Byambo Bikwabo bya mu Mutanchi wa Kupwila kwa Bwikalo ne Mwingilo
MARCH 7-13
BYA BUNEME BIJI MU MAMBO A LESA | 1 SAMWELA 12-13
“Paji Bwitote, Palondela Bumvu”
w00 8/1 13 jifu. 17
Paji bwitote, Palondela Bumvu
17 Byaubile Saulo bimweka nobe byajingatu bulongo. Mambo bantu ba Lesa ‘bajinga mu lukatazho’ kabiji “bapelejilwe bingi.” Bakakijilwe na moyo kya kuba bazakaminengatu. (1 Samwela 13:6, 7) Kwambatu kine, kechi kyatama kubapo kimo inge bintu byakatazha ne. Nangwa byonkabyo, twafwainwa kuvulukanga kuba’mba Yehoba uyuka bibena kulanguluka muntu mu muchima. (1 Samwela 16:7) Onkao mambo, Yehoba wafwainwa wamwene bintu bimo mu muchima wa kwa Saulo byabula kunembwa mu jino jishimikila ja mu Baibolo. Kyamweka Yehoba wamwene kuba’mba bwitote bo bwalengejile Saulo kubula kutekanya. Kampe Saulo kyamukolele ku muchima pa kupembela ngauzhi mukote uji na katende saka aji mfumu wa bena Isalela. Kyamweka Saulo walangulukile’mba kijitu bulongo kuba byo aubile ne kubula kulondela mikambizho byo bamupele mambo Samwela wabanjile. Ki ka kyafuminemo? Samwela kechi watakaikile Saulo pa kyo aubile ne. Samwela wamukajipijile Saulo amba: “Bufumu bobe kechi bukekala myaka yavula ne . . . mambo obewa kechi wakookela byakukambizhe Yehoba ne.” (1 Samwela 13:13, 14) Kinetu, pajinga bwitote palondejile bumvu.
Lukokelo Lwenu Lwanema Bingi kwi Yehoba
8 Jishimikila ja mu Baibolo ja Mfumu Saulo jimwesha lukokelo byo lwanema. Pa kutendeka Saulo wajinga mfumu wipelula ne kwikepesha, kabiji wimwene kwikala “mucheche.” Nangwa byonkabyo, mu kuya kwa kimye watendekele kwitota ne kwikala na ndangulukilo yatama. (1 Samwela 10:21, 22; 15:17) Pa kimye kimo, Saulo wajinga pepi kulwa na bena Filishitiya. Samwela waambijile mfumu kuba’mba amupembelele kwiya na kupana bitapisho kwi Yehoba kabiji ne kumupa Saulo mikambizho ikwabo. Bino, Samwela kechi waishile bukiji ne, kabiji bantu batendekele kupalañenamo. Pa kumona bino, Saulo “walambwile mulambo wa kusoka.” Kino kechi kyamutokeshe Yehoba pa muchima ne. Samwela byo afikile, mfumu wibingishe mwine kuba’mba Samwela byo abanjile kwiya, ‘wikanjikizhekotu aye mwine’ kulambula mulambo wa kusoka amba etabilwe kwi Yehoba. Mfumu Saulo wikimwene’mba, kupana yewa mulambo kwanemene bingi kukila kukokela mukambizho ye bamupele wa kupembelela Samwela amba eye alambule mulambo. Samwela wamwambijile’mba: “Mwauba kya bumbulwakalango; kechi mwalama mukambizho wa Yehoba Lesa wenu ye emukambizhizhe ne.” Saulo wafumishiwepo pa bufumu mambo kechi wamukokejile Yehoba ne.—1 Samwela 10:8; 13:5-13.
Kukeba Bishinka Bikwabo Byanema
Nanchi Mukatwajijila Kulondela Lutangijilo Lwa Yehoba Lwa Butemwe Nyi?
15 Nanchi bano bantu balangulukile’mba mfumu wa pano pa ntanda wakonsheshe kwibalama bulongo kukila Yehoba nyi? Umvwe byo byo balangulukilenga, ko kuba’mba bapuminengatu mu mwela! Kabiji beletejilenga abo bene lukatazho lwa kulondela bintu byatutu bya kwa Satana. Bamfumu ba pano pa ntanda bakonsheshe kwibalengela kutendeka kupopwela bankishi. Aba bapopwela bankishi balanguluka’mba bintu nabiji balesa bo balenga kufuma ku bichi ne ku mabwe ba kine kabiji amba ba bulume kukila Lesa ubula kumweka, aye Yehoba walengele bintu byonse. Pano bino, mutumwa Paulo wanembele’mba bankishi ‘bo batu.’ (1 Ko. 8:4) Kechi baji na bulume bwa kumona, kumvwa, kwamba nangwa kuba kintu ne. Mwakonsha kwibamona ne kwibakwata, bino umvwe kemukebe kwibapopwela, mukapumangatu mu mwela kabiji kuba kino kukemuletela byatama.—Sala. 115:4-8.
