O Lukwaku Lwa Jihova ki Lwa di Koteka, Kana

1. Kyoso kya katula o mundu wa Izalayele mu Ijitu, kyebhi Mozé kyedikisa kwila wa dyelele kwa Jihova?

O DIVULU dya Jihebelewu dizuwela yalungu ni athu avulu axikanene Jihova. Ku athu oso, umoxi-ku Mozé, mwene wakexile ni kixikanu kya dikota. (Jih. 3:​2-5; 11:​23-25) Mwene wedikisa kixikanu kyoso kya katula akwa Izalayele mu Ijitu. Mwene kexile ni woma wa Falawó ni kifuxi kyê kya masoladi. Mukonda dya kudyelela kwa Jihova, Mozé wendesa o mundu, o mundu wazauka o Kalunga ka Kusuka, wa endesa we mu kikangalakata. (Jih. 11:​27-29) Mundu wavulu walembwa kudyelela kwila Jihova weji tena ku adikila, maji Mozé wasuluka mu kudyelela kwa Nzambi. Mwene kakwata jisonyi mukonda dya kudyelela kwa Jihova, mukonda Jihova wabhana kudya ni menya ku mundu woso wa Izalayela na kale ku mwenyu mu kikangalakata mwakexile.a—Mak. 15:​22-25; Jisá. 78:​23-25.

2. Mukonda dyahi Nzambi webhwidisa kiki kwa Mozé: “Eye wa fika lukwaku lwa Jihova lwa di koteka?” (Dyalwilu 11:​21-23)

² Maji sumbala Mozé wakexile ni kixikanu kya dikota, kyoso Jihova kyabhange madiwanu yu wabhulula akwa Izalayele, mu kubhita muvu umoxi, Mozé webhwidisa se Jihova wejitena mwene kubhana xitu ku mundu woso. Moze kejidile kwila Jihova wejitena kubhana xitu ya soko phala o jimidi ni jimidi ja athu akwa Izalayele akexile mu kikangalakata. Maji Jihova wamuvutwila wixi: “Eye wa fika lukwaku lwa Jihova lwa di koteka?” (Tanga Dyalwilu 11:​21-23.) Bhabha, o kizwelu “lukwaku lwa Jihova” kyalungu ni nzumbi ikola ya Nzambi mba o kutena kwê kwakubhanga naku o ima. Kifwa Jihova wakexile mu kwibhwidisa Mozé, ‘Eye wafika kwila eme kingitena kubhanga o ima ingatange kwila nganda ibhanga?’’

3. Mukonda dyahi o musoso wa Mozé watuwabhela?

³ O kwila wakexile kya ni phata kwila Jihova kanda kukwatekesa kudikila o ibhindamu yé mba o ibhindamu ya mwiji wé? Kikale se wakexile kya ni phata mba kana, twanda kwivwa o musoso wa Mozé ni wa akwa Izalayele, akambele kudyelela mu kutena kwa Nzambi kwa kudikila o ibhindamu yâ. O ibatulu ya Bibidya yalungu ni musoso yú, yanda kolesa o kidyelelu kyetu kya kwila o lukwaku lwa Jihova kilwabutu kana.

KATULA PHANGU KU MUSOSO WA MOZÉ NI WA AKWA IZALAYELE

4. Nange ihi yabhangesa athu avulu kukala ni phata mu kutena kwa Jihova kwa ku adikila?

⁴ Tuzwele hanji o maka akexile-mu. O kifuxi kya Izalayele ni “mundu wavulu” kifwa athu kexile akwa Izalayele, akexile mu kikangalakata, kwabhitile kya mwene thembu tunde kya tundile mu ixi ya Ijitu phala kuya ku ixi Yokanene. (Mak. 12:38; Mate. 8:15) O mundu yú kexile akwa Izalayele, o kudya mana kwakexile kya mu akuma, kyene we kyabhange athu avulu akwa Izalayele, amateka wa o kudikalanganza. (Dya. 11:​4-6) Athu amateka kukala ni hanji yakudya o makudya akexile mudya mu ixi ya Ijitu. Mozé wadivu kwila o mundu wakexile mumujijidika, mwene nange wabanze kwila mwéne watokalele kusota xitu phala kudisa o mundu.—Dya. 11:​13, 14.

5-6. O mundu wavulu watokalele mu jixi jengi, afunyisa mundu wavulu wa Izalayele. O kiki kitulonga ihi?

