BUTALA BWA MABUKU BWA PA INTANETI
Kyamba kya Usopa
BUTALA BWA PA INTANETI
Kikaonde
Pa kukebela
  • Bisopelo
  • BAIBOLO
  • MABUKU
  • KUPWILA
  • w07 2/1 pp. 24-32
  • Kechi Mwafwainwa Kwikileka Kumwesha Lusanchilo Ne

Vidyo ufwamo.

Yakana kushinkuka.

  • Kechi Mwafwainwa Kwikileka Kumwesha Lusanchilo Ne
  • Kyamba kya Usopa—2007
  • Tumitwe tucheche
  • Byambo Bipashako
  • Santainga pa Kuyuka Bukine bwa mu Baibolo
  • Bantu Basanta Babena Kwiya kwi Lesa
  • Santainga pa Kwikala na “Byonse bya Kwingilako Mingilo Yonse Yawama”
  • Ingijishainga Bulongo Buku wa Baibolo Ufunjisha
  • Twajijilai Kumwesha Lusanchilo
  • Mambo ka o Twafwainwa Kusanchilanga?
    Kyamba kya Usopa Kibena Kubijika Bufumu Bwa Yehoba (Kya Kufundamo)—2019
  • Yehoba Ke Lesa Usanta
    Kyamba kya Usopa—2007
Kyamba kya Usopa—2007
w07 2/1 pp. 24-32

Kechi Mwafwainwa Kwikileka Kumwesha Lusanchilo Ne

Milanguluko yenu, anweba Lesa, kine byo yanema kwi amiwa, kingitu! Kine kuvula kwayo kwakatazha!—SALAMO 139:17.

1, 2. Mambo ka o twafwainwa kunemekelanga Mambo a Lesa, kabiji nyimbi wa masalamo wamwesheshe byepi lusanchilo lwanji?

KYAJINGA kya kukumya bingi Ñanga Mukatampe Hilikiya kutana “buku wa mizhilo ya Yehoba yo apaine mwi Mosesa” kimye nzubo ya Yehoba kyo yawamishiwenga. Kwa kubula nangwa kuzhinaukatu ne, uno buku wajinga mwine buku mutanshi wanembelwe saka papita ne myaka 800! Abya mwakonsha kufwanyikizha biumvwine uno Mfumu wajinga na moyo wa kwakamwa Lesa aye Yosiya kimye kyo bamuletejile uno buku nyi? Wamunemekele bingi, kabiji kwa kubula nangwatu kutaya kimye ne, waambijile munembeshi Shafwana kumutanga na jiwi jasansuka.—2 Byambo bya Moba 34:14-18.

2 Ano moba, Mambo a Lesa onse nangwa lubaji lumo lwakonsha kutangiwa na bantu bavula bingi. Pano nanchi kino kilengela Binembelo kwikala byabula kunema nyi? Ine! Mambo muji milanguluko ya Wabulume bonse, yanembwamo pa kuba’mba itukwashenga. (2 Timoti 3:16) Byo alumbulwilenga pa byo eumvwine pa Mambo a Lesa, nyimbi wa masalamo aye Davida wanembele’mba: “Milanguluko yenu, anweba Lesa, kine byo yanema kwi amiwa, kingitu! Kine kuvula kwayo kwakatazha!”—Salamo 139:17.

3. Ki ka kimwesha’mba Davida wajinga muntu wayukishe bulunda bwanji ne Lesa?

3 Lusanchilo lwa kwa Davida lwa kusanchila Yehoba, Mambo Anji, ne lunengezho lwa bupopweshi bwa kine kechi lwapwile ne. Nyimbo yavula yawama yo anembele Davida imwesha byo eumvwanga. Kya kumwenako, pa Salamo 27:4, wanembele’mba: “Kuji kintu kimo kyo nalomba kwi Yehoba, kyo kyonka kyo nkakebanga: namba, ngikale mu nzubo ya Yehoba moba onse a mweo wami, mmonenga buya bwa Yehoba, ne [kwiisanchila, NW] nzubo yanji yazhila.” Mu byambo bine bitanshi bya Kihebelu, byambo bya kuba’mba “kwiisanchila nzubo yanji” bilumbulula’mba kulanguluka langulukapo, kutalapo, kwiitala na muchima wa lusekelo, kwiitemwa ne kwiikomoka. Kwambatu kine, Davida wajinga muntu wayukishe bulunda bwanji ne Lesa kabiji wanemekele kya kine byonse byamupele Yehoba bya kumukosesha lwitabilo lwanji kabiji wamonanga kuba’mba ubena kumwenamo pakatampe mu bukine bwa ku mupashi bwasolwele Lesa. Twakonsha kuba bulongo kulondela kya kumwenako kyanji kya lusanchilo.—Salamo 19:7-11.

