BUTALA BWA MABUKU BWA PA INTANETI
Kyamba kya Usopa
BUTALA BWA PA INTANETI
Kikaonde
Pa kukebela
  • Bisopelo
  • BAIBOLO
  • MABUKU
  • KUPWILA
  • w01 12/1 pp. 8-13
  • Yehoba Witufunjisha Kubala Moba Etu

Vidyo ufwamo.

Yakana kushinkuka.

  • Yehoba Witufunjisha Kubala Moba Etu
  • Kyamba kya Usopa—2001
  • Tumitwe tucheche
  • Byambo Bipashako
  • Yehoba—‘Momo Twaikala’
  • Kimye Kyonse Yehoba Wikokozha Kwitukwasha
  • Yehoba Witukwasha “Kubala Moba Etu”
  • Bibusa bya Yehoba Bituletela Lusekelo
  • Twayai Tutwajijile Nakubala Moba Etu
  • Bishinka Bikatampe Kufuma mu Buku wa Busatu ne wa Buna wa Masalamo
    Kyamba kya Usopa—2006
  • Yehoba Kyo Kyetu Kya Kwikalamo
    Kyamba kya Usopa—2013
  • Yehoba Wimuta Muchima
    Kyamba kya Usopa—2002
Kyamba kya Usopa—2001
w01 12/1 pp. 8-13

Yehoba Witufunjisha Kubala Moba Etu

‘Mwitufunjishe kubala moba etu, namba twikale na michima ya maana.’—MASALAMO 90:12.

1. Mamboka okyawamina kulomba Yehoba kwitufunjisha “kubala moba etu”?

YEHOBA LESA ye Mulenga wetu kabiji Yewitupa Bumi. (Masalamo 36:9; Lumwekesho 4:11) Onkao mambo, kafwako muntu ungi wakonsha kwitufunjisha byakwingijisha bulongo myaka yabwikalo bwetune. Oene mambo nyimbi wa masalamo oasashijile Lesa amba: ‘Mwitufunjishe kubala moba etu, namba twikale na michima ya maana.’ (Masalamo 90:12) Twafwainwa kulangulukishapo kyakine kine pabyambo biji mu Masalamo 90 muji uno musashijilo. Bino patanshi, akitwayai tumumonekotu pacheche uno lwimbo wanembeshiwe kwi Lesa byoaji.

2. (a) Ñanyi watelwa’mba yewanembele Salamo 90 kabiji kyamweka nobe wamunembele kimyeka? (b) Salamo 90 wafwainwa kwitutundaikapoka pamambo abwikalo bwetu?

2 Kamutwe kanembwa peulu ya Salamo 90 kamutongola uno lwimbo’mba “lulombelo lwa kwa Mosesa, muntu wa Lesa.” Uno lwimbo byoabena kwamba pakwipipa kwabwikalo bwabantu, kimweka nobe wanembelwe panyuma yakupokololwa kwabena Isalela mubuzha ku Ijipita nemukachi kalwendo lwabo lwamyaka 40 mukiselebwa kimye kyafwijilemo bantu bavula babujile lwitabilo. (Kubala 32:9-13) Nangwa kyakuba uno lwimbo wanembejilwe mu Mijanyi nangwa kimye kyalwendo lwamyaka 40 mukiselebwa, Salamo 90 umwesha’mba bwikalo bwabantu bwaipipa. Kyokyotwafwainwa kwingijishisha ano moba etu acheche bulongo.

3. Ñanyi bishinka bikatampe biji mu Masalamo 90?

3 Mavesi 1 kufika neku 6 a Salamo 90 atongola Yehoba amba motwikala myaka yonse pe ne pe. Mavesi 7 kufika neku 12 aamba pabyotwafwainwa kuba pakuba’mba myaka yetu ibula kubanda kupwa twiingijishe mujishinda joakebelamo. Kabiji byonka byokyaambiwa mumavesi 13 kufika neku 17, tukebesha Yehoba kwitubila kifyele nebibusa byanji. Kyakine, uno salamo kechi ubena kwamba pabyotupitamo mubwikalo atweba bakalume ba Yehoba ne. Bino nangwa byonkabyo, twafwainwa kumutesha muchima nalulombelo nekulonda byubilo byakwipana kwi Lesa. Pano twayai tumweshe bulongo Salamo 90 byoalumbulula kuboba bepana kwi Lesa.