MARCH 14-20
BYA BUNEME BIJI MU MAMBO A LESA | 1 SAMWELA 14-15
“Kukookela Kwanema Kukila Kitapisho”
Lukokelo Lwenu Lwanema Bingi Kwi Yehoba
4 Byo aji Mulenga, Yehoba ye mwine mwina bintu byonse bya ku mubiji byo tuji nabyo. Byo kiji bino, abya kujipo kintu kiji kyonse kyo twakonsha kuba nyi? Ee, twakonsha kuba kintu kyanema bingi. I ki ka kyonkakyo? Twakonsha kwikiyuka kino kintu kupichila mu luno lujimuno lwa kuba’mba: ‘Mwanami, wikale wa maana, usangajike muchima wami, namba mmone mwa kumukumbwila awa uñendeleka.’ (Byambo bya Mana. 27:11) Kintu kyo twakonsha kuba kwi Lesa ke kumukokela. Nangwa kya kuba bwikalo bwetu bwaenda kupusana, bino kupichila mu kwikala balukokelo, atweba bonse umo umo twakonsha kushinawina Satana Diabola pa bubela bukatampe bwa kuba’mba bantu kechi bakonsha kutwajijila bakishinka kwi Lesa umvwe baesekwa ne. Kuba bino ke jishuko jikatampe bingi!
it-2 521 2
Lukookelo
Kafwako kyakila lukookelo ne. Kafwako wakonsha kutalwa bulongo kwi Lesa saka abula kukookela ne. Samwela kyokyo aambijile Mfumu Saulo amba: “Nanchi Yehoba usekela mu milambo ya kusoka ne mu bitapisho kukila kukookela jiwi ja Yehoba nyi? Umvwa! Kukookela [mu Kihebelu, kumvwa] kwanema kukila kitapisho, ne kuta muchima ku bintu kwanema kukila mafuta a mikooko ilume.” (1Sa 15:22) Kubula kukookela jiwi ja Yehoba kwamwesheshe’mba kechi wamwitabijile ne kumuketekela ne, nangwa’mba wazhinaukilenga kwafumine bino byambo. Onkao mambo, kubula kukookela kyo kyo kwaikelatu pamo na kupongesha nangwa kupopwela bankishi. (1Sa 15:23; esakanyaiko Lo 6:16.) Kuswatu pa kanwa kwakubula kukookela ko kwatu. Kubula kukookela kumwesha kubula lwitabilo nangwa kubula kunemeka kwafuma yoyo mikambizhio. (Mat 21:28-32) Bonse bomvwatu bukine bwa Lesa ne kwibukwatankanya, kwakubula kulondela byo bwaamba bejimbaikatu abo bene mambo kechi bakamwenamo byawama ne. (Ya 1:22-25) Mwana Lesa naye waambile’mba bonse boba bintu byo bakambizha mu jishinda japusanako nangwa na muchima watama kechi bakatwela mu Bufumu bwa Lesa ne.—Mat 7:15-23.
Kukeba Bishinka Bikwabo Byanema
it-1 493
Lusa
Kubila bantu lusa mu jishinda japusana na kyaswa muchima wa Lesa mufuma byatama bingi. Kino kishinka twikifunjila ku byamwekejile Mfumu Saulo. Lesa wibatumine kuya na kwipaya bena Amaleki mambo bo bantu batanshi balukukile bena Isalela pabula mambo kimye kyo bafuminenga mu Ijipita. Saulo bamukambizhe kubula kwibobila lusa. Pa kuba aye wakookejile byamubujilenga bantu bo atangijilenga, mu kifulo kya kukookela byamukambizhe Yehoba. Kino kyo kyalengejile Yehoba kukana Saulo kwikala mfumu. (1Sa 15:2-24) Kunemeka bololoke bwa Yehoba ne kwikala bakishinka kwi aye mu bintu byonse mu bwikalo bwetu kuketulengela kubula kulenga mambo alengelepo Saulo, alengejile Lesa kuleka kumutala bulongo.
MARCH 21-27
BYA BUNEME BIJI MU MAMBO A LESA | 1 SAMWELA 16-17
“Nkondo yo ya kwa Yehoba”
“Nkondo yo ya kwa Yehoba”
Davida wabuujile Saulo byo aipayile bokwe ne mbeyala. Nanchi witotelenga nyi? Ine. Davida wayukile wamukwashishe kwipaya bokwe ne mbeyala. Waambile’mba: “Yehoba yenka wampokolwele ku ngala ya bokwe ne ya mbeyala, ye usakumpokolola ku maboko a uno mwina Filishitiya.” Kepo Saulo aswishishe Davida, ne kumwambila’mba: “Yanga, kabiji Yehoba ekale ne obewa.”—1 Samwela 17:37.
Nanchi mwakonsha kutemwa kwikala na lwitabilo lwajingapo ne Davida nyi? Yukai kuba’mba, Davida waitabijile mwi Yehoba na muchima yense. Bintu byo ayukile ne byo apichilemo byamulengejile kwikala na lwitabilo lwakosa mwi Lesa. Wayukile’mba Yehoba uzhikijila bantu banji kabiji ulama milaye yanji. Inge tukeba kwikala na lwitabilo lwa uno mutundu, twafwainwa kutwajijila kufunda pe Lesa mu Baibolo. Inge ketulondele byo tufunda mu bwikalo bwetu, tukamwenamo byawama kabiji lwitabilo lwetu lukakosa bingi.—Bahebelu 11:1.
