BUTALA BWA MABUKU BWA PA INTANETI
Kyamba kya Usopa
BUTALA BWA PA INTANETI
Kikaonde
Pa kukebela
  • Bisopelo
  • BAIBOLO
  • MABUKU
  • KUPWILA
  • w10 7/1 pp. 11-13
  • Nanchi Mwafwainwa Kwikala Bakishinka Kimye Kyonse Nyi?

Vidyo ufwamo.

Yakana kushinkuka.

  • Nanchi Mwafwainwa Kwikala Bakishinka Kimye Kyonse Nyi?
  • Kyamba kya Usopa—2010
  • Tumitwe tucheche
  • Byambo Bipashako
  • Nanchi Kijitu Bulongo Kwiba Umvwe Wayanda Nyi?
  • “Bonse byo Boba”
  • “Nekishukilwa”
  • Mambo ka o Twafwainwa Kwikela Bakishinka Kimye Kyonse
  • Ikalai ba Kishinka mu Bintu Byonse
    Byo Twafwainwa Kwikala mu Butemwe bwa Lesa
  • Ikalai Bakishinka mu Bintu Byonse
    Mukekala Myaka ne Myaka!—Fundainga Baibolo
  • Ikalai ba Kishinka mu Bintu Byonse
    ‘Ikalai mu Butemwe bwa Lesa’
  • Bukishinka kyo Bwawamina
    Kyamba kya Usopa Kibena Kubijika Bufumu Bwa Yehoba (Kya bena kengi)—2016
Monai Bikwabo
Kyamba kya Usopa—2010
w10 7/1 pp. 11-13

Nanchi Mwafwainwa Kwikala Bakishinka Kimye Kyonse Nyi?

KAFWAKO muntu ukyangye kwikalapo wa kishinka ne, bavula baikala bakishinka pa moba avula bingi. Nangwa byonkabyo, bantu banga bo mwayuka babena kwibikako kwikala bakishinka kimye kyonse?

Lelo jino bukishinka bwakepa mu bwikalo bwa bantu. Bino bavula bayuka Lesa byo anemeka bukishinka. Kyakumwenako, bavula bayuka mukambizho wa butanu na busatu wa mu Mikambizho Jikumi wa kuba’mba “Kwiba ne.” (Kulupuka 20:15) Bavula bamona’mba bwikalo kimye kimo bo bwibalengela kwiba nangwa kubula bukishinka mu bintu bikwabo. Twayai tumone bintu bisatu bilengela bantu kumona’mba kwiba kujitu bulongo.

Nanchi Kijitu Bulongo Kwiba Umvwe Wayanda Nyi?

Kiloolo mwina Loma waambile’mba: “Buyanji bo bulengela bumbanzhi.” Muyanji wakonsha kumona’mba kwiba kujitu bulongo. Bantu bakonsha kwitaba. Nga Yesu wiamonanga byepi ano mambo? Wibobilanga lusa bayanji. “Wiobile lusa.” (Mateo 9:36) Bino kechi wamonanga’mba umvwe baiba kijitu bulongo ne. Pano muyanji wafwainwa kuba byepi?

Lesa ubila lusa boba beseka na ngovu kumukokela, kabiji wibakwasha kutana byo bakajilwa. (Salamo 37:25) Mu Baibolo muji mulaye wa kuba’mba: “Yehoba kechi ukamuleka waoloka amba amone nzala ne; pakuba byo basaka babi wibakanya kwibitambula.” (Byambo bya Mana 10:3) Nanchi bayanji bakonsha kuketekela uno mulaye nyi?

Victorine mwanamukazhi wafwilwa bwikalo bwa mukatazha bingi, uji na baana baya kusukulu. Kabiji kafulumende wa mu kyalo moekala kechi wibakwasha ne. Kimye kyabaya bendauka, amo mo bendauka muji bintu byavula bya kukonsha kwiba. Bino Victorine kechi ukeba kwiba ne. Umwena mali mu kupotesha bintu kwapela mikwakwa. Mambo ka o aikela wakishinka?

“Kitanshi nayuka kuba’mba Lesa wakishinka kabiji ukekala wakishinka kwi amiwa umvwe naikala wakishinka byonka byo aji. Kya bubiji, baana bami bakekala bakishinka umvwe bebumona mwi amiwa.”

Pano wikala byepi? “Tuji na nzubo, bya kuvwala ne kajo.” Bino kimye kimo ndomba bukwasho ku bakwetu, nabiji kumpainako mali a muchi umvwe bikola byapulumuka. Kechi nkajilwa ne. Mambo ka? Mambo bakwetu bayuka kuba’mba byo mbena kwibabula bya kine kabiji amba kechi mbena kulombela kongezha ne.