Yehoba—‘Momo Twaikala’

4-6. Yehoba waikala byepi ‘mwakwikala’ mwetu?

4 Nyimbi wamasalamo watendeka nabino byambo’mba: ‘[Yehoba, NW] mo mwi anweba mo twaikala myaka yonse pe ne pe. Mitumba byo yaji ikyangye kulengwa, ne byo mwaji mukyangye kulenga mushiji ne ntanda, kufuma ku kala ne kala ne kufika ku myaka ya pe, anweba sa muji Lesa.’—Masalamo 90:1, 2.

5 Kwiatweba, “Lesa wa myaka ne myaka,” aye Yehoba ‘momo twaikala’ nangwa’mba kyakwikalamo kyetu kyakumupashi. (Loma 16:26) Twiumvwa bazhikijilwa mambo aye kimye kyonse witukwasha byoaji ‘Umvwa milombelo.’ (Masalamo 65:2) Namambo akuba tutaya bijikila byetu pe Shetu wamwiulu kupichila mwi Mwananji yeatemwisha, ‘mutende wa Lesa ubula kuyukanyika, ulama michima yetu ne milanguluko yetu.’—Filipai 4:6, 7; Mateo 6:9; Yoano 14:6, 14.

6 Tuzhikijilwa kumupashi mambo kwamba mubukifwanyikizho, Yehoba ‘momwakwikala’ mwetu. Kabiji witupa ‘nemazubo amukachi’—bino byo bipwilo byabantu banji—mapunzha akumupashi mwakufyama, mwitulamina bakafunga babutemwe. (Isaya 26:20; 32:1, 2; Byubilo 20:28, 29) Kabiji atweba bamo tuji mubisemi byaingijila Lesa pamyaka yavula bimwena nekwimwena bine’mba ‘momwakwikala myaka yonse pe ne pe.’

7. Muñanyi mulanguluko mitumba ‘moyalengejilwe’ kabiji nentanda uba nobe ‘nabisanso’?

7 Yehoba wajingako mitumba nentanda saka bikyangye “kulengwa” uba nobe na “bisanso.” (NW) Umvwe twalangulukishatu bulongo pakino, pakulenga inontanda nebyonse bijimo, mwekanyikilo kabiji neñiñijilo yabyo yakobankana pataiwe ngovu ikatampe bingi. Kabiji pakwamba’mba mitumba ‘yalengelwe’ nentanda nayo pamo uba nobe ‘nabisanso,’ nyimbi wamasalamo ubena kumwesha mushingi kumingilo ikatampe yaingijiwe kimye Yehoba kyoalengelenga bino bintu. Nanchi neatweba kuba twaikala namushingi wauno mutundu wakunemeka mingilo yoaingila Mulenga wetu nenyi?

Kimye Kyonse Yehoba Wikokozha Kwitukwasha

8. Byambo byakuba’mba Yehoba ye Lesa “kufuma ku kala ne kala ne kufika ku myaka ya pe” bilumbululaka?

8 Nyimbi wamasalamo waimbile’mba, “kufuma ku kala ne kala ne kufika ku myaka ya pe, anweba sa muji Lesa.” “Myaka ya pe” yakonsha kutongola bintu biji nampelo bino kine kimye kyayoyo mpelo kechi kyatongolwane. (Kulupuka 31:16, 17; Bahebelu 9:15) Onkao mambo, mu Salamo 90:2 nemukwabotu mu Binembelo bya Kihebelu, “myaka ya pe” ilumbulula’mba ‘yayayatu.’ (Musapwishi 1:4) Maana etu kechi akonsha kumvwisha Lesa byoaikalako kimye kyonsene. Pano bino, Yehoba kechi uji nantendekelone kabiji kechi ukekala nampelone. (Habakuka 1:12) Kimye kyonse mumi kabiji wikokozha kwitukwasha.

