Nanchi Mwanemeka Byauba Yehoba pa Kwimupokolola Nyi?
“Atotwe Nkambo, Lesa wa bena Isalela, Mambo wapesha bantu banji ne kwibaamwena bukuzhi.”—LUKA 1:68.
1, 2. Twakonsha kulondolola byepi mwatala lukatazho lo tubena kupitamo, kabiji mepuzho ka o tusakwisambapo?
FWANYIKIZHAI kuba’mba bemubika mu mwanya mu kipatela. Muji mu kibamba muji bantu bajitu na kikola kimo kipayañana kabiji kyabula muchi wa kwikibuka ne. Umvwe mwayuka’mba dokotala ubena kwesekesha na ngovu kukeba muchi, kino kimulengela kwikala na luketekelo. Ne anweba mwikala na muchima wa kukebesha kuyuka inge muchi bamutana. Pano juba jimo bemubula kuba’mba muchi bamutana! Dokotala watulukile yewo muchi waingijile na ngovu pa kuba’mba amutane. Nga anweba mwakonsha kumvwa byepi? Kwambatu kine, anweba ne bantu bakwabotu bavula mwakonsha kunemeka ne kusanchila yewo muntu wimulengela amba mupokololwe ku lufu.
2 Kino kintu kyakonsha kumweka nobe biselatu, pano bino ne atweba tuji mu luno lonka lukatazho. Atweba bonse pa muntu pa muntu tuji mu lukatazho lwakilamo kutama kukila ne lwaambiwapo kala. Tukebesha muntu wa kwitupokolola. (Tangai Loma 7:24.) Pa kuba’mba etupokolole, Yehoba wauba kintu kyanema bingi. Mwananji naye wipana bingi. Onkao mambo, twayai twisambe pa mepuzho ana. Mambo ka o tukebela kwitupokolola? Yesu waubile ka pa kuba’mba etupokolole? Nga Yehoba waubile ka? Kabiji twakonsha kumwesha byepi amba twanemeka kuno kupokololwa kwitubila Lesa?
Ene Mambo o Tukebela Kwitupokolola
3. Bundengamambo bwaesakana byepi na mwalo?
3 Kwesakana na kupesapesa kwaubiwe katatakatu papo, pa myalo yatama yaubiwapo kala mwapita bwikalo bwa bantu ke mwalo wa kipwizhipwizhi wajingako mu Spain mu 1918, waipaile bantu bavula bingi. Bikola bikwabo byashinta bingi. Byo kiji kuba’mba bantu bachechetu bo bakonsha kubela, bantu bafwa na mambo a uno mwalo bavula bingi.a Nangwa byonkabyo, pano kiji byepi inge twaesakanya bundengamambo ku uno mwalo? Vulukai byambo biji mu Loma 5:12 byaamba’mba: “Bundengamambo byo bwatwelele panopantanda ku muntu umo, ne lufu nalo lwatwelele na bundengamambo, kabiji byonkabyo ne lufu lwakumbene ku bantu bonse, mambo bonse balengele mambo.” Bantu bonse bakumbana na uno mwalo wa bundengamambo, mambo balenga mambo. (Tangai Loma 3:23.) Kabiji bantu banga bafwa na mambo a bundengamambo? Paulo wanembele’mba bundengamambo bwaleta lufu ‘ku bantu bonse.’
4. Yehoba wakebele’mba twikalenga myaka inga, kabiji uno mulanguluko wapusana byepi na wa bantu bavula lelo jino?
4 Bantu bavula lelo jino bamona bundengamambo ne lufu kuba’mba ke bintu byubiwa jonse ku bantu. Bakamwakotu kufwa bukiji, pano bamba’mba kechi bachina lufu lwiya na mambo a bukote ne. Kyapela bingi bantu kukana milanguluko ya Mulenga. Myaka ya bumi bwetu yakepa bingi kukila byafuukwile Yehoba amba twikalenga. Kafwako muntu waikalapo kala nangwatu “juba jimo” mwayila byo amona Yehoba ne. (2 Pe. 3:8) O ene mambo, Mambo a Lesa o aambila’mba bumi bwetu bwaipipatu byonka biji nsono ibula kubanda kuma nangwa nobe muya ye tupema. (Sala. 39:5; 1 Pe. 1:24) Twafwainwa kuvulukanga uno mulanguluko. Mambo ka? Inge twayuka biji kyokyo “kikola” kyo twakolwa, twakonsha kuyuka buneme bwa “kwitubuka,” ko kuba’mba lupulukilo lwetu.
