Luketekelo Lwa Lusanguko—lwakonsha Kwimukosesha Byepi?

“Muvungulula kuboko kwenu, ne kwikusha michima ya byonse byumi.” —Masalamo 145:16.

1-3.Luketekelo ka bamo lo baji nalo lwa kulutwe? Londololai.

CHRISTOPHER wa myaka ya kusemwa 9 ne nkasanji pamo na bamwisho ne bamukamwisho wabo baingijilenga mwingilo wabo wa bwina Kilishitu wa ku nzubo ne nzubo pepi na muzhi wa Manchester mu England. Magazini wetu wa Loleni! walondolola byamwekele. “Mute, bayile bonse pamo na kufwakasha ku Blackpool, mpunzha yawama kukayilako iji ku kitulu kya kalunga. Kwesakana na byalondolwele bakapokola, bano bonse 6 pamo ne bakwabo 8 bafwile ponkapotu mu mapuso a pa mukwakwa.”

² Bufuku bwapeleleko ano mapuso saka akyangye kumwekana ne, kisemi kyanji kyayile na kufunda lufunjisho lwa buku lwajinga na mutwe waambilenga pa lufu. Bashanji bashimwine’mba, “Christopher wajinga nsongwalume wakebeshanga kuyuka bintu.” “Bonkabwa bufuku, walondolwele bulongo pa mambo a ntanda ipya ne luketekelo lwanji lwa kulutwe. Kabiji byo twatwajijile na kufunda, ponkapo Christopher waambile’mba: ‘Buwame bwa kwikala Bakamonyi ba kwa Yehoba ke bwa kuba’mba, nangwa kya kuba lufu lukozha ku muchima, twayuka namba juba jimo tukamonañana jikwabo panopantanda.’ Kafwako nangwa umo pe atweba batainweko jojo juba wayukile’mba bino byambo ukebivuluka kulutwe ne.”a

³ Myaka ya kunyuma, mu 1940, Kamonyi umo mu Austria, aye Franz, wayukile’mba bakamwipaya na kiñambañamba kyatwa kyo baingijishanga kala kuchiba mutwe wa muntu na mambotu a kusunga bukishinka bwanji kwi Yehoba. Saka akiji mu muzhi wa Berlin mo bamusungijilenga, Franz wanembejile bainanji amba: “Kwesakana na byo nayuka, umvwe kya kuba naswile kwikala mushilikale, inge nalengele mambo aleta lufu. Kuba kino inge kwalumbulwilenga’mba kechi najinga wa bukishinka ne. Kabiji inge kechi nakonsheshe kusangulwa ne. . . . Pano umvwai anweba mama, ne anweba bonse balongo bami ne banyenga yami, juba ja lelo jo jo bañambijile kunchibila mambo ami, kabiji ne oo mambo ke lufu. Ko kuba’mba bakangipaya kesha lukelo, pano bino, kange mukakilwe ne. Lesa wankosesha byonka byo akoseshenga kimye kyonse bena Kilishitu bakine mu moba a kunyuma. . . . Umvwe mwatwajijila saka mwakosa kufika ne ku lufu, tukamonañana jibiji mu kimye kya lusanguko. . . . Shalaipo tukamonañana jibiji.”b

4. Bya kumwenako byaambiwapo byakonsha kwimukwasha kuba ka, kabiji bintu ka byalondelapo byo tusakufunda?

⁴ Luketekelo lwa lusanguko lwakwashishe bingi ba Christopher ne Franz. Belumwene kwikala lwanema bingi. Kine, ano mashimikila etufika pa muchima. Pa kuba’mba tutemwe ne kumusanchila Yehoba kabiji ne kukosesha luketekelo lwetu lwa lusanguko, twayai tumone ene mambo lusanguko o lukekelako kabiji ne byo lwakonsha kwitukwasha atweba umo umo.

Kimwesho kya Lusanguko lwa ba Panopantanda

5, 6. Kimwesho kyanembelwe na mutumwa Yoano mu Lumwekesho 20:12, 13 kisolola bintu ka?

⁵ Mu kimwesho kya bintu byamwekelenga kimye kya kulama kwa Kilishitu Yesu, mutumwa Yoano wamwene kusangulwa kwa bantu panopantanda. Waambile’mba: “Namwene bafu, bakatampe ne bacheche, kabiji kalunga kasolwele bafu bajimo; ne lufu ne Kalunga ka bafu byasolwele bafu bajimo.” (Lumwekesho 20:12, 13) Bantu ba mutundu yense kana “bakatampe” nangwa “bacheche” bonsetu baikala buzha mu Kalunga ka bafu nangwa’mba bilende mo bazhika bantu, bakafumamo. Bonse bafwijile mu kalunga ka mema nabo bakekala bomi jibiji pa kyokya kimye. Kino kintu kyawama kikamwekana nakyo ke nkebelo ya Yehoba.

