BUTALA BWA MABUKU BWA PA INTANETI
Kyamba kya Usopa
BUTALA BWA PA INTANETI
Kikaonde
Pa kukebela
  • Bisopelo
  • BAIBOLO
  • MABUKU
  • KUPWILA
  • cf Kitango 4 pp. 35-45
  • “Tala! Bokwe wa mu Mukoka wa Bena Yuda”

Vidyo ufwamo.

Yakana kushinkuka.

  • “Tala! Bokwe wa mu Mukoka wa Bena Yuda”
  • ‘Iyai Mundondelenga’
  • Tumitwe tucheche
  • Byambo Bipashako
  • Walwijileko Bukine
  • Watundaikile Bololoke
  • Wachinchikile byo Bamumanyikilenga
  • “Chinchika . . . Kabiji Uye na Kwingila”
    Kyamba kya Usopa Kibena Kubijika Bufumu Bwa Yehoba (Kya Kufundamo)—2017
  • “Ukose, Uchinchikishe, Kasa Uteshakotu Muchima”
    Kyamba kya Usopa—2012
  • Londelainga Kuchinchika ne Milangwe ya kwa Yesu
    Kyamba kya Usopa Kibena Kubijika Bufumu Bwa Yehoba—2015
  • Ikalai Balukokelo ne Kukosa Byonka Byajinga Kilishitu
    Kyamba kya Usopa—2009
Monai Bikwabo
‘Iyai Mundondelenga’
cf Kitango 4 pp. 35-45

KITANGO 4

“Tala! Bokwe wa mu Mukoka wa Bena Yuda”

Yesu ubena kwisolola mwine ku jibumba jaiya na kumukwata paji ne Bashilikale. Batumwa banji bakishinka baimana palepa byobya saka batalako.

“Yami iye”

1-3. Ñanyi lukatazho lwapichilemo Yesu, kabiji waubile byepi?

JIBUMBA ja bantu jaishilenga kwi Yesu kuba’mba bamukwate. Ajino jibumba jajinga pamo na bashilikale saka basenda mapoko ne tukonkolo. Na mambo a kuba’mba bano bantu bafuukwilepo bintu byatama mu michima yabo, bapichile bufuku mu mikwakwa ya mu Yelusalema ne kuchibankanya kimpachiko kya Kidelona kuya ku Mutumba wa Maolivi. Kwajinga bingi kyeya kya ñondo, nangwa byonkabyo basendele masoko ne malampi. Nanchi basendele bino bintu na mambo a kuba’mba kwajinga makumbi nyi? Nanchi baubile kino na mambo a kuba’mba muntu ye bakebelenga wafyamine nyi? Kechi twayuka ene mambo o basendejile masoko ne malampi ne. Bino twayuka’mba abano balwanyi kechi bayukile byavula pe Yesu ne.

2 Yesu wayukile’mba balwanyi babena kwiya. Nangwa byonkabyo, aye kechi wanyemene ne, wibapembelejilenga. Jibumba ja bantu jaishilenga pamo ne Yudasa wajinga kala mulunda wa kwa Yesu, mambo ye wayukile Yesu. Yudasa wasolwele Yesu wajinga Nkambo yanji kupichila mu kumwimuna ne kumufyompa kwa bujimbijimbi. Nangwa byonkabyo, Yesu kechi wachiine ne. Ponkapo Yesu wayile ko baimene kabiji wibepwizhe’mba: “Nanchi ñanyi ye mubena kukeba?” Abo bamukumbwile’mba tubena kukeba “Yesu mwina Nazala.”

3 Bantu bavula bakonsha kumvwa bingi moyo inge batalañana na kiombe kya balwanyi kya uno mutundu. Kyamweka bano bantu balangulukilenga’mba Yesu usakwikala na moyo. Pano bino, Yesu kechi wachiine, kunyema nangwa kufyama ne. Pakuba aye waambile patoka’mba: “Amiwa bano.” Bantu byo bamwene kubula moyo kwanji, bakuminye bingi. Babwelele lumfutwanyuma ne kupona panshi!​—Yoano 18:1-6; Mateo 26:45-50; Mako 14:41-46.

