Milongi Phala o Yônge, Ukexilu wa Ukidistá ni Ukunji Wetu
5-11 YA KAKWINYI
O VALOLO YA MAK’Â NZAMBI | 2 TIMOTE 1-4
“Nzambi ka tu Bhana Muxima wa ku Teketa”
(2 Timote 1:7) Kuma o nzumbi ya Nzambi ki ya tu bhana muxima wa ku teketa. Maji o nzumbi ya tu izalesa ni undanda, ni henda, ni muxima wa kusunga kilunji.
Sentinela 15/05/09 pág. 15 parág. 9
Minzangala—Dilondekesyenu Kwila Mwa mu Kula mu Nzumbi
9 Phala kukwatekesa Timote, Phawulu mu kusuluka wa mu lembalesa: “Nzambi ka tu bhana muxima wa ku teketa. Maji o nzumbi ya tu izalesa ni undanda, ni henda, ni muxima wa kusunga kilunji.” (2 Ti. 1:7) “Muxima wa kusunga kilunji,” kya lungu ni kubanza ni kuxinganeka kyambote. Kiki kya lungu we ni kumona o ima kala ki yala, kana ku i mona kala ki wa mesena eye. Sayi minzangala ka kulu luwa mu kilunji, a kala ni “muxima wa kuteketa.” Mukonda dya kiki, phala kudibhana ni maka a luwalesa, a zeka kyavulu, a bhita ola javulu mu kutala o Mutelembe wa Izunzumbya, a nwá jidroga mba mawuholwa, aya veji javulu mu jifesa mba a di ta mu undumbu. O Jikidistá a a tendelesa, “tu ehe o kubhuma ni jihânji jayibha ja mundu, phala twende mu ngongo mwenyumu ni kilunji, ni kuyuka, ni kuxila Nzambi.”—Titu 2:12.
(2 Timote 1:8) Wila kiki, ku kale ni sonyi ya kubhana umbangi wa Ngana yetu, mba sonyi yami eme ngi pelezu yê a ngi kutu mukonda dyê-Mwène. Kolokota-phe mu ku tala hadi ni Njimbu Yambote, kala kya ku bhana Nzambi o kutena.
Sentinela 01/03/03 pág. 9 parág. 7
‘Kala u Kindanda u Swine!’
7 Kyoso Phawulu kya sonekena Timote, wambe: “Nzambi ka tu bhana muxima wa ku teketa . . . Wila kiki, ku kale ni sonyi ya kubhana umbangi wa Ngana yetu.” (2 Timote 1:7, 8; Máluku 8:38) Mu kutanga o izwelu yiyi tu tena kudibhwidisa: ‘Ngala ni jisonyi ja kulondekesa o kixikanu kyami, inga ngi muthu wa swina? O kwila ngene mu tangela o jikoleka jami ja salu mba ja xikola kwila ngi Mbangi ya Jihova, inga ngene mu di sweka? Ngala ni jisonyi ja ku di tungula bhu kaxi ka akwetu, inga ngi mona kwila ujitu wa dikota wa ku dilondekesa kala ngi Mbangi ya Jihova?’ Se muthu u kala ni ibanzelu ya ibha ya lungu ni kuboka o njimbu yambote mba kukala ni jisonyi ja ku dilondekesa ku athu kala Mbangi ya Jihova, wa tokala kulembalala ya tange Jihova kwa Josuwé: “Kala u Kindanda u Swine.” Dilembalale kwila, o ima izwela o jikoleka jetu ja salu mba ja xikola ki yene ya beta kota, maji o ima i mona Jihova ni Jezú Kidistu.—Ngalásya 1:10.
Tokwesa o Milongi ya Nzambi
(2 Timote 2:3, 4) Kolokota o kutala hadi i kumoxi ni eme-mwène kala u dikwenze dyambote dya Kidistu Jezú. 4 Kana muthu wayi mu usoladi u landukila dingi mawenji a bhata, phala a tene kuwabhela kumandande yó woso wa mu sendalesa o usoladi.
Mulangidi 07/17 difwe 6 kaxi 13
Sota o Jimbote Jala ni Valolo ya Kidi
13 Timote wexile munzangala wa kixikanu. Sayi kizuwa Phawulu wambe kwila, Timote wexile “dikwenze dyambote dya Kidistu Jezú.” Mu kusuka-ku Phawulu wa mu tendelesa: ‘Kana muthu wayi mu usoladi u landukila dingi mawenji a bhata, phala a tene kuwabhela kumandande yó woso wa mu sendalesa o usoladi.’ (2 Timote 2:3, 4) Ku akayedi a Jezú a lelu, kwala mazunda a athu ala mu sidivisu ya thembu yoso, ene mu kumbidila o kitendelesu kiki kya Phawulu. Ene ka xikina o ibanzelu ya mundu yú, ya kukala jimvwama. Ene a di lembalala o izwelu yiyi: O “mukwa ku sobha mwene selevende ya yó mukwa kusobhesa.” (Jisabhu 22:7) Satanaji wa mesena kwila, tu zanga o nguzu ni kithangana kyetu mu kukalakala kyavulu phala o mundu yú. Sayi athu ene mu sobhesa kitadi kyavulu phala kusumba inzo, dikalu, kubokona mu xikola mba phala kukazala. Se ki tu di lange tu tena kuta makongo avulu. Tu londekesa unjimu kyoso ki tu sosolola o ukexilu wa mwenyu wetu, kudituna kukala ni makongo, ni mu kungastala kyambote o kitadi. Se tu bhanga kiki, ki twa-nda kala tu abhika a kitadi, maji twa-nda sidivila Nzambi ni muxima wa zele.—1 Timote 6:10.
(2 Timote 2:23) O kudikwata ni athu jiphata ja usemenyi-phe, ja wôwa, ditune-ju. Eye kuma wa k’ijiya, ku dizubhilu dyê ji bheka jimvunda.
