bhangesa ku ngastala kitadi kiavulu. Mu kiki-phe, ku pholo dia athu akexile mu muelu ua mbanza, Bouaji ua zuela kuila ueji kula o mbutu ia Elimeleke, muadi ua Nouemi mu ku sumba o ima ioso ia tokalele kua Elimeleke ni ku kazala ni Lute, mutudi ua Mahalone, mon’â Elimeleke. Bouaji ua zuela kuila, mu ku bhanga kiki, ueji tena “kuxalesa o dijina dia difundu mu undundu uê.” (Lute 4:1-10) Bouaji ua kexile muene ni kilunji ni henda.

25 Bouaji ua kazala ni Lute. O Bibidia izuela: “Jihova u mu bhana kuimita, hé u vuala mona ua diiala.” O ahatu a Beleme a besoala ni ku ximana Lute. Ene a zuela kuila muéne ua betele kota, o sambuadi dia ana, ndenge, phala Nouemi. O musoso ulondekesa kuila, o mon’a Lute ua kituka kuku ia Sobha ia dikota, Davidi. (Lute 4:11-22) Davidi ua kituka kuku ia Jezú Kristu.​—Mat. 1:1.d

Naomi is holding Ruth and Boaz’ son while others look on

Jihova ua besoala Lute ni ujitu ua ku kala kuku ia Mexiia

26. Ihi i tu lembalesa o phangu ia Lute ni Nouemi?

26 Lute a mu besoala kiavulu ni Nouemi, ua kuatekesa Lute ku sasa o mon’a ni henda ioso. O musoso ua ahatu enhá, u tu lembalesa kuila Jihova u mona o nguzu ia bhanga ió a kalakala ni kulenduka kuoso phala ku dikila o muiji ni ku sidivila ni ufiiele uoso ni mundu uê. Jihova u besoala oso ala ni ukexilu uambote ku pholo iê kála kiexile Bouaji, Nouemi ni Lute.

a Kala kia zuela Nouemi, o henda ia Jihova ki i tokala ngó o athu ala ku muenhu; maji ia tokala ué athu afú kiá. Nouemi ua fundile muadi uê ni an’ê kiiadi. Lute ua fundile o muadi uê. Sé phata, kiiadi kiâ a zolele kiavulu o maiala enhá. Mu kiki-phe, ima ioso-ioso iambote ia bhangele o athu kua ene, akexile mu i bhanga uê ku maiala enhó, eji bhanga ioso phala ku langa kiambote o ahatu enhá se akexile ku muenhu.

b Kála o ku lundula o jimbote, o ku kazala ni mutudi kua tokalele ngó ku phange ja difundu, maji se ki ku kexile phange, o mutudi ua tokalele ku kazala ni ndandu iéngi ia difundu.​—Dia. 27:5-11.

c Bouaji ua bhana kua Lute izongelu isamanu ia ji sevada​—nange phala kulombolola kuila, kuma o athu akexile mu kalakala izuua isamanu ni ku nhoha mu kizuua kia kasambuadi, o izuua ia Lute ia ku kala mutudi, ieji bhua ni ku kala kizuua kia “ku nhoha” mu ku kala ni dibhata diê ni diiala. Ku mbandu ia mukuá, o izongelu isamanu​—nange iexile jipá jezalele​—iexile ngó o pezu ieji tena kuambata Lute.

d Lute, o muhatu ua katanu a mu tumbula mu Bibidia kala kuku ia Jezú. O muhatu ua mukuá, uexile Lahaba, manh’a Bouaji. (Mat. 1:3, 5, 6, 16) Kála Lute, Lahaba kexile mukua Izalaiele, kana.

PHALA KU XINGANEKA . . .

  • Kiebhi Lute kia londekesa henda ia kidi kua Nouemi?

  • Kiebhi Nouemi kia londekesa henda ia kidi kua Lute?

  • Mukonda diahi Jihova u ximana athu kala Bouaji, Nouemi ni Lute?

  • Ihi i ua-nda bhanga phala ku kaiela o kixikanu kia Lute?

    Madivulu Muoso Kimbundu (2008-2025)
    Kutunda
    Kubokona
    • Kimbundu
    • Kuwanena akwenu
    • Yakuwabhela
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Ijila
    • Kikutu Kyetu
    • Definições de privacidade
    • JW.ORG
    • Kubokona
    Kuwanena akwenu