Yesu Wamwesheshe Bantu Bya Kwipelula
“Nemushila mwakulondela, byonka byo nauba kwi anweba, ne anweba mwafwainwa kubanga byonka bino.”—YOA. 13:15.
MUSAKUKUMBULA’MBA KA?
Mwana Lesa wamwesheshe byepi kwipelula saka akyangye kwiya pano pa ntanda?
Byo ajinga pano pa ntanda, Yesu wamwesheshe byepi kwipelula?
Ñanyi bintu byawama byafuma mu kwipelula kwa kwa Yesu?
1, 2. Bufuku bwapeleleko bwa bwikalo bwanji pano pa ntanda, ñanyi lufunjisho Yesu lo afunjishe batumwa banji?
BUFUKU bwapeleleko bwa bwikalo bwanji pano pa ntanda, Yesu wajinga na batumwa banji mu kibamba kya peulu mu Yelusalema. Kimye kyo bajinga na kijiilo kya mabanga, Yesu waimene ne kuvula bivwalo byanji bya peulu ne kwibitula pa mbaji. Kabiji wabwelele wanyinga mu lubunda kisapi kya kwishimunako. Panyuma ya bino, wabikile mema mu nsanyi ikatampe ne kutatula kovwa ku maulu a baana banji ba bwanga ne kwiashimuna na kisapi kya kwishimunako. Kepo abwelele wavwala ne kivwalo kyanji kya peulu. Mambo ka Yesu o aingijile uno mwingilo wa panshi?—Yoa. 13:3-5.
2 Yesu mwine walumbulwile’mba: “Nanchi mwakwatakanya kintu kyo nemubila nyi? . . . Umvwe amiwa byo nji Nkambo ne Mufunjishi, nemovwa ku maulu, ne anweba mwafwainwa kwiovwanga ku maulu anwe bene na bene. Mambo nemushila mwakulondela, byonka byo nauba kwi anweba, ne anweba mwafwainwa kubanga byonka bino.” (Yoa. 13:12-15) Byo epaine kwingila uno mwingilo wa panshi, Yesu wafunjishenga batumwa banji lufunjisho lo bakonsheshe kubula kulubamo kabiji lwakonsheshe kwibatundaika kwikala bepelula mu bwikalo bwabo.
3. (a) Yesu wamwesheshe byepi buneme bwa kwipelula pa bimye bibiji? (b) Mu uno mutwe tusakwisamba pa ka?
3 Kimye Yesu kyo aovwele maulu a batumwa, kechi kyo kyajinga kimye kitanshi kya kwamba pa buneme bwa kwipelula ne. Pa kimye kikwabo batumwa bamo byo bamwesheshe muchima wa kwikyombesha, Yesu waletele mwana wa mucheche ne kumwimika ko aji, ne kwibambila’mba: “Yense utambwila uno mwana mucheche pa mambo a jizhina jami, wantambwila ne amiwa kabiji yense untambwila amiwa watambwila ne yewa wantumine. Mambo yense wipelula mwine mwi anweba ye mukulumpe.” (Luka 9:46-48) Byo ayukile amba Bafaliseo bakebanga bingi kutumbalala, Yesu waambile’mba: “Yense witumbijika aye mwine bakamupelula, pakuba yense wipelula mwine bakamutumbijika.” (Luka 14:11) Kino kibena kumweshatu patoka’mba, Yesu ukeba baana banji ba bwanga kwipelula, ko kuba’mba kukoka muchima, kechi kwitota ne kwilundumika ne. Pano twayai twisambe pe Yesu byo amwesheshe kwipelula ne byo twafwainwa kulondela byo aubanga. Kabiji tusakumona kino kyubilo byo kyakonsha kwitukwasha ne kukwasha bakwetu.