Santainga pa Kuyuka Bukine bwa mu Baibolo

4. Ki ka kyalengejile Yesu ‘kusekelela bingi mu mupashi wazhila’?

4 Kuyuka bukine buji mu Mambo a Lesa kechi kwaimena pa kwikala wajimuka nangwa kwikala na mfunjilo ya panopantanda ayo ilengela kwitota ne. Kwaimena pa lusa lwa Yehoba, alo lo obila bantu bekepesha ne bantu bakishinka bayuka kukajilwa kwabo kwa ku mupashi. (Mateo 5:3; 1 Yoano 5:20) Kimye Yesu kyo alangulukilenga pa bukine bwa kuba’mba bantu bamo bambulwakoloka mazhina abo anembelwenga mwiulu, ‘wasekelele mu Mupashi Wazhila, amba, Tata, Mwine wa mwiulu ne panshi, ne mupopwela byo mwafile bino ku bajimuka ne ba maana, kabiji mwibisolola ku twana twa lukeke.’—Luka 10:17-21.

5. Mambo ka baana ba bwanga ba kwa Yesu o bafwainwe kubula kupeezha bukine bwa Bufumu bwasolwelwe kwi abo?

5 Panyuma ya kulomba luno lulombelo lwa kufuma panshi ya muchima, waalulukijile ku baana banji ba bwanga ne kwamba’mba: “Atokwa meso amona abya byo mumona. Mambo nemubula namba, bavula bangauzhi ba Lesa ne bamfumu basakile kumona byo mumona anweba, ne kwibimona ne; ne kumvwa abi byo mumvwa anweba, ne kwibyumvwa ne.” Ee, Yesu watundaikile baana banji ba bwanga bakishinka kubula kupeezha jishuko ja kuyuka bukine bwa Bufumu jo bapewe. Buno bukine kechi bwasolwelwe ku kisemi kitanshi kya bakalume ba Lesa ne, kabiji kechi bwasolwelwe ku ‘bajimuka ne ba maana’ ba mu moba a kwa Yesu ne!—Luka 10:23, 24.

6, 7. (a) Ñanyi bishinka byo tuji nabyo bya kusanchila bukine bwa Lesa? (b) Ñanyi lupusano lujiko ano moba pakachi ka bupopweshi bwa kine ne bwa bubela?

6 Mu ano moba etu a lelo tuji na bintu byavula bingi byafwainwa kwitulengela kusanchila bukine bwa Lesa, aye Yehoba, mambo kupichila mwi ‘kalume wa kishinka ne wa maana,’ wakwasha bantu banji kumvwisha Mambo anji. (Mateo 24:45; Danyela 12:10) Kutazha ku moba a kupelako, ngauzhi Danyela wanembele’mba: ‘Bavula bakapitañananga kuku ne kuku, ne maana a kuyuka bintu akayanga na kunanuka.’ (Danyela 12:4) Nanchi kechi mwaswa kuba’mba maana a Lesa ano moba ‘ananuka’ kabiji ne bakalume ba Yehoba babena kujishiwa kajo kavula ka ku mupashi nenyi?

7 Byo paikalapo lupusano pakachi ka bunonshi bwa ku mupashi bwa bantu ba Lesa ne kwabenamo kuji mu Babilona Mukatampe! Kyafumamo ke kya kuba’mba, bantu balefulwa nangwa bashikwa bupopweshi bwa bubela, babena kwiya mu bupopweshi bwa kine. Ke bantu baji nobe mikooko ‘babula kumvwañana na bundengamambo bwa [Babilona Mukatampe]’ nangwa “kutambulako myalo yanji.” Yehoba ne bakalume banji beta bantu bonse bayenka uno mutundu ku kipwilo kya kine kya bwina Kilishitu.—Lumwekesho 18:2-4; 22:17.

Bantu Basanta Babena Kwiya kwi Lesa

8, 9. Byambo bya kwa Hagai 2:7 bibena kufikizhiwa byepi ano moba?

