KITANGO 4

Ye Bashimwine ku Bangauzhi Bonse

1. Bishinka byaamba pe Yesu byoajinga saka akyangye kusemwa mu bumuntu bimweshapo ka pa byoepwilulukile ne Yehoba?

“SHANJI watemwa Mwana, ne kumusolwela byonse byo oba aye mwine.” (Yoano 5:20) Uno mwana byo bamutemenwepo kwi Shanji Yehoba! Kwipwiluluka kwabo kwatendekele kimye kyonka kyoalengelwe, myaka ya kukankalwa kubala saka akyangye kusemwa mu bumuntu. Ye wajinga Mwana umotu Yehoba yealengele aye mwine. Bintu byonse bya mwiulu ne bya panopantanda byalengelwe kupichila mwi yenkawa Mwana mubeji yeatemwisha. (Kolose 1:15, 16) Kabiji yewajinga Mambo a Lesa, nangwa’mba Ñambi wakwambilako Lesa moasolwejile kyaswa muchima wanji ku bantu. Uno Mwana Lesa ye amwenejilemo lusekelo, ye waishile kwikala ke muntu Yesu Kilishitu.—Byambo bya Mana 8:22-30; Yoano 1:14, 18; 12:49, 50.

2. Bungauzhi bwa mu Baibolo bwaambile pe Yesu kufika pepi?

² Mwana Lesa mubeji saka akyangye kusemwa mu bumuntu mu jishinda ja kukumya, bungauzhi bwavula bwaambile pe aye. Mutumwa Petelo wamushimwijile Koneleusa amba: ‘I ye ye bashimuna ku bangauzhi bonsetu.’ (Byubilo 10:43) Mwingilo wa kwa Yesu wanembelwe mu Baibolo kya kuba’mba malaika waambijile mutumwa Yoano amba: “Bukamonyi bwa Yesu kyo kishina kya bungauzhi bwa Lesa.” (Lumwekesho 19:10) Buno bungauzhi bwamuyukanyikishe’mba ye Mesiasa. Bwaambile pa mingilo yapusana pusana yoaingijile mu kufikizha nkebelo ya Lesa. Bino byonse bikebewa amba twibiyuke mu ano moba etu a lelo.

Bintu Byasolwelwe mu Bungauzhi

3. (a) Mu bungauzhi bwanembwa mu Ntendekelo 3:15, ñanyi waimenwako na muloolo, “mwanamukazhi,” ne ‘lukunwa wa muloolo’? (b) Mambo ka ‘kufumpa mutwe wa muloolo’ kyobafwainwa kwikuyukila bakalume ba Yehoba?

³ Bungauzhi butanshi bwaawilwe panyuma ya kusatuka mu Edena. Yehoba waambijile muloolo amba: “Nkalenga obewa ne mwanamukazhi ke muji ba mulwanyi na mulwanyi, kabiji [nkalengela lukunwa wobe ne lukunwa wanji nabo, NW] ke ba mulwanyi na mulwanyi. Kabiji aye ukafumpa mutwe wobe, ne obewa ukafumpa kashiko kanji.” (Ntendekelo 3:15) Buno bungauzhi bwaambilenga pe Satana, awo waimenwako na muloolo. “Mwanamukazhi” ke jibumba ja kishinka ja Yehoba ja mwiulu, jiji nobe mukazhi wa kishinka kwiaye. ‘Lukunwa wa muloolo’ ke bamalaika ne bantu bonse boba byubilo bya kwa Satana, bakana Yehoba ne bantu Banji. ‘Kufumpa mutwe wa muloolo’ kilumbulula lonaiko lukobiwa kulutwe na lwendo lwa konauna Satana nsatuki, wabepejile Yehoba ne kuletela bantu lumanamo lukatampe. Pano nga mwine kishina kya uno “lukunwa” ukafumpañana ye ñanyi? Pa myaka yavula kino kyajingatu “Kyafyamika.”—Loma 16:20, 25, 26.