‘KECHI NAALULUKILE NE KUMUVUNDAMINA NE’
4. Mwana Lesa wipelwile byepi kimye kyo ajinga mwiulu?
4 Mwana Lesa yenkawa umo wipelwile nangwatu kimye kyo ajinga mwiulu saka akyangye kwiya pano pa ntanda. Yesu waikele ne Bashanji mwiulu myaka ya kukankalwa kubala. Buku wa mu Baibolo wa Isaya waamba pa bulunda bwakosa uno Mwana bo ajinga nabo ne Bashanji amba: “Aye Nkambo Yehoba wampa amiwa lujimi wa bafunda, amba ngyuke mwa kumwambila awa wakoka bya kumukosesha. Aye umbusha pa juba pa juba lukelo, ubusha matwi ami amba ñumvwenga byonka byo bomvwa bafunda. Aye Nkambo Yehoba washinkwile matwi ami, ne amiwa kechi nalengulwile ne, nangwa kwaluluka ne kumuvundamina ne.” (Isa. 50:4, 5) Mwana Lesa wipelwile ne kuta muchima ku byamufunjishenga Yehoba. Wakebeshenga bingi kufunda kwi Lesa wa kine. Yesu wimwenejile kwipelula kwa Yehoba ne lusa lo aubijile bantu bandengamambo.
5. Byo aji Mikela malaika mwine mukatampe, Yesu wamwesheshe byepi kwipelula ne kutekanya kimye kyo bekatezhenga na Diabola?
5 Kechi bilengwa byonse bya mwiulu bipelwile byonka bipelwile Mwana Lesa ne. Mu kifulo kya kukeba kufunda kwi Yehoba, malaika waishile kutelwa’mba Satana Diabola wamwesheshe byubilo byapusana na kwipelula, ko kuba’mba kwinemeka ne kwitota, kabiji kyapeleleko, wasatukijile Yehoba. Pano bino, Yesu kechi wijizhañenyenga pa kifulo kyo ajinga nakyo mwiulu nangwa kukeba kwitumbijika aye mwine ne. Byo aji Mikela malaika mwine mukatampe, Yesu kechi witumbijikile aye mwine kimye kyo “atobokelenga na Diabola ne kwipachika nanji pa mambo a mubiji wa Mosesa” ne. Mu kifulo kya kuba byobyo, Mwana Lesa wipelwile ne kutekanya. Wapembejile Yehoba aye Mutonyi Mukatampe wa bilengwa byonse kuba’mba apwishe luno lukatazho monka mo akebejile kabiji pa kimye kyanji.—Tangai Yuda 9.
6. Yesu wamwesheshe byepi kwipelula pa kuswa mwingilo wa kwikala Mesiasa?
6 Byo akijinga mwiulu, Yesu wafunjile bintu byavula bingi kuvwangako ne bungauzhi bwaambilenga pa Bumesiasa bwanji pano pa ntanda. Onkao mambo, wayukijile jimo amba ukapita mu bintu byatama. Pano bino, Yesu waswile kwiya pano pa ntanda ne kufwa byo ajinga Mesiasa walaiwe. Mambo ka? Byo aambilenga pa buneme bwa kwipelula kwa Mwana Lesa, mutumwa Paulo wanembele’mba: “Nangwa kya kuba wajinga nobe Lesa, kechi walangulukile amba kwesakana na Lesa kyo kintu kyo afwainwe kukakachila ne. Bino Yesu washile bintu byonse byo ajinga nabyo ne kwaluka nobe muzha kabiji waikele ke muntu.”—Fili. 2:6, 7.
BYO AJINGA MUNTU, “WIPELWILE MWINE”
7, 8. Yesu wipelwile byepi kimye kyo ajinga mwanyike ne kimye kyo aingijilenga mwingilo wanji pano pa ntanda?