9. Nyimbi wamasalamo waesakenye myaka kiumbi kimo kyabwikalo bwabantu kukika?

9 Nyimbi wamasalamo watundaikilwe namupashi kwesakanya myaka kiumbi kimo kyabwikalo bwabantu byonka bimona Mulenga wamyaka amba kakimye kachechetu. Pakwamba kwi Lesa wanembele’mba: ‘Mumwalula muntu ke lukungu, ne kwamba’mba Bwelai, anweba baana ba bantu. Mambo myaka kiumbi kimo ku meso enu kyauba nobe ja kesha byo japita, kabiji nobe kilo kimo kya bufuku.’—Masalamo 90:3, 4.

10. Lesa ‘umubwezha byepi muntu kulukungu’?

10 Muntu ufwa, kabiji Lesa ‘umubwezha kulukungu.’ Byonkabyo muntu ubwela ‘kulukungu’ nekwikalatu kemushiji wavingakana. Kokuba’mba Yehoba waamba’mba, ‘bwela ku mushiji jibiji kobakufumishe.’ (Ntendekelo 2:7; 3:19) Kino kijitu kubonse, kikale bakosa nangwa bakoka, banonshi nangwa bayanji mambo kafwako muntu mbulwakoloka ‘wakonsha kumukuula mulongo wanji ne, nangwa kupana kwi Lesa kyakumukuula amba ekale myaka nemyaka ne.’ (Masalamo 49:6-9) Bino byotwasantapo kuba’mba ‘Lesa wapaine Mwananji yenkawa umo amba, bonse bamwitabila kechi bonaike ne, poso amba bekale na bumi bwa myaka’!—Yoano 3:16; Loma 6:23.

11. Mamboka otwakonsha kwambila’mba kimye kikatampe kwiatweba kyakepa bingi kwi Lesa?

11 Nangwatu Metusela waikele myaka 969, mumulanguluko wakwa Yehoba kechi wafikizhe juba jimo jituntulune. (Ntendekelo 5:27) Kwi Yehoba myaka kiumbi kimo ijitu nobe kesha japita nangwa’mba kimye kyamaawala 24 apita. Kabiji nyimbi wamasalamo waamba’mba myaka kiumbi kimo kwi Lesa iji nobe bilo bina bisopelamo kasopa bufuku pobatebelela matente. (Mitonyi 7:19) Nanchi kokuba’mba kimye kikatampe kwiatweba kyakepa bingi kwi Lesa wamyaka aye Yehoba.

12. Lesa ‘upyanga’ byepi bantu?

12 Bwikalo bwabantu bwaipipa bingi, kechi buji nobe Lesa wamyaka nemyakane. Nyimbi wamasalamo waambile’mba: ‘Anweba [“mwibapyanga,” NW] nobe na muyulo; bauba nobe tulo tumo: Lukelo bauba nobe nsono imena. Lukelo yuba bulongo ne kukoma; kabiji mabanga beikupa, ne kuma yauma.’ (Masalamo 90:5, 6) Mosesa wamwene bena Isalela bavula bafwijile mukiselebwa, Lesa ‘byoebapyangiletu’ myaa nobe namuyulo. Kino kibese kyasalamo kyatuntululwa’mba: “Mupyangila bantu mutulo twalufu.” (New International Version) Kokuba’mba bwikalo bwabantu bambulwakoloka bujitu nobe “kilo” kimo kyabufuku.

13. Tuji byepi “nobe nsono,” kabiji kino kyafwainwa kwitulengela kulangulukapoka?

13 ‘Tujitu nobe nsono yuba bulongo lukelo’ bino byokekifike kukimabanga yalela mambo akuzonga mute. Ee, bwikalo bwetu bwakakimyetu kacheche nobe nsono ilelatu mujuba jimo. Onkao mambo, kechi twafwainwa konauna kimye kyetu kyanema bibyene. Mukifulo kyakuba byobyo, twafwainwa kulondela mizhilo ya Lesa yabyotwafwainwa kwingijisha kimye kyetu kyashalako mubuno bwikalo.

