Bantu Bonse Bafwainwa Kunemekwa

“Ino ntanda twafwainwa kwiyalula ke mpunzha yawama bingi, kya kuba’mba bantu bonse saka banemekwa.”—BYO BYAAMBILE NDAMAKYALO WA KU AMERICA AYE HARRY TRUMAN, SAN FRANCISCO, CALIFORNIA, U.S.A., APRIL 25, 1945.

BYONKA byalangulukilenga bantu bavula panyuma ya Nkondo ya kibiji ya Ntanda yonse, Ndamakyalo Truman naye walangulukilenga amba bantu bafwainwa kufunjilako ku bintu byaubiwenga kala kuba’mba balenge “ntanda ipya” muji munema wa kunemeka bantu bonse. Pano bino ke kya bulanda bingi mambo bintu kechi byo byo biji ano moba ne. “Bantu kechi babena kunemekwa” ne, mambo bantu bene kechi bo balengela kino kubiwa ne, ke mulwanyi wabo mukatampe.

Kine Kintu Kilengela Makatazho

Baibolo umutela uno mulwanyi amba Satana Diabola, kilengwa kya mupashi kibi, awo kufumatu ku ntendekelo uzhinauka lūsa lwa Lesa lwa kulama. Kufumatu kimye Satana kyo esambilenga ne Evwa mu bujimi bwa Edena, mulanguluko wanji ke wakulekesha bantu kwingijila Mulenga wabo. (Ntendekelo 3:1-5) Akilangulukaitu pa malwa o beletejile ba Adama ne Evwa kimye kyo bamukokejile Diabola! Byo babujile kukokela Muzhilo wa Lesa wa kubula kuja ku kichi kyo akanyishe ‘befile ku meso a Yehoba Lesa.’ Mambo ka? Adama waambile’mba: “Najikuchina mambo njitu mulekese, ko kufyama ko najikufyama.” (Ntendekelo 3:8-10) Bulunda bwa kwa Adama ne Shanji wa mwiulu kabiji ne byo emonanga aye mwine bwaalukile. Waumvwine bumvu kabiji kechi wakonsheshe kwimwesha ku meso a Yehoba ne.

Mambo ka Diabola o akebejile’mba mushingi wajinga na Adama apwe? Mambo muntu walengelwe mu kipasha kya Lesa, onkao mambo, Satana wakebelenga amba muntu obenga bintu byabula kufwainwa kuba’mba abulenga kumwesha lukumo lwa Lesa. (Ntendekelo 1:27; Loma 3:23) Kino kyo kyalengela bantu kubula kunemekwa. Byo aji “lesa wa panopantanda,” Satana ye ubena kulengela amba ‘muntu obenga bunkambo pa muntu mukwabo mu kumuyanjisha.’ (2 Kolinda 4:4; Musapwishi 8:9; 1 Yoano 5:19) Nanchi kino kibena kumwesha’mba bantu kuba banemekwa nenyi?

Yehoba Unemeka Bilengwa Byanji

Akilangulukai jibiji bwikalo byo bwajinga mu Edena ba Adama ne Evwa saka bakyangye kulenga mambo ne. Bajinga na kajo kavula, mingilo yawama, kabiji ne butuntulu bwa mubiji bwawama bulongo kya kuba’mba abo ne baana boba kechi bakonsheshe nangwa kufwa ne. (Ntendekelo 1:28) Bwikalo bwabo bonsetu bwamwesheshengatu patoka’mba kine Lesa watemwa kabiji wanemeka bantu.

Abya mulanguluko wa Yehoba wa kunemeka bantu waalukile kimye ba Adama ne Evwa kyo balengele mambo nyi? Ine. Wibanemekele byo baumvwine bumvu amba bajitu mulekese. Lesa mu butemwe bwanji wibalengejile “bivwalo bya biseba” ne kwibavwika mu mbunda mambo bavwajiletu mabula a mukuyu o balukile abo bene. (Ntendekelo 3:7, 21) Mu kifulo kya kwibashatu amba bomvwenga bumvu, Lesa wibanemekele.