8 Kutazha ku nzubo yanji ya ku mupashi ya kupopwelamo, Yehoba waambijile jimo amba: “Nkatenkenya ba mu mikoka yonse, ne bya buneme byabo bakebileta, ne amiwa nkayuzha ino nzubo na lukumo.” (Hagai 2:7) Buno bungauzhi bwa kukumya bwafikizhiwe mu moba a kwa Hagai kimye bantu ba Lesa bashajilepo kyo babwelele na kushimukulula nzubo ya Lesa mu Yelusalema. Lelo jino, byambo bya kwa Hagai bibena kufikizhiwa kutazha ku nzubo ya Yehoba ikatampe ya ku mupashi.

9 Bantu bavula batendeka kala kukungulukila ku nzubo ya Lesa ya kifwanyikizho pa kuba’mba bapopwelenga Lesa mu “mupashi ne na bukine,” kabiji pa mwaka pa mwaka bantu kukilaila pa 200,000 abo batongolwa kuba’mba ‘bya buneme bya ba mu mikoka yonse,’ babena kutwela mu ino nzubo. (Yoano 4:23, 24) Kya kumwenako, sawakya wa ntanda yonse wa mwaka wa mwingilo wa 2006 ubena kumwesha’mba bantu 248,327 babatizwe mu kumwesha’mba bepana kwi Yehoba. Akyo kibena kulumbulula’mba bantu 680 babatizwa pa juba pa juba! Butemwe bwabo bwa kutemwa bukine ne kukeba kwabo kwa kwingijila Yehoba nobe basapwishi ba Bufumu kumwesha’mba kine Lesa wibakokele.—Yoano 6:44, 65.

10, 11. Shimikizhai kyamwekele kimwesha amba bantu batendeka kusanchila bukine bwa mu Baibolo.

10 Bamo ba mu bano bantu bavula ba michima yakishinka bakebwijilwe ku bukine mambo bamwene “mo bapusena baoloka ne babi, ne aye umwingijila Lesa, ne yewa ubula kumwingijila.” (Malakai 3:18) Akimonai kino kyamwekele kya bamukazhi ne mulume ba Wayne ne ba Virginia, bajinga muchechi ya Polotesitanti. Nangwa byonkabyo, kechi batainepo mikumbu ya kumaina bulongo ku mepuzho abo avula a pa mambo a bupopweshi ne. Bapachile bingi nkondo kabiji bavulañene bingi pa kumona bantangi ba bupopweshi kebapeshe bashilikale ne bilwilo bya nkondo. Kimye bano bamulume ne mukazhi kyo bafikilenga mu mafumbi a bukulumpe, beumvwinenga amba bakwabo ba muchechi bebasujile, nangwa kya kuba’mba Virginia wafunjishe bingi mu Sande sukulu pa myaka yavula. Baambile’mba: “Kafwako nangwa umo witufwakashijilepo nangwa wamwesheshe kuta muchima bwikalo bwetu bwa ku mupashi ne.” Kabiji banungilepo amba “bantu bajinga muchechi bateletu muchima ku mali etu. Twiumvwinenga’mba twaelekelamo.” Kabiji bakijishemo ne kuvulañana kimye chechi yabo kyo yaswishishe bantu kwilaala kwa banabalume nangwa banabakazhi bonka bonkatu.

11 Pa kyokya kimye, munkana wa ba Wayne ne ba Virginia wamukazhi apa bino ne mwanabo wamukazhi baishile kwikala Bakamonyi ba kwa Yehoba. Nangwa kya kuba patanshi ba Wayne ne ba Virginia bazhingijile bingi pa kino, mukuya kwa moba bapimpwile milanguluko yabo ne kuswa kufunda Baibolo. Ba Wayne baambile’mba: “Mu bañondotu basatu, twafunjile byavula bingi pa mambo a Baibolo kukila byo twafunjile pa myaka 70 yapichilepo! Kechi twayukile’mba jizhina ja Lesa, Yehoba ne, kabiji kechi twayukilepo kiji kyonse pa mambo a Bufumu ne Paladisa wa panopantanda ne.” Kechi papichile ne moba ne, bano bamulume ne mukazhi bajinga na lusekelo batendekele kutanwa ku kupwila kwa bwina Kilishitu kabiji ne kwingilako mu mwingilo. Ba Virginia baambile’mba “tukeba kufunjisha bantu bonse bukine.” Bonse bubiji bwabo babatizwe mu 2005, saka baji na myaka ya kusemwa kukilaila pa 80. Baambile’mba, “twatana jibumba ja bena Kilishitu bakine jo twafwainwa kwikalamo.”