4-6. (a) Mwana Lesa bamwesakanya ku ñanyi kintu, kabiji mambo ka? (b) Ñanyi mashinda asatu Yesu mo amwesheshe kyubilo kya kuchinchika?

4 Ñanyi kintu kyakwashishe Yesu kubula kuchina bano balwanyi? Kuchinchika ko kwamukwashishe. Kuchinchika ke kyubilo kyawama bingi kikebewa kwikala na ntangi kabiji kafwako muntu wakila Yesu mu kumwesha kyubilo kya kuchinchika ne. Mu kitango kyafumako, twafunjile pe Yesu byo ajinga kimote kabiji wipelula. Kyayijilemo kumutela’mba “Mwana mukooko.” (Yoano 1:29) Onkao mambo, kuchinchika kwa kwa Yesu ko kwamulengejile kumulumbulwila mu jishinda jikwabo. Baibolo waamba pa Mwana Lesa amba: “Tala! Bokwe wa mu mukoka wa bena Yuda.”​—Lumwekesho 5:5.

5 Bokwe bamwambapo bingi pa mambo a kubula moyo. Nanchi mwakitalañanapo kala na bokwe mulume nyi? Umvwe ibyo, ko kuba’mba kampe bemuzhikijile ku luvimba mwikala yewo bokwe. Kyo kimotu, mwakonsha kumvwa moyo nangwa kya kuba bokwe bamushinkila mukachi. Inge mwakinkanya meso na uno nyama washinta, aye kechi wakonsha kwimunyema ne kwimuchina nangwa pachechetu ne. Baibolo waamba’mba ‘bokwe, ye yenka uji na ngovu kukila banyama bonse kabiji ubula kuchina kintu nangwa kimo.’ (Byambo bya Maana 30:30) Akuno kuchinchika ko kwajingapo ne Kilishitu.

6 Twayai twisambe pe Yesu byo amwesheshe kuchinchika byonkatu byuba bokwe mu mashinda asatu: kulwila bukine, kutundaika bololoke ne pa kumumanyika. Atweba bonse tusakufunjilako kwi Yesu bya kwikala na kyubilo kya kuchinchika ne kubula moyo.

Walwijileko Bukine

7-9. (a) Ñanyi kintu kyamwekele Yesu byo afikizhe myaka 12, kabiji kino kyamwekele kimulengela byepi kumvwa moyo? (b) Yesu wamwesheshe byepi’mba kechi wajinga na moyo byoajinga na bafunjishi mu nzubo ya Lesa ne?

7 Mu ino ntanda yo babena kulama kwi Satana “shanja bubela,” kikebewa bingi kuchinchika pa kuba’mba muntu alwile bukine. (Yoano 8:44; 14:30) Yesu wazhikijile bukine saka akijitu mwanyike, kechi wapembelejile’mba akikakome apa bino akobe kino ne. Byo ajinga na myaka 12, Yesu washajile mu Yelusalema Kijiilo kya Lupitailo byo kyapwile. Pa moba asatu, ba Maliya ne Yosefwa bamufumpijile bingi. Kabiji bamutaaine mu nzubo ya Lesa. Ñanyi bintu byo aubilenga mu nzubo ya Lesa? “Saka aikala mukachi ka bafunjishi na kuteleka kwi abo kabiji saka ebepuzha mepuzho.” (Luka 2:41-50) Umvwai jishinda jo esambijilengamo na bano bantu.