Kabiji kulutwe na lwendo, kimye kya mukoka wa bena Isalela, Yehoba wibobilanga bingi lusa banabanshiwa, banabakazhi bafwilwa ne benyi. Javula bantu ba uno mutundu bo bamanyikwa bingi. (Masalamo 72:13) Kya kumwenako, kimye kya kunowa kajo, kwapa maolivi, ne mañanzañanza, bena Isalela bakambizhiwe kubula kubwela na kupupula kajo kashalangamo. Lesa wakambizhe’mba aka kajo kashalangamo ‘kakekale ke ka benyi, ne banabanshiwa, ne banabakazhi bafwilwa.’ (Mpitulukilo ya mu mizhilo 24:19-21) Umvwe ino mizhilo yalondelwa, yakepeshangako lulombo ne kulengela bayanji kwikala na mwingilo wa kwingila wawama.

Yesu Wanemekele Bantu

Byo ajinga panopantanda, Yesu Kilishitu Mwana Lesa, wanemekanga bingi bantu. Kya kumwenako, byo ajinga mu Ngalilea, muntu wajinga na mbumba waishile koaji. Kwesakana na Mizhilo ya Mosesa, pa kuba’mba bakwabo nabo babule kusambula kino kikola, muntu wajinga na mbumba wabijikilangatu kwalepa amba: “Ne wa muzhilo, ne wa muzhilo!” (Bena Levi 13:45) Pano bino, uno muntu byo ayilenga kwi Yesu kechi wabijikile kuba’mba amuyukishe ne. Wamulambijile Yesu panshi ne kumusashila amba: “Nkambo, kana mwaswa mwayuka kumbuka.” (Luka 5:12) Nga Yesu waubilepo byepi? Yesu kechi wamukajipijile uno muntu byo alajile Muzhilo, nangwa kumusula ne. Wamunemekele uno muntu wajinga na mbumba byo amukwachile ne kumwambila’mba: “Naswa; mubukwe.”—Luka 5:13.

Javula Yesu wamwesheshenga bulume bwanji bwa kubukañana kwakubula nangwa kukwata muntu ne, waambilangatu palepa. Pano bino pa kikye kimye wamukwachile awa muntu wa mbumba. (Mateo 15:21-28; Mako 10:51, 52; Luka 7:1-10) Awa muntu byo ‘akumbene mbumba,’ kwa kubula nangwa kuzhinauka ne papichile myaka yavula bingi kwakubula kumukwatapo ku muntu ne. Uno muntu byo aumvwinepo bulongo pa kumukwata! Wakebeshe bingi amba mbumba yanji ibukwe. Bino, jishinda Yesu jo amubukijilemo kine jamulengejile uno muntu kunemekwa bingi. Abya ne ano moba bantu bakonsha kunemekwa nyi? Umvwe ibyo, bakonsha kunemekwa byepi?

Jifunde Jaamba pa Kunemekañana

Yesu waambile jifunde janema bingi bantu bavula jo bamba’mba jo jafwainwa kwingijisha mu bwikalo bwa bantu. Waambile’mba: “Byonkabyo, bintu byonse byo musaka’mba, bantu betubile, ne anweba sa mwibobila byonkabya.” (Mateo 7:12) Jino Jifunde Jikatampe jilengela bantu kunemeka bantu bakwabo byonkatu nabo byo bakeba kunemekwa.

Kwesakana na mwapita bwikalo bwa bantu, kwingijisha jino jifunde kechi kintu kyapela ne. Muntu ye tusakutela amba Harold waamba’mba: “Naumvwanga bingi bulongo kunena bakwetu. Mu byambotu bicheche, nebalefulanga, ne kwibalengesha bumvu, kabiji kimo kimye bashalangatu na kujila.” Pano bino kwaishile kubiwa kintu kimo kyalengejile Harold kupimpula byubilo byanji. Waamba’mba: “Bakamonyi ba kwa Yehoba bavula baiyanga na kunsapwila. Aluno umvwe navuluka bintu bimo byonaubanga ne kwambila bakwetu, kindenga bingi bumvu. Bino Bakamonyi batwajijiletu na kwiya, kabiji monka muya moba, bukine bwa mu Baibolo bwafikile pa muchima kabiji bwandengejile kuleka byubilo bincha.” Lelo jino Harold ke mukulumpe mu kipwilo kya bwina Kilishitu.