Santainga pa Kwikala na “Byonse bya Kwingilako Mingilo Yonse Yawama”

12. Yehoba kimye kyonse unengezhezha ka bakalume banji, kabiji twafwainwa kuba ka pa kuba’mba tumwenemo?

12 Yehoba kimye kyonse ukwasha bakalume banji kuba kyaswa muchima wanji. Kya kumwenako, Nowa watambwile mikambizho yaumvwanyika, yo afwainwe kulondela pa bya kufiika bwato, mwingilo ye afwanyijilwe kwingila bulongo kimye kitanshi! Kabiji ne kwingila waingijile. Mambo ka? Mambo Nowa ‘waubile monka mo amukambizhizhe Lesa, mo mo aubijile.’ (Ntendekelo 6:14-22) Ne ano moba, Yehoba ufunjisha bakalume banji kuba kyaswa muchima wanji. Kya kine, mwingilo wetu mukatampe ke wa kusapwila mambo awama a Lesa a kwikajikwa kwa Bufumu ne kukwasha bantu babena kukeba kwikala baana ba bwanga ba kwa Yesu Kilishitu. Byonka byo kyajinga kwi Nowa, ne atweba pa kuba’mba tumwenemo, twafwainwa kwikala bantu bakokela. Twafwainwa kukokela mikambizho ipana Yehoba kupichila mu Mambo anji ne jibumba janji.—Mateo 24:14; 28:19, 20.

13. Mu ñanyi jishinda Yehoba mo etufunjishisha?

13 Pa kuba’mba tukonshe kwingila uno mwingilo, twafwainwa kufunda bya ‘kwingijisha bulongo’ kingijisho kyetu kikatampe Mambo a Lesa ao ‘awaina mu kwibafunjisha bantu, ne mu kwibalengulula ne mu kwibolola, ne mu kwibafunda mu bololoke, amba muntu wa Lesa ekale walumbuluka, wawaina byonse bya kwingilako mingilo yonse yawama.’ (2 Timoti 2:15; 3:16, 17) Byonka byo kyajinga mu myaka kitota kitanshi, ne lelo jino Yehoba witufunjisha lufunjisho lwanema kupichila mu kipwilo kya bwina Kilishitu. Lelo jino, mu bipwilo 99,770 kuzhokoloka ntanda yonse, kupwila kwa Sukulu ya Mwingilo wa Teokalasi ne Kupwila kwa Mwingilo kwikalako mulungu ne mulungu pa kuba’mba tukwashiwe bya kwingila mu mwingilo. Nanchi mumwesha lusanchilo pa mambo a kwikala na kuno kupwila kwanema kupichila mu kutanwako kimye kyonse ne kwingijisha bintu byo mufunda nyi?—Bahebelu 10:24, 25.

14. Bakalume ba Yehoba bamwesha byepi lusanchilo lwabo pa kwikala na jishuko ja kwingijila Lesa? (Ambaipo ne pa chati iji pa mapeja 27-30.)

14 Kupichila mu kwingila na ngovu mu mwingilo, bantu ba Lesa bavula kuzhokoloka ntanda yonse babena kumwesha lusanchilo lwabo lwa lufunjisho lo bafunda. Kya kumwenako, mu mwaka wa mwingilo wa 2006, 6,741,444 basapwishi ba Bufumu basapwijile maawala 1,333,966,199 mu mbaji yonse ya mwingilo, ayo yavwangilemo kufunjisha mafunjisho a Baibolo a pa nzubo afika ku 6,286,618. Bino ke bimo bya lutundaiko biji mu sawakya wa ntanda yonse. Mwane monai bulongo uno sawakya kabiji ne kumona byo mwakonsha kutundaikwa byonka byo kyajinga ku balongo betu ba mu myaka kitota kitanshi abo kwa kubula nangwa kuzhinauka ne, batundaikilwe na masawakya a kukomenako kwa mwingilo wa kusapwila mu moba abo.—Byubilo 1:15; 2:5-11, 41, 47; 4:4; 6:7.