4. Bashakulu ba kwa Yesu bakwasha byepi kumuyuka’mba ye iye Lukunwa walaiwe?

⁴ Byopapichile myaka nobe 2,000 ya kwikalako kwa bantu, Yehoba waambilepo ne byambo bikwabo. Waambile’mba lukunwa ukasemekelwa mu kisemi kya kwa Abalahama. (Ntendekelo 22:15-18) Bino nangwa byonkabyo, bantu bajinga mu ino ndonda ya kisemi mwasemekejilwe Lukunwa kechi bajingatu amba kikulu ba mu kyokya kisemi ne, kanatu bonkaba boasajile mwine Lesa. Nangwa kyakuba Abalahama wamutemenwe bingi mwananji Ishimela, yeasemejile mwi Hegala, Yehoba waambile’mba: “Lulayañano lwami nkelwikajika ne Izaka, yenka ye akasema Sala kwi obewa.” (Ntendekelo 17:18-21) Palutwe kacheche, luno lulayañano lwaikajikilwe kwi Yakoba kwafumine mikoka itanu na ibiji ya bena Isalela, kechi kwi Isao mubeji wa Izaka ne. (Ntendekelo 28:10-14) Mu kupita kwa kimye, kyaambiwe kuba’mba Lukunwa ukasemekelwa mu mukoka wa Bayudea, mu kisemi kya kwa Davida.—Ntendekelo 49:10; 1 Byambo bya Moba 17:3, 4, 11-14.

5. Yesu byoatendekele mwingilo wanji panopantanda, kika kyalumbulwile kuba’mba ye wajinga Mesiasa?

⁵ Ñanyi biyukilo bikwabo byapanyiwe kuyukilako Lukunwa? Sakukiji myaka 700 kulutwe, Baibolo yatongwele Betelema amba yo mpunzha mukasemekelwa Lukunwa walaiwe. Yayukanyikishe ne kuba’mba Lukunwa waikeleko “kufuma ku kala kene,” kufumatu kimye kyoalengelwe mwiulu. (Mika 5:2) Ne kine kimye kyoaishijilemo panopantanda kwikala Mesiasa kyaambijilwe jimo, kupichila mwi ngauzhi Danyela. (Danyela 9:24-26) Kabiji Yesu byoatongwelwe na mupashi wazhila kwikala Mushingwa wa Yehoba, jiwi ja Yehoba mwine kufuma mwiulu jamuyukanyikishe’mba ye Mwananji. (Mateo 3:16, 17) Lukunwa wayukanyikilwe! O ene mambo, Filipa oaambijile na luketekelo amba: ‘Twamutana, ye banembele kwi Mosesa mu buku wa Mizhilo, ne ku bangauzhi, Yesu.’—Yoano 1:45.

6. (a) Panyuma ya lufu lwa kwa Yesu, baana banji ba bwanga baishile kuyuka ka? (b) Ñanyi mwine kishina kya ‘lukunwa wa mwanamukazhi,’ kabiji kufumpa mutwe wa muloolo koakoba kulumbulula ka?

⁶ Panyuma ya byobyo, baana ba bwanga ba kwa Yesu baishile kuyuka kuba’mba byambo byonse bya bungauzhi byaambiwe pe aye nabyo byanembelwe mu Binembelo. (Luka 24:27) Kyayukanyikilwe ne kuba’mba nanchi Yesu ye mwine kishina kya ‘lukunwa wa mwanamukazhi,’ ukafumpa mutwe wa muloolo kumuchakakanya Satana shita shita akabule kwikalako jibiji. Kupichila mwi Yesu, milaye yonse Lesa yoalaya bantu, bintu byonse byotukebesha tukebimona.—2 Kolinda 1:20.