⁵ O mundu wavulu atokalele mu jixi jengi, akambele kisakidilu, nange éne afunyisa akwa Izalayele. Etu wetu atena kutufunyisa kwala akwetu akambe kisakidilu, akambe kusanguluka ni yoso yamu abhana Jihova. Kiki kitena kubhita, se tukala ni ngunzu ya ima itwakexile nayu mukulu, mba se tukala ni lwimbi lwa ima yala nayu akwetu. Maji twanda beta kusanguluka, se tusanguluka ni ima itwala nayu kindala.

⁶ Akwa Izalayele hinu alembalala kwila Nzambi wa atangela kwila kyoso kyejibhixila kubhata dyâ dya ubhe, eji kala ni jimbote javulu. O ima yiyi yeji dikumbidila mu Ixi Yokanene, kana mu kikangalakata. Kyene we kimoxi, muveji dya kudikwatenena ku ima yatukambe ku mundu yú, kima kyambote se tu xinganeka ku yoso yatutangela Jihova kwila wanda tubhana nayu ku mundu wa ubhe. Tutena we kuxinganeka ku jivelusu jitena kutukwatekesa kukolesa o kidyelelu kyetu kwa Jihova.

7. Mukonda dyahi tudyelela kwila o lukwaku lwa Jihova kilwa konana?

⁷ Maji ne kiki, eye nange wamudibhwidisa hanji, mukonda dyahi Nzambi webhwidisa kwa Mozé: “O kwila o lukwaku lwa Jihova lwa dikoteka?” Jihova nange wakexile mu kwatekesa Mozé kuxinganeka kana ngo mu nguzu ya lukwaku Lwê maji kuxinganeka we o dikanga bhwa tena o kubhixila o lukwaku lulu. Nzambi weji tena kubhana xitu ya nzungule ku akwa Izalayele sumbala akexile mu kikangalakata. Ni “kánda dya nguzu, ni lukwaku lwasununuka “ Nzambi wedikisa o kutena kwê. (Jisá. 136:​11, 12) Mu kyenyiki kyoso kitukala mu izukutisu, kitukale ni jiphata mu kubanza kwila o lukwaku lwa Jihova, kilwanda tena kutukwatekesa mu ibhindamu yetu.—Jisá. 138:​6, 7.

8. Kyebhi kitutena kudilanga phala kitulweze kala kyalweza athu avulu mu kikangalakata? (Tala we ofoto.)

⁸ Mu kubhita tu ithangana Jihova wa abhana xitu; kwexile tungumbe twavulu phala o mundu. Maji akwa Izalayele kasakidila Nzambi mukonda dya madiwanu enyó. Ene akituka akwa lwimbi. Ni wilu woso, ene akwata tungumbe twavulu phala ene kutudya. Jihova wadizangala ni yó “akwa wilu wavulu,” yu wa akastikala. (Dya. 11:​31-34) Tutena kudilonga phangu yadikota. Twatokala kudilanga phala kitukale we ni lwimbi. Kikale se tu jimvwama mba tujingadyama, twatokala kudyanga kulunda “jimbote ku dyulu” mu kukala ni ukamba wambote ni Jihova ni Jezú. (Mat. 6:​19, 20; Luk. 16:9) Kyoso kitubhanga kiki, tutena kudyelela kwila Jihova wanda dikila o ibhindamu yetu.

9. Yalungu ni kikwatekesu kya Nzambi, ihi itwatokala o kudyelela?

⁹ Jihova usununa o lukwaku lwê phala kukwatekesa o mundu wê lelu. Maji kiki kikilombolola kwila nuka kwanda tukamba kima, mba nuka twanda kala ni nzala, ki kyene.b Maji Jihova nuka wanda tubwazeka. Mwene wanda tukwatekesa mu ibhidi yetu. Phala kutukwatekesa kutendela o kidi kiki, twanda mona ithangana iyadi mu twatokala kulondekesa kwila twadyelela kuma Jihova wanda sununa o lukwaku lwê phala kutukwatekesa ku ibhindamu yetu; (1) kyoso kitwamudibhana ni maka akukamba kitadi ni (2) kyoso kituxinganeka kyebhi kyanda kala o mwenyu wetu ku hadya.