15. Mambo ka muntu yense o afwainwa kubula kulefwilwa na mambo a kwingijila Yehoba na muchima yense?

15 Kubijika kubiwa mu kutota Lesa pa mwaka pa mwaka kumwesha lusanchilo lwa kine kine luji na bakalume ba Yehoba pa kwikala na jishuko ja kumuyuka kabiji ne kwikala bakamonyi banji. (Isaya 43:10) Kya kine, kwipana kwa kutota kubiwa na balongo betu bamo bakoma, babela, nangwa kwipana kwa balongo ne banyenga babelabela kwakonsha kwesakanyiwa ku mwanamukazhi mulanda wafwijilwe. Pano bino, twafwainwa kuvulukanga kuba’mba, Yehoba ne Mwananji kine basanchila bonse bengijila Lesa na muchima yense kimye kyo bengila papelela bulume bwabo.—Luka 21:1-4; Ngalatiya 6:4.

16. Ñanyi bingijisho bya kufunjishishamo byo anengezha Lesa mu ano moba?

16 Kununga pa kwitufunda bya kwingila mwingilo, Yehoba kupichila mu jibumba janji, witupa bingijisho byawama bingi bya kufunjishishamo. Mu myaka yakatataka yapitapo, pa bino bingijisho paji ne ano mabuku, Icine Icitungulula ku Bumi bwa Ciyayaya, Kuti Waikala Kuli Pe na pe muli Paradise Pe Sonde, Kuyuka Kutangijila ku Bumi Bwa Myaka, buku wa bukumo wa, Nanchi Baibolo Kine Ufunjisha’mba Ka? Bantu baji na lusanchilo lwa kine lwa luno lunengezho bengijisha bulongo bino bingijisho mu mwingilo.

Ingijishainga Bulongo Buku wa Baibolo Ufunjisha

17, 18. (a) Mbaji ka imo ya mu buku wa Baibolo Ufunjisha yo mwatemwa kwambapo mu mwingilo wenu? (b) Nga mukulumpe umo wa kijiiji waambilepo amba ka pa mambo a buku wa Baibolo Ufunjisha?

17 Byo aji na bitango 19, bya kulumbulula byatonkaula tonse, wawama kabiji ne kunembwa mu mulaka wapela kumvwa, buku wa Nanchi Baibolo Kine Ufunjisha’mba Ka? waikala ke kingijisho kibena kwingila bingi bulongo mu mwingilo. Kya kumwenako, kitango 12 kyaamba pa mutwe wa kuba’mba “Kwikala Bwikalo Butokesha Lesa pa Muchima.” Bino byambo byalumbulwila ubena kufunda byo akonsha kwikala mulunda na Lesa, kintu kimo bantu bavula kyo babula kulangulukapo kala nangwa kulanguluka’mba kechi kyakonsheka ne. (Yakoba 2:23) Kino kingijisho kya kufunjishamo bantu Baibolo kibena kukwasha byepi bantu?

18 Mukulumpe wa Kijiiji mu Australia washimikizha’mba buku wa Baibolo Ufunjisha “uzakula muchima wa mwina nzubo bukiji bukiji kya kuba mwaponena ne mu mwisambo.” Kabiji wanungapo amba buku wapela bingi kwingijisha, kabiji kino “kyalengela basapwishi ba Bufumu kubwezhamo luketekelo ne kwikala na lusekelo mu mwingilo. O ene mambo bantu bamo o babena kwambila’mba uno buku umwekatu nobe ngolode!”

19-21. Shimikizhaipo byamwekele bimo bibena kumwesha buneme bwa buku wa Baibolo Ufunjisha.

19 Mwanamukazhi umo mu Guyana waambijile painiya kimye kyo amutaine ku kibelo kya shitolo yanji amba, “Lesa wafwainwa ye wimutuma.” Mwatawanji wamushile uno mwanamukazhi pamo na baana banji babacheche babiji. Painiya wazhikwile pa kitango 1 mu buku wa Baibolo Ufunjisha ne kutanga na jiwi jasansuka palagalafu 11 pa ka mutwe ka kuba’mba “Nga Lesa Umvwa Byepi pa Nshiji yo Tupitamo?” Painiya waambile’mba uno mwanamukazhi “bishinka byamufikile bingi pa muchima, mambo waile kunyuma ya shitolo yanji ne kujila kyabaya bingi.” Uno wamukazhi waswile kumufunjishanga lufunjisho lwa Baibolo kwi nyenga wa ku yoya mpunzha, kabiji ubena kuyilako bingi palutwe.