Mulangidi 15/07/14 difwe 14 kaxi 10
O Mundu wa Jihova ‘u Lenga o Ituxi’
10 Lelu, ki bhonza kusanga athu a longa o ima ya makutu mu kilunga. Maji né kiki, tu tena kusanga milongi ya makutu ki i tokala mu Bibidya. Se tu i sanga kabasa kididi, twa tokala ku dituna-yu. Ki kima kyambote ku zwela ni akwa kulungulula o kidi, ki kale pholo ni pholo, mu internete, mba mu mawukexilu a mukwá. Né mwene se twa mesena ku kwatekesa o muthu yú, se tu zwela nê, twa-nda bhukumukina Nzambi. Mwene u tu tendelesa kudituna o milongi ya akwa kulungulula o kidi.
Kitangelu Kya Bibidya
(2 Timote 1:1-18) Eme Phawulu, poxolo ya Kidistu Jezú, mu vondadi ya Nzambi a ngi tumu kuboka o njimbu ya kikanenu kya mwenyu u twene na-wu mu kudibunda kwetu ni kidistu Jezú. 2 Nga sonekena Timote, mon’ami’a kazola mu kuxikana. Nga ku indila kyadi, ni henda, ni kubatama ku tunda kwa Nzambi tata, ni kwa Kidistu Jezú, Ngana yetu. 3 Nga sakidila Nzambi, nga mu sedivila ni kitongolwelu kyazele, kala kya bhanga jinga a a kukwetu. O mu kusamba kwami, ni mu usuku ni mu mwanya, ngene mu kusakidila jinga Nzambi izuwa yoso, kyoso ki ngi kala mu ku lembalala. 4 Nga mu kwinda ku ku mona kyoso ki ngi xinganeka o masoxi mé, phala kyoso ki ngi ku mona, ng’izale ni ngalasa. 5 Kuma nga lembalala o kuxikana kwala moxi dyé, kwa kidi, ki kwa ku di bhangesa; kwene kyá kwa tungile mwa kuku’enu Lowe, ni mam’enu Unise. O kiki nga mono we kuma kwene kumoxi ni kwa tungu momwé, 6 Mukonda dya kiki, kyene ki nga ku lembalesa, phala u ende ni kunvunza uhete yó moxi dyé, wa ku bhana Nzambi mu ku ku tula maku’ami ku thandu phala ku ku lumbila mu kikalakalu kya Ngana. Eye-phe tema-bhu u bhane mulengu. 7 Kuma o nzumbi ya Nzambi ki ya tu bhana muxima wa ku teketa. Maji o nzumbi ya tu izalesa ni undanda, ni henda, ni muxima wa kusunga kilunji. 8 Wila kiki, ku kale ni sonyi ya kubhana umbangi wa Ngana yetu, mba sonyi yami eme ngi pelezu yê a ngi kutu mukonda dyê-Mwène. Kolokota-phe mu ku tala hadi ni Njimbu Yambote, kala kya ku bhana Nzambi o kutena. 9 Kuma mwène wa tu bhulula, yú wa tu ixana ni kixanu kikôla, phala, tu kale tu mundu wê. O kiki ki kya kayela mu imbamba i tu bhanga etu, maji kya kayela mu kikanenu kyê-Mwène, ni mu kyadi kyê. Mwène o kyadi kiki wa tu mwesa-kyu mwa Kidistu Jezú, tundé xahulu, ku dimatekenu. 10 Maji o kiki, o kyadi kya moneka mu kindala, mu kwiza kwa Mubhuludi’etu Kidistu Jezú. Mwène yú wa bhwisa-ku o nguzu ya kalunga, wa bheka ku mesu o mwenyu ni kudisanza kwa kambe kubôla, mu Njimbu yê Yambote. 11 Yene o Njimbu ya ngi katwila Nzambi mu kala ngi mukodi, ngi mukunji, ngi mulongi. 12 Mukonda dya kiki kyene ki nga mu talela o jihadi josu’iji. Maji ki ngala-phe ni jisonyi, kuma nga dyelela, mukonda ngejiya yó woso nga mu xikana, phata ya ngi-bhu, kuma mwène wa soko-bhu o kubhaka kyoso ki nga mu bhana kulûnda, katé bhu kizwu’okyo. 13 Jijila o phangu ya maka madisanze mu wévwa jinga kokwami. Naminina mu kuxikana ni mu henda yene mu ukamba ni Kidistu Jezú. 14 O kima kyambote’okyo kya ku bhana kulûnda, langa-kyu mu ngunzu ya nzumbi ikôla wa tu tunga moxi. 15 E’mwène kiki wa ki’ijiya kyambote, kuma ene oso akwa Azya a ngi bhana dikunda, a ng’ehelela, katé kyá ni Fijelo ni Helemojene. 16 Ngana-phe à kwatele henda, akwa bhata dya Onezifolo, kuma mwène wa ngi bhetula jinga muxima lwavulu. Mwène ka kexi ni jisonyi ja lubhambu lwa upelezu wami. 17 Maji ki ejile mu Loma-phe, wa ngi sotele ni mwanu, katé kya ngi bongo. 18 Ngana a mu bhese o ku mu kwatela henda mu kizuwa kiná. O ima yoso we ya bhangele mu ku ngi kwatekesa mu Efezu, eye-mwène wa’ijiya kyambote.
12-18 YA KAKWINYI
O VALOLO YA MAK’Â NZAMBI | TITU 1–FILIMONE
“Sola Mayala Phala Kukala Tufunga”
(Titu 1:5-9) Mukonda dya kiki, kyene ki nga ku xila mu kikolo kya Keleta, phala u bheke mu uyukilu wê ima yoso ya kambe-ku hanji ku i bhanga. U [sola mayala phala kukala tufunga mu ilunga yoso mu jimbanza ni jimbanza], wila ki nga ku tumu eme. 6 U xinganeka-phe kwila u mu [sola kala kafunga] u kala muthu woso kala ni kwêla. Munumi a muhatu’ê umoxi; an’ê a kala axikani, ka fumane ni kuzangata mba kuxibhaka. 7 Kuma [o kafunga] u bhinga ka kala ni kwêla, mbata mwène dikota dya Kilunga, mwingi wa dibhata dya Nzambi. Ka kale ni izala, ka kale muthu u thathamana, ka kale mukwa jimvunda, mba muthu u wabhela kunwa vinyu, mba mukwa kubeta. Ka kale ni lwimbi lwa nganyu yaxidi. 8 A kale muthu u langeka asonyi, mukwa kubindumuna, wa wabhela kubhanga mbote. Muthu wa tetuluka, mukwa kidi, wa zele, wa di tumina mwène. 9 A kwate maka ma fiyele ma tokala ku ma dyelela, ma kayela mu ulongelu wetu. Phala mu kubhanga kiki a tene kuswinisa akwâ ni kulonga mambu ma mbote, ni kubelesa oso a ta-bhu jiphata.