“Baana bami babena kukoma na bukishinka. Papitatu moba acheche, ye twikala nanji mu kinkalankulo wamwene mali pa tebulu ne kungipuzha’mba kechi uchina baana amba basa kutola mali nenyi? Wakuminye bingi byo namwambijile’mba baana bami kechi beba ne. Kwakubula kuyuka amiwa ne, wibesekele. Washile mali 100-franc mu nzubo papelejile baana kwiamona. Byo aishile juba jalondejilepo, wakumimye bingi pa kwiatana mali aji ponka poeashile. Kwikala na baana bakishinka kwawama bingi kukila kunonka byavula.”

“Bonse byo Boba”

Kwiba pa nkito kwa bavule bingi. Bamo balanguluka’mba: “Bonse byo boba, pano amiwa mbujile ka?” Mu kupusanako, Baibolo waamba’mba: “Kulondela jibumba mu kuba bibi ne.” (Kulupuka 23:2) Victoire waumvwijile luno lujimuno pano wamwenamo ka?

Byo ajinga na myaka 19, Victoire watwelele nkito ya pa kampanyi kengula maanyi ku milele ya kambiji. Mu moba achechetu wayukile banabakazhi 40 baibanga milele ya kambiji ne kusendela mu bilukwa. Ku mpelo ya milungu bapoteshanga ne kumwenamo mali aesakana na mfweto ya moba ana. Victoire wamba’mba: “Bonse byo baubanga. Balangulukilenga’mba ne amiwa nsakuponena mu muteeto wabo, bino nakaine ne kwibabula’mba bwikalo bwami bwa bukishinka. Bañendelekanga ne kuñambila’mba kafwako kyo ukamwenamo ne.”

“Juba jimo byo twalupukilenga mu kishimikwa mobengwila maanyi twasambakene na mukulumpe wa nkito. Wapikichile mu bilukwa ne kutanamo milele ya kambiji mu bilukwa byonse kufumyakotu kyami. Bonse bo akwachile bafwainwe kwibapanga nkito nangwa kwibengijisha pa milungu ibiji kwakubula mfweto. Mu ino milungu ibiji yo baingijilenga kyatu po bavulukile’mba namwenamo byawama mu bukishinka bwami.”

“Nekishukilwa”

Mumvwa byepi umvwe mwatana kintu kya buneme kyo balakasha? Bavula bamba’mba ne kishukilwa, kabiji kechi balangulukapotu ne kwikibwezha ne. Balanguluka’mba umvwe watola kintu “wikishukilwa.” Bamo balanguluka’mba kechi bauba kyatama ne. Bamba’mba mwinakyo walubako’mba kyataika. Bakwabo bamba’mba kechi bafwainwa kukabakananga na kukeba mwinakyo ne mambo kuba bino kechi kyapela ne.

Ano mambo Lesa wiamona byepi? Mpitulukilo ya mu mizhilo 22:1-3 yamba’mba watola kintu wafwainwa kwikilama kufikatu ne kimye mwinakyo ‘waiya na kwikikeba; kepo mukamubwezhezha aye.’ Inge watola kintu wabula kwamba wazhatwanga na mambo a bwivi. (Kulupuka 22:9) Nanchi kino ne lelo jino kingila nyi? Christine washiinwa’mba ibyo.

Christine mukulumpe wa pa sukulu wabula wa kafulumende. Juba jimo pa Kisatu wasendele mali o afwolele mu yeo ñondo. Byonka byuba bavula bamu byalo bya kumuzhika wa Africa, wabikile mali onse mu kyola. Wayile na kukanjila motoka wa kumutwala na kupwila. Byo afikile watolele mali aji mu kyola ne kupa dalaivwa. Mambo pafichile mali anji onse aponene panshi kwakubula kuyuka.

Byo papichile ka kimye, Blaise nsongwalume wajinga na myaka 19 wajinga mwenyi ku yoyo mpunzha naye waishilenga mu mukwakwa. Waumvwañene na mukwabo amba baye na kupwila konka kwaile Christine. Wamwene mali ne kwiabika mu fwangalito. Byo bapwishishe kupwila wabujile mukwabo amba na kutola kintu pangye, umvwe pajipo waji kwela kintu antumine foni ne kwikitongola.