Kya kumwenako kya kwa Harold kimweshatu patoka’mba kine “mambo a Lesa o omi, ne kwingila engila, kabiji atwisha kukila mapoko onse atwa kubiji, ne kusaba asaba kufika ne ku kwabanya kwa muchima ne mupashi, ne kwa manungi ne mukolokofwa, kabiji alondalonda ne kupima milanguluko ya michima ne mo yayila.” (Bahebelu 4:12) Mambo a Lesa aji na bulume bwa kufika pa muchima wa muntu ne kwalula ndangulukilo ne byubilo byanji . Kino kyo kilengela amba tunemekenga bakwetu ne kwibakwasha kechi kwibendeleka ne kwibasula ne.—Byubilo 20:35; Loma 12:10.

Bantu Bonse Bakanemekwanga

Muchima wa kukeba kunemeka bantu ye ulengela Bakamonyi ba kwa Yehoba kwisamba na bakwabo luketekelo lwawama luji mu Baibolo. (Byubilo 5:42) Kusapwila “mambo awama a lusekelo” ku bakwetu bantu jo jishinda ja kwibanemekelamo. (Isaya 52:7) Luno “lusekelo” lwavwangamo ne ‘kuvwala bumuntu bupya,’ ne ‘kwipaya bya ku mibiji’ bilengela kubula kunemeka bakwetu. (Kolose 3:5-10) Kabiji mwavwangwa ne nkebelo ya Yehoba ya kufumyapo byubilo bilengela bantu kubula kunemekwa, ne mwine ulengela bino aye Satana Diabola. (Danyela 2:44; Mateo 6:9, 10; Lumwekesho 20:1, 2, 10) Kimye ino ntanda kyo ‘ikakumbana maana a kuyuka Yehoba,’ bantu bonse po po bakanemekwanga.—Isaya 11:9.

Mwane kine tubena kwimutundaika namba muyuke bino bintu byo bikekala. Umvwe kemupwile pamo na Bakamonyi ba kwa Yehoba, mukatana kuba’mba kwingijisha mafunde a mu Baibolo kwitulengela kunemeka bakwetu. Kabiji mu kafunda Bufumu bwa Lesa byo bukaleta ‘ntanda ipya kabiji yawama,’ amo “bantu bonse mo bakanemekwanga” kikupu.

[Kitenguluzha/Kipikichala pa peja 6]

Kwikala Balumbuluka Kwibalengejile Kunemekwa

Kimye kya Nkondo ya kibiji ya Ntanda yonse, Bakamonyi ba kwa Yehoba kukila pa 2,000 bebatayile mu tuleya twa ba Nazi na mambo a lwitabilo lwabo. Byo aambilenga pa bulumbuluke bwabo, muntu wajinga kala mu kaleya mu Ravensbrück aye Gemma La Guardia Gluck washimikizha mu buku wanji wa My Story amba: “Kimye kimo bakapokola baambile’mba yense Ufunda Baibolo usakusankilapo lwitabilo lwanji ne kufwachika amba kine lwitabilo lwanji wilusankilapo tusa kumulekako kabiji kechi ukamanyikwapo jibiji ne.” Pa boba bakaine kufwachika Gemma wanembele’mba: “Basajilepo kumanama ne kupembelela ntanda ipya saka batekanya.” Nga mambo ka o baubijile bino? Magdalena waambiwapo ku ntendekelo ya mutwe wafumako, luno uji na myaka ya mu ma 80 washimikizha’mba: “Kwikala wakishinka kwi Yehoba kyo kyakijilepo kunema kukila kuba kintu kiji kyonse kyatama mu kukebatu kwikala na bumi. Twafwainwe kwikala balumbuluka pa kuba’mba tunemekwe.”a

[Tubyambo twa mushi]

[Kipikichala pa peja 5]

Yesu wanemekele boba bo abukile

[Kipikichala pa peja 7]

Bakamonyi ba kwa Yehoba banemeka bantu kupichila mu kwibasapwila “mambo awama a lusekelo”