‘Utuminu uê Uíze’ Thembu Kuxi Ua-nda Kuíza?
“Ki mua kà mona ima ioso iíi, ijiienu-kiu kuma muène ua zukama, uala kiá bhu muelu.”—MAT. 24:33.
1, 2. (a) Ihi i bhangesa o athu ku kala ni ukexilu ua ifofo? (b) Ihi i tuejiia ia lungu ni Utuminu ua Nzambi?
NANGE eie ua mono kiá kuila kioso ki ku bhita kizulukutu, o athu ka di lembalala o ima ioso ia lungu ni kizulukutu kiki. Kiene kimoxi ué, o muthu nange ka di lembalala o ima ioso i mu ambela dotolo ia lungu ni uhaxi uala nau. Mba nange ki bhonza phala o muthu ku sanga o jisabhi mba o mauana mê, né muene se iala bhua zukama. Nange o ima ioso íii ia lungu ni iene mu zuela o jingijiie kuma ku kala kifofo—ku kamba ku mona kima mba ku jimba kima mukonda dia ku bhanga ima iavulu mu kithangana kimoxi ngó. Kála ki tua mono, o uongo uetu ki u tena ku bhanga ima iavulu mu veji imoxi.
2 Athu avulu ala kála ‘ifofo,’ mukonda ka mu tendela o izulukutu ia mu bhita ku mundu. Nange a mona kuila tundé ku muvu ua 1914, o ima iene mu lunguluka ku mundu, maji ene ka tendela ihi ilombolola izulukutu íii. Mukonda tuene mu di longa o Bibidia, tuijiia kuila o Utuminu ua Nzambi, ua mateka ku muvu ua 1914, kioso kia tumbika Jezú ku ungana ku diulu. Maji tuejiia ué kuila, ka zubha luua ku tambuijila o musambu, ‘Utuminu uê uíze. Vondadi iê a i bhange bhoxi, kala kiala ku i bhanga ku diulu.’ (Mat. 6:10) A-nda zubha ku tambuijila o musambu iú, kioso kia-nda buika o mundu iú ua iibha. Kioso kia-nda buika o mundu iú, kiene kia-nda bhanga o vondadi ia Nzambi mu ixi, kála kia mu i bhanga ku diulu.
3. Mbote iahi i tu katula mu ku di longa o Mak’â Nzambi?
3 Mukonda tuene mu di longa o Mak’â Nzambi, tu tena ku mona kuila o ikanenu ia mu dikumbidila lelu. O athu ka mu di longa o Bibidia, ka mu tendela o ikanenu íii! Ene a thandanganha ni ima ku mienhu iâ, mukonda dia kiki, ene ka mu mona kuila Kristu uene mu tumina tundé ku muvu ua 1914, ni kuila kua kambe ngó, muéne ua-nda buika o mundu iú ua iibha. Mu kiki, ua tokala ku dibhuidisa: O kuila ngi xikina hanji kuila o dizubhilu dia mundu iú dia zukama, ni kuila o izulukutu ia mu bhita mu ixi ilondekesa o kidi kiki? Né muene se ki ku bhiti luua thembu iavulu tundé ki ua kituka Mbangi ia Jihova, ihi i uene mu suua? Ki kale o kitambuijilu kiê kiambote mba kana, tu di longe o ima itatu i tu bhangesa ku dielela kuila, o Sobha ia tumbika Nzambi ku ungana, ua-nda kuíza phala ku bhangesa o vondadi ia Nzambi ku dikumbidila mu ixi.
KU MONEKA ATHU A SAMBELA KU JI KABALU
4, 5. (a) Ihi iene mu bhanga Jezú tundé ku muvu ua 1914? (Tala o kaxa ia dianga.) (b) Ihi ilombolola o kitatu kia athu a sambela ku jikabalu, ni kiebhi kia di kumbidila o kikanenu kiki?