⁶ Kulama kwa Kilishitu kwa myaka kiumbi kimo umvwe kwatendeka, ukamukasa Satana ne kumutaya mu kalengwa kabula kupela. Byo kiji kuba’mba Satana kechi ukekala na ngovu pa kino kimye kya bukalama ne, kechi ukakonsha kusendula boba bakasangulwa nangwa uji yense pa boba bakapuluka malwa akatampe ne. Myaka kiumbi kimo yakonsha kumwekana kwi anweba kwikala kimye kyabaya bingi, bino, kwi Yehoba aye umona kino kimye “nobe juba jimo.”—2 Petelo 3:8.

7. Ki ka kikekala kishina kine kya buchibamambo mu kimye kya Bukalama bwa kwa Kilishitu bwa myaka kiumbi kimo?

⁷ Kwesakana na mwayila kimwesho, Bukalama bwa kwa Kilishitu bwa myaka kiumbi kimo kyo kimye kikekala kya buchibamambo. Mutumwa Yoano wanembele’mba: “Namwene bafu, bakatampe ne bacheche, kasa baimana ku meso a jitanda; ne mabuku beazhikula: ne buku mukwabo naye bamuzhikula, ye buku wa bumi: kabiji bafu bebachibile mambo ku byonkabya bintu byanembwa mu aa mabuku, monka mwayila mingilo yabo. . . . Kabiji bonse bebachibile mambo monka mwayila mingilo yabo.” (Lumwekesho 20:12, 13) Yukai kuba’mba buchibamambo kechi bukobiwa monka mwayila mingilo muntu yo aubile nangwa yo abujile kuba saka akyangye kufwa ne. (Loma 6:7) Bino, bukekala monka mwayila “mabuku” ao akazhikulwa kulutwe. Mingilo ya muntu yo akoba panyuma ya kufunda biji mu mabuku yo ikekala kine kishina kya kumona kana jizhina janji janembwa mu “buku wa bumi” nangwa ne.

“Ku Lusanguko lwa Bumi” Nyi, Inyi “ku Lusanguko lwa Kije”

8. Bintu ka bibiji bikobiwa ku boba bakasangulwa?

⁸ Ku ntendekelotu mu kimwesho kya kwa Yoano, Yesu walumbululwa kwikala “na bakii ba lufu ne ba Kalunga.” (Lumwekesho 1:18) Aye ke “Mwina bumi,” wapewa bulume kwi Yehoba bwa kuchibila mambo “bomi ne bafu.” (Byubilo 3:15; 2 Timoti 4:1) Ukoba byepi kino? Ukoba kino kupichila mu kusangula bonse bafwa. Byo asapwijilenga ku mabumba Yesu waambile’mba: “Kange mukumye kyo kino ne: mambo juba jibenakwiya, jo bakomvwa bonse baji mu bilende jiwi janji, kepo bakafumamo; baubilenga byawama, ku lusanguko lwa bumi; aba baubilenga byatama, ku lusanguko lwa kije.” (Yoano 5:28-30) Onkao mambo, bintu ka byo bapembelela banabalume ne banabakazhi bakishinka ba kala?

9. (a) Byo bakasangulwa, kwa kubula nangwa kuzhinaukatu ne, bika bantu bavula byo bakafunda? (b) Mwingilo ka mukatampe wa kufunjisha ukobiwa?

⁹ Kimye bano bantu bakishinka ba kala kyo bakasangulwa, ponkapotu bakatana kuba’mba milaye yo baketekejile yafikizhiwa. Bakekala balusekelo bingi pa kuyuka lukunwa lwa mwanamukazhi wa Lesa, waambiwapo mu bungauzhi butanshi mu Baibolo, mu Ntendekelo 3:15! Bakatemwa bingi pa kumvwa’mba uno Mesiasa walayiwe, Yesu, waikele wa bukishinka kufika ne ku lufu, kabiji ne kupana bumi bwanji kwikala kitapisho kya bukuzhi. (Mateo 20:28) Aba bakatambwilanga bantu bakasangulwanga, bakatana lusekelo lukatampe bingi mu kwibakwasha kumvwisha’mba kino kitapisho kya bukuzhi ke bupe ne lusa Yehoba bo amwesha ku bantu. Bantu bakasangulwa byo bakayuka Bufumu bwa Lesa byo bubena kuba mu kufikizha nkebelo ya Yehoba panopantanda, kwa kubula nangwa kuzhinauka ne, michima yabo ikayula na byambo bya kumutota Yehoba. Bakekala na jino jishuko jikatampe ja kumwesha bukishinka bwabo kwi Shabo wa butemwe ne Mwananji. Yense pa kino kimye ukasangalela bingi mu mwingilo mukatampe ukakebewanga wa kufunjisha bantu bavula bakafumanga ku bilende, bakakebewanga nabo kumwenamo mu bukuzhi bwapaine Lesa.