Yehoba Witukwasha “Kubala Moba Etu”

14, 15. Salamo 90:7-9 wafikizhiwe byepi pabena Isalela?

14 Nyimbi wamasalamo waambile kwi Lesa amba; ‘Mambo atweba tonaulwa mu bukaji bwenu, ne mu kuzhingila kwenu mo tumwena bya malwa. Mwabika bibi byetu ku meso enu, ne mambo etu afyamika mwiabika mu kyeya kya kilungi kyenu. Pakuba moba etu onse apwila monka mu bukaji bwenu: Tupwisha myaka yetu nobe kwikizha kyefu.”—Masalamo 90:7-9.

15 Bena Isalela babujile lwitabilo ‘baonawinwe mu bukaji bwa Lesa.’ ‘Bamwejile bya malwa mukuzhingila kwanji’ nangwa’mba ‘wibachiinye nabukaji bwanji.’ (New International Version) Bamo “baonawilwe mungyetu” namambo alonaiko lwaletele Lesa. (1 Kolinda 10:5) Yehoba ‘wabikile bibi byabo ku meso anji.’ Wibapelemo mambo namambo abubi bwabo, kabiji ne ‘mambo abo afyamikile’ nangwa’mba bundengamambo bobafile bwajinga ‘mu kyeya kya kilungi kyanji.’ (Byambo bya Mana 15:3) Lesa byoebazhingijile, bena Isalela babujile kulapila ‘bapwishishe myaka yabo nobe kwikizha kyefu.’ Byokiji bino, bwikalo bwetu bwipi buji nobe kyefu kyamuya upita pamivumbo yetu.

16. Umvwe bamo babena kulenga mambo kumbaji, bafwainwa kuba byepi?

16 Umvwe atweba bamo twalenga mambo kumbaji, twakonsha kufya buno bubi kubakwetu bantu pakimye kimo. Bino bubi bwetu botwafya ‘buji mukyeya kya kilungi kya Yehoba’ kabiji bino byubilo byonauna bulunda bwetu neaye. Pakuba’mba twikale jibiji balunda ne Yehoba, twafwainwa kumulomba kwitulekelako mambo, kusankilapo mizhilulwila yetu, nekutambwila nalusanchilo bukwasho kufuma kubakulumpe mukipwilo. (Byambo bya Mana 28:13; Yakoba 5:14, 15) Byokyawamapo kuba kino kukila ‘kupwishatu moba etu nobe kwikizha kyefu,’ nekwionawina luketekelo lwetu lwabumi bwamyaka nemyaka!

17. Bantu bavula bwikalo bwabo bupelela pepi, kabiji myaka yetu yayula naka?

17 Pamambo akwipipa kwabwikalo bwabantu bambulwakoloka, nyimbi wamasalamo waambile’mba: ‘Kikonkwanyi kya myaka yetu yo myaka makumi atanu na abiji, kabiji kana na mambo a kukosa ke myaka makumi atanu na asatu; nangwa byonkabyo aya yo betotelamo yo ya lumanamo ne bulanda; mambo ipwatu bukiji, ke tuye ne kuya.’ (Masalamo 90:10) Bwikalo bwamyaka 70 bobwikalo bwikala bantu bavula, pamyaka yakusemwa 85, Kaleba po poatongwele bulume bwanji bubula kumweka mweka. Kwajingatu bantu bacheche baikeleko myaka yavulako nabiji Alona (123), Mosesa (120), ne Yoshua (110). (Kubala 33:39; Mpitulukilo ya mu mizhilo 34:7; Yoshua 14:6, 10, 11; 24:29) Bino bantu babujile lwitabilo bafumine mu Ijipita bobabajile kutendeka kubamyaka 20 nebayakilapo bafwile sabajitu namyaka yakusemwa 40. Lelo jino, mubyalo byavula bwikalo bwabantu bavula buji nobe bobwa bwatongwele nyimbi wamasalamo. Myaka yetu ya “lumanamo ne bulanda.” Ipelawizha bingi kupwa “ke tuye ne kuya.”—Yoba 14:1, 2.