7. Kununga pa kuyuka Yewa watongolwa mu bungauzhi, kika kikwabo kyotwafwainwa kuyuka?

⁷ Kuyuka kino kwitulamata byepi? Baibolo yambapo pa ntungu mwina Etiopya watangilenga bungauzhi bumo bwaambilenga pa kwiya kwa Mukuzhi aye Mesiasa. Byoakankelwe kumvwisha mobyatala, waipwizhe musapwishi Filipa amba: “Aye ngauzhi wa Lesa pa kwamba bino wanena ñanyi?” Bino ntungu byo bamukumbwile kechi wapelejiletu ponkapo ne. Panyuma ya kumvwa byo bamulumbulwijile kwi Filipa, uno muntu walangulukilepo’mba nafwainwa kubapo kimo kya kumwesha kuba’mba naumvwisha ne kusanchila buno bungauzhi. Waumvwishishe’mba wafwainwa kubatizwa. (Byubilo 8:32-38; Isaya 53:3-9) Nanchi ne atweba byobyo tuba nyi?

8. (a) Abalahama byoakebele kulambula Izaka kyaimenejileko ka? (b) Mambo ka Yehoba oaambijile Abalahama amba mikoka yonse ya bantu ikashukilwa mu Lukunwa, kabiji kino kitulamata byepi ano moba?

⁸ Kabiji akilangulukai jishimikila jikwabo jilenga ne lusa ja kwa Abalahama waesekelwe’mba alambule Izaka, mwananji umotu yenka yeasemejile mwi Sala. (Ntendekelo 22:1-18) Kino kyaimenejileko Yehoba byoaubile pa kupana Mwananji yenkawa umo. “Lesa byo ebatemwisha ba panopantanda, wapaine Mwananji yenkawa umo amba, bonse bamwitabila kechi bonaike ne, poso amba bekale na bumi bwa myaka.” (Yoano 3:16) Kino kitupa luketekelo kuba’mba byonkatu Yehoba byoapaine Mwananji yenkawa umo amba afikizhe nkebelo Yanji, byobyo ‘aketupa ne bintu byonse.’ (Loma 8:32) Pano twafwainwa kubapo ka? Byonka byo kyanembwa mu Ntendekelo 22:18, Yehoba waambijile Abalahama amba mikoka yonse ya bantu ikashukilwa mu Lukunwa, ‘mambo [Abalahama] wakokejile jiwi ja [Lesa].’ Ne atweba twafwainwa kumukokela Yehoba ne Mwananji. “Aye wamwitabila Mwana ye uji na bumi bwa myaka; pakuba aye ubula kukokela Mwana kechi akamone bumi ne, ne bukaji bwa Lesa bwaikala pe aye.”—Yoano 3:36.

9. Umvwe kine tusanchila luketekelo lwa bumi bwa myaka botwapewa kupichila mu kitapisho kya Kilishitu, twafwainwa kuba ka?

⁹ Umvwe kine tusanchila luketekelo lwa bumi bwa myaka botwapewa kupichila mu kitapisho kya Yesu, twafwainwa kuba bintu Yehoba byoetwambila’mba tube kupichila mwi Yesu. Ino mikambizho ke yoya ya kutemwa Lesa ne bakwetu pamo. (Mateo 22:37-39) Yesu waambile kuba’mba butemwe botwatemwa Yehoba bwitutundaika kufunjisha bakwetu ‘kulama byonse [Yesu] byoetukambizhe.’ (Mateo 28:19, 20) Kabiji tukeba kumwesha buno butemwe ku bakalume bakwetu bakwa Yehoba kupichila mu “kupwila pamo” nabo kimye kyonse. (Bahebelu 10:25; Ngalatiya 6:10) Kabiji byotumvwina Lesa ne Mwananji, kechi twafwainwa kulanguluka’mba bakoselapotu popolo amba kanatu bulumbuluke bumweke mwi atweba ne. Bahebelu 4:15 bamba’mba Yesu byoaji Ñanga wetu Mukatampe, ‘umvwa kunekena [bilubo byetu, NW] kwetu.’ Kino kintu byokitekeneshapo, kikatakata umvwe twamusolomoka Lesa mu lulombelo kupichila mwi Kilishitu kuba’mba etukwashe kushinda bilubo byetu!—Mateo 6:12.