“Nkondo yo ya kwa Yehoba”
Davida wamukumbwile na byambo bimwesha’mba wajinga bingi na lwitabilo. Fwanyikizhai uno nsongwalume ubena kwambila Goliata amba: “Obewa waiya kwi amiwa na mpoko ne jifumo ne mpula, bino amiwa naiya kwi obewa mu jizhina ja Yehoba wa mabumba, Lesa wa nzhita ya bena Isalela, yenka ye wakosamika.” Davida wayukile’mba bulume bwa bantu ne bilwilo bya nkondo kechi byanemene ne. Goliata kechi wanemekele Yehoba Lesa ne, kabiji Yehoba wafwainwe kumubapo kimo. Byonkatu byaambile Davida, “nkondo yo ya kwa Yehoba.”—1 Samwela 17:45-47.
Davida wamwene’mba Goliata kitonzhi kabiji wajinga na bilwilo bikatampe. Pano bino, kechi wachiine ne. Saulo ne bashilikale banji baubile moyo mambo beesakenyenga abo bene kwi Goliata. Davida kechi byo aubile ne. Aye byo atajilenga Goliata, wamwesakenye kwi Yehoba. Goliata walepele mamita 2.9. Onkao mambo, walepele kukila banabalume bonse. Bino nanchi wakonsheshe kwesakana na Nkambo walengele bintu byonse, aye Yehoba nyi? Goliata wajingatu muntu, kabiji kwi Yehoba wajingatu nobe teete, kabiji Yehoba wamwipayile mu kakimye kachechetu.
“Nkondo yo ya kwa Yehoba”
Lelo jino, bapopweshi ba Lesa kechi balwa makondo ne. Kimye kyo balwanga makondo kyapichile kala. (Mateo 26:52) Nangwa byonkabyo, twafwainwa kulondela lwitabilo lwa kwa Davida. Byonka byo aubile, ne atweba twafwainwa kushiinwa’mba kine Yehoba koaji, kabiji ye yenkatu ye twafwainwa kwingijila ne kunemeka kwapwa. Makatazho amo akonsha kumweka kubaya kukila bulume bwetu, pano bino, ano makatazho akepa bingi inge twiesakanya ku bulume bwa Yehoba. Inge twasalapo kwingijila Yehoba Lesa ne kuketekela mwi aye byonka byaubile Davida, kafwako lukatazho nangwa lumo luketulengela moyo ne. Kafwako kintu nangwa kimo Yehoba kyo akonsha kukankalwa kushinda ne.
Kukeba Bishinka Bikwabo Byanema
it-2 871-872
Saulo
Mupashi wa Yehoba wafumine pe Saulo panyuma ya bino bintu kabiji Davida saka bamushinga kala manyi kwikala mfumu wa bena Isalela kulutwe. Kufumatu kyo kya kimye, “Yehoba waswishishe mupashi watama kutendeka kumukatazha.” Yehoba byo afumishe mupashi wanji pe aye, kino kyalengejile mupashi watama kwikala pe Saulo ne kumulengela kubula kwikala na mutende wa mu milanguluko, kabiji waikele na milanguluko ne muchima watama bingi. Kubula kukookela kwa kwa Saulo kwamwesheshenga’mba watendeka kwikala na milanguluko ya kusatuka. Kabiji mupashi wa Lesa walekele kumukwasha nangwa’mba kumuzhikijila. Na mambo a kuba’mba Yehoba wafumishepo mupashi wanji ne kuleka “mupashi watama” kutendeka kukatazha Saulo, o ene mambo Baibolo o yaambila’mba “Yehoba waswishishe mupashi watama.” Kabiji kyo kyalengejile ne bakalume ba kwa Saulo kwamba nobe uno mupashi watama wafumine kwi Lesa. Kalume wanji umo wamutundaikile kukebapo muntu wayuka kujizha kyansa. Kepo Saulo akambizhe kuba’mba balete Davida ku kipango kuba’mba akembenga kyansa ne kumulengela kumvwa bulongo inge “mupashi watama” watendeka kumukatazha.—1Sa 16:14-23; 17:15.
MARCH 28–APRIL 3
BYA BUNEME BIJI MU MAMBO A LESA | 1 SAMWELA 18-19
“Twajijilai Kwipelula Inge Mubena Kuba Bulongo”
Ketekelai mu Mupashi wa Lesa byo Mupita mu Bintu Bimumwekela mu Bwikalo
4 Kechi papichile ne kimye kyabaya ne, aye wajingatu kalombwana kafunga waikele ke muntu wayukanyikwa bingi mu kyalo kyabo. Bamwichilepo ne kwi mfumu na kumwimbila nyimbo. Waipayile mwanamulume kitonzhi aye Goliata ye bachinanga ku bashilikale bene bakaimbi ba mu Isalela. Davida byo bamupele bukulumpe bwa pa banzhita, watapile bena Filishitiya. Bantu bamutemenwe bingi. Baimbile ne nyimbo ya kumutakaika. Abino saka bikyangye kubiwa, nsongwalume wa maana waingijilanga Mfumu Saulo waambilepo pe Davida kuba’mba kechi wajingatu nsongwalume ‘wayukisha kwimba’ pa jisense ne, bino wajinga ‘mwine kiyangala wafwainwa nkondo, wajinga na maana pa kwamba, kabiji walengwa bulongo.’—1 Samwela 16:18; 17:23, 24, 45-51; 18:5-7.