8 Bashayuka ba mpito bamba’mba bantangi ba bupopweshi bamo bayukanyikilwe bingi bashalanga mu nzubo ya Lesa inge bijiilo byapwa ne kutendeka kufunjisha mu bibamba bikwabo byajinga mu nzubo ya Lesa. Bantu baikalanga panshi na kuteleka ne kwipuzha mepuzho. Bano bafunjishi bafunjile bingi. Bayukile bingi bulongo Mizhilo ya Mosesa ne mizhilo yakobankene ya bantu ne bisho byo baingijishe pa myaka yavula bingi. Inge yenu mwajingamo mu luno luonde, inge mwaumvwine byepi ku muchima? Inge mwaumvwine moyo nyi? Ee, inge mwaumvwine moyo. Pano mwafwainwe kuba byepi inge mwajingatu na myaka 12? Banyike bavula baji bingi na bumvu. (Yelemiya 1:6) Bamo bakeba bingi kwifya ku bafunjishi babo ku sukulu. Banyike baji bino bachiina kwibatongola’mba bambepo bintu bimo, bachiina kwibayuka byo baji, kabiji bachiina kwibalengesha bumvu nangwa kwibaseka ku bakwabo.

9 Pakuba Yesu waikele na bafunjishi bayukile bintu byavula kabiji kwa kubula kuchiina wibepwizhenga mepuzho. Kabiji watwajijile na kwibepuzha. Jishimikila jitubuula’mba: “Aba bonse bamutelekelenga bakuminyenga bingi maana anji ne mikumbu yanji.” (Luka 2:47) Baibolo kechi witubuula bintu byo aambile pa kyokya kimye ne. Pano bino, twayuka’mba kechi wapitulukilenga mu mafunjisho a bubela atemenwe bafunjishi ba bupopweshi ne. (1 Petelo 2:22) Wakosejile ku bukine bwa Mambo a Lesa, kabiji bantu bamutelekelenga bakuminye bingi kumona mwana wa myaka 12 saka akasuluka kulumbulula bukine bulongo kwa kubula moyo.

Nyenga mwanyike ubena kwisamba na Bafunjishi banji kwingijisha buku wa kuba’mba: “Is There a Creator Who Cares About You?”.

Bakamonyi ba kwa Yehoba bachinchika bingi inge babena kwibamanyika

10. Mu ano moba, bena Kilishitu banyike babena kumwesha byepi kubula moyo byonkatu byajinga Yesu?

10 Lelo jino, bena Kilishitu banyike bavula babena kulondela mu ngayo ya kwa Yesu. Ibyo kuba’mba kechi baoloka byonka byajinga Yesu ne. Pano bino, byonkatu byajinga Yesu nabo kechi bapembelela’mba kana bakikakome, apa bino bakatendeke kwibulwila bukine ne. Pa sukulu nangwa mu mapunzha mo bekala, bepuzha bantu mepuzho, kuteleka ne kwisamba nabo bukine na mushingi. (1 Petelo 3:15) Abano banyike bakwasha bingi bakwabo mo bafunjila, bafunjishi ne boba bo bekala nabo kipikipi kwikala baana ba bwanga ba kwa Kilishitu. Kubula moyo kwabo kutokesha bingi Yehoba ku muchima! Baibolo waesakanya banyike ku kime, mambo banyike bavula babena kukwasha bantu kuyuka Lesa.​—Salamo 110:3.

11, 12. Yesu byo akomene, wachinchikile byepi ne kulwila bukine?

11 Yesu byo akomene, wachinchikile bingi ne kulwila bukine. Pa kutendekatu mwingilo wanji, wapichile mu bintu byakonsheshe kulengela bantu bavula kwikala na moyo. Byoajinga pano pa ntanda kechi wajinga malaika wa bulume ne. Onkao mambo, Yesu bamulukukile kwi Satana, mulwanyi mukatampe wakanama wa Yehoba. Yesu wamukaine Satana, byo aingijishenga Binembelo kutama. Yesu washinjile luno lweseko ne kumwambila na jiwi jakosa’mba: “Fuma papo Satana!”​—Mateo 4:2-11.