4 Ku muvu ua 1914, Jezú Kristu ua tambula kitundu ku diulu, mukonda ua kituka Sobha ia Utuminu ua Nzambi. Kioso kia mu tumbika ku ungana, muéne ua mateka ku bhânga ni Satanaji ni mundu uê. (Tanga Dijingunuinu 6:1, 2.) O ikanenu i tu sanga mu divulu dia Dijingunuinu mu kibatulu 6, ia londekesa kuila, kioso kieji mateka o Utuminu ua Nzambi, o kuiibha kueji dibandekesa dingi ku mundu. Kueji kala nzala, mauhaxi ni ima ia mukuá dingi i jibha o athu. O ikanenu a ilondekesa ku kitatu kia athu a sambela ku jikabalu a mu kaiela Jezú Kristu.—Dij. 6:3-8.
5 Kala kia ki kanena, ‘mu ixi ki mueji kala kutululuka,’ sumbala jixi javulu a di bundu phala ku kalakala kumoxi mu ku bheka o ku tululuka. O Ita ia Dianga ku Bhita ku Mundu Uoso, iexile ngó dimatekenu dia ita iavulu ieji moneka mu ixi. Sumbala tundé ku muvu ua 1914, o jingijiie jene mu bhanga nguzu phala ku iudika o ima mu ixi, maji né kiki kuene hanji nzala mu ixi, enhá maka a dikota. O kuila saí muthu u tena kuzuela kuma, o mavuua ni ‘mabhebhu a jibha,’ kene mu jibha mazunda ni mazunda a athu ku mivu ioso? O izulukutu ia beta-o-kota ku kala iluezu, ia di bandekesa dingi, ia mu jibha dingi athu ku mundu. O kuila uejiia ihi ilombolola o ima íii?
Ni athu a sambela ku kabalu, o kuiibha kua mu dibandekesa dingi (Tala o kaxi 4, 5)
6. Nanhi ua monene kuila o ikanenu ia Bibidia ia kexile mu di kumbidila, ni ihi ia bhange kioso kia dikumbidila o ikanenu?
6 Athu avulu a landukile mukonda dia Ita ia Dianga ia Bhiti ku Mundu Uoso, ni uhaxi a u ixana, uhaxi ua Espanha. Maji ku 1914, o Jikidistá a a undu, akexile mu kingila o Thembu ia Ifuxi ki iejiia Nzambi mba “o thembu ia akua jixi jengi.” (Luka 21:24) Ene kejidile kiambote o ima ieji bhita. Maji né kiki ene ejidile kuila ku muvu ua 1914, kueji bhita kizulukutu kia dikota kia lungu ni Utuminu ua Nzambi. Kioso kia tendela kuila o kikanenu kia Bibidia kia di kumbidile, ene a bhana ngolokela ku akuâ ni ku suína kuoso kuila, o Utuminu ua Nzambi ua matekene. Athu avulu akexile mu boka o njimbu ia Utuminu, a a zukutisa. O kizukutisu kiki kiexile ué kikanenu kia kexile mu dikumbidila. Ku mivu iavulu ia kaiela, o jinguma ja Utuminu, akexile mu ‘diódia milonga, mu kuzuela kuma a kexile mu kuata ngonge.’ Ene a zukutisa ué o jiphange jetu mu kua bhana kibetu, kua ta mu kaleia, katé muene ni kua nhenga, ku a loza mba kua a batula o mitué.—Jisá. 94:20; Dij. 12:15.