18, 19. (a) ‘Kubala moba etu namba twikale na michima ya maana’ kwalumbululaka? (b) Kwikala namaana kuketutundaika kubaka?

18 Kabiji nyimbi wamasalamo waimba nejikwabo’mba: ‘Ñanyi wayuka bulume bwa bukaji bwenu, ne kuzhingila kwenu ñanyi wikuyuka ne kwikwakamwa na moyo wimufwainwa anweba? Mwitufunjishe kubala moba etu, namba twikale na michima ya maana.’ (Masalamo 90:11) Kafwako nangwa umo mwiatweba wayuka bulume bwabukaji bwa Lesa nangwa papela kuzhingila kwanjine, kabiji kino kyafwainwa kubaisha moyo wetu wakumwakamwa Yehoba. Kino kyafwainwa kwitutundaika kumwipuzha ‘[byotwakonsha] kubala moba etu, namba twikale na michima ya maana.’

19 Byambo byanyimbi wamasalamo kelulombelo Yehoba loafunjisha bantu banji kwikala namaana akusanchila nekwingijisha bulongo moba abo ashalako mujishinda joakebelamo. Bwikalo bwamyaka 70 bujitu namoba 25,500. Kikale tuji namyaka yamutunduka, ‘kechi twayuka bikamweka kesha ne, mambo tuji nobe bwishi bumweka kakimye kacheche ponkapo bwazhimañana.’ (Yakoba 4:13-15) Namambo akuba ‘bimye ne bintu bisolomoka bitufikilatu bonse,’ kechi twakonsha kutongola moba anga ashalako otukekala bomine. Onkao mambo twayai tulombe maana mwakushinjila makatazho, kwikala nabakwetu bulongo, nekwingila papelela ngovu yetu mumwingilo wa Yehoba lonkaluno nangwa’mba lelo jino! (Musapwishi 9:11; Yakoba 1:5-8) Yehoba witutangijila kupichila mu Byambo byanji, mupashi wanji nemu jibumba janji. (Mateo 24:45-47; 1 Kolinda 2:10; 2 Timoti 3:16, 17) Kwikala namaana kwitutundaika ‘kusambila kukebesha bufumu bwa Lesa’ nekwingijisha maana etu mujishinda jimuletela Yehoba lukumo nekusangajika muchima wanji. (Mateo 6:25-33; Byambo bya Mana 27:11) Kyakine kumupopwela namuchima yense kechi kukafumyapo makatazho etu onsene, pano bino kitulengela kwikala nalusekelo lukatampe.

Bibusa bya Yehoba Bituletela Lusekelo

20. (a) Muñanyi jishinda Lesa ‘moapimpwila muchima’ wanji? (b) Yehoba uketuba byepi umvwe twalenga mambo akatampe bino twajanyenye?

20 Kashika byokyakonsha kuwamapo umvwe twaikala balusekelo mubwikalo bwetu bonse! Pakino, Mosesa wasashijile’mba: ‘Bwelai, anweba Yehoba; bimye binga byo mukabanda? Pimpulai muchima wenu na mambo a bakalume benu. Mwitwikushe na lusa lwenu lukelo, namba, tusangalale ne kusekela mu moba etu onse.’ (Masalamo 90:13, 14) Lesa kechi utamishane. Bino nangwa byonkabyo ‘upimpula muchima’ wanji ne “kuleka” kuba bukaji bwanji bwakukabisha bangubabibi umvwe baumvwina lujimuno lwanji nekulapila kubyubilo byabo byatama. (Mpitulukilo ya mu mizhilo 13:17) Onkao mambo, umvwe twalenga mambo akatampe bino nekuja twajanyenye, Yehoba ‘uketwikusha na lusa lwanji kabiji kiketulengela ‘kusangalala nekusekela.’ (Masalamo 32:1-5) Umvwe ketulonde bwikalo bwabololoke, tukayuka butemwe bwakishinka Lesa boetutemwa kabiji “tukasangalela ne kusekela mu moba etu onse”—ee, mubwikalo bwetu bonse.