10, 11. (a) Ñanyi mashuko akekala na bantu bonse panopantanda mu Myaka kiumbi kimo? (b) Kino kyafwainwa kwitukwasha byepi?

¹⁰ Abalahama inge wasangulwa, ukatekeneshiwa bingi kwikala bulongo mu bukalama bwa yewa “muzhi” ye atengejilenga. (Bahebelu 11:10) Yoba wa kishinka ukatemwa bingi byo akayuka’mba bwikalo bwanji bwawama, bwakwashishe bakalume bakwabo ba kwa Yehoba baesekelwenga na mambo a bulumbuluke bwabo. Kabiji Danyela naye ukakebeshanga bingi kuyuka kufikizhiwa kwa bungauzhi Lesa bo amwambijile kunemba!

¹¹ Kya kine, aba bakekala bomi mu ntanda ipya ya bololoke, kana kupichila mu lusanguko nangwa kana kupuluka pa malwa akatampe, bakekala na bya kufunda byavula pa nkebelo ya Yehoba panopantanda ne bantu bonse bakekalapo. Luketekelo lwa kwikala myaka ne kumutota Yehoba myaka yonsetu kine lukalengela mwingilo wa kufunjisha mu myaka kiumbi kimo kwikala lusangajika. Nangwa byonkabyo, bintu byo tukobanga atweba bene umo umo kimye kyo tukafundanga bintu bya mu mabuku, byo bikakizhapo kunema. Abya tukobanga byo tukafundanga nyi? Nanchi tukalanguluka langulukangapo ne kwibilondela byambo byanema abyo biketukwasha kukana kweseka kwa kwa Satana kukapelako kwitufumya ku bukine nyi?

12. Ki ka kitukwasha atweba bonse umo umo kwingilako mwingilo wa kufunjisha ne wa kwalula ntanda ke paladisa?

¹² Kechi twafwainwa kusula mapesho akafuma mu kunemeka bintu byo tumwenamo mu kitapisho kya bukuzhi bwa Kilishitu ne. Aba bakasangulwa mu lusanguko kechi bakakolwa jibiji nangwa kulemekwa byonka byo kiji luno ne. (Isaya 33:24) Kwikala na mibiji ituntulu kabiji kubikapo ne luketekelo lwa kwikala na butuntulu bwa mubiji bwalumbuluka kulutwe, kukalengela bangikazhi bonse mu ntanda ipya kwingila bingi bulongo mwingilo wa kufunjisha bantu bavula bakasangulwa mu jishinda ja bumi. Bano bantu bakekala na mwingilo mukatampe ye bakankalwa panopantanda wa kwalula ino ntanda yonse ke paladisa ne kumutota Yehoba.

13, 14. Mambo ka Satana o bakamukasulwila pa lweseko lukapelako, kabiji ki ka kikamwekana kwi atweba umo umo?

¹³ Umvwe Satana bamukasulula kufuma mu kalengwa kabula kupela kimye kikapelako, ukeseka kwibasendula bantu jikwabo. Kwesakana na byaamba Lumwekesho 20:7-9, mabumba a bantu bakamulondela Satana, bakachibilwa mambo ku lonaiko: ‘Mujilo ukafuma mwiulu ne kwibonauna bonse.’ Pa bano bantu, aba bonse basangwilwe mu kimye kya myaka kiumbi kimo, kuno konaunwa kukalumbulula’mba lusanguko lwabo lwajinga lwa kusangukila ku lonaiko. Mu kupusanako na bano bantu, aba bakasangulwa ne kutwajijila mu bulumbuluke bwabo bakatambwila bumi bwa myaka ne myaka. Kya kine, lusanguko lwabo ke “lusanguko lwa bumi.”—Yoano 5:29.

¹⁴ Luketekelo lwa lusanguko lwakonsha kwitutekenesha byepi nangwatu pa kino kimye? Ki ka kyo twafwainwa kuba pa kuba’mba tukamwenemo mu lusanguko kimye kya kulutwe?