Sentinela 15/11/14 pág. 28-29
Atangi a Madivulu Metu Ebhula
Sumbala o Mikanda Ikôla ki i lombolola mu ukexilu woso kyebhi kya kexile mu sola o athu m’ukulu phala kutambula ujitu, maji tu tena kwijiya kyebhi kexile mu bhanga. Kyoso kya kexile mu vutuka ku bhata, kyoso kya zubha kubhanga o njila yâ ya dyanga ya ukunji, Phawulu ni Barnabé ‘a solo tufunga a kala ku pholo mu ilunga yoso, ni kusamba, ni kujila, a a xalesa ni Jihova, woso a mu xikana.’ (Ikalakalu 14:23) Mu kubhita mivu, wa sonekena Titu kamba dyê dya ukunji, wixi: “Mukonda dya kiki, kyene ki nga ku xila mu kikolo kya Keleta, phala u bheke mu uyukilu wê ima yoso ya kambe-ku hanji ku i bhanga. U [sola mayala phala kukala tufunga mu ilunga yoso mu jimbanza ni jimbanza], wila ki nga ku tumu eme.” (Titu 1:5) Kuma Timote wa bhangele we jinjila javulu ni Phawulu, nange wa kexile we ni ujitu yú. (1 Tim. 5:22) Kiki kilondekesa kwila o tufunga akexile mu a sola ku tufunga twa ilunga (akundi a ilunga), kana ku jipoxolo ni tufunga mu Jeluzaleme.
Bhu kaxi ka phangu yiyi ya Bibidya, o Kubuka Kya Utuminu kya Jimbangi ja Jihova, a lungulula o ukexilu wa kusola o tufunga ni akwatekexi a tufunga. Tundé ku kizuwa kya 1 kya mbeji ya Katutu ka 2014, mu kusola, ene mu bhanga kiki: O kafunga ka ilunga u tala kyambote o ima ya zwela o tufunga ya lungu ni muthu mba o mukanda wa itendelesu wa bhana o tufunga ku kafunga ka ilunga. Mu ithangana ya kukunda o ilunga, mwene u sota kwijiya kyambote o jiphange ja tumbula o tufunga mu mukanda, u kalakala na-wu mu ukunji se ki bhana. Kyoso kya-nda tala kumoxi ni kubuka kya tufunga, o kafunga ka ilunga, mwéne wala ni kikalakalu kya kusolo o tufunga ni akwatekexi a tufunga mu ilunga ya kunda. Mu kubhanga kiki, tu kayela o phangu ya jiphange ku hama ya dyanga.
Kikalakalu kyahi kyala na-kyu oso a bhanga mbandu mu kusola? Tundé ukulu, o kikalakalu kya dyanga kya ‘kimbadi kya fiyele,’ o kudikila mu nzumbi o akwa bhata. (Mat. 24:45-47) O kiki, kya lungu ni kutokwesa o Mikanda Ikôla ni kikwatekesu kya nzumbi ikôla phala kutongolola o itendelesu ya Bibidya i londekese kyebhi o kilunga ku mundu woso, kya tokala ku ki sokejeka. Mu kusuluka, o kimbadi kya fiyele ki bhana o itendelesu se kyebhi kya tokala kubelesela o itendelesu yiyi mu ilunga. O kimbadi kya fiyele, ki sola we o tufunga twa ilunga ni athu a bhanga mbandu ku kibuka kya Filiyale ( o mayala a kala ku pholo mu jifiliyale joso). O filiyale i kwatesa o ilunga phala kubelesela o itendelesu. O kibuka kya tufunga mu ilunga, ala ni kikalakalu kya dikota kya kutonginina kyambote se o jiphange ja tungula ene, a londekesa o idifwa ya Bibidya ya bhingi phala kutambula o ujitu yú mu kilunga kya Nzambi. O kafunga ka ilunga wa tokala u tala kyambote ni musambu o muthu a mu tungula ku tufunga, kyene kiwa kya mu sola kala kafunga mba mukwatekexi wa tufunga.
Tokwesa o Milongi ya Nzambi
(Titu 1:12) Sayi-ku mukwâ, mukwa kikolo kya Keleta, polofeta yâ ene, wixi: Akwa Keleta makutu ka eha, ala yama yayibha, asonde, jilaluvi.
Sentinela 15/05/89 pág. 31 parág. 5
Atangi a Madivulu Metu Ebhula
Mu kidi, mwene ka kexile mu xikina o katombo ka kikonda mba ka ixi, ku akwa Keleta. Tu tena kuxikina o kidi kiki, mukonda Phawulu wejidile kwila mu Keleta mwa kexile Jikidistá jambote a a xikinine kwala Nzambi yu wa a undu ni nzumbi ikôla. (Ikalakalu 2:5, 11, 33) Kwexile Jikidistá ja kidi ja sokele phala kubhanga ilunga mu ‘jimbanza joso.’ Sumbala o Jikidistá joso exile akwa ituxi, maji tu tena kuxikina kwila, ene k’exile akwa makutu, imonya a dya kyavulu; se ene exile ni ukexilu yú, Jihova k’eji suluka ku a xikina. (Filipe 3:18, 19; Dijingunwinu 21:8) Kala kyene mu bhita lelu mu ifuxi yoso, mu Keleta nange mwexile athu akwa kidi a luwalele ni ima ya yibha ya kexile mu mona, akexile we polondo phala kutambula o njimbu yambote.—Izekiyele 9:4; sokesa Ikalakalu 13:48.