21. Mubyambo byanembwa mu Salamo 90:15, 16, kimweka nobe Mosesa walombelengaka?

21 Nyimbi wamasalamo wakoseleko nakulomba’mba: ‘Mwitusangajike pamo monka mwayila moba o mwitukabishishemo, ne mwayila myaka yo twamwenejilemo bya malwa. Mwingilo wenu amweke ku bakalume benu ne lukumo lwenu lumweke ne pa baana babo.’ (Masalamo 90:15, 16) Kimweka nobe Mosesa walombelenga Lesa kusangajika bena Isalela kwesakana namoba abo alukabisho nemyaka mobamwejile byamalwa. Walombele’mba “mwingilo” wa Lesa wakupesha bena Isalela amweke kubakalume Banji nekuba’mba lukumo Lwanji lumweke kubaana babo. Byonkabyo neatweba twakonsha kulombanga amba bibusa bikekale pabantu balukokelo muntanda ipya yoalaya Yehoba.—2 Petelo 3:13.

22. Kwesakana na Masalamo 90:17, twakonsha kulombaka?

22 Salamo 90 wapezhako nauno musashijilo amba: “Kabiji ne buya bwa Nkambo Lesa wetu bwikale pe atweba; mumwikajike mwingilo wa maboko etu pe atweba; ee, kine, mwingilo wa maboko etu mumwikajike.” (Masalamo 90:17) Bino byambo bibena kumwesha’mba twakonsha kulomba Lesa kupesha bulume bwetu mumwingilo wanji. Bena Kilishitu bashingwa nebalunda nabo ba ‘mikooko ikwabo,’ tusangalala’mba “buya bwa Nkambo” bwikale neatweba. (Yoano 10:16) Byotwasangalalapo kuba’mba Lesa ‘waikajika mwingilo wa maboko etu’ byotuji basapwishi ba Bufumu nemumashindatu akwabo!

Twayai Tutwajijile Nakubala Moba Etu

23, 24. Twakonsha kumwenamo byepi mfweto mukulanguluka-languluka pa Salamo 90?

23 Kulanguluka-languluka pa Salamo 90 kwafwainwa kubaisha luketekelo lwetu mwi Yehoba ‘kyakwikalamo’ kyetu. Kupichila mukulangulukapo pabyoaamba pamambo abwipi bwabwikalo bwetu, twafwainwa kuyukisha buneme bwamizhilo ya Lesa yakubajilamo moba etu. Kabiji umvwe twakosako nakukeba nekwikala namaana a Lesa, Yehoba uketubila lusa nebibusa byanji.

24 Yehoba ukatwajijila nakwitufunjisha kubala moba etu. Kabiji umvwe twakokela mikambizho yanji, tukatwajijila nakubala moba etu myaka nemyaka. (Yoano 17:3) Umvwe tubena kukeba bumi bwamyaka nemyaka, Yehoba wafwainwa kwikala kyakufyamamo kyetu. (Yuda 20, 21) Byonka byotukafunda mumutwe walondelapo, kino kishinka kyalumbululwa bulongo mubyambo byakukoseshañana bya Salamo 91.

Musakukumbula Byepi?

• Yehoba waikala byepi ‘kyakufyamamo kyetu’?

• Mamboka otwakonsha kwambila’mba kimye kyonse Yehoba wikokozha kwitukwasha?

• Yehoba witukwasha byepi “kubala moba etu”?

• Kika kitulengela “kusekela mu moba etu onse”?

[Kipikichala pa peja 8]

Yehoba wajinga Lesa “mitumba byo yaji ikyangye kulengwa”

[Kipikichala pa peja 10]

Mumulanguluko wa Yehoba, Metusela waikele myaka 969 kechi wafikizhe juba jimo jituntulune

[Bipikichala pa peja 12]

Yehoba ‘waikajika mwingilo wa maboko etu’

    Mabuku a mu Kikaonde (1992-2025)
    Shinkai
    Shinkulai
    • Kikaonde
    • Tuminaiko Bakwenu
    • Byo Mukeba
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Terms of Use
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Shinkulai
    Tuminaiko Bakwenu