Ikalai na Luketekelo mwi Kilishitu

10. Mambo ka okwabujila lupulukilo mu ungi kanatu monka mwi Yesu Kilishitu?

¹⁰ Panyuma ya kulumbulwila kije kikatampe kya Bayudea mu Yelusalema amba bungauzhi bwa mu Baibolo bwafikizhiwa mwi Yesu, mutumwa Petelo waambile’mba: “Lupulukilo kechi luji mu mukwabo nangwa umo ne: pakuba kechi paji jizhina jikwabo muno munshi, japewa mu bantu, jo twafwainwa kupulukilamo ne.” (Byubilo 4:12) Baana bonse ba kwa Adama byobaji bandengamambo, lufu lwabo kechi luji na munema wa kukuula muntu uji yense ne. Bino Yesu wajinga walumbuluka, kabiji bumi bwanji bwajinga na munema wafwainwa kitapisho. (Masalamo 49:6-9; Bahebelu 2:9) Wapaine kwi Lesa kyakukuula kyaesakene na bumi bwalumbuluka bwataile Adama. (1 Timoti 2:5, 6) Kino kitushinkwila jishinda ja kutainamo bumi bwa myaka mu ntanda ipya ya Lesa.

11. Londololai kitapisho kya Yesu byokyakonsha kwitufweta pakatampe.

¹¹ Kabiji kyakukuula kitushinkwijile jishinda ja kutainamo ne mfweto ikwabo, nangwatu lonka luno lotubena kwamba. Kyakumwenako, nangwa kyakuba twi bandengamambo, kyakukuula kya Yesu kitulengela kwikala na muchima watoka too ubula kwituzhachisha mambo akulekelwa kwa mambo etu. Kino kyakila ne lulekelo lwa mambo lwaubiwanga ku bena Isalela bapananga bitapisho bya banyama byakebewanga mu Mizhilo ya kwa Mosesa. (Byubilo 13:38, 39; Bahebelu 9:13, 14; 10:22) Bino nangwa byonkabyo, kulekelwa mambo kwa uno mutundu kukebewa twayuka mu bukishinka kyotukebela kitapisho kya Kilishitu. “Umvwe twaamba namba, bundengamambo tufwabo, twijimbaika atwe bene, ne bukine kechi buji mwi atweba ne. Umvwe twisolola mambo etu, aye ye wa kishinka ne koloka mu kwitulekela mambo etu, ne kwitutokesha ku bumbulwakoloka bonse.”—1 Yoano 1:8, 9.

12. Mambo ka kubatizwa mumema kyokwanemena mu kwikala na muchima wawama ubula kwizhachisha kwi Lesa?

¹² Bandengamambo bakonsha byepi kumwesha luketekelo mwi Kilishitu ne mu kitapisho kyanji? Bantu mu myaka kitota kitanshi byo baitabijile, bemwesheshe bene patoka. Mu ñanyi jishinda? Babatizwe. Mambo ka? Mambo Yesu wakambizhe’mba baana banji ba bwanga bafwainwa kubatizwa. (Mateo 28:19, 20; Byubilo 8:12; 18:8) Muntu kechi wakonsha kubwela lunyuma umvwe kine muchima wanji watundaikwa na bupe Yehoba boapana kupichila mwi Yesu ne. Ukesekesha na bulume bwanji bonse kupimpula bwikalo bwanji, kwipana aye mwine kwi Lesa mu lulombelo, ne kumwesha kwipana kwanji mu lubatizhilo lwa mu mema. Mu kumwesha lwitabilo mu jino jishinda, muntu mo mo ‘akebesha kwi Lesa muchima wawama ubula kwizhachisha.’—1 Petelo 3:21.