Monainga Lupusano Luji pa Bantu
6 Bantu bamo betota na mambo a kulamba, kuya nkuwa, bunyimbi, bulume bwabo bwa kwingila, nangwa kifulo kikatampe kyo bajipo. Davida wajinga na bino bintu byonse, pano bino watwajijile kwipelula kufikatu ne byo afwile. Byo aipayile Goliata, Mfumu Saulo wamupele mwananji wamukazhi amba amusongole, bino Davida waambile’mba: “Yami ñanyi, kabiji balongo bami, ba mu kisemi kya batata bo bañanyi mu Isalela, kya kuba’mba ngikale muko wa mfumu?” (1 Sam. 18:18) Ki ka kyakwashishe Davida kwikala wipelula? Davida waambile’mba kyamulengejile kwikala na byubilo byawama ne bintu byonse byo ajinga nabyo ke na mambo a kuba’mba Lesa ‘wakunamine,’ nangwa’mba wipelwile, ne kumukwasha. (Sala. 113:5-8) Wayukile’mba kafwako kintu kyawama kyo ajinga nakyo kyo abujile kutambula kwi Yehoba ne.—Esakanyaiko 1 Kolinda 4:7.
7 Bantu ba Yehoba lelo jino bebikako kwikala bepelula, byonka byajinga Davida. Kitufika bingi pa muchima kuyuka kuba’mba Yehoba wipelula, nangwa kya kuba ye Mwine Wakila. (Sala. 18:35) Tumvwina lujimuno lwa kuba’mba: “Vwalai muchima wa kifyele, wa lusa, wa kwipelula, wakooka ne wa butekanye.” (Kolo. 3:12) Kabiji twayuka’mba butemwe “kechi bwitota ne, kechi bwilundumika ne.” (1 Ko. 13:4) Inge twipelula, bantu bavula bakonsha kwiya mu jibumba ja Yehoba. Byonkatu banabalume babula kukookela mambo a Lesa byo bakonsha kwiakookela kwa kubula byambo kupichila mu byubilo bya bakazhi babo, ne bantu bakonsha kwiya kwi Lesa inge bantu banji baikala bepelula.—1 Pe. 3:1.
Kukeba Bishinka Bikwabo Byanema
it-2 695-696
Ngauzhi
Nangwa kya kuba bangauzhi bebatongolanga ku mupashi wa Yehoba, bino kechi kimye kyonsetu kyo baambanga na lutangijilo lwa mupashi ne. Mupashi wa Lesa ‘waiyanga pe abo’ pa bimye bimo ne kwibabula byambo bya kwamba. (Ezi 11:4, 5; Mik 3:8) Mupashi wibazakulanga muchima ne kwibalengela kwamba. (1Sa 10:10; Ye 20:9; Am 3:8) Kechi baubangatu bintu byapusanako ne, bino jishinda jo baubilangamo bino bintu ne ñambilo yabo yapuseneko bingi. Kino kyafwainwa kyo kyalengelanga kutela bantu bamo amba babena “kwaula nobe bangauzhi.” (1Sa 10:6-11; 19:20-24; Ye 29:24-32; esakanyaiko By 2:4, 12-17; 6:15; 7:55.) Kwingila na mukoyo ne na kizaku, kabiji ne kuchinchika kwabo kwibalengelanga kumweka kupusanako, kimo kimye ne kwibamona nobe bakonya byonka bakulumpe ba nzhita byo bamwenenga ngauzhi waishile na kushinga Yehu manyi. Pano bino byo bayukile’mba ngauzhi, bakulumpe ba nzhita popo bateleko muchima ku byambo byo aambile. (2Mf 9:1-13; esakanyaiko By 26:24, 25.) Kabiji Saulo byo apangishenga Davida, naye watendekele ‘kwaula nobe ngauzhi’ kabiji “wavuujile bivwalo byanji.” Kino kyo kimye kyanyemene Davida. (1Sa 19:18–20:1) Baibolo kechi waambapo’mba bangauzhi javula bavuulanga bivwalo ne. (Isa 20:2-4; Mik 1:8-11) Kyamweka kyalengejile Saulo kuvuula ke kumulengulwisha amba muntutu. Kumuvuula bivwalo bya bufumu, kwamwesheshe’mba bamutambula luusa lwa kulama ne bufumu kwi aye mwine Yehoba, nangwa kampe kwajinga bintu kikwabo byalengejile.
TAIKO MUCHIMA KU MWINGILO WA KUSAPWILA
Mwingilo Ukebewa Kwipelula
km 1/03
Mwingilo Ukebewa Kwipelula
1 Mambo a Lesa etutundaika’mba ‘ipelulai, kange mushinkanyenga kibi pa kibi kikwabo ne . . . bino bapeshainga.’ (1 Pe. 3:8, 9) Kyanema bingi kulondela luno lujimuno mu mwingilo wa kusapwila. Kwambatu kine, kwipelula kwanema bingi mu mwingilo wa kusapwila.