7. Mukonda diahi o athu ka mu mona o izulukutu ia mu bhita ku mundu?
7 Se kuene ima iavulu ilondekesa kuila o Utuminu ua Nzambi ua mateka ku tumina ku diulu, mukonda diahi o athu ka xikina o kidi kiki? Mukonda diahi ene ka mono kuila o izulukutu ia mu bhita ku mundu ia mu kumbidila o ikanenu ia Bibidia, iene mu boka o mundu ua Nzambi ku mivu iavulu? O kuila kiki kia mu bhita, mukonda o athu a mu mona ngó o ima ia mesena o ku mona? (2 Kol. 5:7) O kuila ene ka mu mona o ima ia mu bhanga Nzambi mukonda a thandanganha ni ibhindamu iâ ia kizuua ni kizuua? (Mat. 24:37-39) O kuila ene a landuka ni ima ia mundu ua Satanaji? (2 Kol. 4:4) Tua bhingi kixikanu ni unjimu phala kuijiia o ima ia mu bhita, ki tu tena ku i mona ni mesu. Tu sanguluka mukonda tuejiia o ima ioso ia mu bhita!
O KUIIBHA KUA MU DIBANDEKESA DINGI
8-10. (a) Kiebhi kiene mu dikumbidila o kikanenu ki tu sanga mu divulu dia 2 Timote 3:1-5? (b) Mukonda diahi tu tena kuzuela kuma, o kuiibha kua mu dibandekesa dingi ku mundu?
8 Kuala kima kia kaiiadi ki tu bhangesa ku xikina kuila, ki ku kambe dingi thembu iavulu phala o Utuminu ua Nzambi ku mateka ku tumina mu ixi. O kuiibha kua mu di bandekesa mu ixi. Ku hama ia mivu ia bhiti, tuene mu mona o ima ia kanena mu divulu dia 2 Timote 3:1-5. O ídifua ia athu ia tange mu Bibidia, ia mu di muanga ku mundu uoso. O kuila u mona o kikanenu kiki kia múia ni ku di kumbidila dingi? Tu di longe phangu ilondekesa o kidi kiki.—Tanga 2 Timote 3:1, 13.
9 Sokesa o ima ia iibha ia kexile mu bhita ku muvu ua 1940, mba ku muvu ua 1950, ni ima i tu mona lelu ku salu, ku itonokenu, mu ji joko mba o izuatu ia athu. Muene usuéia ni ufusa uavulu mu ixi. O athu a bhanga o usuéia, o ufusa ni ima ia mukuá dingi ia iibha, phala kulondekesa o kutena kuâ, ku akua. O ima iaiibha ia kexile mu londekesa mu mitelembe ia izunzumbia ku muvu ua 1950, kindala a i mona kiá kuma itonokenu iambote phala o miji. Avulu a mu mona o itonokenu ni izuatu ilondekesa o kuiibha kua bheka o mala a zeka ni mala ni akuâ mba ahatu ni ahatu, ku mundu. Tu sakidila kiavulu mukonda tuejiia kiebhi Nzambi kia mona o ima íii!—Tanga Juda 14, 15.
10 Mba nange o Kidistá u sokesa o ima ia kexile mu bhanga o minzangala ku muvu ua 1950, ia kexile mu mona kuma ia iibha, ni ima ia mu bhanga o minzangala lelu. O jitata a thandanganhele kiavulu ni tuana tuâ, ka mesenene kuila ene a nua, a buakula makanha mba a bhanga itonokenu ia iibha. Maji lelu tuívua jingolokela javulu ja lungu ni ima íii: O munzangala uala ni 15 a mivu ua lozo jikoleka jê bhu xikola, anga u jibha 2, u kuama 13. Kibuka kia minzangala a jibha kilumba ua kexile ni divua dia mivu, anga a bhana kibetu kua tat’ê ni phang’iê. O ngolokela ia mukuá iambe kuila, saí ixi ku Ásia, o kaxaxi ka ima ia iibha io bhange ku dikuinhi dia mivu ia bhiti, a i bhange ku minzangala. O kuila saí muthu u dituna kuila o ima ia iibha ia dibandekesa dingi ku mundu?