13. Twafwainwa kubapo ka umvwe twayuka’mba twalenga mambo, kabiji mambo ka?

¹³ Nangwatu panyuma ya kubatizwa, byubilo byetu bya bundengamambo byakonsha kuba kebimweke. Pano twafwainwa kuba ka? Mutumwa Yoano waambile’mba: “Nemunembela bino, namba kechi mulenge mambo ne. Kabiji umvwe muntu walenga mambo, tuji na Nkwasho uji kwi Tata, ye Yesu Kilishitu waoloka: ne aye ye mfuto ya mambo etu.” (1 Yoano 2:1, 2) Nanchi kino kilumbulula’mba nangwa tulenge mambo abyepi nangwa abyepi, umvwe twalombatu lulekelo lwa mambo kwi Lesa ko kuba’mba kyapwa mambo etu alekelwa nyi? Ine kechi byonkabyotu ne. Lulapilo lwa kine kyo kishina kya lulekelo lwa mambo. Kabiji twakonsha kukwashiwa ne na bakulumpe bayuka byavula baji mu kipwilo kya bwina Kilishitu. Twafwainwa kwitaba ne kuyuka bundengamambo bo twauba ne kumvwa bulanda twalapila ne kuja nyenye kuba’mba kechi tukabwezhapo ne. (Byubilo 3:19; Yakoba 5:13-16) Umvwe twauba bino, Yesu uketukwasha kabiji tukatalwa bulongo jibiji kwi Yehoba.

14. (a) Londololai jishinda janema mwitufwetela kitapisho kya Yesu. (b) Umvwe kine tuji na lwitabilo, tukoba ka?

¹⁴ Kitapisho kya Yesu kyashinkula jishinda ja bumi bwa myaka mwiulu ku ba “kajitanga kacheche,” bakishina kya bubiji kya lukunwa watongolwa mu Ntendekelo 3:15. (Luka 12:32; Ngalatiya 3:26-29) Kabiji kyashinkwila ne bantu bavula jishinda ja ku bumi bwa myaka mu paladisa panopantanda. (Masalamo 37:29; Lumwekesho 20:11, 12; 21:3, 4) Bumi bwa myaka ke “kya bupe kyo apanatu Lesa ... mwi Yesu Kilishitu, Nkambo yetu.” (Loma 6:23; Efisesa 2:8-10) Umvwe tuji na lwitabilo mu kino kya bupe ne kusanchila jishinda mokyapejilwe, tukelumwesha luno lwitabilo. Inge ketulanguluke Yehoba byoaingijisha Yesu mu jishinda ja kukumya kwingila kyaswa muchima Wanji kabiji ne byo kyanema kuba’mba atweba bonse tulondele mu ngayo ya Yesu, tukamonanga mwingilo wa bwina Kilishitu kwikala mwingilo wanemesha mu bwikalo bwetu. Lwitabilo lwetu lukamwekela mu luketekelo lwetu lotubulako bakwetu pa mambo a buno bupe bukatampe bwitupa Lesa.—Byubilo 20:24.

15. Kwikala na lwitabilo mwi Yesu Kilishitu kwitukwatankanya byepi?

¹⁵ Luno lwitabilo byolwitukwatankanyapo! Luno lwitabilo lo lwitufwenyesha kwipi ne Yehoba, ku Mwananji, ne kwi atwe bene na bene monka mu kipwilo kya bwina Kilishitu. (1 Yoano 3:23, 24) Lwituletela lusekelo kuba’mba Yehoba wapa Mwananji “jizhina jakila mazhina onsetu [kufumyakotu jizhina ja Lesa]; amba mu jizhina ja Yesu manungo onse akafukame panshi, nangwa a mwiulu, nangwa a panopantanda, nangwa a munshi ya ntanda, ne majimi onse aketabe’mba, Yesu Kilishitu ye Nkambo, mu kumuletela lukumo Lesa Tata.”—Filipai 2:9-11.

Mepuzho Akupitulukamo

• Kimye kyaishile Mesiasa, mambo ka o ayukanyikijilwe ku boba baketekejile kya kine Byambo bya Lesa?

• Ñanyi bintu bimo byotwafwainwa kuba kumwesha lusanchilo lwa kitapisho kya Yesu?

• Mu ñanyi mashinda kitapisho kya Yesu mokitufwetela kala? Kino kitukwasha byepi umvwe twalomba kwi Yehoba lulekelo lwa mambo?

[Kipikichala pa peja 36]

Yesu wabujile baana banji ba bwanga kuba’mba bafwainwa kufunjisha bakwabo kulama mikambizho ya Lesa