Mafunjisho o Twakonsha Kufunda

15. Kwitabila’mba lusanguko lukekalako kwakonsha kwitukwasha byepi pa kino kimye?

¹⁵ Kampepo katataka mwafwishapo mutemwe wenu kabiji kampe mubena kwibikako kukeba kupijilwa na lolo lukatazho. Luketekelo lwa lusanguko lwimutekenesha ne kwimukosesha kukila boba babula kuyuka bukine. Paulo wibatekeneshe bena Tesalonika amba: ‘Kechi twasaka namba mulube mambo a abo balaala mu tulo ne, mwakoba bulanda pamo ne bakwabo babula luketekelo.’ (1 Tesalonika 4:13) Abya mufwanyikizhapo bya kwikala mu ntanda ipya, ne kusapwila mambo a lusanguko nyi? Tanai lutekenesho lonka luno kupichila mu kulanguluka langulukapo kuba’mba mukamonañana jibiji na batemwe benu.

16. Mukakonsha kumvwa byepi inge mwasanguka?

¹⁶ Kampepo pa kino kimye mubena kuyanjishiwa na kikola kikatampe na mambo a bunsatuki bwa kwa Adama. Kechi mwafwainwa kuleka luno lukatazho kwimulengela kuvulama luketekelo lwawama lwa kusangulwa ne kwikala jikwabo mumi na mibiji ipya kwa kubula misongo mu ntanda ipya ne. Kabiji kimye kyo mukalabamo ne kumona bantu bakemutambwilanga na lusekelo kukeba kusangalela pamo ne anweba pa kusangulwa kwenu, kine mukamusanchila bingi Lesa pa lusa lwanji.

17, 18. Mafunjisho ka abiji anema o twafwainwa kulabijila mu michima yetu?

¹⁷ Pa kino kimye, langulukai pa mafunjisho abiji o twafwainwa kulabijila mu michima yetu. Lufunjisho lumo ke lwa kumona byo kyanemena kwingijila Yehoba na muchima yense lonka luno. Byo tumulondela Nkambo yetu, Kilishitu Yesu, bwikalo bwetu bwa kwipana bumwesha byo twatemwa Yehoba ne bantu bakwetu. Umvwe twalengululwa nangwa kumanyikwa na mambo a mwingilo ye twafuukula kuba, twafwainwa kwikala bakosa mu lwitabilo ke na mambo a meseko aji onse ne. Umvwe bano betulengulula ke betumanyike ne kukeba kwitwipaya, ko kuba’mba luketekelo lwa lusanguko luketutekenesha ne kwitukosesha kwikala ba kishinka kwi Yehoba ne Bufumu bwanji. Ee, kizaku kyetu kya kwingila mwingilo wa kusapwila ne kulenga baana ba bwanga kitulengela kwikala na luketekelo lwa kutambwila mapesho a myaka Yehoba o anengezhezha baoloka.

¹⁸ Lufunjisho lwa bubiji lwaamba pa byo tutalañana na meseko ekalako na mambo a bumbulwakoloka bwetu. Kuyuka kwetu amba lusanguko lukekalako ne kusanchila Yehoba pa lusa lwanji, kwitukosesha kwikala bakosa mu lwitabilo. Mutumwa Yoano wajimwine’mba: “Inge mutemwe panopantanda nangwa bya panopantanda ne. Umvwe muntu watemwa panopantanda, butemwe bwa kutemwa Tata kechi buji mwi aye ne. Mambo byonse biji panopantanda, lwiso lwa mubiji, ne lwiso lwa meso, ne kwitota kwatu kwa buno bumi, kechi byo bya Tata ne, nanchi byo bya panopantanda. Kabiji panopantanda pakapita ne lwiso lwapo: pakuba aye uba kyaswa muchima wa Lesa ukekala myaka ne myaka.” (1 Yoano 2:15-17) Kutemwa bya panopantanda kechi kuketulabika kubula kuta muchima ku “bumi bonkabwa bwa kine kine” ne. (1 Timoti 6:17-19) Umvwe twaesekwa amba tube bulalelale, tukakana twatomenapo ne mema. Tuvuluka’mba umvwe twafwa Amagedonyi saka ikyangye kufika, kutwajijila na byubilo bya uno mutundu bibula kutokesha Yehoba pa muchima kwakonsha kwitulengela kwikala pamo na boba babula luketekelo lwa kuba’mba bakasangulwa.

19. Jishuko ka jikatampe jo twafwainwa kubula kulubamo?

¹⁹ Kikatakata, kechi twafwainwa kulubamo jishuko jetu jikatampe ja kusangajika muchima wa Yehoba kino kimye kabiji myaka ne myaka ne. (Byambo bya Mana 27:11) Umvwe twaikala ba kishinka kufika ne ku mpelo ya buno bwikalo tukamwesha’mba tuji ku lubaji lwa kwa Yehoba pa mambo a bumfumu bwanji bwa pa bilengwa byonse. Kabiji kikekala kya lusekelo bingi kwikala mu ntanda ipya ya Paladisa panyuma ya kupuluka pa malwa akatampe nangwa panyuma ya kusangulwa!