2 Kwipelula ke kyubilo kitukwasha kuchinchika kimye kyo tubena kupita mu makatazho. Mu mwingilo wa kusapwila twisamba na bantu pa kimye kitanshi, kabiji tuyuka kuba’mba bamo kechi bakonsha kukumbula bulongo ne. Kya uno mutundu inge kyamweka kwipelula kukebewa bingi pa kuba’mba tutwajijile kusapwila. Mu nyaunda imo mwakatazha bingi, banyenga babiji bapainiya baingijilemo pa myaka ibiji kwakubula kutaanapo muntu nangwa umotu wateleko muchima ne. Nangwa byonka byo batwajijile kabiji mu yoya nyaunda lelo jino muji bipwilo bibiji.
3 Bya Kuba na Bantu Balengulula: Kwipelula kuketukwasha kulondela byaubanga Yesu inge bantu betwambila nangwa betuba kyatama. (1 Pe 2:21-23) Pa nzubo imo nyenga yetu bamwambijile byambo byatama bingi. Bakazhi bo batendekejilepo kwamba byatama, kepo bamwata wanji bapangile uno nyenga. Nyenga yetu wamwemwesejiletu ne kwibambila’mba waketekela ukesamba nabo kimye kikwabo. Kino kyalengejile bano bamulume ne mukazhi kuteleka ku Bakamonyi bakwabo bayilepo na kusapwila. Kabiji baswile ne byo bebechile kuya na kupwila ku Nzubo ya Bufumu. Awa nyenga ye bapangile ye wibatambwijile kabiji kuba bino kwashimwine bukamonyi. Ne atweba twakonsha kulengela bantu balengulula kutendeka kutako muchima inge twibasapwila na “kukooka muchima ne na mushingi mukatampe.”—1 Pe 3:15; Man 25:15.
4 Chinuzhukainga Kwilundumika: Byo mwafunda mu Baibolo kechi byafwainwa kwimulengelanga kulengulula bantu nangwa kwibatelanga mazhina atama ne. (Yoa 7:49) Mambo a Lesa etujimunako amba, “kwambila muntu nangwa umo byatama” ne. (Tit 3:2) Inge tuji na muchima wa kwipelula, byonka byajinga Yesu, tukatundaikanga bakwetu. (Mat. 11:28, 29) Kwisamba na muntu saka twipelula kwakonsha kumulengela kutako muchima.
5 Kwambatu kine, kwipelula kwitukwasha kutwajijila kwingila mu nyanunda yakatazha. Kabiji kulengela bantu betulengulula kutako muchima, ne kulengela bantu bavula kutambwila mambo awama a Bufumu. Kyakilamo kunema, kwipelula kutumbijika Yehoba, “ubila lusa lwanji lukatampe bantu bepelula.”—1 Pe. 5:5.
APRIL 4-10
BYA BUNEME BIJI MU MAMBO A LESA | 1 SAMWELA 20-22
“Bya Kwikala Mulunda Wawama”
Koseshai Bulunda na Bakwenu Mpelo Saka Ikyangye Kufika
18 Lelo jino, balongo ne banyenga babena kupita mu makatazho apusana-pusana. Bavula babena kupita mu bya malwa biponakotu bine. Inge bino byamweka, atweba twafwainwa kutambwila bano balunda netu mu mazubo etu. Bakwabo bakonsha kwibakwasha kupichila mu kupanako mali. Bino atweba bonse twakonsha kulombelangako balongo ne banyenga kuba’mba Yehoba ebakwashe. Inge twayuka’mba mulongo nangwa nyenga walefulwa, kampe kechi twakonsha kuyuka bya kwamba nangwa bya kuba ne. Bino atweba bonse tuji na bintu byo twakonsha kuba. Twakonsha kumonapo kimye kya kwibafwakesha. Twafwainwa kuteleka inge babena kwamba saka twatekanya. Kabiji twakonsha kwisamba nabo pa kinembelo kyo twatemwa kitutekenesha. (Isa. 50:4) Kintu kyanema ke kwikalako na kimye kya kwisamba nabo mu bimye bya malwa.—Tangai Byambo bya Maana 17:17.
Endainga mu Mashinda a Yehoba
7 Lesa waketekela atweba kwikala balunda bakishinka. (Mana. 17:17) Yonafwanyi awo wajinga mwana Mfumu Saulo waikele mulunda nanji Davida. Yonafwanyi byo aumvwine amba Davida waipaya Goliata, “muchima wa Yonafwanyi wakwatankene pamo na muchima wa kwa Davida, kabiji aye Yonafwanyi wamutemenwe Davida byonka byo etemenwe aye mwine.” (1 Sam. 18:1, 3) Yonafwanyi wamujimwineko ne Davida kimye Saulo kyo akebelenga kumwipaya. Davida byo anyemene, Yonafwanyi wamusambakene ne kulayañana nanji. Kwashajiletu tiki kuba’mba Saulo epaye Yonafwanyi na mambotu a kwisamba na Davida, bino bano balunda babiji basambakene jibiji ne kukosesha bulunda bwabo. (1 Sam. 20:24-41) Kimye kyapeleleko kumonañana, Yonafwanyi wakoseshe muchima wa kwa Davida “mwi Lesa.”—1 Sam. 23:16-18.