12 Yesu byo aingijilenga mwingilo wa kusapwila walwilangako Mambo a Lesa ku bantu bealumbulwilanga mungi. Byonkatu byo kiji mu ano moba, kubula bukishinka mu bya bupopweshi kwauba ne woo byonkatu byo kyajinga kala. Yesu byo ajinga pano pa ntanda, waambijile bantangi ba bupopweshi’mba: “Mupeezha mambo a Lesa na mambo a bisho byenu byo mwapa bantu.” (Mako 7:13) Bano banabalume bebanemekele bingi ku bantu, bino Yesu kwa kubula moyo wibasanzhilemo’mba bajinga bantangi bampofu kabiji bakamfutumfutu.a (Mateo 23:13, 16) Twakonsha kulondela byepi kubula moyo kwa kwa Yesu?

13. Ñanyi kintu kyo twafwainwa kuvulukanga pa kulondela Yesu, kabiji ñanyi mwingilo ye tuji nanji?

13 Twayuka bingi bulongo kuba’mba kechi tuji na bulume bujipo ne Yesu bwa kuyuka biji mu michima ya bantu nangwa bulume bwa kuzhachisha bantu ne. Nangwa byonkabyo, twafwainwa kwikala byoajinga ne kulwilako bukine. Inge twasolola mafunjisho a bubela patoka o bafunjisha javula pe Lesa, pa kyaswa muchima wanji ne pa Mambo anji, ko kuba’mba tubena kusamisha kyeya kya bukine mu ino ntanda mwavula bubela bwa kwa Satana. (Mateo 5:14; Lumwekesho 12:9, 10) Tukwasha bantu kusankilapo mafunjisho a bubela ayula mu michima yabo ebalengela kwikala na moyo ne konauna bulunda bwabo ne Lesa. Kitusangajika bingi kwimwena kufika kwa mulaye wa kwa Yesu wa kuba’mba: “Bukine bukemukasulula.”​—Yoano 8:32.

Watundaikile Bololoke

14, 15. (a) Ñanyi jishinda jimo Yesu jo alumbulwijilemo kuchibila mambo “monka mo aolokela” byo kulumbulula? (b) Yesu byo esambilenga na mwanamukazhi mwina Samaliya, wamwesheshe byepi’mba kechi wajinga na misalululo?

14 Bungauzhi buji mu Baibolo bwaambijile jimo kuba’mba Mesiasa ukalumbulwila bisaka bya bantu “jishinda jaoloka.” (Mateo 12:18; Isaya 42:1) Yesu watendekele kuba bino byoajinga pano pa ntanda. Kwa kubula moyo, waubilanga bantu bintu byawama kabiji kechi wajinga na misalululo ne. Wakaine kutundaika misalululo ne kulondela bisho byabula bya mu binembelo byakumbene pano pa ntanda.

15 Yesu byo esambilenga na mwanamukazhi mwina Samaliya ku mushima wa mu Saikala, baana banji ba bwanga bakuminye bingi. Mambo ka? Bakuminye mambo mu oa moba, Bayudea kechi baumvwañananga na bena Samaliya ne. Kuno kwishikwa kwatendekele kala ne Yesu saka akyangye kwiya pano pa ntanda. (Ezela 4:4) Kabiji kunungapo, balabi bamo kechi banemekanga banabakazhi ne. Palutwe kacheche, mu mizhilo ya balabi banembelemo ne muzhilo mukwabo wa kulekesha mwanamulume kwisamba na mwanamukazhi. Balengele ne muzhilo wa kuba’mba banabakazhi kechi bafwainwa ne kwibafunjisha Mizhilo ya Lesa ne. Banabakazhi bena Samaliya bebamonanga’mba ba muzhilo. Pakuba Yesu wakaine kulondela ino misalululo kabiji wafunjishe mwanamukazhi mwina Samaliya saka batalako (wajinga na byubilo byatama) ne kwisolola ku uno mwanamukazhi’mba ye Mesiasa.​—Yoano 4:5-27.