(Filimone 15, 16) Sumbala kyene ki mwa dibatukila ni Onézimo mu kithangana ngó, phala o kya vutuka a kale muthu u xalela-nê. 16 Mukonda mu kindal’umu, o mwène kala dingi ngó mubhika, maji mubhika ndenge kyá, kuma wala phange ya jihenda mwa Jezú Kidistu. Mwène ni kidi, phange ya jihenda ko kwami. Maji kota-kota dingi mu ko kwé, ni ku ubhika mu xitu, ni ku uphange mwa Ngana.
Sentinela 15/10/08 pág. 31 parág. 4
Madisá u tu Katula mu Madivulu a Titu, Filimone, ni Jihebelewu
15, 16—Mukonda dyahi Phawulu ka tumina Filimone kubhana o ufolo kwa Onézimo? Phawulu wa di kwatenene mu kikalakalu kyê kya kuboka o Utuminu wa Nzambi ni kulonga ya lungu ni Ngana Jezú Kidistu.’ Mu kiki, mwene wa ditunu ku di ta mu maka a athu, maka kala a ubhika.—Ikalakalu 28:31.
Kitangelu Kya Bibidya
(Titu 3:1-15) Athu a lembalese kuma, a di tume ni jixefe ni jingana ji tumina, a tumake jinge, a sakalale mu kubhanga Ikalakalu yoso ya mbote. 2 A tangele kwila kana kwâmba muthu woso-woso, kana kulokalala, kikale a lenduke, a kale athu ambote, athu oso ende-nâ ni kubelesela. 3 Kuma m’okulu etu-ene twa kexile, twa tobho, twa xibhaka, twa di nganala, twa bhikila malwimbi ma vula matelu, ni jihânji joso, twende ni phulu ni dixinga, twa yibha, twa di zemba mudyetu. 4 Maji kyoso-phe kya tukuluka kyadi kya Nzambi, Mubhuludi wetu, ni henda yê ya kwatela muthu, wa tu bhulula. 5 Mwène o ku tu bhulula, ki kya kayela mu imbamba ya kuyuka kwetu i twa bhange etu, maji mu kulenduka kwê mwène. O ku dibônzo dyê, yú wa tu zelesa ni nzumbi yê ikôla mu ku tu vwalululwa dingi ni ku tu bhana mwenyu wa ubhe. 6 Nzambi mukonda dya henda yê ya dikota ya-la na-yu, nzumbi yê ikôla wa mu lundulula kya nzungule ku thandu dyetu, mukonda dya Jezú Kidistu, Mubhuludi wetu. 7 Phale o ki tu zubha kulungila ku kyadi kya Nzambi mwène, tu kale tu alundudi, twa dyelela kutambula o mwenyu ki wàbhwa u twala kukinga. 8 Mak’ama ma fiyele. Nga mesena u jiza ni ku ma tanga, ni ki bhekela kwila oso a xikana Nzambi, a kala ni mwanu wa kukwatu kubhanga midimu yambote. Im’yiyi ya wabha, i bhandulula athu enyoso. 9 Maji o jiphata-phe ja wôwa lenga-ju, ni jingu ja vumu, ni jimvunda, ni mawanji ma kufundila o Kitumu kya Jijudé. Im’yiyi ki iala ni kubhanduluka kwa kima, kuma ima ya ngoho. 10 Muthu wala mufundi se wa mu bazela lumoxi ni luyadi, mu ambule. 11 Ijiya na-kyu kuma muthu kala kiki, wa juwala, mukwa ituxi ku lwelu, wa di belesa mwène. 12 Kyoso ki nganda ku ku tumikisa Artema, mba Tixiko, e’mwène kwata mwanu wa ku ngi sanga bhu Nikopolo, mukonda bhene bhu nga solo bhu ngi bhitila o tembu ya mbambi. 13 Ngambi ya maka, na Zena, ni Apolo, a xinjikile ni mwanu ku njila yâ, mbé ki bhu kale kima kya a kamba. 14 O mundu wetu we a di longe kubhanga midimu ya mbote, mbebhu o kubhindumuna, phala ene we ka kambe kukala ni ibundu. 15 Oso ngala-nâ kunu, a tumu ku ku menekena. Oso koko a tu zola mu kuxikana, a menekene. O kyadi kya Nzambi, ki kale ni enu oso koko.
19-25 YA KAKWINYI
O VALOLO YA MAK’Â NZAMBI | JIHEBELEWU 1-3
“Zola o Kuyuka, Zemba o Uswéya”
(Jihebelewu 1:8) Maji o kwa Mon’ê, mwene wixi: Nzambi mwene o kyandu kyé, katé ku hádya ni hádya! Eye o Utuminu wé, wa kà wendesa ni mbasá ya kuyuka.
Mulangidi 15/02/14 difwe 5 kaxi 8
Tanesyenu Kidistu, o Sobha wa Fwama o Kijingu!
8 Jihova wa tumbika Mon’ê ku Usobha wa Mexiya ku dyulu ku muvu wa 1914. ‘O mbasá ya utuminu wê, o mbasá ya kuyuka,’ mu kiki tu tena kudyelela kwila mu utuminu wê ki mwa-nda kamba o kuyuka. O ungana wê wa kidi, o ‘kyandu kyê Nzambi.’ Mukonda Jihova mwéne wa mu solo kala Sobha. O kyandu kya Jezú kya-nda “xalela-ku.” Eye ku sanguluka mu kusidivila Jihova mu kubelesela o Utuminu wa Sobha wala ni kutena, a mu tumbika kwala Nzambi?
(Jihebelewu 1:9) Eye o kuyuka wa ku zola, usweya wa u zemba. Mukonda dya kiki, Nzambi, Ngana Nzambi yé, kyene kya ku solela, yu wa ku undu ni máji ma ngalasa, ni kijingu, akwenu oso ndenge.
Mulangidi 15/02/14 difwe 4-5 kaxi 7
Tanesyenu Kidistu, o Sobha wa Fwama o Kijingu!
7 Tanga Jisálamu 45:6, 7. Mukonda dya henda yavulu ni kuyuka, ni kuzemba o ima i xingisa Tat’ê, Jihova wa mu undu kala Sobha ya Utuminu wa Mexiya. Jezú a mu undu ni “máji a kusanguluka” yú wa túndu ‘akwâ,’ o ji sobha ja Judá exile o mbutu ya Davidi. Mu ukexilu wahi? Kya dyanga, mukonda Jezú a mu undile kwa Jihova. Kayadi, Jezú a mu undu kukala Sobha, wa kituka Mukunji wa Dikota. (Jisá. 2:2; Jihe. 5:5, 6) Katatu, Jezú ka mu undu ngó ni máji a mazumba, maji a mu undu we ni nzumbi ikôla. Mu kusuka-ku, mwene u mateka ku tumina ku dyulu, ka mateka ku tuma mu ixi.