Kukosesha Bulunda mu ino Ntanda Mwabula Butemwe
11 Ikalai bakishinka. Solomone wanembele’mba: “Mutemwe wobe ukutemwa bimye byonse, kabiji mulongo wasemekelwa mambo a kimye kya kumona bya malwa.” (Mana. 17:17) Byo anembelenga bino byambo, Solomone wafwainwa walangulukilenga pa bulunda bwajinga pakachi ka shanji Davida ne Yonafwanyi. (1 Sam. 18:1) Mfumu Saulo wasakilenga kuba’mba mwananji Yonafwanyi akaswane pa bufumu bwa bena Isalela. Bino Yonafwanyi waswile kuba’mba Yehoba wasajile Davida kwikala mfumu. Kupusanako ne Saulo, Yonafwanyi kechi wamubijile Davida kichima ne. Kechi waumvwine kutama pa mambo a munema watambwijile Davida ne, nangwa kumvwina bubela bwakumbenye Saulo pa mambo a kwa Davida ne. (1 Sam. 20:24-34) Nanchi ne atweba tuji byonka byajinga Yonafwanyi nyi? Umvwe balunda netu batambwila mashuko mu kipwilo, nanchi tumvwa bulongo nyi? Umvwe baikala na makatazho, nanchi twibatekenesha ne kwibakwasha nyi? Umvwe muntu witubula byatama pa mambo a mulunda netu, abya tufikenatu kwitaba nyi? Inyi tuba byonka byaubile Yonafwanyi ne kuzhikijila mulunda netu mu bukishinka nyi?
Kukeba Bishinka Bikwabo Byanema
w05 3/15 24 jifu. 4
Mambo a Yehoba o Omi Bishinka Bikatampe Kufuma mu Buku wa Samwela Mutanshi
21:12, 13. Mu kimye kya malwa twafwainwa kwingijishanga milangwe ne bulume bwetu mambo Yehoba byo byo akeba. Witupa Byambo byanji byanembeshiwa na mupashi bitulengela kwikala bajimuka, bamaana, ne milangwe. (Byambo bya Mana 1:4) Kabiji bakulumpe mu kipwilo kya bwina Kilishitu nabo bakonsha kwitukwasha.
APRIL 18-24
BYA BUNEME BIJI MU MAMBO A LESA | 1 SAMWELA 23-24
“Pembelelainga Yehoba Saka Mwatekanya”
w04 4/1 16 jifu. 8
Ketekelai mu Mupashi wa Lesa byo Mupita mu Bintu Bimumwekela mu Bwikalo
8 Davida wakaine kwipaya Saulo. Wajinga na lwitabilo ne butekanye, kulekela byonse mu maboko a Yehoba. Mfumu byo afumine mu kibwe, Davida po po amubijikile ne kumwambila’mba: “Yehoba etuchibile mambo anweba ne amiwa, kabiji Yehoba anshinkenyeko amiwa na mambo a anweba; pakuba kuboko kwami kizhila kufika pe anweba.” (1 Samwela 24:12) Nangwa kya kuba Davida wayukile kuba’mba Saulo ye wajinga na mambo, kechi washinkenye mwine, nangwa kwamba mwenga kwi Saulo ne. Pa bimye byavula, Davida wakaine kwiubila bintu mu bulume bwanji. Waketekejile Yehoba kuchibila mambo mo aolokejile.—1 Samwela 25:32-34; 26:10, 11.
Nanchi Makatazho Emulengela Kuba Bintu Byapusana na Mizhilo ya Yehoba Nyi?
Kintu kya busatu kyo tufunjilako ke kya kuba’mba kechi twafwainwa kwingijishanga mashinda apusana na byaamba binembelo pa kupwisha makatazho etu ne, pa kuba twafwainwa kupembelanga pe Yehoba. Mwana wa bwanga aye Yakoba wanembele amba: “Kuchinchika kwenu mwikuleke kwingile mwingilo wako yense, pa kuba’mba mwikale balumbuluka kabiji batuntulu mu bintu byonse, kwa kubula kukajilwa kintu nangwa kimo.” (Yakoba 1:4) Twafwainwa kuswisha kuchinchika kwingila “mwingilo wako yense” kupichila mu kuleka lweseko kutwajijila kufikatu ne kimye kyo lukapwa, kechi kwingijisha mashinda apusana na binembelo pa kuba’mba twilupwishe bukiji ne. Kino kikalengela lwitabilo lwetu kwesekwa ne kwilutokesha kabiji tukekala na bulume bwa kwitukwasha. Yosefwa ne Davida byo byo bachinchikile. Kechi baesekele kupwisha makatazho mu jishinda jakonsheshe kufichisha Yehoba ku muchima ne. Baubiletu byonka byo bakonsheshe kuba. Bapembelejile pe Yehoba kabiji bebapesheshe bingi pa kuba bino! Yehoba wibengijishe kupokolola ne kutangijila bantu banji.—Ntendekelo 41:39-41; 45:5; 2 Samwela 5:4, 5.