16. Mambo ka bena Kilishitu o bafwainwa kubujila kwikala na misalululo?

16 Nanchi mwakikalapo kala na bantu baji na misalululo nyi? Kampe bamba byatama pa bakwabo ba ku kyalo kingi nangwa bamba mulaka ungi, kwamba bintu byatama pa banabakazhi nangwa banabalume nangwa kampe kulengulula bayanji. Aba balondela Kilishitu kechi batundaika misambo yatama ya uno mutundu ne, bakebesha bingi kufumya misalululo yonse iji mu michima yabo. (Byubilo 10:34) Atweba bonse twafwainwa kwibikako bingi kuchinuzhuka kwikala na misalululo.

17. Ñanyi kintu kyaubile Yesu mu nzubo ya Lesa, kabiji mambo ka?

17 Kubula moyo kwalengejile Yesu kukebesha kukwasha bantu kukosesha bulunda bwabo ne Lesa ne kutundaika bupopweshi bwa kine. Byo atendekele mwingilo wanji, watwelele mu nzubo ya Lesa mu Yelusalema kabiji wakuminye bingi byo ataaine bantu bapoteshenga ne kupimpula mali monka. Byo azhingijile, Yesu wafumishe bya busulu byabo byonse ne kupangamo banabalume. (Yoano 2:13-17) Kabiji ku mpelo ya mwingilo wanji, waubile kintu kya yenka uno mutundu. (Mako 11:15-18) Bino bintu byoaubile byalengejile bantu kumushikwa, nangwa byonkabyo aye kechi wikilekele ne. Mambo ka? Mambo kufumatu ku bwanyike bwanji watelele nzubo ya Lesa kwikala ya Shanji kabiji wiinemekele bingi. (Luka 2:49) Kubila busulu mu nzubo ya Lesa ajinga mambo abulala kabiji Yesu kechi waswishishe kino kyubilo ne. Mukoyo wanji wamulengejile kutwajijila kuba bintu byaoloka.

18. Bena Kilishitu mu ano moba bafwainwa kuba byepi pa kuba’mba bakwashe kipwilo kwikala kyatooka?

18 Mu ano moba, baana ba bwanga ba kwa Kilishitu babena kukwasha bantu kubula kwivwanga mu byubilo bifichisha Lesa ku muchima ne kumupopwelanga mu jishinda jawama. Inge bayuka’mba mulongo nangwa nyenga mu kipwilo walenga mambo akatampe, kechi batalapotu ne. Kwa kubula moyo, batundaika muntu walenga mambo kwisolola mwine ku bakulumpe mu kipwilo. (1 Kolinda 1:11) Bayuka ano mambo babuula bakulumpe mu kipwilo. Kabiji bakulumpe mu kipwilo baji na mwingilo wa kukwasha balenga mambo ne kupanga walenga mambo mu kipwilo pa kuba’mba bazhikijile mikooko ya Yehoba yashala.​—Yakoba 5:14, 15.

19, 20. (a) Ñanyi nshiji yajingako mu moba a kwa Yesu, kabiji ñanyi lukatazho Yesu lo apichilemo? (b) Mambo ka baana ba bwanga ba kwa Kilishitu o bakaina kwivwanga mu bya bumulwila ntanda ne malwañano, kabiji ñanyi bintu byawama byo bamwenamo mu kuba bino?

19 Pano nanchi twafwainwa kwamba’mba Yesu wapwishishe misalululo ne nshiji yajingako pano pa ntanda pa kyokya kimye nyi? Nshiji yavujile bingi. Muzhi mo aikalanga mwajinga bantu bavula ba ku byalo bingi. Bena Loma bamanyikanga bingi Bayudea kwingijisha bashilikale, bebatongwelanga kupana misonko yabaya ne kwibakanya kupopwela Lesa wabo. Kabiji bantu bavula bakebelenga Yesu kwivwanga mu bya bumulwila ntanda. (Yoano 6:14, 15) Yesu wakainetu nsalansala kwivwangamo.