Tokwesa o Milongi ya Nzambi
(Jihebelewu 1:3) O Mona, mwène o kimwikinu kya kubenya kwa Nzambi, mwéne we kilombolwelu kya kidifwa kyê, mwène u kwatesa o ima yoso mu ngongo, ni kizwelu kya nguzu yê. O kya zubha kuzelesa athu ku ituxi yâ, yú wa xikama ku dyulu, ku lukwaku lwa kudya, lwa Nzambi Tata Watena yoso.
Perspicaz Vol. 2 pág. 382 parág. 1
Kidifwanganu
O kwila Jezú wa difwanganene ni Tat’ê mu ukexilu umoxi mu ithangana yoso?
O mona wa dyanga wa Nzambi, mu kubhita kithangana wa kituka muthu mu xitu, a mwixanene Jezú, mwéne o kidifwanganu kya Tat’ê. (2Ko 4:4) Mu kidi, yú mwéne o muthu wa zwela nê Nzambi, kyoso kyambe, “Tu bhangyenu muthu mu kidifwanganu kyetu,” o Mon’a wa difwangana ni Tat’ê, o Mubhangi, tundé kya mu bhange. (Di 1:26; Nz 1:1-3; Ko 1:15, 16) Kyoso kya kexile mu ixi kala muthu wa yuka, mwene wa londekesa o idifwa ni ukexilu wa Tat’ê katé bhwoso bhwa tenene kala muthu mu xitu, mukonda dya kiki mwene wa tenene kuzwela: “Woso wa ngi mono eme, wa mono we Tata.” (Nz 14:9; 5:17, 19, 30, 36; 8:28, 38, 42) O ku difwa kuku kwa dibandekesa dingi kyoso kya mu fukununa kala muthu mu nzumbi, ni kyoso kya mu bhana “o kutena kwoso . . . ni mu dyulu, ni mu ngongo” kwa Tat’ê, Jihova Nzambi. (1Ph 3:18; Mat 28:18) Kuma mu ku mu tumbika, Jezú a mu “zangeleka kyavulu” kwa Nzambi, mwene wa difwangana dingi ni Tat’ê mu ukexilu wa beta dingi o kota, o kya londekesa ande dya kwiza mu ixi, ndenge. (Fi 2:9; Jih 2:9) Kindala “mwéne we o kilombolwelu kya kidifwa [kya Nzambi].”—Jih 1:2-4.
(Jihebelewu 1:10-12) Mwène we wixi dingi. Eye Ngana, ku dimatekenu wa bhangele oxi, o mawulu wa ma kalakala ni maku mé eye-mwène. 11 Oxi ni dyulu ya kà bwika, eye-phe wa kà xalela-ku. Ya kà kuka mukwa ni kizwatu. 12 Eye mwène wa kà i futa-futa kala dibeka, wa kà i lungulula kyengi, kala kizwatu. Eye-phe eye-mwène umoxi, kwene ku kuka, lémbwa.
Perspicaz Vol. 1 pág. 491 parág. 2
Dyulu
O izwelu mu divulu dya Jisálamu 102:25, 26 ya lungu ni Jihova Nzambi, maji o poxolo Phawulu u i tumbula kwa Jezú Kidistu. Mukonda o Mon’a umoxi-elele wa Nzambi mwéne wexile o muthu wa beta-o-kota, wa mu te ku pholo phala kubhanga o dyulu ni ixi ni yoso yala-mu. Phawulu wa zwela kwila o Mon’â u nangenena, ka difu ni ixi, kuma a tena ku i futa-futa kala kapa kwala Nzambi ni ku i tula ku mbandu se mwene wa mesena.—Jih 1:1, 2, 8, 10-12; sokesa ni 1Ph 2:3.
Kitangelu Kya Bibidya
(Jihebelewu 1:1-14) Nzambi, wa vudile jithembu ni jimoda ja kuzwelela o jitata jetu m’ukulu ku jipolofeta. 2 Maji kunu kwa suku o izuwa, wa tu zwelela kwa Mon’ê. O mwa Mon’ê, Nzambi mwène mwa bhangela o ima yoso yene mu ngongo. 3 O Mona, mwène o kimwikinu kya kubenya kwa Nzambi, mwéne we kilombolwelu kya kidifwa kyê, mwène u kwatesa o ima yoso mu ngongo, ni kizwelu kya nguzu yê. O kya zubha kuzelesa athu ku ituxi yâ, yú wa xikama ku dyulu, ku lukwaku lwa kudya, lwa Nzambi Tata Watena yoso. 4 O Mona yú wala kota ku kijingu, jyanju ndenge, kyene we Nzambi kya mu lukila o dijina dya beta kota ku ujitu, o ene ndenge. 5 Kuma anju kuxi, Nzambi yambelele wixi: Eye u mon’ami, lelu mwene nga di bhange ngi Tata yé. Kana-ku we anju yambelele wixi: Eme ngi kala ngi Tat’enu, eye u kala u mon’ami? 6 Kyoso Nzambi kya tumikisa we o thungunu yê mu ngongo, wixi: O jyanju joso ja Nzambi ji mu fukamena. 7 O mu kutanga o jyanju-phe, Nzambi, wixi: Nzambi wa bhangesa jyanju jê kubiluka kitembu, o akwa-mbele yê, mulengu wa túbhya. 8 Maji o kwa Mon’ê, mwene wixi: Nzambi mwene o kyandu kyé, katé ku hádya ni hádya! Eye o Utuminu wé, wa kà wendesa ni mbasá ya kuyuka. 9 Eye o kuyuka wa ku zola, usweya wa u zemba. Mukonda dya kiki, Nzambi, Ngana Nzambi yé, kyene kya ku solela, yu wa ku undu ni máji ma ngalasa, ni kijingu, akwenu oso ndenge. 10 Mwène we wixi dingi. Eye Ngana, ku dimatekenu wabhangele oxi, o mawulu wa ma kalakala ni maku mé eye-mwène. 11 Oxi ni dyulu ya kà bwika, eye-phe wa kà xalela-ku. Ya kà kuka mukwa ni kizwatu. 12 Eye mwène wa kà i futa-futa kala dibeka, wa kà i lungulula kyengi, kala kizwatu. Eye-phe eye-mwène umoxi, kwene ku kuka, lémbwa. 13 Ku jyanju-phe, Nzambi anju kuxi yambelele wixi: Xikama ku madilu mami, katé ki ngi ku bhanga kwila jinguma jé ji kala bangu bhoxi dya inama yé. 14 O kiki-phe, jyanju kima kyahi bhu pholo yê? Ene oso ala jinzumbi ji sedivila, a a tumu ku sedivisu mukonda dya ibhinganu ya tokala o kubhuluka.