Christine byo afikile ku nzubo mabanga, wakuminye bingi byo ataine’mba mali anji aeleka. Byo papichile mulungu umo wabujile mukwabo Josephine amba waelele mali, bamubujile’mba mwenyi waishile na kupwila watolelepo kintu. Christine watumijile Blaise lamya ne kutongola kibelengelo kya mali o aelele. Watemenwe bingi Blaise byo amubwezhezhe mali. Nga Blaise waumvwine byepi? Watujile mali mulungu umo, waambile’mba: “Kwiabwezha mali kwandetejile bingi lusekelo kukila umvwe ne engijishe.”

Mambo ka o Twafwainwa Kwikela Bakishinka Kimye Kyonse

Victorine, Victoire, ne Blaise bekala ku mapunzha apusana pusana kabiji kechi beyuka ne. Nangwa byonkabyo baji na mulanguluko umo. Bakamonyi ba kwa Yehoba, balondela Baibolo byo aamba pa bukishinka. Bapembelela kufika kwa mulaye wa Lesa kwa ntanda ipya. “Pakuba atweba, monka mwayila mulaye wanji, tutengela bya mwiulu bipya ne ntanda ipya, mo bwaikala bololoke.” Bantu bonse bakekala baoloka kabiji bakishinka.—2 Petelo 3:13.

Victorine wayukile’mba kechi ukakabuluka ne, kana mwine Lesa akalule bintu. Nangwa byonkabyo, wanonka ku mupashi, bunonshi bubula kupotwa na mali. Baana banji baji na byubilo byawama kabiji bakishinka. Pa mulungu pa mulungu ‘bambañana’ na bantu bo bekala nabo kinkalankulo pa buwame bwa Lesa ne kwibabula byawama byo akobila “bonse bamwita kya kine.”—Salamo 145:7, 18, 20.

Victoire walekele kwingila ku kampanyi kengula maanyi ku milele ya kambiji. Watendekele kupotesha nshima ya makamba pa kisankanyi. Bukishinka bwanji bwamulengejile kwikala na bantu bavula baiyanga na kupota. Watendekele kwingila kimye kicheche pa kisankanyi pa kuba’mba esambenga na bakwabo pa luketekelo lwa kwikala mu ntanda mukekalatu bakishinka. Wasongwelwe, luno bonse babiji bamulume ne mukazhi baji mu mwingilo wa kimye kyonse.

Christine walakeshe mali pa lubanza lwa Nzubo ya Bufumu ya Bakamonyi ba kwa Yehoba. Blaise wayukiletu bacheche bajinga mu luonde pa kupwila, bino wayukile kuba’mba balongo ne banyenga yanji ba bwina Kilishitu bebikako kwikala bakishinka kimye kyonse.

Bantu banga bo mwayuka’mba bebikako kwikala bakishinka kimye kyonse? Akilangulukaipo kwikala pamo na bantu 50, 100, nangwa 200 bakishinka. Luno lo lusekelo lwikala pa Nzubo ya Bufumu ya Bakamonyi ba kwa Yehoba. Nga mambo ka akubujila kuya na kupwañana nabo?

[Mabulañano pa peja 11]

“Kwikala na baana bakishinka kwawama bingi kukila kunonka byavula.”—VICTORINE

[Kipikichala pa peja 13]

Nanchi Kinembelo kya Byambo bya Mana 6:30 Kyaswisha Kwiba Nyi?

Kinembelo kya Byambo bya Mana 6:30 kyamba’mba: “Bantu kechi bamulengesha bumvu ngivi umvwe waibila nzala ne.” Nanchi bino byambo biswisha kwiba nyi? Ine. Bino binembelo mo byalondankena bimwesha’mba Lesa umona’mba bonse beba bafwainwa kukambulwa. Kinembelo kyalondelapo kyamba’mba: “Nangwa byonkabyo umvwe bamukwata ukalubula bitanu na bibiji pa kimo, bitanu na bibiji pa kimo. Ukapana byonse bya mu nzubo yanji.” (Byambo bya Mana 6:31) Nangwa kya kuba muntu waiba na mambo a nzala kechi bamukabisha pamo na muntu waiba na mambo a lwiso nangwa na muchima wa kukeba kuba kyatama mwinakyo ne, bino naye wafwainwa ‘kulubula’ nangwa kufuta. Aba bakeba kwitabilwa kwi Lesa kechi bafwainwa kwiba nangwa kyaikalatu byepi ne.

    Mabuku a mu Kikaonde (1992-2025)
    Shinkai
    Shinkulai
    • Kikaonde
    • Tuminaiko Bakwenu
    • Byo Mukeba
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Terms of Use
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Shinkulai
    Tuminaiko Bakwenu