20 Yesu walumbulwile’mba Bufumu bwanji kechi bwa pano pa ntanda ne. Aye wafunjishe baana banji ba bwanga kubula kwivwanga mu bya bumulwila ntanda ne kwibatundaika kutesha bingi muchima ku mwingilo wa kusapwila mambo awama a Bufumu bwa Lesa. (Yoano 17:16; 18:36) Wafunjishe baana banji ba bwanga kintu kyanema bingi pa mambo a kubula kwivwanga mu bya ino ntanda kimye kyaishile jibumba ja bantu kuba’mba bamukwate. Ponkapotu Petelo wasomwene mpoko yanji ne kukozha mwanamulume umo. Kyapeela kwamba’mba kintu kyaubile Petelo kyajingatu bulongo. Bamo bakonsha kwamba’mba kyaubile Petelo kyajingatu bulongo mambo bano bantu balukukile Mwana Lesa wabujile mambo. Pano bino, Yesu wabuujile baana banji ba bwanga pa kyokya kimye kufikatu ne bajiko lelo jino’mba: “Bwezha mpoko yobe mu kikwa, mambo bonse basenda mpoko bakafwa ku mpoko.” (Mateo 26:51-54) Bena Kilishitu bajingako pa kyokya kimye, bafwainwe kwibikako pa kuba’mba bekale mu mutende byonkatu byo kiji ne lelo jino. Onkao mambo, ne atweba lelo jino byo byo twafwainwa kubanga. Na mambo a kubula kwivwanga mu bya ino ntanda, bantu ba Lesa bayukanyikwa lelo jino’mba bantu bawama mambo kechi batundaika bantu kuya ku nkondo, kutundaika milukuchi, kwipaya bakwabo ne kutundaika byubilo bya bumbanzhi ne. Kubula moyo ko kwalengela kubula kwivwanga mu bino byubilo.

Wachinchikile byo Bamumanyikilenga

21, 22. (a) Ñanyi bukwasho bwatambwijile Yesu saka akyangye kupita mu bya malwa bikatampe? (b) Yesu wachinchikile byepi kufika ne ku mpelo?

21 Mwana Yehoba wayukijile jimo’mba balwanyi banji bakamumanyika bingi pano pa ntanda. (Isaya 50:4-7) Bimye byavula bingi byo bakebanga kumwipaya kufikatu ne byo bamukwachile byonkatu byo balumbulula ku ntendekelo ya kino kitango. Yesu wachinchikile byepi mu bino bya malwa byonse byo apichilengamo? Ñanyi kintu kyaubilenga Yesu jibumba ja bantu saka jikyangye kwiya na kumukwata? Walombelenga na mukoyo kwi Yehoba. Nga Yehoba waubilepo ka? Baibolo witubuula’mba “Lesa wamumvwine” Yesu byo alombelenga. (Bahebelu 5:7) Yehoba watumine malaika kufuma mwiulu kwiya na kukosesha Mwananji wabujile moyo.​—Luka 22:42, 43.

22 Aku Yesu bamukoseshatu, waambijile batumwa banji’mba: “Imanai, twayai tuyenga.” (Mateo 26:46) Akilangulukaipotu pa bulume buji mu bino byambo. Wibambijile’mba “twayai tuyenga” bino aye saka ayuka’mba usakwambila jibumba ja bantu kubula kukatazha balunda nanji. Wayukile’mba balunda nanji basakunyema ne kumusha bunke. Kabiji wayukile kuba’mba usakuya bunke bwanji na kumumanyika kyabaya bingi. Bamupeelemo mambo a bubela, kumwendeleka, kumumanyika ne kufwa lufu lwatama bingi. Mu bino byonse bya malwa, Yesu wachinchikile.