26 YA KAKWINYI–1 YA KATUTU
O VALOLO YA MAK’Â NZAMBI | JIHEBELEWU 4-6
“Bhanga Yoso Phala Kubokona mu Dinyohenu Dya Nzambi”
(Jihebelewu 4:1) Nzambi wa tu bhana polomesa kwila tu tena kubokona mu kunyoha ni mwène. Tu kalyenu-phe ni wôma, sumba mba kya xye o kizwelu’iki kya kubokona mu dinyohenu dyê, bhu kala muthu mudyenu u ki tokoka.
(Jihebelewu 4:4) Kuma sayi ni bhuma bhwa tange o kizuwa kya kasambwadi, mu Mikanda Ikôla, wixi: Nzambi anga u nyoha kizuwa kya kasambwadi, u zumbuka ku ikalakalu yê yoso.
Mulangidi 01/07/11 difwe 24-25 kaxi 3-5
O Dinyohenu Dya Nzambi Ihi?
3 Sayi ima iyadi i tu kwatekesa kwijiya kwila o kizuwa kya kasambwadi kya kexile hanji ku hama ya dyanga mu K.K. Kya dyanga, xinganeka mu izwelu yambe Jezú ku jinguma jê, akexile ni njinda yavulu mukonda dya kusaka athu mu kizuwa kya Sábhalu. O Ngana wa a ambela: “Tata yami wa mu kalakala katé kindala; eme wami ngi kalakala.” (Nzwá 5:16, 17) O izwelu yiyi, ilombolola ihi? Akexile mu tatela Jezú mukonda dya kukalakala mu kizuwa kya Sábhalu. Mwene wa a tambwijila: “Tata yami wa mu kalakala.” Jezú wa ambela dingi, kwila: ‘Eme ni Tata yami twa mu bhanga o kikalakalu kimoxi. Tata yami wa kalakala mu kizuwa kya Sábhalu, mu midi ya mivu, eme wé nga mu kalakala mu kizuwa kya Sábhalu.’ O izwelu ya Jezú, ilondekesa kwila kyoso kya zubha kubhanga o ixi, o kizuwa kya kasambwadi kya dikota kya dinyohenu dya Nzambi, ki kya bhixile luwa ku disukilu, mu izuwa ya Jezú.
4 O poxolo Phawulu wa londekesa o ukexilu wa kayadi wa lungu ni maka enyá. Kyoso kya tumbula o izwelu ya divulu dya Dimatekenu 2:2, ya lungu ni dinyohenu dya Nzambi, Phawulu wa soneka kiki: “Etu oso twa xikana, twa bokona kyá ni Nzambi mu dinyohenu dyê.” (Jihe. 4:3, 4, 6, 9) Kyenyiki, o dinyohenu dya Nzambi dya kexile hanji katé mu izuwa ya Phawulu. O kizuwa kiki kya kunyoha, kyeji nangenena thembu ikuxi?
5 Phala kutambwijila o kibhwidisu kiki, twa tokala kwijiya kwila Jihova wa solo o kizuwa kya kasambwadi, kala kizuwa kya ujitu. O divulu dya Dimatekenu 2:3, di tu tangela kwila: ‘Nzambi anga u besowala o kizuwa kya kasambwadi, anga u ki bhanga kizuwa ki kola.’ Jihova wa besowala o kizuwa kiki, yu wa ki bhake phala ku suka bhu kikanenu kyê. Mwene wa mesenene kwila o dikaza dya dyanga, a belesela, a kala mu ixi, ni kutambula konda ya ima yoso. (Dim. 1:28) Mukonda dya kiki, Jihova Nzambi, ni Jezú Kidistu o “Ngana we ya kizuwa kya sábhalu,” “a mu kalakala kate kindala” phala kukumbidila o vondadi ya Nzambi ya lungu ni ixi. (Mat. 12:8) O kizuwa kya dinyohenu dya Nzambi, kya-nda suluka katé kyoso kya-nda kumbidila o kikanenu kyê. Kya-nda bhwa mu disukilu dya Midi ya Mivu, ya Utuminu wa Kidistu.
(Jihebelewu 4:6) O yó oso a dyangele ku a tudila o Jingolokela Jambote, a tokoka kubokona ni Nzambi mu dinyohenu dyê, mukonda dya kukamba kuxikana. Kala kiki, sayi-ku amukwá anda kubokona ni Mwène mu dinyohenu dyê.
Mulangidi 01/07/11 difwe 25 kaxi 6
O Dinyohenu Dya Nzambi Ihi?