11. Mukonda diahi o athu ka mu mona kuila o kuiibha kua mu dibandekesa dingi ku mundu?
11 O poxolo Phetele ua zuela ni kidi kioso: “Mu izuua i sukidila-ku, kua kà kala athu enda kioso kia a tumu jihânji jâ. Enhá a kà mi bhanga kasekelu ni kuila: Muène ua mi tangela kuila hádia uiza, kuambe? Kizuelu kiê kuila hinu uiza, ki kuebhi? Hanji ki’aia jitata jetu ku kilu, ima ioso ia xalela mu ukalelu uê kala ki ieni’ê kiá tunde bhua matekena ku i bhanga!” (2 Phe. 3:3, 4) Mukonda diahi o athu a zuela o ima íii? Se tuejidila kiá ku mona kima, ki tu ki bhana dingi valolo. Se kamba dietu u lungulula o ukexilu uê, nange tu divua kia iibha. Maji se o athu ku mundu bhofele-bhofele a lungulula o ukexilu uâ, mu mivu iavulu etu ki tu tena ku mona o kidi kiki. Maji kiki kiluezu kia dikota.
12, 13. (a) Mukonda diahi ki tu tokala ku kala ni uôma ua izulukutu ia mu bhita ku mundu? (b) Ihi ia-nda tu kuatekesa ku dibhana ni “jithembu jabhonzo?”
12 O poxolo Phaulu ua tu dimuna kuila, “mu izuua isukidila-ku” kueji kuíza “jithembu jabhonzo.” (2 Tim. 3:1) Ki tu tokala ku kala ni uôma, mukonda tu tena ku di bhana ni jithembu jiji ja bhonzo. Ni kikuatekesu kia Jihova, kia nzumbi iê ikôla, ni kilunga kia Jikidistá, tu tena ku di bhana ni ibhidi mba uôma u moneka. Tu tena ku kala ni u fiiele, mukonda Nzambi u tu bhana “o nguzu i lenda ioso.”—2 Kol. 4:7-10.
13 Phaulu ua mateka o kikanenu kia lungu ni izuua isukidila-ku ni izuelu, “ijiia na-kiu-phe.” O izuelu íii, ilondekesa kuila o kikanenu kiki kia-nda di kumbidila. Tuejiia kuila o kuiibha ku mundu iú, kua-nda dibandekesa katé Jihova kia-nda ku u buika. O musoso, ulondekesa kuila kioso o athu kia mateka ku bhukumukina o itumu, o ima mu ixi mba jixi ki iende dingi kiambote. Nuka tua monene o kuiibha ku tua mu mona lelu ku mundu. Nange o athu ka bhana valolo ku íii ilombolola o ima íii, maji o izulukutu iene mu bhita tundé ku muvu ua 1914, i tu bhana kidielelu kuila, kua kambe ngó Nzambi ua-nda zubha o kuiibha kuoso mu ixi.
O MUIJI IÚ KI UA-NDA KU BHITA
14-16. Kiebhi o kima kia katatu ki tu bhangesa ku dielela kuila, kua kambe ngó o Utuminu ua Nzambi ua-nda ‘kuíza?’
14 O kima kia katatu ki tu bhangesa o ku dielela. O musoso ua mundu ua Nzambi, ulondekesa kuila o dizubhilu dia zukama. Mu kifika, ande dia ku mateka o Utuminu ua Nzambi ku diulu, kibuka kia Jikidistá a a undu, akexile mu sidivila Nzambi ni ku suína kuoso. Ihi ia bhange kioso kia mono kuila, o ima ia kexile mu kingila ki i dikumbidila ku muvu ua 1914? Avulu a kolokota mu ku sidivila Jihova ni ufiiele uoso, a kolokota ku di bhana ni jipolova ni izukutisu. Mu ku bhita mivu iavulu, Jikidistá javulu a a undu, a kolokota mu ufiiele uâ katé kiafu.