5. Kintu ka kyo tukyangye kwikala nakyo na mambo a bundengamambo?
5 Pa kuba’mba tumvwishe mwatala bundengamambo bwetu ne bintu bifumamo, twafwainwa kwesekesha kuyuka bubi byo bwituba. Kino kyakonsha kukatazha bingi pa kutendeka mambo bundengamambo bwitwangata kintu kikyangye kwitumwekelapo kala ne. Ba Adama ne Evwa patanshi bajinga na bumi bwalumbuluka. Byo bajinga na milanguluko ne mubiji byalumbuluka, bafwainwe kuyuka bintu byo bafwainwenga kulangulukapo, ne byo baubilenga. Mu jino jishinda bakonsheshe kutwajijila kwikala na byubilo byawama saka baji bakalume ba Yehoba Lesa. Mu kifulo kya byobyo, baonawine kya bupe kyawama kya kwikala na bumi bwalumbuluka. Byo basajilepo kulenga mambo kwi Yehoba, baelele bwikalo bwabo ne bwa baana babo bo akebele Yehoba amba bekale. (Nte. 3:16-19) Kabiji beletejile abo bene ne atweba “kikola” kyatama bingi kyo tubena kwisambapo. Na mambo a kino, Yehoba wibakambwile. Pano bino kwi atweba, witupa luketekelo lwa kupokololwa.—Sala. 103:10.
Yesu byo Aubilepo pa Kuba’mba Etupokolole?
6, 7. (a) Yehoba wamwesheshe byepi patanshi amba kupokololwa kwetu kukakebewanga kitapisho kikatampe? (b) Twakonsha kufunjilako ka ku bitapisho byapaine Abela ne bashakulu bakwabo bajingako saka kukyangye kwikala Mizhilo?
6 Yehoba wayukile’mba kikakebewa kwipana bingi pa kuba’mba apokolole baana ba ba Adama ne Evwa. Mu bungauzhi bwanembwa mu Ntendekelo 3:15, tufundamo kintu kyakebewenga pa mambo a kupokololwa. Yehoba wafwainwe kupana ‘lukunwa,’ mupokolweshi, awo juba jimo ukachakakanya Satana ne kumwipaya. Nangwa byonkabyo, uno mupokolweshi wafwainwe kumanama mu kuya kwa moba, ne kwikala na kilonda kya bukifwanyikizho ku kashiko kanji. Kino kyaumvwanyika nobe misongo ikozha mubiji, pano kyatala mwepi? Nga uno Watongolwa wa Yehoba wafwainwe kuchinchika ka?
7 Pa kuba’mba apulushe bantu ku bundengamambo, uno mupokolweshi wafwainwe kunengezha jishinda ja kufuchilamo mambo, jishinda ja kupwanañenamo bantu ne Lesa ku bintu biya na mambo a bundengamambo. Bino bintu byavwangamo ka? Patanshitu, kyamwekele kuba’mba kukakebewanga kitapisho. Kimye muntu mutanshi wakishinka aye Abela kyo apaine nyama wa kitapisho kwi Yehoba, Lesa watambwijile kitapisho kyanji. Palutwe kacheche, bano bashakulu bajinga na moyo wa kwakamwa Lesa nabiji ba Nowa, Abalahama, Yakoba ne Yoba nabo bapaine bino byonka bitapisho byatokesheshe Lesa ku muchima. (Nte. 4:4; 8:20, 21; 22:13; 31:54; Yoba 1:5) Byo papichile myaka yavula, Mizhilo ya Mosesa yalengejile bantu kuyukisha bya kupana bitapisho.
8. Ñanga mukatampe waubanga ka pa Juba ja Kufuchilamo Mambo?
8 Pa bitapisho byakilamo kunema byakebewanga mu Mizhilo ke byobya byapanwanga pa Juba ja Kufuchilamo Mambo. Pa joja juba, ñanga mukatampe waubangapo biyukilo bimo. Wapananga bitapisho kwi Yehoba bya kulekelwa mambo, patanshi bya boba ba mu jibumba ja bañanga, kepo ne boba ba mu mitundu babujile kwikala bañanga. Ñanga mukatampe watwelanga Mwine Mwazhijisha mu kibamba kya tente wa lusambakeno nangwa mu nzubo ya Lesa, mambo ye yenka watwelangamo pa jonka jino juba jimo mu mwaka. Inge watwela, wasupilanga mashi a bitapisho pa jikwachi ja lulayañano. Peulu ya jino jikwachi jazhila kimo kimye paikalanga jikumbi jitoka, jaimenangako Yehoba Lesa.—Lupu. 25:22; Levi. 16:1-30.