23. Lumbululai ene mambo o twafwainwa kwambila’mba Yesu kechi wabujile kwita muchima aye mwine, kimye kyo bamumanyikilenga ne kukeba kumwipaya ne.

23 Nanchi Yesu kechi witele muchima nenyi? Ine; kubula kwita muchima kechi kuji pamo na kuchinchika ne. Mambo Yesu wafunjishe baana banji ba bwanga kujimuka ne kuyuka mwa kunyemena balwanyi pa kuba’mba batwajijile kuba kyaswa muchima wa Lesa. (Mateo 4:12; 10:16) Nangwa byonkabyo, pa kikye kimye Yesu wayukile’mba kechi wafwainwe kukanya kino kubiwa ne. Mambo wayukile byavwangiwemo mu kuba kyaswa muchima wa Lesa. Yesu wafuukwilepo kutwajijila kwikala wakishinka kwi shanji. Onkao mambo, kintu kyo afwainwe kuba ke kuketekelatu mwi Lesa.

Balongo basatu bawvala biwvalo bya mukaleya babena kuchinchika lumanamo lwajingako mu Nazi Mu Germany.

Bena Kilishitu banyike bavula basapwila bakwabo bintu byo baitabilamo kwa kubula moyo

24. Mambo ka o twafwainwa kushiinwa kuba’mba nangwa tukapite mu meseko a mutundu ka tukatwajijila kuchinchika?

24 Baana ba bwanga ba kwa Yesu batwajijila kwenda mu ngayo ya Nkambo yabo nangwa bintu bikatazhepotu byepi. Bavula bachinchika bingi inge babena kwibendeleka, kwibamanyika, kwibakwata, kwibataya mu tuleya ne pa kwibayanjisha kufikatu ne ku lufu. Nanchi bantu bandengamambo bafumya kwepi buno bulume bwa kuchinchika? Kechi bufuma kwi abo bene ne. Byonkatu Yesu byo atambwijile bukwasho kufuma mwiulu, ne baana banji ba bwanga nabo batambula buno bulume kufuma mwiulu. (Filipai 4:13) Onkao mambo, kechi mwafwainwa kuchiina bintu bikemumwekela kulutwe ne. Kosai ne kutwajijila kwikala bakishinka kabiji Yehoba ukemupa bulume bwa kuchinchika. Onkao mambo, twajijilai kufunjila kwi Ntangi wetu aye Yesu waambile’mba: “Kosai! Amiwa nepashinda pano pa ntanda.”​—Yoano 16:33.

a Bashayuka ba mpito bamba’mba bilende bya balabi bebinemekele bingi byonka byo banemekele byobya bya bangauzhi ne bashakulu.

Mwafwainwa Kulondela Byepi Yesu?

  • Byaubanga Yesu byafwainwa kwimukwasha byepi kwamba kwa kubula moyo nangwa kya kuba bantu kechi bakeba kumvwa bukine ne?​—Yoano 8:31-59.

  • Mambo ka o twafwainwa kubujila kuswisha Satana ne bandemona banji kwitukanya kukwasha bakwetu?​—Mateo 8:28-34; Mako 1:23-28.

  • Mambo ka o twafwainwa kubujila kuchiina kumanyikwa pa kuba’mba tukwashe bakwetu bakajilwa?​—Yoano 9:1, 6, 7, 22-41.

  • Kuketekela mu bintu bya kulutwe, kwakwashishe byepi Yesu kuyuka mwa kubila na meseko? Kabiji luketekelo lwenu lwafwainwa kwimukwasha byepi kuchinchika meseko?​—Yoano 16:28; 17:5; Bahebelu 12:2.

    Mabuku a mu Kikaonde (1992-2025)
    Shinkai
    Shinkulai
    • Kikaonde
    • Tuminaiko Bakwenu
    • Byo Mukeba
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Terms of Use
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Shinkulai
    Tuminaiko Bakwenu