15 Mu kikanenu kiê kia lungu ni izuua isukidila-ku, Jezú uambe: O “muiji iú ki ua kà bhuila, katé ki bhua kà bhita ima ioso iíi.” (Tanga Matesu 24:33-35.) Tua mono kuma kioso kia zuela, “muiji iú,” Jezú ua kexile mu zuela ia lungu ibuka iiadi ia Jikidistá a a undu. O kibuka kia dianga, kia moneka ku muvu ua 1914, ene a mono kuila Jezú ua matekene ku tumina ku muvu uenhó. Ió a tokalele ku kibuka kieniókio, ka kexile ngó ku muenhu ku muvu uenhó ua 1914, maji a a undile ué ku nzumbi ikôla ande dia muvu uenhó, mba ku muvu ió.—Loma 8:14-17.
16 O kibuka kia kaiiadi, kia lungu ni “muiji iú,” o Jikidistá a a undu akexile kia ku muenhu mu izuua ia kibuka kia dianga. Ene ka kexile ngó ku muenhu mu kithangana kia kexile o kibuka kia dianga, maji a a undile ué ku nzumbi ikôla. Mu kiki, o Jikidistá joso a a undu, ala ku muenhu lelu, ka tokala ku “muiji iú,” ua tange Jezú. Lelu, o ió a tokala ku kibuka kia kaiiadi a mu kuka kiá. Maji né kiki, o izuelu ia Jezú mu divulu dia Matesu 24:34, i tu bhana kidielelu kia kuila, saí iá a tokala ku ‘muiji iú, ka-nda fuá’ ande dia ku mateka o kizuua kia hadi ia dikota. Kiki ki suínisa o kidielelu kietu mu kuijiia kuila, kua kambe ngó o Utuminu ua Nzambi, ua-nda buika o athu a iibha, ni ku bheka o mundu uobhe ua iuka.—2 Phe. 3:13.
KRISTU UA-NDA TENESA O KIKOUÉ KIÊ
17. O ima itatu i tua di longo i tu kuatekesa ku mona ihi?
17 O ima itatu i tua di longo i tu kuatekesa ku mona ihi? Kala kia tu dimuna Jezú, ki tuijiia o kizuua ni kithangana. (Mat. 24:36; 25:13) Maji Phaulu ua zuela kuila tuejiia o “thembu.” (Tanga Loma 13:11.) Tuala mu thembu íii, mu izuua isukidila-ku. Se tu bhana valolo ku ima ia mu bhanga Jihova Nzambi ni Jezú Kristu, tua-nda mona kuila o dizubhilu dia mundu iú ua iibha dia zukama.
18. Ihi ia-nda bhita ni ió a dituna o Utuminu ua Nzambi?
18 O iá a dituna o ungana ua Jezú Kristu, ua Sambela ku kabalu ka zele, a-nda kuijiia o kidi. Ka-nda tena ku lenga. Mu kithangana kieniókio, athu avulu a-nda dila ni uôma: “O u tena kuimana-bhu, mukua-hi?” (Dij. 6:15-17) O divulu dia Dijingunuinu di tambuijila o kibhuidisu kiki. O Jikidistá a a undu kumoxi ni ió a dielela ku kala mu ixi, ene a-nda “kuimana-bhu,” mukonda a a xikina kua Nzambi. O “mundu uavulu,” ua-nda bhuluka bhu kizuua kia hadi ia dikota, ni ku bokona ku mundu uobhe ua Nzambi.—Dij. 7:9, 13-15.
19. Se eie ua xikina kuila o dizubhilu dia mundu iú dia zukama, ihi i ua banze o ku bhanga?
19 Se tu bhana valolo ku ikanenu ia Bibidia ia mu di kumbidila mu izuua ietu, ki tua-nda landuka ni ima ia mundu iú ua Satanaji. Tua-nda mona ni ku tendela o izulukutu ia mu bhita ku mundu. Kua kambe ngó, Kristu ua-nda tenesa o kikoué kiê, ua-nda buika o mundu iú, ku ita ia Alumajedone. (Dij. 19:11, 19-21) Xinganeka o ku sanguluka ku tua-nda kala na-ku kioso kia-nda dikumbidila o ikanenu íii ia Bibidia!—Dij. 20:1-3, 6; 21:3, 4.