9. (a) Pa Juba ja Kufuchilamo Mambo, ñanga mukatampe waimenangako ka, kabiji bitapisho byo alambulanga byaimenangako ka? (b) Nga kutwela kwa ñanga mukatampe Mwine Mwazhila kwaimenangako ka?
9 Mutumwa Paulo watundaikilwe na mupashi kusolola mwatajile byobya biyukilo byaubiwenga. Walumbulwile amba ñanga mukatampe waimenangako Mesiasa, aye Yesu Kilishitu, kabiji kupana bitapisho kwaimenangako lufu lwa bukitapisho lwa kwa Kilishitu. (Hebe. 9:11-14) Akya kitapisho kyalumbuluka kyo kyafwainwe kufuta mambo a mabumba abiji a bantu, ko kuba’mba jibumba ja bañanga ba kwa Kilishitu ba 144,000 balongo bashingwa na mupashi kabiji ne ‘mikooko ikwabo.’ (Yoa.10:16) Inge ñanga mukatampe watwela Mwine Mwazhijisha, waimenangako Yesu byo atwelele mwiulu na kupana kwi Yehoba Lesa buneme bwa kitapisho kya bukuzhi.—Hebe. 9:24, 25.
10. Bungauzhi bwa mu Baibolo bwamwesheshe amba bi ka bikamumwekela Mesiasa?
10 Kya kine, kupokololwa kwa baana ba kwa Adama ne Evwa kwavwangilemo byavula. Mesiasa wafwainwe kupana bumi bwanji ke kitapisho! Bangauzhi baambiwapo mu Binembelo bya Kihebelu balumbulwile buno bukine mu jishinda jaumvwanyika. Kya kumwenako, ngauzhi Danyela waambile mu kushinkamika amba ‘Mushingwa, Mfumu’ “bakamwipaya,” mu “kufuchila bubi.” (Da. 9:24-26) Isaya waambijile jimo amba Mesiasa bakamukana, kumumanyika ne kumwipaya, nangwa kumwasa, pa mambo a bumbulwakoloka bwetu.—Isa. 53:4, 5, 7.
11. Mu ñanyi mashinda Mwana Yehoba mo afuukwijile kwipana bukitapisho mu kwitupokolola?
11 Saka akyangye kwiya panopantanda, Mwana Lesa yenkawa umo wayukile bintu byo afwainwe kupitamo pa kuba’mba tupokololwe. Bafwainwe kumumanyika kyatama bingi ne kumwipaya. Shanji byo amubujile buno bukine, abya wachiine nangwa kusatuka nyi? Ine, wanekenejile na muchima yense ku mukambizho wa Shanji. (Isa. 50:4-6) Po pamotu ne kimye kyo ajinga panopantanda, Yesu wakokejile ne kuba kyaswa muchima wa Shanji. Mambo ka? Wakumbwile na bino byambo bya kuba’mba: “Nebatemwa Batata.” Kabiji wakumbwile’mba: “Ka paji muntu uji na butemwe bwakila bo buno ne, amba muntu elele balunda nanji mweo wanji.” (Yoa. 14:31; 15:13) Onkao mambo, kupokololwa kwetu kwaubiwa kikatakata na mambo a butemwe bwa Mwana Yehoba. Nangwa kya kuba wapaine bumi bwanji bwalumbuluka bwa bumuntu, watemenwe bingi kuba bino mu kwitupokolola.
Yehoba byo Aubilepo pa Kwitupokolola
12. Bukuzhi bumwesha kyaswa muchima wa kwa ñanyi, kabiji mambo ka o ebupanyijile?
12 Yesu kechi ye Mwine wafuukwile amba kitapisho kya bukuzhi kipanwe nangwa kuyuka byo kyafwainwe kupanwa ne. Bino kupokololwa mu jino jishinda ko kwajinga nkebelo ikatampe ya kyaswa muchima wa Yehoba. Mutumwa Paulo wamwesheshe kuba’mba kyakusokelapo bitapisho kyajinga mu nzubo ya Lesa, kyaimenejilengako nkebelo ya Yehoba. (Hebe. 10:10) Onkao mambo, kupokololwa kwetu na mambo a kitapisho kya Kilishitu kyo kintu kitanshi kyanemesha kwi Yehoba. (Luka 1:68) Kyo kyaswa muchima wanji kyalumbuluka ne butemwe bwanji bukatampe bo atemwa bantu.—Tangai Yoano 3:16.