6 Nzambi wa jimbulula kyambote o vondadi yê kwa Adá ni Eva, maji ene ka mu belesela. Lelu, kwene we athu avulu kene mu belesela Nzambi. Né mwene o mundu wa Nzambi, o akwa Izalayele, akexile ku mu bhukumukina we. O Poxolo Phawulu, wa dimuna o Jikidistá mu izuwa yê, phala ka kayele o ukexilu wa akwa Izalayele, wa kubhukumuka. Mwene wa soneka: ‘Wila kiki, tu kwatenu-phe mwanu mu kubhanga yoso phala tu tene kubokona ni Nzambi, mu dinyohenu dyê. Ki bhu kale muthu mudyetu u dibhala mu kuxibhaka Nzambi, kala ene kya xibhakele ya a kambele kubokona.’ (Jihe. 4:11) O izwelu ya Phawulu, ilondekesa kwila o athu abhukumuka, ka tena kubokona mu dinyohenu dya Nzambi. O izwelu yiyi ilombolola ihi? O kwila se tu bhukumukina Nzambi, twa-nda bokona mu dinyohenu dyê? Twa tokala kwijiya kyambote o maka enyá. Mu milongi yiyi, twa-nda dilonga dingi ya lungu ni maka enyá. Kya dyanga, twa-nda dilonga o phangu ya ibha ya akwa Izalayele, ni mukonda dyahi ene ka bokona mu dinyohenu dya Nzambi.
(Jihebelewu 4:9-11) Wila kiki-phe, hanji kwa xala dinyohenu dya ngene dya athu a Nzambi, kala o dinyohenu dya Nzambi mu kizuwa kya kasambwadi. 10 Kuma woso wa bokona mu dinyohenu dya Nzambi, wa zumbuka ku ikalakalu yê, wila kya zumbukile Nzambi ku kikalakalu kyê. 11 Wila kiki, tu kwatyenu-phe mwanu mu kubhanga yoso phala tu tene kubokona ni Nzambi mu dinyohenu dyê. Ki bhu kale muthu mudyetu u di bhala mu kuxibhaka Nzambi, kala ene kya xibhakele ya a tokokele kubokona.
Mulangidi 01/07/11 difwe 28 kaxi 16-17
O Dinyohenu Dya Nzambi Ihi?
16 Lelu, sayi Jikidistá a xikina kwila phala kubhuluka kwa bhingi dingi kubelesela o Kitumu kya Mozé. Phawulu wa jimbulula kyambote o maka enyá kyoso kya sonekena akwa Efezu, kwila: “Kuma mu henda ya Nzambi ngó ku mwa bhulukila mu ku xikana. Mukonda o kubhuluka, kima ki kya mi tokalele, maji a mi bhana-kyu mu ngalasa kwala Nzambi. O kubhuluka ki kwijila mu imbamba i mu bhanga, phala kana muthu u di zangeleka.” (Efe. 2:8, 9) Ihi-phe ilombolola phala o Jikidistá, kubokona mu dinyohenu dya Nzambi? Ejiya kuma Jihova wa solo o kizuwa kya kasambwadi kya kunyoha phala ku tenesa o vondadi yê ya lungu ni ixi, ni athu. Jihova u tu zwelela bhu kaxi ka kilunga kyê se ihi ya mesena ko kwetu. Tu tena kubokona mu dinyohenu dya Jihova se tu mu belesela, ni kubhanga yoso kala kyene mu tu longa mu kilunga kyê.
17 Ki tweji belesela Jihova se tu xibhaka o milongi i tu tambula ku kimbadi kya fiyele, mba se tu sola ngó o mbandu ya milongi i twa ndala o kubelesela. O ukexilu yu u zanga o ukamba wetu ni Jihova. Mu milongi ya-nda kayela, twa-nda dilonga ima i tu tena kulondekesa se tu athu a belesela, mba kana. O ima i tu sola mu ima yiyi yene ya-nda londekesa se twa bokona mwene mu dinyohenu dya Nzambi.
Tokwesa o Milongi ya Nzambi
(Jihebelewu 4:12) Kuma o kizwelu kya Nzambi kima kya mwenyu, ki ala ni kutena. Kya beta kutwa o xibhata ya mazu a yadi ndenge. O kubatula kwê, ki sesa ni mwenyu, ni nzumbi, ni masokwelu, ni wongo wa ifuba. Ki tungula ni jivondadi ni mabanzelu ma mixima ya athu.
Mulangidi 09/16 difwe 32
Atangi A Madivulu Metu Ebhula
O divulu dya Jihebelewu 4:12, dizwela kwila, o ‘kizwelu kya Nzambi, kima kya mwenyu, kyala ni kutena.’ O kwila Phawulu wa kexile mu zwela ya lungu ni Bibidya?
▪ O ima yamukwá ya zwela Phawulu, i tu kwatekesa kutendela kwila, mwene wa kexile mu zwela ya lungu ni ikanenu ya Nzambi, yo tange mu Bibidya.
Twene mu tumbula o divulu dya Jihebelewu 4:12 mu madivulu metu, phala kulondekesa kwila, o Bibidya yala ni kutena kwa kulungulula o myenyu ya athu. Kiki kidi. Maji, kima kyambote kutendela o kima kya kexile mu zwela Phawulu, kyoso kya soneka o izwelu mu divulu dya Jihebelewu 4:12. Mwene wa kexile mu swinisa o Jikidistá akwa Jihebelewu kubhanga o vondadi ya Nzambi. O vondadi ya Nzambi, yo sonekene mu Mikanda Ikola. Phawulu wa bhana o phangu ya akwa Izalayele, kyoso Nzambi kya a bhulula ku Ijitu. Ene akexile ni kidyelelu kya kuya mu “ixi i kunguluka lete ni wiki,” ya a kanene Nzambi, mweji nyoha ni kidi kyoso.—Makatukilu 3:8; Matendelelu 12:9, 10.
Kyene kya mesenene Nzambi. Maji mukonda dya kukamba kixikanu, o akwa Izalayele a ditunu o itendelesu ya Jihova. Mukonda dya kiki, athu avulu bhu kaxi kâ, ka bokona mu dinyohenu dya Nzambi. (Dyalwilu 14:30; Josuwé 14:6-10) Maji Phawulu wa zwela kwila, o ‘kikanenu kya kubokona mu dinyohenu dya Nzambi,’ kyeji dikumbidila hanji. (Jihebelewu 3:16-19; 4:1) Sé phata, o ‘kikanenu’ kiki kya lungu ni vondadi ya Nzambi, yo tange mu Bibidya. Kala kya bhangele o Jikidistá akwa Jihebelewu, etu we tu tena kutanga o vondadi ya Nzambi mu Bibidya, ni ku i kumbidila. Phala kulondekesa kwila, o kikanenu kiki kyala mu Mikanda Ikola, Phawulu wa tumbula o izwelu mu divulu dya Dimatekenu 2:2 ni divulu dya Jisálamu 95:11.