Kwikusha Michima Yetu

20, 21. Ki ka kiketukwasha kutwajijila kwikala ba kishinka nangwa kya kuba tuji na mepuzho pa mambo a lusanguko abulwa kukumbulwa? Londololai.

²⁰ Luno lufunjisho lwetu pa mambo a lusanguko kechi lwakumbula mepuzho etu onse ne. Yehoba ukoba byepi na boba bafwile saka besongola? (Luka 20:34, 35) Nanchi bantu bakasangukilanga monka mu mapunzha mo bafwijilenga nyi? Abya bantu bakasangukilanga kipi kipi na kwaikela bisemi byabo nyi? Ano mepuzho ne akwabo pa mambo a byo kikekala ku bantu bakasangulwa kechi akikumbulwa ne. Nangwa byonkabyo, twafwainwa kulabijila byambo byaambile Yelemiya amba: “Yehoba ye wawama ku boba bamupembelela, bo boba bamukeba. Kyamuwamina muntu kuketekela ne kwilupembelela lupulukilo.” (Majilo a Yelemiya 3:25, 26) Mu kimye kyanji mwine, Yehoba ukakumbula mepuzho etu onse o tuji nao. Mambo ka o twakonshesha kuketekela’mba kino kikobiwa?

²¹ Languluka langulukai pa byambo bya nyimbi wa masalamo byanembeshiwa na mupashi byo aimbile pe Yehoba amba: “Muvungulula kuboko kwenu, ne kwikusha michima ya byonse byumi.” (Masalamo 145:16) Umvwe twakoma, michima yetu yaluka. Byajinga mu michima yetu kimye kyo twakijinga baana kechi byo bikiji mu michima yetu lelo jino ne. Bwikalo bwetu bwaluka kwesakana na bintu bitumwekela pamo ne byobya byo tuketekela kuba. Pano bino, bintu byonse byawama biji mu michima yetu byo twaketekela kuba mu ntanda ipya, Yehoba ukebikusha.

22. Mambo ka o twafwainwa kutotela Yehoba?

²² Kintu kyo twafwainwa kuba pa kino kimye atweba bonse umo umo ke kwikala ba kishinka. “Mu bakalama [nangwa’mba bamingilo] kyafwainwa’mba, batanwe ba kishinka.” (1 Kolinda 4:2) Twi bamingilo ba mambo awama a lukumo a Bufumu bwa kwa Lesa. Kwibikishako kwetu kwa kutaya mbila ya mambo awama ku bantu bonse kwitukwasha kutwajijila kwenda mu jishinda ja bumi. Kimye kyonse twafwainwa kuvuluka’mba ‘bimye ne bintu bisolomokelatu bitufikila bonse.’ (Musapwishi 9:11) Pa kuba’mba mukepesheko bijikila biyako na mambo a bya bulanda mu bwikalo, mwafwainwa kukosesha lwitabilo lwenu kuketekela’mba lusanguko lukekalako. Yukai kuba’mba umvwe mwafwa Kulama kwa kwa Yesu kwa myaka kiumbi kimo saka kukyangye kufika ne, mwafwainwa kutekeneshiwa pakuyuka’mba mukasangulwa. Mu kimye kyanji mwine Yehoba, mukakonsha kwamba byambo byaambilepo Yoba kwi Mulenga amba: “Po po mukangita ne amiwa nkemwitaba.” Lutakaiko lonse luya kwi Yehoba, aye ukebesha boba bonse baji mu kivuluko kyanji amba bakekale bomi jibiji!—Yoba 14:15.

[Tubyambo twa mushi]

Mukivuluka Nyi?

• Ñanyi kishina kikekala kya kwibachibilapo bantu mambo abo mu kimye kya myaka kiumbi kimo?

• Mambo ka bamo o bakasangukila “ku lusanguko lwa bumi” ne bakwabo “ku lusanguko lwa kije”?

• Luketekelo lwa lusanguko lwakonsha kwitutekenesha byepi pa kino kimye?

• Byambo biji mu Masalamo 145:16 byakonsha kwitukwasha byepi kumona bya kuba na mepuzho akyangye kukumbulwa pa mambo a lusanguko?

[Bipikichala pa peja 27]

Kwitabila’mba lusanguko lukekalako kwakonsha kwitukwasha byepi pa kino kimye?