13, 14. Kya kumwenako kya kwa Abalahama kyakonsha kwitukwasha byepi kunemeka Yehoba byo etubila?
13 Yehoba waubilepo ka pa kuba’mba amweshe butemwe bwanji kwi atweba mu jino jishinda? Kyashupa bingi kwi atweba pa kuba’mba tumvwishe kino. Nangwa byonkabyo, kuji jishimikila ja mu Baibolo jakonsha kwitukwasha kuyuka mwatala kino. Yehoba waambijile mwanamulume wa kishinka aye Abalahama kuba kintu kyakatezhe bingi, kya kupana mwananji Izaka ke kitapisho. Pano Abalahama wajinga nsemi wa butemwe. Yehoba wamwambijile pa mambo a Izaka amba “mwanobe, yenkawa ye watemwisha.” (Nte. 22:2) Nangwa byonkabyo, Abalahama wamwene’mba kuba kyaswa muchima wa Yehoba kyo kyakijilemo kunema kukila butemwe bwanji pe Izaka. Abalahama wakokejile. Nangwa byonkabyo, Yehoba kechi walekele Abalahama kuba kintu aye mwine Yehoba kyo afwainwe kuba juba jimo ne. Lesa watumine malaika na kumukanya Abalahama saka akyangye kutapisha mwananji. Abalahama wakebeshe bingi kukokela Lesa mu lolwa lweseko lwakatezhe kya kuba waketekejile amba ukamumona mwananji jibiji inge bamusangula. Bino wajinga na luketekelo lwakosa kuba’mba Lesa ukamusangula. Kya kine, Paulo waambile’mba Abalahama wamutambwile jibiji Izaka mu lusanguko “nobe mu kifwanyikizho.”—Hebe. 11:19.
14 Abya mwakonsha kufwanyikizha Abalahama byo kyamukolele ku muchima byo anengezhezhenga kupana mwananji bukitapisho nyi? Kintu kyapichilemo Abalahama kimwesha Yehoba byo apaine bukitapisho ‘Mwananji ye atemwisha.’ (Mat. 3:17) Nangwa byonkabyo vulukai amba Yehoba aye kyakijilemo ne kumukola ku muchima. Aye ne Mwananji bajingatu pamo bonse pa myaka ya kukankalwa kubala. Mwananji wasekejile mu kwingila ne Shanji pamo nobe ‘Sendwe mwine’ kabiji wajinga wa Kumwambilako, ye “Mambo.” (Mana. 8:22, 30, 31; Yoa. 1:1) Kechi twakonsha kuyuka Yehoba byo achinchikile kimye Mwananji kyo bamumanyikilenga, kumwendeleka ne kumwipaya nobe kapondo ne. Yehoba wipaine bingi pa kwitunengezhezha kuba’mba tupokololwe! Pano twakonsha kumwesha byepi amba twanemeka kuno kupokololwa?
Mwakonsha Kumwesha Byepi Amba Mwanemeka Kuno Kupokololwa?
15. Yesu wapwishishe byepi kupana mfuto ikatampe ya mambo, kabiji kino kyaleta buwame ka?
15 Yesu wapwishishe kupana ino mfuto ikatampe ya mambo panyuma ya kumusangwila mwiulu. Byo bakwatankene jibiji na Shanji, wapaine kwi aye buneme bwa kitapisho kyanji. Palondejile mfweto ikatampe. Jishinda ja kwitulekelako mambo jashinkukile, patanshi ku bundengamambo bwa balongo ba kwa Kilishitu bashingwa, kepo ne ku “ba panopantanda ponse.” Na mambo a kino kitapisho, lelo jino bonse balapila kya kine ku bundengamambo bwabo ne kutendeka kumulondela kya kine Kilishitu bakonsha kusekela pa kwikala balunda nanji Yehoba Lesa. (1 Yoa. 2:2) Nga anweba kino kimulamata byepi?