7 Mutumwa Paulo wanembele’mba: “[Yesu] byo aalukile ke muntu, wipelwile mwine ne kukokela kufikatu ne ku lufu lwa pa kichi kya lumanamo.” (Fili. 2:8) Kufumatu ku bwanyike, Yesu wamwesheshe bantu bya kwipelula. Nangwa kya kuba bamukomeshe ku bansemi bambulwa kulumbuluka, abo ba Yosefwa ne Maliya, Yesu “watwajijile na kwibanekenena.” (Luka 2:51) Kino ke kyakumwenako kyawama bingi ku baana kabiji Lesa ukebapesha umvwe kebakokele bansemi babo na muchima wabo yense.
8 Byo akomene, Yesu wipelwile kupichila mu kukebesha kuba kyaswa muchima wa Yehoba kechi kyaswa muchima wanji ne. (Yoa. 4:34) Kimye kyo aingijilenga mwingilo wanji, Yesu Kilishitu waingijishanga jizhina ja Lesa ne kukwasha bantu bajinga na michima ya kishinka kwikala na maana a kuyuka byubilo bya Yehoba ne ene mambo o alengejile bantu. Kabiji Yesu waubanga bintu byo afunjishanga bantu pe Yehoba. Mu lulombelo lo afunjishe baana banji ba bwanga, kintu kitanshi kyatongwele Yesu ke kya kuba’mba: “Tata wetu wa mwiulu, jizhina jenu jizhile.” (Mat. 6:9) Onkao mambo, Yesu wakambizhe baana banji ba bwanga kuta muchima pa kuzhijika jizhina ja Yehoba. Mambo naye byo byo aubile. Ku mpelo ya mwingilo wanji pano pa ntanda, Yesu waambile mu lulombelo lwanji kwi Yehoba amba: “Nejiyukanyikisha jizhina jenu kwi abo [batumwa] kabiji nkejiyukanyikisha.” (Yoa. 17:26) Kabiji mu mwingilo wanji yense, Yesu watumbijikanga Yehoba pa bintu byonse byo aingijilenga pano pa ntanda.—Yoa. 5:19.
9. Ñanyi kintu kyaawile Zekaliya pe Mesiasa, kabiji Yesu wafikizhe byepi buno bungauzhi?
9 Zekaliya waawile pe Mesiasa amba: “Sekela kingitu obewa mwanamukazhi Ziona! Bijika obewa mwanamukazhi Yelusalema! Tala, mfumu wobe awa ubena kwiya ko uji; waoloka, kabiji ye kashinde, wakoka muchima, kabiji waikala pa mbongolo, po pa kitubala wa mbongolo.” (Zeka. 9:9) Akino kyafikile kimye Yesu kyo atwelele mu Yelusalema, Kijiilo kya Lupitailo kya mu 33 C.E. saka kikyangye kutendeka. Jibumba ja bantu jaanshikilenga bivwalo bya peulu ne mapambo a bisonga mu mukwakwa. Mu muzhi yense kyaubile ne nchuu kimye Yesu kyo atwelelenga. Nangwatu pa kikye kimye bantu po bamutakaikile nobe Mfumu, Yesu wipelwile.—Mat. 21:4-11.
10. Yesu wamwesheshe ka byo atwajijile kwikala wa kishinka kufika ne ku lufu?
10 Mu bwikalo bwanji bonse bwa pano pa ntanda, Yesu Kilishitu watwajijile kwipelula ne kukokela kufikatu ne kimye kya lufu lwanji lwa pa kichi kya lumanamo. Mu jino jishinda, wamwesheshe patoka kuba’mba bantu bakonsha kutwajijila kwikala bakishinka kwi Yehoba nangwa kya kuba bapita mu meseko akatampe. Kabiji Yesu wamwesheshe amba Satana wabepele byo aambile’mba bantu bengijila Yehoba na mambo a bintu byo ebapa. (Yoba 1:9-11; 2:4) Bukishinka bwa kwa Kilishitu bwalengejile bumfumu bwa Yehoba kubinga kabiji bwamwesheshe kuba’mba bukalama bwa Yehoba bo bwawama. Kwa kubula nangwa kuzhinaukatu ne, Yehoba wasangalele bingi pa kumona bukishinka bukatampe bwa Mwananji wipelwile.—Tangai Byambo bya Mana 27:11.