Tu sanguluka mu kwijiya kwila, o ‘kikanenu kya kubokona mu dinyohenu dya Nzambi,’ kyala hanji ni valolo. Twa dyelela ni muxima woso kwila, o maka a zwela o Bibidya a lungu ni kubokona mu dinyohenu dya Nzambi, a-nda dikumbidila. Mukonda dya kiki, twene mu bhanga nguzu phala kubokona-mu. Ki twene mu bhanga kiki mu kukayela o Kitumu kya Mozé, mba kubhanga ngó ima phala ku tu xikina kwa Jihova. Twene mu kolokota mu kubhanga o vondadi ya Nzambi ni kisangusangu kyoso, mukonda dya kixikanu kyetu kwa mwene. Athu avulu ku mundu, a mateka we ku dilonga o Bibidya phala kwijiya o vondadi ya Nzambi. O kubhanga kiki, kwene mwa kwatekesa kulungulula o ukexilu wa mwenyu wâ, kukala ni kixikanu, ni ku di batizala. Sé phata, o ukexilu wâ, ulondekesa kwila o ‘kizwelu kya Nzambi kima kya mwenyu, kyala ni kutena.’ O maka a zwela Nzambi mu Bibidya a lungu ni vondadi yê, ene mu tu kwatekesa kyá kyavulu ku mwenyu, a-nda suluka ni ku tu kwatekesa.
(Jihebelewu 6:17, 18) Wila kiki, Nzambi kya mesenene o ibhinganu ya polomesa yê u a zubha phata, kwila o kizwelu kyê ki kyene dingi kulweza, wa bhitisa-bhu muloko. Mukonda dya kiki, ku thandu dya muloko, wa bhana o polomesa. 18 Phala bhu kale ima iyadi yakolo, ya bhingi Nzambi mu ku i tanga ka tena ku kala ni makutu, phala ku tu swinisa kyavulu o mixima, etu oso twa lengela kwa Mwène, tweza, twa kwata o kudyelela kweni’uku kwa tu bhana.
Perspicaz Vol. 2 pág. 24 parág. 5
Kidyelelu
O kidyelelu kiki kya mwenyu wa kalelaku ni kya mukutu ki ufu dingi, kya yó a “tokala mu kixanu kya Nzambi,” (Jih 3:1) kya kidi mwene, a tena ku ki dyelela. Kuma Nzambi ka tena kutanga makutu, o kidyelelu kiki a ki kolesa dingi ni ima iyadi, o ima yiyi o polomesa ni muloko, ni kidyelelu kyala mwa Kidistu wala ku dyulu, kuma ka tena dingi kufwa. Mukonda dya kiki, a ki tange kala ‘kifikidilu kya mwenyu. Kwene kwa kwata, kwa kolo, ku bhixila katé kwema dya kibatulu kya tembulu mu dyulu, anga ku bhita katé moxi dya kididi kikôla [kala kyoso o mukunji wa dikota kya kexile mu bokona mu Kididi Kikôla mu Kizuwa Kya Kyamenga], kwenyóko kwene kwa tu twamenena kubokona musongwedi wetu, Ngana Jezú. Mwene yú wa di bhange mukunji wa dikota u xalela-ku, kala o ukunji wa Melekizedeke.’—Jih 6:17-20.
Kitangelu Kya Bibidya
(Jihebelewu 5:1-14) O Mukunji wa Dikota, a mu sola mu’axaxe ka athu, anga a mu xinda o kukalela o mundu ku pholo mu ima ya tokala Nzambi. Mwène u bhana o ilumbu, ni jisata mukonda dya ituxi. 2 Kuma mwène we wa zwata dibhwilu, u tena kulendukila yó a tobho, ni oso a jimbidila, a di bhale mu kutondala. 3 Mukonda dya kiki, kyene kya bhingi kubhakula o jisata ja ituxi ya mundu, ni yê-mwène-mwène. 4 Kana muthu we u di metena kusola o ujitu wa Ukunji wa Dikota wen’yú. Kikale ngó woso a mu ixana kwala Nzambi kukala Mukunji wa Dikota, wila ki exanene Alá. 5 Kidistu we kyene, ki mwène wa di zangeleka kukala Mukunji wa Dikota. Maji Nzambi mwène wa mu ambela, wixi: Eye u mon’ami. Lelu mwène nga ku vwala, nga di bhange ngi Tat’enu. 6 Bhu kididi kya mukwá mu Mikanda Ikôla, mwène u ambe wixi: Eye wanda kukala u mukunji wa kà xalela-ku, ki di fwangana mu kihindu kya unganga wa Melekizedeke. 7 O mwène kya kexile mu ngongo, u samba, u dyonda, ni kudila masoxi, kwa Nzambi u tena ku mu kudila mu kufwa, anga a mu ivwa, mukonda dya kudibhakula kwê, ni kubatama. 8 Sumbala mwène Mona, wa di longo kutumaka mu ima ya tale na-yu o hadi. 9 O kya zubha ku di long’iki, wa di bhange Kibhamwenyu u tena o kubhulula oso a mu tumaka, katé kya zubha. 10 O Nzambi wa mu solo kukala Mukunji wa Dikota mu kihindu kya ukunji wa Melekizedeke. 11 Ku mbandu yiyi twala ni maka mavulu ma kutanga, ma bhonzo o ku ma lombolola, mukonda dyenu-enu mwalù sota kuxiluka. 12 Kuma thembu kyá katé bhu twez’a bha, mwa fwamene ku kala kyá mu jimesene ja kulonga. Maji-phe hanji mwa bhingi bhu kala muthu u mi longa dingi en’uenu bhu matekena o mizambu ya Nzambi. O kudya kwa nguzu ki mu ku tena, hanji mwa bhindamena lete. 13 Kuma woso u amwa lete, hanji ala mon’a ndenge, kala luwa ni kilunji kya kwijiya kyoso kya yuka, mba kya ibha. 14 O kudya kwa nguzu-phe kwa tokala adyakime, mukonda dya kudilonga, a sungu kyá kilunji kya kutungula kyoso kyawabha, mu kiki kya ibha.