KYOSO KITWAMUDIBHANA NI MAKA AKUKAMBA KITADI

10. Ibhidi yebhi yalungu ni kitadi iutena kudibhana nayu?

¹⁰ Kuma o dizubhilu dya mundu yú dyamuya ni kuzukama dingi, kwanda bhonza kyavulu kukala ni kitadi. Kavwanza mwaxaxi ka jinguvulu, ita, mavuwa, mauhaxi aubhe, mba kutukaya ku salu, o jimbote jetu kala o inzo itena kutexika, o ima yoso iyi itena kuvudisa o ibhindamu yetu. Nange kwanda tubhangesa kusota salu yengi mu mbanza ya ubhe mutwalengela, mba kuxinganeka kuzaluka phala kuya ixi yengi etu ni mwiji wetu phala tutene ku adikila kyambote. Ihi yanda tukwatekesa kusola mu ukexilu ulondekesa kwila twadyelela ku lukwaku lwa Jihova?

11. Ihi yanda tukwatekesa kudibhana ni maka alungu ni kitadi? (Luk. 12:​29-31)

¹¹ O kima kyadyanga kyabeta kota ó kutangela o ibhindamu yé kwa Jihova. (Jisa. 16:3) Mubhinge unjimu phala utene kusola kyambote, mubhinge we muxima watululuka phala ki u “tandanganye kyavulu” mukonda dya ibhidi yê. (Tanga Luka 12:​29-31.) Mubhinge kikwatekesu phala utene kusanguluka ni ima iwala nayu. (1 Ti. 6:​7, 8) Tokwesa mu madivulu metu kyebhi ki utena kubatula kyambote o maka alungu ni kitadi. Avulu akatula mbote mu kutanga o milongi itusanga mu jw.org, milongi izwela maka alungu ni kitadi.

12. Ibhwidisu yebhi yanda kwatekesa o Kidistá kusola mu ukexilu ukwatekesa o mwiji?

¹² Amoxi ene mudibhana ni maka akuya mu kalakala ixi yengi, mukonda dya kiki akala dikanga dya mwiji. Yiyi tendasá yadikota. Maji twene mumona mu veji javulu kwila ki unjimu kubhanga kiki. Ande dya kuxikina salu ya ubhe, kana kuxinganeka ngo ku kitadi, xinganeka kyebhi kiwanda kala mu nzumbi. (Luk. 14:28) Dibhwidise kiki: ‘Se ngiya mukalakala ixi yengi, kyebhi kyanda kala o ukaza wami? Kyebhi kyanda kala o yonge ni sidivisu yami ya kuboka?’ Se wala ni twana, wabhingi we kudibhanga o ibhwidisu iyi: ‘Kyebhi kinganda tena kusasa o twana twami “kwabazela ni kwalonga kala kya tumu Jihova” se ngikamba kukala ni ene?’ (Efe. 6:4) Ehela o ibanzelu ya Nzambi kukwendesa, kana o ibanzelu ya mwiji mba ya makamba kene mu xila o itumu ya Mikanda Ikôla.c Manu Thonyi watungu mu kibatu kya Azya, amwixana veji javulu phala kuya mu kalakala mu jixi jengi kwamonekene salu yavulu. Maji kyoso mwene kyasambe yalungu ni maka yâ yu wazwela we ni muhatu wê, mwene waditunu kuya mu kalakala mu jixi ja makanga. Axikama wa ya asosolola o ibhindamu ya mwiji. Mu kulembalala yoso yabhange, manu Thonyi wambe: “Ngala ni ujitu wa kukwatekesa mundu wavulu kwijiya Jihova. Twana twetu asanguluka kyavulu mu kubheza Jihova. Mwiji wetu wadilongo kwila se tu belesela o izwelu itusanga mu divulu dya Matesu 6:​33, Jihova wanda tulanga.”

KUXINGANEKA KU IBHINDAMU YETU KU HADYA

13. Ima yahi itwatokala o kubhanga phala kutukwatekesa ku ibhindamu yetu kuhadya kyoso kitwanda kuka?

¹³ O kudyelela ku lukwaku lwa Jihova, atena kukulola kyoso kituxinganeka kyebhi kyanda kala o mwenyu wetu kuhadya kyoso kitwanda kuka. O Bibidya ituswinisa kukalakala phala tutene kudidikila kuhadya. (Jisa. 6:​6-11) Se twatena, kima kyambote kubhaka kamuphata phala o ibhindamu ku hadya. O kitadi kitena kutulanga. (Ndo. 7:12) Maji twatokala kudilanga phala kitute ku pholo o ibhindamu mu xitu.

