BYA KUKWASHA KISEMI | BANYIKE
Bya Kuba Inge Bemololako
LUKATAZHO
“Inge muntu wakololako, ko kuba’mba ubena kukubuula kuba’mba paji kintu kyatama kyo ubena kuba. Kafwako muntu wamba’mba, ‘Ntemwa bingi inge bambuula’mba paji byo nalubankanya’ ne.’”—Amy, uji na myaka ya kusemwa 17.a
Nanchi kimukatazha kukokela inge bemololako ku bansemi, bafunjishi ne bantu bakwabo bakulumpe nyi? Umvwe ibyo, uno mutwe usakwimukwasha bingi.
BYO MWAFWAINWA KUYUKA
Kafwako muntu ye babula kololako ne.
“Atweba bonse twituntula javula.”—Yakoba 3:2.
“Kafwapo ene mambo a kumvwina bumvu inge bakololako pa bintu byo ulubankanya ne.”—Jessica.
Kukololako pa kilubo kyobe kechi kulumbulula’mba uji na byubilo byatama ne.
“Mambo Yehobab umulengulula ye atemwa, pamo byonka bilengulula muntu mwananji ye amwenamo lusekelo.”—Byambo bya Mana 3:12.
“Inge bantu bangololako, mvuluka kuba’mba kechi kibapelejile abo kwiya patoka ne kungololako ne, kabiji ne kuba’mba ke butemwe bwabo bwalengela kuba’mba bamfundeko.”—Tamara.
Kwimololako kwakonsha kwimukwasha kwikala bantu bawama.
‘Umvwai mafunde, mwikale ba maana, kechi mwiakane ne.’—Byambo bya Mana 8:33.
“Kufundwa kwanema pa kuba’mba muntu akome bulongo. Kwakonsha kukukwasha kuyuka bantu byo balanguluka pa byubilo byobe ne kukukwasha kushinda miteeto yobe yatama yo ubula kumona obe mwine.”—Deanne.
BYO MWAKONSHA KUBA
Kange mwikangaizhenga ne. Apo kampe muzhingila inge kebemufundeko. Bino esekai kubwezhamo muchima. Pa kuba’mba mube bino, fwanyikizhai amba yenu mubena kufundako muntu mukwabo, nabiji nkasenu, pa bilubo byanji. Panyuma ya kufwanyikizha bino, nanchi mwamona buwame buji mu kufundako muntu nyi? Pano bwelai mulanguluke pa byo babena kwimufundako ne kweseka kumona buwame bujimo.—Jifunde ja mu Baibolo: Musapwishi 7:9.
“Bimye bimo inge bakufundako, wakonsha kuzhingila kya kuba walubako’mba muntu ubena kukufundako ubena kukebatu kukukwashako, kechi kukukozha ku muchima ne.”—Theresa.
Ipelulainga. Kange muleke bwitote bwimulengele kukana kumvwina byo babena kwimufundako ne. Bino, kechi mwafwainwa kulefulwa inge mwayuka kuba’mba paji kyo mwalubankenye kyo mwafwainwa kwingijilapo ne. Kwipelula kukemukwasha kubula kukana inge bemololako nangwa kubula kulefulwa. Vulukainga kino: Lujimuno lukola ku muchima lo lujimuno lukwasha kolola muntu. Inge mwilukana, ko kuba’mba mwakana maana akonsha kwimukwasha kukoma bulongo.—Jifunde ja mu Baibolo: Byambo bya Mana 16:18.
“Kutambwila lujimuno kwanema bingi pa kuba’mba muntu akome mu maana. Umvwe twakana lujimuno, kechi tukakoma mu maana ne, kabiji tukekala na makatazho kulutwe na lwendo.”—Lena.
Ikalai na muchima wa kusanta. Nangwa inge kimukatazha kukokela byo babena kwimufundako, kyanema bingi kusanchila muntu ubena kwimufundako. Kine, awo muntu wimuta bingi muchima kabiji ubena kukeba’mba mukekale bulongo.—Jifunde ja mu Baibolo: Salamo 141:5.
“Kechi kyatama kwamba’mba ‘Nasanta’ ne, kikatakata inge mwakebewenga lolo lujimuno. Nangwa kya kuba’mba kechi mwakebewenga lolo lujimuno ne, kyanema kusanchila yewo muntu wimukwashishe mambo kechi kyamupeelejile kwiya na kwimufundako ne.”—Carla.
Bibaba bikwabo byaamba pa banyike mwakonsha kwibitana pa Keyala wetu wa pa intaneti wa www.jw.org/kd. (Chintai panembwa’mba MAFUNJISHO A MU BAIBOLO > BANYIKE)
[Tubyambo twa mushi]
a Mazhina amo mu kino kibaba apimpulwa.
b Kwesakana na byaamba Baibolo, Yehoba jo jizhina ja Lesa.
[Mabulañano pa peja 4]
Lujimuno lukola ku muchima lo lujimuno lukwasha kolola muntu
[Kitenguluzha pa peja 4]
BINEMBELO BYAKONSHA KWIMUKWASHA
“Kechi mupelawizhe kuzhingila ne.”—Musapwishi 7:9.
“Awa witota kulutwe ukonaika.”—Byambo bya Mana 16:18.
“Umvwe muntu waoloka wampuma [na bololoke], kikekala kyubilo kya butemwe bubula kwaluka.”—Salamo 141:5, NW.
[Kitenguluzha pa peja 4]
JUSTIN
“Inge bakukajipila, kikola bingi ku muchima, bino mvuluka kuba’mba muntu wanjimunako ukeba’mba bintu biñendelenga bulongo. Namumona’mba mulunda nami ubena kunkwasha kuba’mba ngikalenga bulongo.”
CHARLETTE
“Nayuka kuba’mba ntamisha, onkao mambo, nsanta inge bantu bambula po natamisha. Kuba bino kunkwasha kuyuka kyo nafwainwa kwingijilapo.”
[Kipikichala pa peja 3]
Muntu ukana lujimuno uji nobe muntu wendesha ndeke ukana kulondela mikambizho ifuma ku bengijila mu ofweshi utala pa byenda madeke mwiulu. Mu kukana kulondela mikambizho mufuma bintu byatama bingi.