20 José wikala mu Spain, wafwishishe mukazhanji mu mapuso a pa mukwakwa. Wakebelenga bukwasho kupichila mu kutoma michi ipendañana, kabiji ne kukeba bukwasho ku bashayuka bavula bafunda bya ndangulukilo ya bantu. Nangwa byonkabyo, bashayuka bafunda bya ndangulukilo ya bantu bakankelwe kukumbula bwipuzho bwavulañenye bingi José bwa kuba’mba: “Nanchi Lesa waswishishe ka mukazhami kufwa?” Juba jimo José wasambakene na Francesc, mo baingijilanga pa kampanyi. Francesc wamwambijile’mba besambe kitango 11 kiji mu buku wa Baibolo Ufunjisha kiji na mutwe wa kuba’mba “Mambo ka Lesa o Aswishisha Buyanji?” Kulumbululwa kwa Binembelo ne kya kumwenako kya mufunjishi ne mwana wa sukulu kyamusangajikile bingi José. Watendekele kufunda na mukoyo, kutanwa ku kupwila kwa kijiiji, kabiji ubena kutanwa ne ku kupwila kwa pa Nzubo ya Bufumu ya konka koekela.

21 Roman, musulu wa mu Poland uji na myaka ya kusemwa 40, kimye kyonse unemeka bingi Mambo a Lesa. Bino na mambo a kuba nkito yamusendelanga kimye kyabaya, wafunjilekotu pacheche mu lufunjisho lwanji lwa Baibolo. Nangwa byonkabyo, watainwe ku kupwila kwa nkambi ne kutambulako buku wa Baibolo Ufunjisha. Panyuma ya kutambulako uno buku, wayijileko bingi palutwe. Waambile’mba: “Mu uno buku kyamweka mafunjisho onse atanshi a mu Baibolo abikwa pamo kumwesha bintu byonse byo biji.” Roman luno ubena kufunda Baibolo kimye kyonse kabiji ubena kuyilako bingi palutwe.

Twajijilai Kumwesha Lusanchilo

22, 23. Twakonsha kutwajijila byepi kumwesha lusanchilo lwetu pa luketekelo lo tuji nalo?

22 Byonka byo kyalumbulwilwe pa Kupwila kwa Nkambi kwa kuba’mba “Kupokololwa Kujitu Pepi!” bena Kilishitu bakine bapembelelatu “kupokololwa kwa myaka ne myaka” kwalaya Lesa, kukobiwatu kupichila mu mashi a kwa Yesu Kilishitu aichikile. Jishinda jawama ja kumwesheshamo luno lusanchilo lwa kufuma panshi ya muchima pa kwikala na luno luketekelo lwawama ke kutwajijila na kuwamishiwa “ku mingilo ifu amba, mu mwingijile Lesa mumi.”—Bahebelu 9:12, 14.

23 Byo kiji kuba’mba bantu bavula babena kwiubilatu bintu byabo bene, ke kya kukumya bingi kutana kuba’mba basapwishi ba Bufumu kukilaila 6 milyonyi babena kwingila mwingilo wa Lesa mu bukishinka. Kabiji kyaikala kishiino kya kuba’mba bakalume ba Yehoba banemeka buneme bwa kwingijila Lesa, mambo bayuka’mba ‘mwingilo wabo wa mwi Nkambo kechi ye watu ne.’ Nanchi lekai luno lusanchilo lubule kupwa!—1 Kolinda 15:58; Salamo 110:3.

Musakukumbula’mba Ka?

• Nyimbi wa masalamo witufunjisha’mba ka pa mambo a kusanchila Lesa ne lunengezho lwanji lwa ku mupashi?

• Nga byambo biji pa Hagai 2:7 bibena kufikizhiwa byepi ano moba?

• Yehoba wafunjisha byepi bakalume banji pa kuba’mba bamwingijilenga bulongo?

• Mwakonsha kuba byepi pa kuba’mba mumweshe lusanchilo lwenu pa buwame bwa Yehoba?

[Kipikichala pa peja 31]

Yehoba witufunjisha bingi bya kuba kyaswa muchima wanji

    Mabuku a mu Kikaonde (1992-2025)
    Shinkai
    Shinkulai
    • Kikaonde
    • Tuminaiko Bakwenu
    • Byo Mukeba
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Terms of Use
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Shinkulai
    Tuminaiko Bakwenu