16. Twakonsha kulondolola byepi ene mambo o twafwainwa kusanchila pa byo etupokolola Yehoba?
16 Twayai twambe jibiji pa kya kumwenako kyo twakwambapo pa kutendeka. Dokotala watuluka muchi wa kikola wakonsha kusolomoka balwazhi baji mu mwanya pamo ne anweba ne kwamba’mba: Mulwazhi usakwitaba kumupa muchi ne kulondela bya kumwingijisha usakukosa. Pano kyakonsha kwikala byepi inge kya kuba balwazhi bakwenu bavula bakana kulondela bibambila dokotala, ne kwamba’mba kibashupa kutoma muchi nangwa kulondela jishinda jo bebabula? Nanchi ne anweba mwakonsha kulondela byo baamba, nangwa kya kuba mwajinga na bishinka bya kuba’mba awo muchi wingila nyi? Ine! Kwa kubula nangwa kuzhinaukatu ne, mwakonsha kumusanchila pa yewo muchi ne kulondela bulongo bimukambizha dokotala, kampe ne kubulakotu bakwenu byo mwafuukulapo. Ne atweba twafwainwa ne kukizhamo pa muntu pa muntu kumwesha Yehoba byo twamusanchila pa kwitupokolola kupichila mu kitapisho kya bukuzhi bwa Mwananji.—Tangai Loma 6:17, 18.
17. Mu ñanyi mashinda mo mwakonsha kumweshesha amba mwasanta pa bimubila Yehoba pa kwimupokolola?
17 Inge tumusanchila Yehoba ne Mwananji pa byo bauba pa kuba’mba betupokolole ku bundengamambo ne lufu, tukekimwesha kino. (1 Yoa. 5:3) Tukebikishako kuleka muteeto wetu wa kulenga mambo. Kechi tukalengelangamotu mambo kya luputu ne kwikala bwikalo bwa bukakongolo mutoma kubiji ne. Kwikala bwikalo bwa uno mutundu kyo kimotu ne kwamba’mba kechi tusanta pa bukuzhi bwetu ne. Mu kifulo kya byobyo, tukamwesha byo twasanta kupichila mu kwingila na ngovu ne kwikala balunda bawama na Lesa. (2 Pe. 3:14) Tukamwesha amba twasanta kupichila mu kubulako bantu pa luketekelo lwetu lwawama lwa kupokololwa, pa kuba’mba nabo bakekale na bulunda bwawama ne Yehoba ne kwikala na luketekelo lwa kimye kya kulutwe kya myaka ne myaka. (1 Timo. 4:16) Kya kine, twafwainwa kwibikishako kupana kwi Yehoba ne Mwananji kimye ne bulume bwetu mu kwibatota! (Mako 12:28-30) Akikilangulukaipotu kino! Twakonsha kuketekela kimye kya kulutwe kyo baketubuka bulongo ku bundengamambo bwetu. Twakonsha kwikala bwikalo bwalumbuluka bwa myaka ne myaka monka mwakebejile Lesa, na mambo a bintu byonse byo etubila Yehoba pa kwitupokolola!—Loma 8:21.
[Tubyambo twa mushi]
a Mwalo wa kipwizhipwizhi wa ku Spain bamwambapo kuba’mba wabelekele bantu kukila pa kichika kya ntanda yonse pa kyokya kimye. Pano twishi twa kino kikola kechi twaipaishetu bantu bavula ne. Kupusanako na kino, kikola kya Ebola kechi kyumvwanyika umvwanyika ne, pano bino bantu babelapo kala kino kikola, bavula bafwa bingi.
Musakukumbula’mba Ka?
• Mambo ka o mubena kukebewa kwimupokolola bukiji bukiji?
• Muchima wa kwa Yesu wa kwipana wimulengela kuba ka?
• Mumvwa byepi pa mambo a bupe bwa bukuzhi bwapana Yehoba?
• Mwatundaikwa kuba ka pa mambo a lunengezho lwa Yehoba lwa kwimupokolola?
[Kipikichala pa peja 27]
Pa Juba ja Kufuchilamo Mambo, ñanga mukatampe wa bena Isalela po po aimenangako Mesiasa
[Kipikichala pa peja 28]
Muchima wa kwipana wajinga ne Abalahama wa kupana mwananji witufunjisha byavula pa mambo a kitapisho kikatampe kyapana Yehoba