11. Kitapisho kya bukuzhi bwa Yesu Kilishitu kyalengejile bantu ba lwitabilo kwikala na ñanyi luketekelo?
11 Yesu byo afwile pa kichi kya lumanamo, wapaine bukuzhi bwa kukuula bantu ku bundengamambo ne lufu. (Mat. 20:28) Na mambo a kino, Yehoba wakonsha kwitulekelako mambo etu kwesakana na mizhilo yanji yaoloka ne kulengela bantu kwikala myaka ne myaka. Paulo wanembele’mba: “Byonkabyo ne lubingisho luleta bumi nalo lwaishile ku bantu bonse mu bololoke bwa umo.” (Loma 5:18) Lufu lwa Yesu lo lwalengela bena Kilishitu bashingwa kwikala na luketekelo lwa kukekala na bumi bwa kubula kufwa kabiji ne “mikooko ikwabo” kwikala na bumi bwa myaka pano pa ntanda.—Yoa. 10:16; Loma 8:16, 17.
AMIWA “NAKOKA MUCHIMA”
12. Yesu wamwesheshe byepi kukoka muchima ne kwipelula mu byo aubanga na bantu bambulwa kulumbuluka?
12 Yesu waichile bonse “basulwila ne kunemenwa” kuba’mba beye kwi aye. Waambile’mba: “Sendai kikonkoji kyami ne kufunda kwi amiwa, mambo ne kimote kabiji nakoka muchima, ne michima yenu ikakokoloka.” (Mat. 11:28, 29) Na mambo a kwipelula ne bukimote bwanji, Yesu waumvwinanga bantu bambulwa kulumbuluka lusa ne kwibobila byawama kwa kubula misalululo. Kechi wakebanga’mba baana banji ba bwanga bobenga bintu byo bakonsha kukankalwa kuba ne. Wibatakaikanga ne kwibatundaika. Kechi wibalengelanga kumvwa nobe batutu nangwa babula kunema ne. Yesu kechi washinchile nangwa kukanama ne. Pakuba wabujile baana banji ba bwanga amba inge bafwenya kwipi ne aye ne kulondela mafunjisho anji bakakokoloka, mambo kikonkoji kyanji kyapela kabiji ne byo ebambijile kusenda kechi byakatezhe ne. Bantu bonse, banabalume ne banabakazhi, bakulumpe ne banyike, bonsetu bamukasulukilanga.—Mat. 11:30.
13. Yesu waubijile byepi lusa bayanji?
13 Yesu waumvwijile lusa bena Isalela mambo bajinga bayanji kabiji wibakwashishe ne kwibobila bintu byo bakajilwe. Byo afuminenga mu Yeliko, wataine bampofu babiji, Batemesa ne mulunda nanji. Bano bampofu batwajijile na kubijika kwi Yesu amba ebakwashe, pano jibumba jibakambizhe amba bazhindamepo. Yesu wakonsheshe kwibavulama bano bampofu. Mu kifulo kya kuba byobyo, wibechile ko aji kabiji na mambo a lusa wibalabishe meso abo. Yesu walondejilenga Shanji aye Yehoba kupichila mu kwipelula ne kubila lusa bandengamambo.—Mat. 20:29-34; Mako 10:46-52.
“YENSE WIPELULA MWINE BAKAMUTUMBIJIKA”
14. Nga mu kwipelula kwa kwa Yesu mwafuma ñanyi mapesho?
14 Kwipelula kwa kwa Yesu Kilishitu kuleta bingi lusekelo ne mapesho ku bantu. Yehoba wasekejile bingi pa kumona Mwananji ye atemwa walondela kyaswa muchima wanji. Batumwa ne baana ba bwanga baumvwanga bulongo na mambo a bukimote ne kukoka muchima kwa kwa Yesu. Byo aubanga, byo afunjishanga, ne kwibatundaika bibalengejile kukosesha bulunda bwabo na Lesa. Na mambo a kwipelula kwanji, bayanji bamwenejilemo bingi, mambo wibakwashishenga, kwibafunjisha ne kwibatundaika. Bantu bonse baji na luketekelo mu kitapisho kya bukuzhi bwa Yesu, bakamwenamo mapesho myaka ne myaka.