Ne atweba twakonsha kupita mu makatazho akonsha kwitulengela kwingijisha mashinda apusana na byaamba binembelo. Kya kumwenako, nanchi mwalefulwa na mambo a kuba’mba mukyangye kutaana muntu wafwainwa wa kutwela nanji mu masongola nyi? Inge ibyo, kechi mwafwainwa kulala mukambizho wa Yehoba wa kusongolwa “kanatu monka mwi Nkambo” ne. (1 Kolinda 7:39) Nanchi muji na makatazho mu masongola enu nyi? Kechi mwafwainwa kulondela mupashi wa ino ntanda wa kufikenatu kwabana ne kwikana ne, ingijilai pamo pa kuba’mba mupwishe makatazho. (Malaki 2:16; Efisesa 5:21-33) Nanchi kibena kwimukatazha kumwena kisemi kyenu na mambo a kukatazha kwa mali nyi? Kupembela pe Yehoba kulumbulula kuchinuzhuka kwingijisha mashinda atama a kutainamo mali. (Salamo 37:25; Bahebelu 13:18) Atweba bonse twafwainwa kwibikangako kuba byawama inge tubena kupita mu makatazho pa kuba’mba Yehoba aketupeshe. Twayai tutwajijile kupembelelanga pe Yehoba kupwisha makatazho o tubena kupitamo.—Mika 7:7.
Kukeba Bishinka Bikwabo Byanema
Kange Muleke Kintu Nangwa Kimo Kimulengele Kubula Kukatambula Kilambu Ne
11 Inge twibikako kwikala na butemwe ne lusa, kechi tukobilanga bakwetu kichima ne. Mambo a Lesa aamba’mba: “Butemwe butekanya ne kuba lusa. Butemwe kechi buba kichima ne.” (1 Ko. 13:4) Pa kuba’mba tubule kwikala na kichima, twafwainwa kwesekanga kumona bintu byonka Lesa byo ebimona, amba atweba ne balongo bonse twi binungwa bya mubiji umo mwi Kilishitu. Kino kitukwasha kwiubila lusa, monka mwaambila kinembelo, amba: “Umvwe kinungwa kimo kyatumbijikwa, binungwa bikwabo bisekela nakyo pamo.” (1 Ko. 12:16-18, 26) Onkao mambo, inge bakwetu bebapa mingilo, tukasangalela pamo nabo, kechi kwibobila kichima ne. Akilangulukai pa byaubile Yonafwanyi, mwana wa Mfumu Saulo. Davida byo bamutongwele kuswana pa bufumu, Yonafwanyi kechi wamubijile kichima ne. Pakuba, watundaikile Davida. (1 Sam. 23:16-18) Nanchi ne atweba twakonsha kuba byonka byaubile Yonafwanyi nyi?
TAIKO MUCHIMA KU MWINGILO WA KUSAPWILA
Tekenyainga Bantu bo Mufunjisha
Tainga Bantu Muchima mu Mwingilo
12 Kya busatu, tekenyainga bantu bo mufunjisha. Vulukainga kuba’mba bakyangye kuyuka bukine bwa mu Baibolo bo twayuka. Kabiji bavula banemeka bingi bintu byo baitabilamo. Bakonsha kulanguluka’mba bintu byo baitabilamo bibalengela kukwatankana na kisemi kyabo, na bantu bo bekala nabo mu nyaunda ne bisho. Twakonsha kwibakwasha byepi?
13 Akilangulukai pa kino: Ñanyi kintu kimweka inge kyabu kyabanda kabiji kyabola kabiji kibena kukebewa kwikiwamisha? Javula batendeka kulenga kyabu kya katataka saka bakyangye kufumyapo kya kala. Inge bapwisha kulenga kyabu kya katataka, po po bafumyapo kya kala. Kyo kimotu, saka tukyangye kubuula bantu kusankilapo bintu byo baitabilamo, patanshi twafwainwa kwibakwasha kumvwisha bukine bo babena kufunda mu Baibolo bo babula kuyuka bulongo. Inge twauba bino, popo bakasankilapo bintu byo baitabilamo. Pakonsha kupita kimye pa kuba’mba bantu bapimpule byubilo byabo.—Loma 12:2.
14 Inge twatekenya bantu mu mwingilo, kechi tukaketekela’mba bakafikenatu kuswa bukine bwa mu Baibolo pa kimyetu kitanshi ne. Pano bino, lusa lwitulengela kwibakwasha kulangulukapo bulongo pa Binembelo byo bafunda. Akilangulukai pa byo mwakonsha kukwasha muntu kumvwisha pa luketekelo lwa kwikala na bumi bwa myaka ne myaka mu paladisa pano pa ntanda. Bantu bavula kechi bayuka bukine pa luno lufunjisho ne. Baitabila’mba muntu inge wafwa kechi ukekala na bumi jibiji ne. Nangwa kampe baitabila’mba bantu bonse bawama baya mwiulu. Twakonsha kwibakwasha byepi?