14. Mu kuxinganeka ku ibhindamu yetu kuhadya, mukonda dyahi twatokala kuxinganeka ku izwelu ya Jihebelewu 13:5?

¹⁴ Jezú wate kifika kilondekesa kwila wowa wadikota o muthu kulunda kitadi “maji bhu pholo ya Nzambi, mwene ngadyama.” (Luk. 12:​16-21) Seku muthu wejiya o ima yanda bhita ku hadya. (Jisa. 23:​4, 5; Tiy. 4:​13-15) Kuma tu akayedi a Kidistu, tudibhana ni ibhidi yavulu. Jezú wambe kwila twatokala kukala pholondo phala ku “dituna” o imbamba yetu yoso phala tukale tu maxibulu a mwene. (Luk. 14:​33, nota.) O Jikidistá mu hama ya dyanga, mu mbanza ya Judeya, abhange we kiki maji akibhange ni kusanguluka kwoso. (Jih. 10:34) Mu izuwa yetu, jiphange javulu ene mu akaya kusalu mba ku atambula o jimbote jâ mukonda dya kudituna kudibunda ni kibuka kya jinguvulu. (Dij. 13:​16, 17) Ihi yene mu akwatekesa ku dibhana ni ibhidi yiyi? Ene adyelela ni kidi kyoso ku izwelu ya Jihova: “Eme nuka nganda kuxisa, ki nganda kubwazeka we, kana.” (Tanga Jihebelewu 13:5.) Tubhanga yoso itwatena phala kubhaka kama kosokoso phala o hadya, maji se bhumoneka ibhidi ku mwenyu wetu, tudyelela ku kikwatekesu kya Jihova.

15. Kyebhi o jitata ala Jikidistá kya tokala kumona o twana twâ? (Tala we ofoto.)

¹⁵ Mwala jixi, o makaza avwala phala o twana natene ku adikila kyoso ene kyanda kuka. Kifwa o makaza yâ adyelela ku twana kwila anda ku alanga kyoso hadya kyanda lembwa kukalakala. O Bibidya yamba kwila o jitata atokala kudikila o ibhindamu ya twana twâ. (2 Ko. 12:14) Kidi, kyoso kyanda kuka, o jitata anda bhindamena kikwatekesu, kwala we ana avulu asanguluka mu kukwatekesa o ibhindamu ya jitata jâ. (1 Ti. 5:4) Maji o jitata ala Jikidistá ejiya kwila o kisangusangu kya beta kota kikijila mukusasa o twana phala ku atambula konda kuhadya, maji ejiya kwila o kisangusangu kya dikota kijila mu kukwatekesa o twana twâ kukituka jiselevende ja Jihova.—3 Nz. 4.

16. Kyebhi o jitata kyalonga o twana twâ natene kudidikila? (Efezu 4:28)

¹⁶ Eye u tata, kwatekesa o twana twé bhukaxi ka phangu yé, mu kwa longa kudisokejeka natene kudidikila, kwatekesau kudyelela kwa Jihova. Tunde ku unzangala wâ, londekesau o valolo ya kukalakala. (Jisa. 29:21; tanga Efezu 4:28.) Mu kukula kwâ, kwatekesau kuditunda kyambote mu xikola. Kima kyambote o jitata Jikidistá kutokwesa ni kubelesela o itumu ya Bibidya phala kukwatekesa o twana twâ kusola kyambote ku maka alungu ni kudilonga. Kiki kyanda kwatekesa o twana twâ kudidikila ni kudibhakula we mu sidivisu yakuboka.

17. Twatokala kudyelela mu ihi?

¹⁷ O jiselevende ja Jihova atena kudyelela mu kutena kwê ni vondadi yê ya ku adikila mu xitu. Kyoso kituya ni kuzukama ku dizubhilu dya mundu yú, twanda bhita mu ibhidi yanda lola o kidyelelu kyetu kwa Jihova. Maji kizá ki kizé, tudyelele kwila Jihova mukonda dya kutena kwê, wanda tubhana yoso itwabhindamena mu xitu. Tutena kudyelela kwila o lukwaku lwê lwa nguzu, lukwaku lwa sununa, nuka lwanda buta phala kutukwatekesa.