15. Yesu wamwenejilemo byepi mu kwipelula?
15 Nga kwi Yesu kyajinga byepi? Nanchi kwipelula kwanji kwamulengejile kumwenamo nyi? Ee, mambo Yesu wabujile baana banji ba bwanga amba: “Yense wipelula mwine bakamutumbijika.” (Mat. 23:12) Paulo waambile kuba’mba kino kyo kyamwekele kwi Yesu. Waambile amba: “Lesa kyo kyo amupela [Yesu] kifulo kikatampe ne jizhina jakila mazhina onse kuba amba mu jizhina ja Yesu muntu yense akafukame, bonse baji mwiulu ne baji pano pa ntanda ne boba baji munshi ya ntanda, kabiji muntu yense wafwainwa kumwesha patoka amba Yesu Kilishitu ye Nkambo mu kumuletela lukumo Lesa Tata.” Na mambo a kuba Yesu wipelwile ne kwikala wakishinka pano pa ntanda, Yehoba Lesa wamutumbijikile ne kumupa lūsa lwa pa bilengwa byonse mwiulu ne pano pa ntanda.—Fili. 2:9-11.
YESU UKENDA MU “BUKINE NE BUKIMOTE”
16. Ki ka kimwesha kuba’mba Mwana Lesa ukatwajijila na kwipelula?
16 Mwana Lesa ukatwajijila na kwipelula. Kwamba pe Yesu byo akoba balwanyi banji kimye byo aji mfumu mwiulu, nyimbi wa masalamo waambijile jimo amba: “Mu buneme bwenu endainga ne kushukwa, Na mambo a bukine, ne bukimote, ne bololoke.” (Sala. 45:4) Pa Amagedonyi Yesu Kilishitu ukazhikijila boba bepelula kabiji batemwa bukine ne bololoke. Pano ki ka kikamweka ku mpelo ya Bukalama bwa Myaka Kiumbi kimye Mfumu wa Bumesiasa kyo “akafumyapo makafulumende onse, lūsa lonse ne bulume bonse”? Nanchi ukamwesha kwipelula nyi? Ee, mambo “ukalubula bufumu kwi Lesa wanji kabiji Shanji.”—Tangai 1 Kolinda 15:24-28.
17, 18. (a) Mambo ka o kyanemena ku bakalume ba Yehoba kwikala bepelula byonka byajinga Yesu? (b) Mu mutwe walondelapo tukesamba pa ka?
17 Nga atweba kiji byepi? Nanchi tukalondela mu ngayo ya kwa Yesu ne kwikala bepelula nyi? Abya tukapuluka kimye Mfumu Yesu Kilishitu kyo akeya na konauna babi pa Amagedonyi nyi? Na mambo a kuba Yesu wenda mu bukimote, bukine ne bololoke, ukapulushatu bonka baoloka kabiji bepelula. Pa kuba’mba tukapuluke, twafwainwa kwipelula. Kabiji byonkatu kwipelula kwa kwa Yesu byo kwalengejile aye mwine ne bakwabo kumwenamo, ne atweba tukamwenamo bingi inge twaikala bepelula.
18 Ki ka kyakonsha kwitukwasha kwikala bepelula byonka byajinga Yesu? Twakonsha kwibikako byepi kwikala bepelula nangwa kya kuba tubena kupita mu makatazho? Ano o mepuzho o tukesambapo mu mutwe walondelapo.
[Bipikichala pa peja 12]
Twakonsha kumwenamo byepi mu kwipelula byonka byajinga Yesu?
[Kipikichala pa peja 13]
Yesu wajinga wakumwenako wawama mu kubila bantu lusa