15 Mulongo umo waambapo jishinda jo engijisha jingila bulongo. Patanshi utanga Ntendekelo 1:28. Kepo epuzha mwina nzubo Lesa ko akebelenga bantu kwikala ne bwikalo bo akebelenga’mba bekalenga. Bantu bavula bakumbula’mba, “Lesa wakebelenga’mba bantu bekalenga bulongo pano pa ntanda.” Apa bino mulongo watanga Isaya 55:11 ne kwipuzha inge Lesa wapimpula milanguluko yanji. Javula bena nzubo bakumbula’mba, ine. Kepo uno mulongo atanga kinembelo kya kupezhako kya Salamo 37:10, 11, ne kwipuzha bikekala bwikalo bwa bantu kulutwe. Na mambo a kwingijisha Binembelo mu jino jishinda, wakwasha bantu bavula kuyuka’mba Lesa ukeba bantu bawama kwikala na bumi bwa myaka ne myaka mu Paladisa pano pa ntanda.
APRIL 25–MAY 1
BYA BUNEME BIJI MU MAMBO A LESA | 1 SAMWELA 25-26
“Nanchi Muba Bintu Kwakubula Kulangulukapo Nyi?”
ia 78 mafu. 10-12
Wajinga Mwanamukazhi wa Maana
10 Nga bashilikale bamonanga byepi bakafunga? Kibapelejile bingi kwibapo mukooko umo, bino kechi byo baubile ne. Abo bazhikijilanga matanga a mikooko ya kwa Nabala ne bakafunga banji. (Tangai 1 Samwela 25:15, 16.) Bakafunga ne mikooko batanwanga na makatazho, mambo bijanyi byavujile bingi. Byo kiji kuba’mba Isalela wajinga pepi na ñinza ya ku kabeta ka ku bulenge, bangivi bakatazhanga bingi bantu.*
11 Kujiisha bano banabalume mu kiselebwa kwafwainwe kukatazha bingi. Juba jimo, Davida watumine banabalume jikumi kuya na kulomba bukwasho kwi Nabala. Pa kuba bino, Davida walangulukilepo bulongo. Kino kyajinga kimye kya kutenda mikooko boya, mwayijile kisho bapananga bingi bya bupe inge kuji kijiilo kya uno mutundu. Kabiji Davida wasajile byambo byawama kabiji bya mushingi pa kwisamba nanji. Kabiji witongwele mwine kuba’mba, “amiwa mwanenu Davida.” Kampe pa kuba’mba apane mushingi kwi Nabala mambo wajinga mukulumpe. Nanchi Nabala wakumbwile’mba ka?—1 Sam. 25:5-8.
12 Wazhingijile bingi! Nsongwalume watongolwa ku ntendekelo walondolwejile Abigaila bintu byamwekele kuba’mba ‘be bakajipila.’ Kwa kubula nangwa lusa ne, Nabala wijizhañenye bingi pa shinkwa, mema ne nyama yo aipayile. Wamwambijile mwenga Davida ne kumulengulula bingi. Nabala washikilwe Davida byonka byo amushikilwe Saulo. Pano bano bonse babiji kafwapotu nangwa umo wamumonanga byonka bya mumonanga Yehoba ne. Lesa watemenwe Davida kabiji wamumonanga amba ukekala mfumu wa bena Isalela kulutwe, kechi nobe muzha wasatukile ne.—1 Sam. 25:10, 11, 14.
ia 80 jifu. 18
Wajinga Mwanamukazhi wa Maana
18 Witayile mu ano mambo abujile anji ne kusashijila Davida kuba’mba amulekeleko mambo. Abigaila wayukile kuba’mba mwatawanji wajinga mbulwamaana, byonka jizhina janji byo jilumbulula. Kyamweka kechi wakebelenga Davida kutaya kimye na kukeba mwatawanji mbulwamaana ne. Wamunemekele Davida mambo wajinga wa mwingilo kabiji wayukile kuba’mba walwilenga “makondo a kwa Yehoba.” Kunungapo, wayukile ne mulaye wa kwa Yehoba pa mambo a kwa Davida ne bufumu, mambo waambile’mba: “Yehoba . . . byo akemutongola’mba mwikale mfumu wa bena Isalela.” Kabiji Abigaila wamwambijile Davida kubula kulenga mambo akonsha kumulengela kwikala na mambo a mashi nangwa “akamuletela bulanda.” Mambo kuba bino kwakonsheshe kukatazha jiwi janji ja mu muchima. (Tangai 1 Samwela 25:24-31.) Byajinga byambo bya kumwesha lusa kabiji byamufikile pa muchima.
Kukeba Bishinka Bikwabo Byanema
ia 80 jifu. 16
Wajinga Mwanamukazhi wa Maana
16 Nanchi kino kibena kulumbulula kuba’mba Abigaila walengulwile bumutwe bwa mwatawanji nyi? Ine, vulukai kuba’mba Nabala waambile mwenga ku wamwingilo wa Yehoba, kino kyafwainwe kulengela ba mu kisemi kyanji babujile mambo kufwilamo. Inge Abigaila kechi watwajile bya bupe ne, nanchi naye inge kechi wajingamo mu mambo a mwatawanji nenyi? Wakookejile Lesa kukila kukookela bumutwe bwa mwatawanji.